HC6 Psychopathie Flashcards
(23 cards)
Mask of sanity - Cleckley
16 problematische kenmerken bij psychopaten.
Emotioneel (CU traits)
Gedragsmatig (gelijkaardig aan problemen bij ASPD)
Cognitief (impulsief, slechte regulatie, gebrek aan zelfdirectie)
Interpersoonlijk (onpersoonlijk, egocentrisch, geen wederzijds respect)
PCL-R, psychopathy checklist revised, Hare
20 items op 2 factoren en 4 facetten
1. Primair: bedrieglijke interpersoonlijke stijl en gebrekkige affectieve ervaringen
2. Secundair: onverantwoordelijke levensstijl en antisociaal gedrag
Een persoonlijkheidstrek-perspectief - Psychopathie
- Vanuit de persoonlijkheidspsychologie: psychopathie als (maladaptieve!) persoonlijkheidstrek
- Continue schaal met variatie aan scores in de samenleving
- Deel van veel modellen van “duistere” persoonlijkheid
Een persoonlijkheidstrek-perspectief - Psychopathie kritiek
- Meestal gemeten met zelf-rapportage
- Klinici stellen dat machiavellianisme onderdeel is van psychopathie (en ook afhankelijkheid tussen andere constructen)
Psychopathie - definitie
Psychopathie is een persoonlijkheidsstoornis met een relatief coherente constellatie van affectieve karakteristieken, interpersoonlijke stijl, problemen in de levensstijl, en gedragsmatige neigingen. Psychopathie beschrijft een individu dat gedragsproblemen vertoont doorheen het leven en als gevolg over het algemeen beperkt functioneren kent in de sociale, educationele en werk domeinen
Psychopathie - persoonlijkheidsstoornis
Psychopathie is geen volwaardige persoonlijkheidsstoornis volgensde DSM-5
→In DSM-5 Sectie III (AMPS) kan ASPS diagnose worden gespecificeerd met psychopathische trekken
ASPS vs. Psychopathie
- Beide: levenslang patroon van antisociaal gedrag
- ~50% van psychopathie kenmerken in de PCL-R refereren naar criteria van ASPS in de DSM
- ASPS: focus op ernstig en chronisch patroon van antisociaal en crimineel gedrag
- Psychopathie: voornamelijk geoperationaliseerd o.b.v. persoonlijkheidskenmerken, met nadruk op emotionele deficiten en interpersoonlijke kenmerken
- 25-40% van mensen met ASPS heeft ook psychopathie
- 80-90% van mensen met psychopathie heeft ook ASPS (maar theoretisch gezien 100%
Psychopaten als subgroep van ASPS
- Psychopaten voldoen tevens aan criteria ASPS
- Lage niveaus van angst (“lage-angst hypothese van
psychopathie”) - Gebruiken zowel reactieve als instrumentele agressie
Psychopathie - comorbide (persoonlijkheids)problematiek
Ook overlap met andere psychologische stoornissen en maladaptieve uitkomsten
Associatie hangt af van de PCL-R factor!
*Interpersoonlijke/Affectieve component (F1): overlap met narcistische persoonlijkheidsstoornis
* Antisociale levensstijl component (F2): overlap met ADHD, borderline persoonlijkheidsstoornis, middelengebruik en internaliserende problemen
Prevalentie psychopathie
Algemene populatie: 1%
Mannelijke gevangenen: 20%
Vrouwelijke gevangenen: 10%
(Man) Forensische patiënten: 15%
(Man) Verkrachters: 35%
(Man) Kinderverkrachters: 10%
Psychopathie - Etiologie
Psychopathie wordt (terecht!) niet gediagnosticeerd in kinderen
Maar: Volwassenen met psychopathie vertoonden veelal gevoelloos en antisociaal gedrag vanaf de kindertijd
→ Voorlopers van persoonlijkheidsstoornissen manifesteren al in de kindertijd en/of adolescentie
* Interactie tussen genetische en ontwikkelings-risicofactoren
Psychopathie - genetische factoren
- Sterkste bewijs voor Callous en Unemotional trekken – geen direct bewijs voor psychopathie
- Tweeling en adoptie-design
- Kandidaat-gen studies (Serotonergisch system: SLC6A4 and Oxytocinergisch system: OXTR)
- Mogelijk verantwoordelijk voor verminderde emotionele reactiviteit en capaciteit voor hechting
- Genome-wide association studies momenteel nog te weinig power
Omgevingsfactoren psychopathie
- Prenatale stress van moeder
- Kindermishandeling
- Hardvochtige opvoeding
- Negatieve gevoelens ouders
- Gedisorganiseerde hechting
- Ontregeld familie functioneren
- Probleem: Gen-omgeving correlatie en andere interacties
Psychopathie als neurocognitieve stoornis, problemen in:
A. Emotionele responsiviteit (met name in empathie)
B. Reinforcement-based decision-making (waaronder moreel oordelen)
C. Aandacht
A. Emotionele responsiviteit
Verminderde emotieherkenning en verwerking. eigen emoties ook minder herkennen. verhoogde reactie op woede maar verminderd op angst
B. Reinforcement-based dicision making
Verminderde sensitiviteit voor straffen, verhoogd voor beloning. moreel oordelen werkt anders. geen link tussen straf en actie waardoor iemand niet leert van zijn acties.
C. Aandacht
Minder aandacht voor straf en meer voor beloning
Psychopathie en misdaad carrières
Psychopathis is geassocieerd met…
* Vroegere start
* Ernstigere en gewelddadigere misdaad carrières
* Meer diverse misdaad
Psychopathie en moord
Psychopaten meer waarschijnlijk om moord te plegen
Mogelijke redenen:
* Emotieregulatie problemen
* Impulsiviteit
* Grandiositeit
* Instrumentele agressie door betrokkenheid in criminele daden (bijv. overval)
* Deviante seksuele activiteit (seksuele moord)
* 85% van daders van seksuele moord heeft gemiddeld tot hoge psychopathische trekken
Psychopathie en seksuele misdaad
- Psychopathische trekken gelinkt met seksistische en gewelddadige houdingen ten opzichte van vrouwen
- Hoge proportie psychopaten onder juvenile sex offenders (JSO), lager onder juvenile non-sex offenders (JNSO)
- Meta-analyse: Psychopathie is een voorspeller van seksueel recidivisme
- Comorbiditeit met parafilische stoornissen
Psychopathie in het rechtelijk systeem
Meer arrestaties, vaker gevangenis, meer wangedrag institutioneel, minder meegaand in therapie, gewelddadig etc.
Preventie psychopathie
Focus op kinderen met gedragsproblemen die risico lopen op ontwikkeling psychopathie, bijv. met:
* Ouder management training
* Probleem-oplossingsskills training
* Sociale skills training
* Contingency management
* Cognitieve-gedragsinterventies
* Familietherapie
* Multi-systeemtherapie
* Maar: minder effectief voor kinderen met ernstigere gedragsproblemen
Management en behandeling psychopathie
Farmacotherapie
* Geen degelijk bewijs voor effectiviteit
* Pilot studies met anti-psychotische quetiapine, lithium, phenytonine en serotonine heropname-inhibitoren
Psychotherapie
* CGT = Treatment-as-asual
* Pessimisme: Studies suggereren dat individuen met psychopathie ernstigere symptomen hebben na therapie
→Psychotherapie maakt psychopaten slimmere daders?
