Hypogonadisme Flashcards
(41 cards)
Telefoonnummer centrum seksueel geweld
0800-0188
Toetsvraag
De definitie van hypogonadisme
“Mannelijk hypogonadisme is een klinisch syndroom bestaande uit symptomen met of zonder bevindingen (bij lichamelijk onderzoek?) en biochemisch bewijs van testosterondeficiëntie”
Toetsvraag
Noem de mogelijke symptomen bij hypogonadisme
- Afname lichamelijke prestaties
- Verlies van spierkracht
- Zweten, hot flushes
- Slaapstoornis
- Slechtere concentratie en geheugen
- Moeheid / futloosheid
- Erectiele disfunctie
- Afname seksuele gedachten
- Afname libido
- Afname ochtend erecties
- Stemmingswisselingen/ depressies
- Afname van zelfvertrouwen
Mogelijke bevindingen bij hypogonadisme zijn
*Kleinere testikels
*Verlies lichaamsbeharing in gezicht, oksel en regio pubis
*Gynaecomastie
*Toename lichaamsvet en BMI
*Lichte anemie, lage hematocriet
*Osteoporose
Welke labwaarden test je bij een mogelijk hypogonadisme?
T, LH, SHBG, vrij T
Een normale man maakt ongeveer … mg testosteron per dag.
7
Toestvraag
Welk effect heeft testosteron in de embryogenese?
- externe genitalia en prostaat (via 5AR, DHT, differentiatie van het genitale tuberculum en urogenitale sinus)
- differentiatie van de buis van Wolff tot epididymis en vas deferens
- indaling testes (samen met INSL3 en AMH)
LH is een …
glycoproteine
Goed kennen
Oke.
Wat is waar over SHBG?
1. SHBG gaat een irreversibele binding aan met testosteron.
2. Testosteron remt de productie van SHBG, oestradiol stimuleert dit.
3. Ongeveer 75% van het testosteron bij mannen is gebonden aan SHBG
4. SHBG stijgt vanaf middelbare leeftijd, jaarlijks ongeveer 1%
- Niet waar: SHBG gaat een irreversibele binding aan met DHT, minder sterk met Testosteron.
- Waar: Testosteron remt de productie van SHBG, oestradiol stimuleert dit.
- Niet waar: Ongeveer 50% van het testosteron bij mannen is gebonden aan SHBG, bij vrouwen is dat 75%
- Niet waar: SHBG stijgt vanaf altijd jaarlijks ongeveer 1%
Vrij testosteron bepaal je bij welke testosteronwaarde?
Tussen 8 en 12 (vuistregel)
De incidentie van symptomatisch hypogonadisme bij gezonde mannen met een leeftijd tussen de 40 en 80 jaar is ongeveer …%
Tussen 2,1 en 5,7%
De incidentie van asymptomatisch hypogonadisme stijgt van …. % in 4e decade tot …% in de 8e.
8% veertigers, 28% zeventigers
De nieuwe guideline heeft een “verwarrende” indeling van hypogonadisme. Beschrijf deze.
- Primair of secundair, tevens is er een subklinische vorm met verhoogd LH en normaal T (zonder duidelijke betekenis)
*“Klassiek/Organisch”
Congenitaal of verworven irreversibele aandoening van testis of hypogonadale as
*“Functioneel”
Gediagnosticeerd in de afwezigheid van organische afwijkingen in de HPG as en is vooral een gevolg van co morbiditeit die invloed heeft op de HPG as, waarbij die co morbiditeit eerst dient te worden behandeld.
bijv anorexia bij jongere mannen)
Hypogonadisme
De oude indeling volgens de guidelines is duidelijker. Beschrijf deze ook.
- Primair (testiculair probleem)
- Secundair (hypothalamus hypofyse probleem)
- Androgeenreceptorongevoeligheid (zeldzaam)
- Late Onset Hypogonadisme
Na radicale orchidectomie ontwikkelt
….% hypogonadisme. Dat is ….% na orchidectomie en chemotherapie
10, en 34
Noem 5 oorzaken van secundair hypogonadisme
- Hyperprolactemie
Prolactinoom, medicamenteus, NF#, hypothyreoïdie - Haemochromatosis
- Langdurig gebruik van cortiosteroiden of opiaten
- Overmatig duursporten
- REMslaap onderdrukkende middelen)
Beschrijf een typisch lab bij late onset hypogonadisme
Testosteron laag (testiculair falen)
SHBG hoog (met leeftijd)
LH normaal (as raakt uitgeput) of hoog
Controverse: endocrinoloog consult voor behandeling van pt met normaal LH en laag testosteron of niet?
Wat is de definitie van late onset hypogonadisme?
Een symptomatische testosterondeficiëntie bij een volwassen man die een normale puberale ontwikkeling heeft doorgemaakt en zodoende normale secundaire geslachtskenmerken heeft ontwikkeld.
Wat is de kans op hypogonadisme bij de volgende co-morbiditeiten:
1. langdurig opiatengebruiker
2. Obesitas/DM
3. HT+HC
4. Erectiele dysfunctie
- langdurig opiatengebruiker: 75%
- Obesitas/DM: 50%
- HT+HC: 50%
- Erectiele dysfunctie: 19%
LOH en lichamelijk onderzoek bij hypogonadisme, noem 5 aandachtspunten
- BMI (sterk aanbevolen)
- Buikomvang (sterk aanbevolen)
- Grootte van testikels
- Grootte van penis (?)
- Aanwezigheid van secundaire geslachts karakteristieken (?)
- afwezigheid van haargroei richting de navel
- afwezigheid van haargroei op de binnenzijde van de bovenbenen
- Voor start van de behandeling moet iedere patient een rectaal toucher ondergaan ter beoordeling van de prostaat!
Toetsvraag
Behandelindciatie voor supletie is: symptomatische patient met testosteron onder 12 nmol/L zonder contra-indicaties.
Wat zijn de contra-indicaties voor testosteronsuppletie?
Absoluut:
- M+ of LAPCa
- man borstkanker
- actieve kinderwens
-Ht >54%
- Niet- of slecht gecontroleerd hartfalen
Relatief:
- IPSS score >19
- Baseline Ht 48-50%
- Familie geschiedenis van veneuze tromboembolie
De testosteronwinst van gewichtsverlies in maat en getal s.v.p.
15% gewichtsreductie geeft
1. Plus 6 nmol/L testosteron
2. bijna 60 pmol/L vrij T
Leeftstijlverbetering wordt ook geadviseerd icm testosteronsuppletie
Welke symptomen kunnen worden behandeld met testosteronsuppletie?
- milde vormen ED en libido
- andere seks-gerelateerde klachten (orgasme, frequentie, satisfactie)
- Insulineresistentie (en body composition)
(- misschien lifidenprofiel, buikomtrek, gewicht) - milde depressieve klachten
- botdichtheid (fractuurpreventie?)
