les 13. Pathologie Flashcards

1
Q

astma =

A

= verhoogde prikkelbaarheid vd luchtwegen (allergische of niet-allergische prikkels)
->bij allergie: bronchusobstructie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

symptomen astma (3)

A

(meestal aanvalsgewijs)

  1. kortademigheid
  2. piepen op de borst
  3. hoesten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

behandeling astma

A
  • > blootstelling aan prikkels verminderen

- > inhalatie gm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

gevolgen van astma voor thk behandeling

A
  • > candida kan ontstaan door corticosteroïden inhalers (spoelen met water)
  • > angst, stress & LA uitlokkende factoren
  • > mandibulair blok niet gelijk L & R
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

COPD =

A

=chronic obstructive pulmonary disease

=langzaam progressieve longaandoening

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

2 ziektebeelden bji COPD=

A
  1. chronisch bronchitis (verhoogde slijmproductie)

2. longemfyseem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

symptomen COPD (6)

A
  1. verminderde longfunctie
  2. kortademigheid bij inspanning
  3. hoesten
  4. sputum ophoesten (steeds moeilijker)
  5. recidiverende luchtweginfecties
  6. gewichtsverlies
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

sputum =

A

slijm wat opgehoest wordt (vermoeilijkt bij COPD)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

gevolgen van COPD voor thk behandeling (6) =

A
  1. rokers-> leuko-/erythroplakie
  2. xerostomie (mondademhaling & gm)
  3. korte behandelingen, voorkeur ochtend
  4. rechtopzittend of in 45 graden behandelen
  5. rubberdam-> belemmering ademhaling
  6. risico hoestaanvallen tijdens behandeling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

tuberculose =

A

= besmettelijke infectieziekte door infectie met Mycobacterium tuberculosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

‘open’ tuberculosis =

A
  • > overdracht via aërosol, besmettelijke route

- > indien mycobacterien aanwezig in opgehoest sputum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

symptomen tuberculose (5)

A
  1. hoesten (+bloed)
  2. koorts
  3. nachtelijk zweten
  4. vermagering
  5. soms blauwe verdikkingen in huid & onderhuid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

gevolgen van TBC voor thk behandelingen (3)

A
  1. orale laesies kunnen ontstaan
  2. effecten door gm (rood speeksel, leukopenie)
  3. besmettingsgevaar -> open TBC = niet behandelen!
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

gevolgen v carcinoom voor thk behandelingen (

4)

A
  1. verhoogde pigmentatie palatum
  2. metastasen naar kaak/orale weke delen
  3. lichamelijke belasting afwegen tegen levensverwachting
  4. RT/chemo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

slaapapneu =

A

= wanneer de luchtstroom >10 sec. stilstaat

-> indien frequent: slaap verstoren & klachten veroorzaken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

2 soorten slaapapneu =

A
  1. centrale type (afwijking id hersenen)

2. obstructieve type (vnl bij overgewicht)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

symptomen slaapapneu (3)

A
  1. schokkende bewegingen tijdens slaap
  2. cyanose
  3. verhoogd aantal rode bloedcellen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

MRA =

A

mandbulair repositieapparaat

-> mandibula wordt naar voren gebracht -> obstructie opheffen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

oorzaak syncope =

A

-> ontstaat door te weinig bloedvoorziening in de hersenen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

uitlokkende factoren syncope

A

(meestal opgeroepen door emotionele gebeurtenis)

  1. bloed zien
  2. warmte
  3. lang staan
  4. hoestbuien
  5. orthostatische hypotensie
  6. medicatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

prodromale symptomen syncope (5)

A
  1. licht gevoel in hoofd
  2. misselijkheid
  3. klam worden, transpireren
  4. zwart worden voor de ogen
  5. bleke gelaatskleur
    evt spierschokken (lijkt epileptisch)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

behandeling syncope

A
  • > hoofd omlaag bij dreigend bewustzijnsverlies
  • > bij bewustzijnsverlies: trendelenburg-houding
  • > knellende kleding los
  • > ventileer ruimte
  • > begeleiding naar huis nodig
  • > wanneer niet binnen paar minuten bij: alternatieve diagnose (bv hypoglycemie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

epileptische aanval =

A

= plotselinge functiestoornis vd hersenen, onstaat door elektrische ontlading v hersencellen
= convulsie, insult

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

verschillende vormen epileptische aanvallen (3)

A
  1. partiële aanval (bij bewustzijn)
  2. tonisch-klonische aanval (buiten bewustzijn)
  3. partieel-complexe aanval (absences: gestoord bewustzijn)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

status epilepticus =

A

wanneer epileptsche aanval overgaat in serie aanvallen zonder dat de patient bij bewustzijn komt
= >30min.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

wat maakt status epilepticus gevaarlijk?

A

= zeer zware belasting voor het lichaam

-> zuurstofgebrek, spierafbraak, belasting hart, hoge lichaamstemperatuur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

oorzaken epilepsie

A
  • > aangeboren : genetisch verlaagde drempel om op prikkels met een aanval te reageren
  • > verworven: hersenschudding, hersentumor, herseninfarct, hersenvliesontsteking
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

behandeling epileptische aanval =

A
  1. positie om zich niet te kunnen verwonden
  2. controleer hartslag/ademhaling
  3. > 15min = alarmeren 112
  4. status epilepticus -> 10mmg diazepam (IV/ rectiole)
  5. overleg naderhand met patient/HA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

gevolgen van epilepsie voor thk behandeling

A
  • > verwondingen tong/mucosa
  • > fracturen (dentaal/ orofaciaal)
  • > gingivahyperplasie (door fenytoïne)
  • > bijtblok met floss
  • > voorkeur vaste prothetische apparatuur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

orale bijwerking van fenytoïne =

A

gingivahyperplasie

31
Q

ms=

A

= multtipele sclerose
= chronische neurologische aandoening
-> in periodes van exacerbatie & remissie
-> geen genezing mogelijk

32
Q

eerste symptomen ms (5)

A
  1. paresthesieën
  2. dubbel zien
  3. duizeligheid
  4. coördinatiestoornissen
  5. verlammingen
33
Q

symptomen ms in latere fase (4)

A
  1. verlamming benen
  2. verhoogde spierspanning (spasticiteit)
  3. incontinentie
  4. psychische stoornissen
34
Q

gevolgen van ms voor thk behandeling

A
  1. trigeminusneuralgie (kan 1e symptoom zijn)
  2. mh moeilijker
  3. orale infecties kunnen (ziektebeeld) verergeren
  4. kortdurende behandelsessies, ‘sochtends voorkeur
  5. soms moeilijk om aanduiden plaats v pijn
35
Q

in welke tak meestal trigeminusneuralgie?

A

tak van n. maxillaris

36
Q

neurodegeneratieve aandoeningen =

A

= ziekten die uitgaan van (groepen van) zenuwcellen

-> meestal chronisch progressief verloop

37
Q

4 voorbeelden neurodegeneratieve aandoeningen =

A
  1. parkinson
  2. huntington
  3. dystonie
  4. dementie
38
Q

parkinson =

A

= degeneratie vd hersenstam (substantia nigra)

-> dopaminetekort

39
Q

symptomen parkinson

A
  1. spierstijfheid
  2. bewegingsarmoede (akinesie, bradykinesie)
  3. moeilijk, traag, zacht spreken
  4. SLIKSTOORNISSEN
  5. depressie
  6. tremor (trillingen)
40
Q

akinesie =

A

het niet kunnen starten en uitvoeren van bewegingen

41
Q

bradykinesie =

A

het traag uitvoeren van bewegingen

42
Q

parkinsonisme =

A

gm die gelijkaardige symptomen van parkinson uitlokken

-> komt hierbij niet vanuit hersenstam maar medicatie

43
Q

gevolgen v parkinson voor thk behandeling ()

A
  1. problemen met kauwen/ spreken
  2. maskergelaat (uitdrukkingen niet meer kunnen uiten - neutrale verschijning)
  3. tremor (ok, kin, tong, lippen)
  4. kwijlen (slikken gebeurt niet spontaan)
  5. cheilitus angularis
  6. elektrische stimulator –> ultrasoon!!
  7. patient niet te veel achterover leggen
  8. gm kunnen adrenaline versterken
44
Q

cheilitis angularis =

A

ontstoken mondhoeken

45
Q

levodopa =

A

typisch anti-parkinson gm

-> mogelijk lichte rode verkleuring v speeksel

46
Q

huntington =

A

atrofie vd nucleus caudatus & het putamen (hersenen)

47
Q

symptomen huntngton =

A
  1. choreatische (theatrale) bewegingen
  2. persoonlijkheidsveranderingen (stemming, psychoses)
  3. dementie
  4. slik - en spraakstoornissen
  5. incontinentie
48
Q

behandeling huntington / parkinson =

A

symptomatische behandeling

-> anxiolytica, neuroleptica, antidepressiva

49
Q

gevolgen v huntington voor thk behandeling (6)

A
  1. last met slikken
  2. frequent verslikken –> rubberdam
  3. mh moeilijker
  4. xerostomie; gm
  5. LA: interacteies tussen TCA & adrenaline
  6. ongewilde bewegingen vh hoofd & tong
    - > bemoeilijken behandeling + prothese
50
Q

dystonie =

A

= verhoogde spierspanning in een deel vh lichaam

  • > afwijkende stand vh betreffende lichaamsdeel (vaak slepend been)
  • > spanning en emotie verergert symptomen
51
Q

TCA

A

tricyclische antidepressiva

52
Q

gevolgen v dystonie voor thk behandeling 3)

A
  1. ongewilde bewegingen (tong, lip)
  2. anticholinergica -> xerostomie
  3. acute oromandibulaire dystonie
53
Q

mogelijke oorzaken dementie (2)

A
  1. ziekte v Alzheimer

2. multi-infactdementie

54
Q

symptomen dementie

A
  1. geheugenverlies
  2. slechte orientatie
  3. moeilijker communiceren
  4. stemmingswisselingen
55
Q

gevolgen v dementie voor thk behandeling (6)

A
  1. zelfstandige mh moeilijker -> paro, caries, candida
  2. patient werkt vaak niet goed mee
  3. noodzakelijk persoon mee voor begeleiding praktijk
  4. fluorideapplicatie
  5. korte zinnen en veel herhalen
56
Q

ziekte v Creutzfeldt-Jacob =

A
= speciale vorm v dementie
= door vacuolevorming en amyloïd (eiwit)neerslag in hersenen --> ZEER resistent
-> ataxie (neurologische aandoening)
-> verband met gekke koeienziekte
-> binnen enkele jaren overlijden
57
Q

ataxie =

A

neurologische aandoening

58
Q

myoklonieën =

A

spiersamentrekkingen

59
Q

gevolgen vna Creutzfeldt-Jacob voor thk behandeling (5)

A
  1. zo weinig mogelijk mensen aanwezig
  2. wegwerpmateriaal
  3. oog- en mondbescherming
  4. dubbele handschoenen?
  5. niet-disposable materiaal moet met NAOCl worden gedesinfecteerd
60
Q

invloed v alcohol op lichaam =

A

-> zeer veel orale complicaties (zie lijst)

invloed op centraal en perifeer ZS:

  • > zenuwbeschadiging
  • > spierzwakte (myopathie)
  • > degeneratie hersenstam
  • > Wernicke-encefalopathie
  • > voedingsdefincienties
61
Q

Wernicke-encefalopathie =

A

bloedingen in hersenstam zorgen voor oogbewegingsstoornissen, verwardheid, hallucinaties, coma.

62
Q

gevolgen v alcohol voor thk behandeling

A
  • > orale complicaties
  • > uitstelgedrag
  • > levercirrose
  • > disulfiram -> Geen mondwater met alcohol!
63
Q

disulfiram =

A

= gm bij alcoholverslavingen

  • > extreme ‘katerverschijnselen’ bij kleinste druppel alcohol
  • > geen mondwater met alcohol -> heel ziek
64
Q

hoe kan heroine zorgen voor ‘rampant’ caries?

A

door hoog gehalte sucrose in methadon: gm bij heroine verslaving

65
Q

CVA=

A

= cerebrovasculair accident
= plots optredende uitval in de hersenen
-> beroerte, attaque

66
Q

wat is de meest frequente oorzaak van CVA?

A

arteriele hypertensie

67
Q

TIA

A

transient ischemic attack

68
Q

cva vs tia

A

tia heeft verschijnslen van cva, maar is korter van duur

69
Q

2 vormen van CVA

A
  1. herseninfarct (bloedklonter thv hersenen)

2. hersenbloeding

70
Q

oorzaak herseninfarct =

A

onvoldoende aanvoer O2 door afsluiting v bloedvat

71
Q

gevolgen v herseninfarct voor thk behandeling

A
  1. verkalkingen aa. carotes (verkalkingen op RX, verhoogd risico herseninfarct)
  2. geen electieve behandelingen bij frequente tia’s
  3. gedeeltelijke mondhoekverlamming
    4 communiccatieproblemen
  4. hypotensie kan tia uitlokken => stoel langzaam bewegen
  5. door gm minderde bloedstolling
72
Q

oorzaak hersenbloeding

A

vaak door onderliggende hypertensie

73
Q

gevolgen v hersenbloeding voor thk behandeling (3)

A
  1. mh beperkt door verlammingen
  2. communicatieproblemen
  3. LA zonder vasoconstrictor, geen adrenaline toedienen