Lyfjaofnæmi

Question 1

Hvað er ofnæmi?

Answer 1

Það er áunnið fyrirbæri af völdum margs konar efna sem felur í sér viðbrögð ónæmiskerfisins, líkamanum í óhag. Þetta leiðir til sjúklegs ástands eða sjúkdóma er þarfnast meðferðar

Question 2

Lyfjaofnæmi

Answer 2

• Algengt (1-3% tilfella af ofnæmi)
• Getur orsakast af flestum lyfjum
• Veldur einkennum sem eru önnur en venjuleg lyfhrif þess
• Einkenni koma fyrir eftir litla skammta
• Einkenni koma ekki strax

Question 3

Hvað er algengasta einkenni lyfjaofnæmis?

Answer 3

Húðbreytingar

Question 4

Hvernig lýsir alvarlegt ofnæmisviðbragð sér?

Answer 4

• Ofnæmislost
• Eyðilegging rauðra blóðkorna
• Beinmergsbæling

Question 5

Hvað er krossofnæmi?

Answer 5

Er ofnæmi fyrir efnum sem eru skyld að sameindagerð
Dæmi:
- Penicillín og cefalósporín
- Fúrósemið og súlfalyf ?

Question 6

Algeng lyf sem valda ofnæmi?

Answer 6

• Amoxacillin (5%)
• Sulfa-Trim (3%)
• Ampicillin (3%)
• Cephalosporin (2%)
• Semisynthetic penicillin (2%)
• Erythtomycin (2%)
• Penicillin G (2%)

Question 7

Penicillín ofnæmi

Answer 7

• 1-2% allra penicillínkúra valda ofnæmisviðbrögðum
• 10% af þeim fá ofnæmislost
  > Getur verið banvænt – en fátítt
• 80% þeirra sem segjast hafa penicillín ofnæmi þola penicillín lyfjagjöf vel
• Penicillín húðpróf eru 97-99% áreiðanleg

Question 8

Bráðaofnæmi - ofnæmistegund 1

Answer 8

• IgE mótefni
• Mastfrumur/eosinophilar losa histamín og önnur boðefni
• Skyndileg viðbrögð
• Getur verið lífshættulegt
• Því fyrr sem viðbragð kemur fram því alvarlega
• Svarar réttri meðferð yfirleitt fljótt
• Getur valdið útbrotum, mjúkvefjabólgum, berkjuþrengingu og lágum blóðþrýsting

Dæmi: sýklalyf, insúlín, krampalyf, heparín

Question 9

Frumuborðsofnæmi - ofnæmistegund 2

Answer 9

• IgG eða IgM mótefni
• Rof á frumuhimnu/ frumudráp

Blóðviðbrögð:
- Blóðleysi
> Súlfalyf

• Fækkun á hvítum blóðkornum
  > Penicillín, cefalósporín
• Blóðflögufækkun
  > Heparín
  > Kínín

Question 10

Fléttuofnæmi - ofnæmistegund 3

Answer 10

• Mótefnafléttur myndast
• Falla út í nýrum, liðum og æðum
• Serum sickness
  > Útbrot
  > Hiti
  > Ofsakláði
  > Eitlastækkanir
  > Liðverkir, liðbólgur

Dæmi:
- Hýdralazín
- Penicillín

Question 11

Frumubundiðofnæmi - ofnæmistegund 4

Answer 11

• Eitilfrumur (lymphocytar)
• CD4+ T-frumur
  > Hjálparfrumur
  > Virkjar átfrumur

–CD8+ T-frumur:
> Drápsfrumur
> Veldur frumudauða beint

• Húðbólgur
  > Neomycin
• Sjálfsofnæmissjúkdómar
  > Hýdralazín
  > Prókaínamíð

Question 12

Hver er meðferð ofnæmis?

Answer 12

• Fræðsla!
• Lyfjagjöf stöðvuð
• Bólgueyðandi sterar
• Andhistamín lyf
• EpiPen®
• Medicalert armband
• Afnæming möguleg