Nýburar og aldraðir

Question 1

Nýburar - Frásog

Answer 1

Frásog um:
Meltingarveg
- Hærra sýrustig maga
- Seinkuð magatæming/minni peristalsis
- Flutningsprótein færri, minna tjáð
- Minnkuð ,,first pass” áhrif í lifur
Vöðva
- Minni vöðvamassi/minna blóðflæði um vöðva
- Minnkað lyfjafrásog
Húð
- Aukið frásog
Endaþarm
- Minna frásog

Question 2

Nýburar - Dreifing

Answer 2

Líkamsamssetning:
- Total body water 85%
- Extra cellular fluid 60%
- Intra cellular fluic 35%

Question 3

Nýburar - Umbrot

Answer 3

• Almennt minnkuð

Question 4

Nýburar - Útskilnaður

Answer 4

• Síunarhraði (GFR) í nýburum, er einungis um 20% af síunarhraða fullorðinna
  > Fyrirburi: 2-4 ml/min
  > Full meðganga: 15-20 ml/min
  > + 2vikur: 40 ml/min
  > + 8 vikur: 80 ml/min
• Seyting í nýrum er einnig verulega minnkuð sérstaklega í fyrirburum
• Útskilnaður um nýru er því mun hægari en í fullorðnum

Question 5

Nýburar - helstu lyfjaflokkar

Answer 5

Lyfjagjöf sem byggist mest á reynslu, nær engar klínískar rannsóknir til.
- Sýklalyf (gentamycin, ampicillin)
- Bætiefni (fólínsýra, fjölvítamín, járn)
- K-vítamín
- Þvagræsilyf
- Koffín
- Verkjalyf (morfín)
- Hitalækkandi (parasetamól)
- Svæfingalyf

Question 6

Aldraðir - dreifing, umbrot og útskilnaður

Answer 6

Dreifing
- Hlutfallslega meiri fita
Umbrot
- Almennt eru umbrot hægari með auknum aldri
Útskilnaður - síunarhraði hefur minnkað um
- 25% við fimmtugt
- 50% við 75 ára aldur

Question 7

Lyfjasúpa aldraðra

Answer 7

• 22 % einstaklinga eldri en 65 ára í heimaþjónustu í Evrópu með > 9 lyf - polypharmacy
• Aldraðir eru oft ekki með í klínískum prófunum og þá yfirleitt bara rannsakað eitt lyf í einu
• Tæplega 8% innlagna aldraðra hér á landi vegna aukaverkana lyfja

Question 8

Hvaða lyf auka hættu á byltum í öldruðum?

Answer 8

• Róandi lyf og svefnlyf
• Flogaveikilyf og geðlyf
• Þunglyndislyf
• Blóðþrýstingslækkandi lyf