Ürək Damar Sistemi Xəstəlikləri Flashcards

(172 cards)

1
Q

Ürəyin daxili qatının iltihabı

A

Endokardit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Lokalizasiyasına görə endokardit növləri

A

Qapaq
Parietal-divarönü
Xordal endokardit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Xordal endokardit harda inkişaf edir

A

Məməciyəbənzər əzələnin və ya vətərin üzərini örtən endokardda inkişaf edir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Birincili endokardit

A

Sərbəst xəstəlikdir
2 xəstəlik aiddir: septiki endokardit,, eozinofiliyalı fibroplastik parietal endokardit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

İkincili endokarditlər

A

İnfeksion—allergik xəstəliklərin bir əlaməti kimi inkişaf edir
Tonzillit,revmatizm,bronxo-pnevmoniya,skarlatina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Morfoloji dəyişkənliklərin xarakterindən asılı olaraq endokarditlərin formaları

A

1.diffuz endokardit / valvulit
2.kəskin ziyilli endokardit
3.Fibroplastik endokardit
4.Qayıdan-ziyilli endokardit
5.polipoz -xoralı endokardit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Diffuz endokardit və ya valvulit

A

Sadə və ya başlanğıc endokardit
Diffuz şəkildə seroz eksudativ toxuma reaksiyası
Bəzi yerlərdə Qranulomatoz proliferativ dəyişkənlik—revmatik Aşof qarnulomaları
Qapaqların üzərini örtən endotel qatı zədələnmir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kəskin ziyilli endokardit

A

Trombozlaşan endokardit
Qapaqların üzərini örtən endotel qarı da zədələnir—qapaqların üzərində tromblar əmələ gəlir—ziyili xatırladır
Proseslər ən çox qapaqların kənarında və qapaq taylarının bir-birilə təmas xəttində inkişaf edir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Fibroplastik endokardit

A

Diffuz və ya kəskin ziyilli endikarditlərlə əlaqədar qapaqların sklerozlaşması
Qapaqda birləşdirici tox inkişaf edir—hialinoz ocaq və limfo-leykositar infiltrasiya qeyd edilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Qayıdan ziyilli endokardit

A

Fibroplastik endokarditin kəskinləşməsi nəticəsində
Endotek qatı zədələnir—ziyiləbənzər xırda teomblar inkişaf edir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Polipoz-xoralı endokardit

A

Endokarditlərin ilk 4 forması ilə əlaqəli deyil
septiki endokardit xəstəliyi zamanı ikincili olaraq aypara qapaqlarda inkişaf edir
İnfeksion endokardit də deyilir/ destruktiv endokardit də deyilir
Kəskin və ya yarımkəskin gedişli olur
Qapaq üzərində polip şəklində nisbətən böyük ölçülü tromb kütlələr
Tromlar tez tez qoparaq—trombemboliyaya səbəb olur
Qopduqdan sonra isə yerində xora şəkilli defekt qalır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Uyğunluğu müəyyən edin:
Polipoz-xoralı endokardit—>septiki endokardit
Fibroplastik endokardit(digərlərindən hər hansı biri)—>….

A

revmatizm xəstəliyindən sonra ikincili olaraq inkişaf edir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Uyğunluğu müəyyən edin:
Polipoz -xoralı endokardit—aortal aypara qapaqlar
Kəskin ziyilli endokardit—…..

A

ikitaylı mitral qapaqlarda inkişaf edir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Trombemboliya sindromuna səbəb ola bilən endokarditlər

A

Kəskin ziyilli
Qayıdan ziyilli
Polipoz-xoralı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Birincili /sərbəst xəstəlik kimi inkişaf edə bilə fibroplastik endokardit

A

Eozinofiliyalı fibroplastik endokardit—Löffer endomiokarditi
Parietal olaraq inkişaf edir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Löffer endomiokarditi

A

Kəskin və xronik gedişə malikdir
Ürəyin parietal endokardı,dəri və daxili üzvlər zədələnir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Löffer endomiokarditinin patogenez mexanizmi

A

İmmun kompleks

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Löffer endokarditinin(eozinofiliyalı fibroplastik endokardit) səbəbi nə ola bilər

A

Virus və bakteriya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Eozinofiliyalı fibroplastik endokarditin gedişatı

A

Eozinofillərin struktur defekti—>deqranulyasiya—>endokarda toksiki təsir—>diffuz nekrozlaşma—>elastik liflərin destruksiyası—>endokard üzərində tromb kütlə—>parçalanmış elastik liflərin yerinə kollagen liflər əmələ gəlir,tromblar orqanizasiyaya uğrayır—>çoxlu miqdarda birləşdirici toxuma inkişaf etidyindən parietal divar qalınlaşır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Eozinofiliyalı fibroplatik endokardit zmanaı dəri və digər üzvlərdə nə kimi dəyişikliklər olur?

A

Damar və damarətrafı sahələrdə sistem şəkilli iltihabi proses—eozinofil vaskuliti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Restriktiv kardiomiopatiyalara aiddir:

A

Endokardial fibroz
Endokardial fibroelastoz
Löffer xəstəliyi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Miokardit nədir

A

Miokardın iltihabı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Lokalizasiyasına görə miokardit növləri

A

Ocaqlı
Diffuz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Baş vermə səbəblərinə görə miokardit növləri

A

Birincili və ikincili

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
İkincili miokarditlərin baş vermə səbəblərinə aiddir
Virus imfeksiyaları Rikketsiozlar Bakterial infeksiya Göbələk xəstəlikləri İnfeksion -allergik Endogen intoksikasiya
26
Hansı struktur elementlərin zədələnmısinin üstünlük təşkil etməsi görə miokarditlərin növləri
Parenximatoz İnterstial
27
Kardiomiositlərdə Parenximatoz dəyişikliklərə aiddir
Parenximatoz piy və zülala distrofiyası Nekrobiotik və nekrotik dəyişikliklər Kardiomiosit destruksiyası,mioliz Əzələ liflərinin fraqmentasiyası
28
Miokardın steomal dəyişiklikləri
Kardiomisotilərarası və damarətrafı sahələrdə ödem Limfoleykositar və limfohistositar infiltrasiya Xırda kalibrli damarlarda kəskin doluqanlılıq
29
İltihab prosesinin xarakterindən asılı olaraq interstial miokarditlərin 2 növü ayırd edilir
Ekssudativ Proliferativ
30
Ekssudativ interstial miokarditlərin növləri
Seroz və irinli
31
Seroz ekssudativ mikokarditləri nə zaman inkişaf edir
Revmatizm Difteriya Endogem intoksikasiyalar zamanı
32
Diffuz seroz ekssudativ miokardit ən çox hansı yaşlarda rast gəlinir və nə ilə nəticələnir
Uşaq yaşlarda revmatizm zamanı üzə çıxır və ürək dekompensasiyası nəticəsində ölümlə nəticələnir
33
İrinli ekssudativ miokardit nə səbəbə inkişaf edir
Sepsislərdən sonra
34
İrinli ekssudativ miokarditə aiddir
Sepsisdən sonra inkişaf edir Embolik xarakter daşıyır Neytrofil üstünlüklü limfo-leykositar infiltrasiya Yerli olaraq irinli perikardit və polipoz-xoralı endokarditdən başlanğıc götürə bilər Kardiomiositlərdə distrofik dəyişikliklər
35
Ürək qüsurları təsnifat
Anadangəlmə Qazanılmış
36
Anadangəlmə ürək qüsurları
mədəciklərarası arakəsmənin defekti,qulaqcıqlararası arakəsmənin defekti, arterial axacağın açıq qalması, ağ ciyərarteriyasının stenozu və atrezi^ası, aortanın koarktasiyası, Fallo triadası, Fallotetradası, Fallo pentadası, ümumi arterial kötük, ümumi atrioventrikulyar dəlik,ikikameralı ürək, bir mədəcikli üçkameralı ürək, bir qulaqcıqlı üç kameralı ürək,akardiya (ürəyin olmaması), dekstrakardiya (ürəyin sağda yerləşməsi), ürəyinektopiyası (ürəyin döş qəfəsindən kənarda yerləşməsi), mikrokardiya, makrokardiya və ya kardiomeqaliya, endokardın fibroelastozu, anadangəlmə atrioventrikulyar blokada, sağ tərəfli aorta qövsü, ikili aorta qövsü, ağ ciyər venalarının sağ qulaqcığa açılması, Lutambaşe sindromu, Eyzenmenger xəstəliyi,damarların transpozisiyası
37
Uzun müddət kompensasiya olunan anadangəlmə ürək qüsurları zamanı
xəstələrdə (uşaqlarda) fiziki inkişafdan geri qalma müşahidə edilir
38
göy tipli ürək qüsuru nədir
Bəzi anadangəlmə ürək qüsurları zamanı venoz qan arterial qanla qarışaraq üzv və toxumalara gedir, onlarda xroniki hipoksiya və sianozun inkişaf etməsinə səbəb olur. kompensator olaraq qanda eritrositlərin də sayı həddən artıq yüksəlir və polisitemiya baş verir. Bu isə qanın qatılaşmasına,trombozlara və s. ikincili dəyişikliklərə səbəb olur
39
Ağ tipli ürək qüsuru nədir
Bəzi anadangəlmə ürək qüsurları zamanı təzyiqlər fərqi nəticəsində arterial qanın bir hissəsi sağa keçərək venoz qanla qarışır. Belə hallarda üzv və toxumalara normada olduğu kimi yalnız təmiz arterial qan gedir. Üzv və toxumalarda hipoksiya və sianoz inkişaf etmir
40
Mədəciklərarası arakəsmənin defekti
Anadangəlmə Mədəciklərarası arakəsmənin yuxarı - membranoz hissəsində arakəsmənin formalaşmasını təmin edən strukturlardan birinin və ya bir neçəsinin çatışmazlığı nəticəsində dəlik Hər sistola zamanı təzyiqlər fərqinə əsasən arterial qanın bir hissəsi sol mədəcikdən bu defektlə sağ mədəciyə keçmiş olur.
41
Qulaqcıqlararası arakəsmənin defekti
Anadangəlmə Birincili və ikincili olur Birincili arakəsmənin defekti bətndaxili dövrün 5-çi həftəsində meydana çıxır və atrioventrikulyar dəliklərin bilavasitə yaxınlığında yerləşir. İkincili arakəsmənin defekti isə embriogenezin nisbətən gec dövrlərində meydana çıxır və arakəsmənin nisbətən yuxarı hissələrində oval dəlik şəklində formalaşır. Hər iki halda arterial qanın bir hissəsi soldan sağa keçərək venoz qana qarışmış olur. Sağ mədəciyin yükü artdığı üçün hipertrofiyaya uğrayır.
42
Arterial axacağın (Botall axacağı; LBotallo) açıq qalması
Anadangəlmə Arterial axacaq ən çox ağ ciyər arteriyasının şaxələndiyi yerdən başlayaraq aorta qövsünün enən hissəsinə açılır. Uşaq normal doğulduqda və ilk tənəffüs aktı başlandıqda arterial axacaq tutulur, tədricən obliterasiyaya uğrayır və son nəticədə bağa çevrilir. Bəzən isə bu axacaq ilk 6 ay müddətində bağlanmır və obliterasiyaya uğramır. Hər sistolada arterial qanın bir hissəsi açıq qalmış Botall axacağı ilə sağa keçərək venoz qana qarışır, oradakı qan təzyiqini artırır, sağ mədəciyin divarı hipertrofiyalaşır. Əgər arterial axacağın diametri kiçik olarsa, xəstələrdə subyektiv əlamətlər meydana çıxmır və xəstələr bunu bilmədən də yaşayırlar
43
Ürək qüsuru nədir
ürəyin quruluşunda meydana çıxmış və onun funksiyasının davamlı pozulması ilə müşaiyət olunan pozğunluqlar
44
Anadangəlmə inkişaf qüsurlarının əsas səbəbi
Gen mutasiyaları və xromosom dəyişiklikləri
45
Fallo tetradası
Anadangəlmə müştərək ürək qüsurlarına aiddi ağciyər arteriyasının stenozu mədəciklərarası arakəsmənin defekti aorta kökünün sağa sürüşməsi(dekstrapozisiya) sağ mədəciyin hipertrofiyası
46
Fallo pentadası
Anadangəlmə müştərək ürək qüsurlarına aiddi ağciyər arteriyasının stenozu mədəciklərarası arakəsmənin defekti aorta kökünün sağa sürüşməsi(dekstrapozisiya) sağ mədəciyin hipertrofiyası qulaqcıqlararası arakəsmənin defekti
47
Anadangəlmə ürək qüsurları əsasən bətndaxili inkişafın hansı dövründə baş verir
3-11ci həftə
48
Qazanılmış ürək qüsurları revmatik endokarditlər zamanı inkişaf mexanizmi nədir
iltihab ocağının sklerozlaşması
48
Qazanılmış ürək qüsurları septiki endokarditlər zamanı inkişaf mexanizmi nədir
aortanın aypara qapaqlarında tromb kütlələrinin orqanizasiyası və destruksiyaya uğramış qapaq taylarının sklerozlaşması
49
Hansı növ ekssudativ miokarditdə parenximatoz dəyişikliklər daha qabarıq və çox olur?
İrinli ekssudativ miokardit
50
Qazanılmış ürək qüsuru nədir
Qazanılmış ürək qüsurları insan anadan olduqdan sonra keçirilmiş xəstəliklər(revmatizm, septiki endokardit, aortanın aterosklerozu və sifilisi,bəzi digər revmatik xəstəlikləri, brüselloz, ürəyin travmatik zədələnmələri vəs. ) nəticəsində ürəyin qapaq aparatlarında və ya ürəkdən çıxan iri damarlarda baş vermiş sklerotik dəyişikliklər və qapaqların deformasiyası ilə əlaqədar inkişaf edir, ürəyin funksiyasının davamlı pozulması, bununla da hemodinamikanın pozulması ilə müşaiyət olunur Adeten revmatizmlə meydana çıxır, endokarditlə inkişaf edir
51
Rastgelme tezliyinə görə ürek qüsurları (çoxdan aza)
İkitaylı Aortal Üçtaylı
52
Qazanılmış ürək qüsurları tesnifat
Mitral qapağın qüsurları. 1. Mitral qapağın stenozu. 2. Mitral qapağın çatışmazlığı. 3. Mitral qapağın müştərək (kombinə olunmuş) qüsurları. Aortal qapağın qüsurları. 1. Aortal qapağın stenozu. 2. Aortal qapağın çatışmazlığı. 3. Aortal qapağın müştərək qüsurları. Üçtaylı qapağın qüsurları. 1. Üçtaylı qapağın stenozu. 2. Üçtaylı qapağın çatışmazlığı. 3. Üçtaylı qapağın müştərək qüsurları. Ağ ciyər arteriyası qapağının qüsurları. 1. Ağ ciyər arteriyası qapağının stenozu. 2. Ağ ciyər arteriyası qapağının çatışmazlığı. Ayrı-ayrı ürək qapaqlarının müştərək qüsurları.
53
Ocaqlı proliferativ miokarditə nümunə
Revmatizm xəstəliyi zamanı miokardda xarakter Aşof qranulomasının əmələ gəlməsi
54
Proliferativ interstial miokardit klinik gedişi necə olur
Kəskin Bəzən xroniki
55
Xroniki miokarditlərə hansı xəstəliklər zamanı rast gəlinir
Revmatizm Tireotoksiki zob Xroniki pnevmoniya
56
Miokarditlər sağaldıqda yerində birləşdirci toxuma inkişaf etməsi necə adlanır
Miokarditik kardioskleroz İkincili kardioskleroz
57
Birincili miokarditi başqa necə adlandırırlar
İdiopatik miokardit Gigamt hüceyrəli miokardit İzolə edilmiş miokardit Müstəqil miokardit İdiopatik bədxassəli miokardit İnfeksion-allergik miokardit Fidlerin idiopatik miokarditi Abramov-Fidler miokarditi
58
İdiopatik miokarditin hansı formaları var
Kəskin Xroniki-residivli
59
İdiopatik miokardit patogenezində hansı proseslər əsas rol oynayır?
Autoimmun proseslər
61
Qazanılmış ürək qüsurları aorta kökünün aterosklerozu zamanı inkişaf mexanizmi nədir
aorta kökünün kalsinozu(əhəngləşməsi)
62
Qapaqların və fibroz həlqələrin çapıqlaşması, əhəngləşməsi və deformasiyası ilə hansı qüsurlar əmələ gəlir
Qapaq çatışmazlığı Qapaq stenozu Qapaqların müştərək defekti -->Qapaq yolunun stenozu çox vaxt onun çatışmazlığı ilə birlikdə müşahidə olunur. Çünki qapaq tayları bir-biri ilə bitişən zaman, adətən onlar gödəlir, sklerozlaşaraq bərkiyir və beləliklə, həmdə tam yumulma qabiliyyətlərini də itirirlər
63
Birincili miokardit zamanı miokardın mikroskopik müayinəsi
Xırda və ya iri ölçülü nekroz ocaqları ətrafında qarışıq tipli limfo-leykositar elementlərdən ibarət infiltrasiya
64
Qapaqların stenozu nədir
sklerozlaşmış və ya əhəngləşmiş qapaqlar kifayət qədər açıla bilmədiyi üçün sistola zamanı bütün qan bu daralmış dəlikdən keçə bilmir və hər ürək aktında qanın bir hissəsi dəlikdən yuxarıdakı kamerada yığılıb qalmış olur
65
qapaq çatışmazlığı nədir
sklerozlaşaraq gödəlmiş və bərkimiş qapaq tayları tam bağlanma qabiliyyətini itirdiyi üçün qapaq dəliyi tam bağlanmır, buna görə də bu dəlikdən keçmiş qanın bir hissəsi növbəti ürək aktında geriyə qayıdır.
66
İdiopatik miokarditin neçə və hansı morfoloji tipləri vardır?
4 1. Destruktiv idiopatik 2.İltihabi-infiltrativ 3.Qarışıq 4.damar tipli
67
Destruktiv idiopatik miokardit
Kardiomiosit sitoplazmasında hidropik distrofiya üstünlük təşkil edir Distrofik tipli idiopatik miokardit də deyilir Kardiomiositlər destruksiyaya və lizisə uğrayır
68
İltihabi-infiltrativ tipli idiopatik miokardit
Əsas dəyişikliklər miokard steomasında gedir Stoema ödemindən və infiltrasiyadan ibarət olurlar
69
Konkret ürək qüsuru zamanı ürəyin özündə baş verən qapaq zədələnməsi sindromuna hansı simptomlar aiddir
1.qapaq simptomu - ürək küylərinin və əlavə tonların meydana çıxması(Patoloji dəyişilmiş qapağın funksiyasının pozulması və bununla da qanın bu dəlikdən keçməsinin pozulması ilə əlaqədar ) 2.Ürəyin ayrı-ayrı hissələrinin kompensator hipertrofiyası və dilatasiyası(genəlməsi) Ayrı-ayrı iri damar sistemlərində (aorta, ağ ciyər arteriyası, ağciyər venası, aşağı və yuxarı boş venalar) qan cərəyanının zəifləməsi(çoxalması).
70
Qazanılmış ürək qüsurları zamanı inkişaf edən klinik dəyişikliklərə hansı sindromlar aiddir
1.Konkret ürək qüsuru zamanı ürəyin özündə baş verən qapaq zədələnməsi sindromu 2.Ürək qüsurunun inkişafına səbəb olmuş patoloji proses sindromu 3.Qan dövranının sistem pozğunluqları sindromu
71
Damar tipli idiopatik miokardit
Qarışıq tip dəyişikliklər+miokard damarlarında iltihab
72
Miokardın q.iltihabi patologiyaları necə adlandırılır?
Kardiomiopatiyalar
73
Kardiomiopatiyalara aiddir
Dilatasion Restriktiv Assimetrik və simmetrik hiperteofik kardiomiopatiya Alkoqol kardiomiopatiyası Metabolik kardiomiopatiyası Toksiki kardiomiopatiya Perinatal kardiomiopatiya
74
Perikardit nədir
Ürəyin xarici qatının-perikardın iltihabı
75
Perikarditlər əsasən birincili olur yoxsa ikincili?
İkincili
76
kompensasiya olunmuş ürək qüsurları nəyə deyilir
Qapaqlardakı qüsurlar və onların funksiyalarının pozulması ilə əlaqədar ürəyin həmin qapaqdan yuxarıda olan hissəsi kompensator olaraq hipertrofiyaya uğrayır (miokardın konsentrik hipertrofiyası) və meydana çıxmış disfunksiyanı bu və ya digər dərəcədə kompensasiya edir. -->Elə buna görə də ilk dövrlərdə ürək qüsurları özlərini kəskin şəkildə büruzə vermir, latent dövrə malik olurlar.
77
dekompensasiyalı ürək qüsuru nəyə deyilir
Müəyyən müddətdən sonra ürəyin (eləcə də ümumi orqanizmin) kompensasiya imkanları tükəndiyi üçün miokardda ekssentrik hipertrofiya başlanır, qapağın funksiyasının pozulması kəskinləşir, klinik əlamətlər qabarıq şəkildə meydana çıxmağa başlayır.
78
Miokardın konsentrik hipertrofiyası nədir
Miokardın qalınlığı artır, dilatasiya da olur Baş vermə səbəbi yığılmanı artırmaqdır
79
Miokardın ekssentrik hipertrofiyası nədir
Miokardın qalınlaşması olmur, dilatasiya olur
80
ürəyin kompensasiya imkanlarının tükənməsinin əsas səbəbləri nələrdir
revmatizm xəstəliyinin kəskinləşməsi, ikincili infeksiyanın qoşulması, fiziki gərginlik, psixi-emosional gərginlik və s
81
Ürək qüsurunun inkişafına səbəb olmuş patoloji proses sindromu nədir
bilavasitə əsas xəstəliyin özü ilə əlaqədardır Məsələn,revmatizm üçün xarakter klinik-morfoloji dəyişikliklər
82
Qan dövranının sistem pozğunluqları sindromu nədir
Demək olar ki, bütün ürək qüsurlarında baş verir. Ürəkdən çıxan qanın həcminin azalması və ürəyə qədər olan hissədə durğunluqla əlaqədar bütün üzv və toxumalarda xroniki hipoksiya, ümumi xroniki venoz hiperemiya, ağciyərin boz bərkiməsi, muskat qaraciyər, böyrəyin və dalağın sianotik indurasiyası, seroz boşluqların hidropsu, periferik toxumalarda ödem, selikli qişalarda durğunluq mənşəli kataral iltihab, xroniki hipoksiya ilə əlaqədar üzv və toxumalarda distrofiya, skleroz, atrofiya və s. bu kimi dəyişikliklər inkişaf edir, ümumi fiziki inkişaf ləngimiş olur.
83
Mitral qapağın stenozu nədir
Qazanılmış və ən çox rast gelinen ürək qüsuru(Nadiren anadangelme de olur) Nadiren serbest olur, əsasən çatışmazlıqla müştərək, bəzən digər qapaqların(xüsusilə Aortal) qüsuru ilə müştərək Demək olar ki, bütün hallarda revmatizm mənşəli olur. Stenoz əsasən fibroz həlqə səviyyəsində olur və sol atrioventrikulyar dəlik müxtəlif dərəcələrdə daralmış yarıq şəklində görünür Klinikada diastolik küy eşidilir, nəbz kiçik və az dolğun olur.
84
Lutambaşe sindromu nədir
mitral qapağın anadangəlmə stenozu və qulaqcıqlararası arakəsmənin defekti
85
Mitral qapaq stenozu zamanı nə baş verir
Diastola zamanı ikitaylı qapaq kifayət qədər açıla bilmir və buna görə də sol qulaqcıqda olan qanın hamısı mədəciyə keçə bilmir. Hər diastola zamanı qulaqcıqda qalıq qan toplanır,sol qulaqcıq hipertrofiyaya uğrayır və genişlənir, endokardı sklerozlaşır, kiçik qan dövranında durğunluq baş verir, tədricən sol mədəcik də hipertrofiyaya məruz qalır və genişlənir. Daha sonra isə durğunluq aşağı və yuxarı boş venalar sisteminə də yayılır
86
mitral requrgitasiya nədir
sistola zamanı sol mədəcikdə olan qanın bir hissəsinin geriyə - sol qulaqcığa qayıtması
87
Həqiqi mitral qapaq çatışmazlığının səbəbi nədir
Mitral qapaq taylarının sklerozlaşması və əhəngləşməsi, bağlanarkən kənarlarının bir-birinə kifayət qədər qapanmaması ilə əlaqədar sistola zamanı qapağın tam bağlanmaması
88
Mitral qapaq stenozu və mitral qapaq çatışmazlığı fərq
Mitral qapağın çatışmazlığı çox əksər hallarda mitral qapağın stenozu ilə birlikdə rast gəlinir. Çatışmazlıq zamanı ürəyin özündə və digər üzv və toxumalarda meydana çıxan dəyişikliklərin inkişaf mexanizmi mitral qapağın stenozunda olduğu kimidir. -->Lakin sol qulaqcıqda dilatasiya olsa da, hipertrofiya zəif olur.
89
Nisbi mitral qapaq çatışmazlığının səbəbi nədir
mitral qapağın özündə heç bir üzvi dəyişiklik olmur!!! sol mədəciyin hipertrofiyası və genişlənməsi, bununla da əlaqədar sol atrioventrikulyar fibroz həlqənin genişlənməsi; sistola zamanı mitral qapaq taylarının sol qulaqcığa doğru həddən artıq keçməsi; məməcikli əzələlərin kardiosklerozla əlaqədar disfunksiyası; mitral qapaq taylarını məməcikli əzələlərlə birləşdirən vətər tellərinin qırılması; kalsinozla əlaqədar fibroz həlqənin daralması mexanizminin pozulması və s. səbəbindən baş verir
90
Aortal qapağın qüsuru əsasən hansı patologiyalar zamanı inkişaf edir
revmatizm, ateroskleroz və septiki endokardit zamanı inkişaf edir
91
Aortal qapağın qüsurları hansılardır
Əksər hallarda stenozla çatışmazlığın müştərək inkişafı şəklində rast gəlinir. Baş vermə səbəblərindən asılı olaraq aortal qapaqda həm müştərək qüsur, həm stenoz, həm də çatışmazlıq meydana çıxabilir.
92
Aortal qapağın stenozu nədir
Sistola zamanı qanın hamısı aortaya keçə bilmədiyi üçün sol mədəcikdə qalıq qan şəklində toplanıb qalır Sol mədəciyin işi artdığı üçün hipertrofiyaya uğrayır, genişlənir, endokard sklerozlaşaraq qalınlaşır. Hemodinamika pozulduğu üçün bəzən aortal qapaqdan aşağıda qapaq ayparalarını xatırladan törəmələr meydana çıxır ki, bunlara "əlavə qapaqlar” deyilir
93
"əlavə qapaqlar” nəyə deyilir
Aortal qapaq stenozunda bəzən aortal qapaqdan aşağıda qapaq ayparalarını xatırladan törəmələr meydana çıxır ki, bunlara "əlavə qapaqlar” deyilir
94
Aortal qapaq stenozu qanın axınına ne zaman böyük maneə hesab olunur
aortal dəliyin səthi 50%-dən çox kiçilsin. Aortal dəliyin hətta 10-20%-ə qədər daralması belə ölümə səbəb olmur
95
Aortal qapağın çatışmazlığı neçə növü var
Həqiqi və nisbi
96
Mitral qapaq çatışmazlığı neçə növü var
Həqiqi və nisbi
97
aortal requrgitasiya nədir
sistola zamanı aortaya qovulmuş qanın bir hissəsi diastola zamanı qapaq ayparaları kifayət dərəcədə bağlanmadığı üçün sol mədəciyə geri qayıtması
98
Aorta qapağının çatışmazlığında nə baş verir
sistola zamanı aortaya qovulmuş qanın bir hissəsi diastola zamanı qapaq ayparaları kifayət dərəcədə bağlanmadığı üçün sol mədəciyə geri qayıdır. ( aortal requrgitasiya) Auskultasiyada diastolik küy eşidilir. Ürək döyünməsinin gücü artdığı və hər sistolada aortaya çoxlu qan qovulduğu üçün arterial damarlar bol qanla dolu olur, güclü və dolğun nəbz hiss edilir, hətta yuxu arteriyalarında nəbz vurğuları gözlə də görünür. Arterial təzyiq yüksəlmiş olur
99
Aortal qapağın həqiqi çatışmazlığı səbəb nədir
qapağın üzvi zədələnmələri
100
Aortal qapağın nisbi çatışmazlığı səbəb nədir
arterial hipertoniya xəstəliyi, aorta qövsünün qalxan hissəsinin aterosklerozu zamanı aorta kökünün və aortal dəliyin çox genişlənməsi və diastola zamanı aypara qapaq taylarının tam bağlana bilməməsi nəticəsində baş verir. Bu zaman aypara qapaq taylarının özündə heç bir üzvi dəyişiklik qeyd edilmir.
101
Mengeberq qüsuru nəyə deyilir
Aypara qapaq taylarının kalsinozu ilə müşaiyət olunan aortal qapağın stenozuna
102
Aorta qövsünün aterosklerozu zamanı aortal qapaq qüsuru mexanizm
aterosklerotik dəyişikliklər aşağıya - aypara qapaqlara doğru enmiş olur. Aortanın kökü və aypara qapaq tayları da prosesə məruz qalır, lipidozlaşır, skleroz və kalsiumun çökməsi nəticəsində isə deformasiyaya uğrayır. Beləliklə aortal qapağın stenozu, bəzən isə çatışmazlığı inkişaf edir.
103
Üçtaylı qapağın stenozu və ya çatışmazlığı nədir
Üçtaylı qapaq (trikuspidal) qüsuru zamanı sağ qulaqcıq genişlənir və hipertrofiyaya uğrayır. İlk dövrlərdən böyük qan dövranında ümumi venoz durğunluq meydana çıxır, sianoz əlamətləri inkişaf edir Digər qazanılmış ürək qüsurlarına nisbətən çox az rast gəlinir. Adətən revmatizm, septiki endokardit və travmatik zədələnmələr nəticəsində inkişaf edə bilir. Əsasən üzvi dəyişikliklərlə əlaqədar olmayıb, nisbi çatışmazlıq şəklində meydana çıxır
104
Üçtaylı qapağın çatışmazlığı neçə növü var
Həqiqi və nisbi
105
Mitral qapaq çatışmazlığı zamanı nə baş verir
Sistola zamanı mitral qapağın tam bağlanmaması Nəticədə sistola zamanı sol mədəcikdə olan qanın bir hissəsi geriyə - sol qulaqcığa qayıdır.( mitral requrgitasiya ) Bu zaman qayıdan qanla boş venalardan qulaqcığa tökülən qan toqquşduğu üçün sol qulaqcıqda turbulent dalğa əmələ gəlir və auskultasiyada sistolik küy eşidilir.
106
Daha çox rast gəlinən qazanılmış ürək qüsurları hansılardır
Mitral qapaq stenozu və çatışmazlığı Aortal qapaq qüsurları Üçtaylı qapağın stenozu və çatışmazlığı
107
Anadangəlmə ürək qüsurları nədir
Bətndaxili dövrdə ürəyin və ya ürəkdən çıxan damarların inkişaf anomaliyaları olub, onların formalaşmasının pozulması nəticəsində meydana çıxır. Hər hansı konkret teratogen amilin təsiri ilə heç bir əlaqəsi olmayan bu inkişaf qüsurlarının meydana çıxmasında gen mutasiyalannın və xromosom dəyişikliklərinin böyük rola malik olmaları göstərilir
108
Daha çox rast gəlinən anadangəlmə ürək qüsurları hansılardır
Mədəciklərarası arakəsmənin defekti Qulaqcıqlararası arakəsmənin defekti Arterial axacağın açıq qalması Fallo triadası, tetradası, pentadası
109
Vaskulitin digər adı nədir və vaskulit nədir
Angiit Damar iltihabı
110
Vaskulit sağaldıqda nə olur ?
Həmin damar divarı sklerozlaşər və ya kalsinozlaşaraq darala bilər , tamamilə obliterasiyaya uğraya bilər , anevrizma ola bilər
111
Hansı növ damarda yerleşməsinə görə vaskulit növləri
Aortit Arteriit Arteriolit Kapilyarit Flebit Limfagit
113
Damar divarının hansı qatında yerləşməsinə görə vaskulitin növləri
Endovaskulit Mezovaskulit Perivaskulit Endomezovaskulit Panvaskulit
114
Endovaskulit misal
Səpkili yatalaq zamanı ziyilli endovaskulit ( tromboendovaskulit )
115
Mezovaskulit misal
Siflis zamanı mezoortit
116
İltihabi prosesin xarakterindən asılı olaraq vaskulitin növləri
Nekrotik Proliferativ Nekrotik-Proliferativ ( destruktiv-produktiv) Qranulamatoz ( proliferativin bir növü )
117
Orqanizmdə yayəlmasından asılı olaraq vaskulit növləri
Yerli Sistem- Birincili və İkincili
118
Yerli vaskulit misal
Sepsisin giriş qapısında olan irinli iltihabın həmin nahiyədəki kapilyar və venanın divarına nüfuz etməsi
119
Birincili vaskulitlərə nələr aiddir
Kavasaki xəstəliyi Şönleyn Genox sindromu Vegener qranulamatozu Naməlum etiologiyalı: Takayasu sindromu Düyünlü periarteriit Bürger xəstəliyi
120
Birincili vaskulitlər neçə yerə bölünür
İri kalibrli arterial damarlarda olan ( aorta və şaxələri ) - QRANULAMATOZ PROLİFERATİV Orta kalibrli damarlarda olan ( elastiki , elastiki əzələ tipli arteruyalar )- NEKROTİK PROLİFERATİV Kiçik kalibrli damarlarda olan ( əzələ tipli arteriya , kapilyar , vena )
121
Birincili sistem vaskulit neçə inkişaf edir
Sərbəst şəkildə , nozologiya hesab olunur
122
İri kalibrli arterial damar sistem flebitləri
Takayasu və Xorton
123
Orta kalibrli arterial damar birincili sistem flebitləri
Takayasu Kavasaki Vegener Qranulamatozu Allergik qranulamatoz Düyünlü periarteriit Limfatik sindrom
124
Kiçik kalibrli birincili sistem vaskulitlər
Mikroskopik Poliangiit Şönleyn Genox sindromu Bürger xəstəliyi
125
İkincili sistem vaskulitlər neçə cürdür
İnfeksion və immun ( allergik )
126
İnfeksion ikincili sistem vaskulitlər
Bakterial Virus Rikketsioz ( səpkili yatalaq ) Funqoz ( aspergiliyoz ) Spiroxetoz ( sifilis )
127
İmmun ikinvili sistem vaskulitıər
Mikroskopik poliangiit , Kavasaki , Şönleyn Genox , zərdab xəstəliyi , revmatizm , qırmızı qurdeşənəyi , revmatoidli artrit , , düyünlü periarteriit , yatrogeniya ( dərman preparatlarının toksik təairindən)
128
Takayasu sindromu etiologiyası
İrsi-genetik defektler Xronik intoksiyasiyalı peşə xəstəlikləri İnfeksiom xəst əlaqədar
129
Takayasu sindromu zamanı əlamətlər
Müxtəlif hemodinamik pozğunluqlar Atrofik dəyişikliklər Görmə və eşitmənin itirilməsi Ən çox cavan qadınlarda orta Asiyada
130
Takayasu sindromunun inkişafı neçə mərhələlidir
3 1) kəskin vı ya erkən mərhələ -ekssudativ panvaskulit 2) yarımkəskin mərhələ - proliferativ panvaskulit 3) sklerotik mərhələ
131
Takayasu sindromunun kəskin mərhələsində nələr baş verir
Damarın intimasında bazal membran parçalanır , endotel hüc proloferasiyası , intimada şişkinləşmı , damarönü tromblar ,damarların bütün qatları iltihabi hüc ilə infilitrasiya olur , eksudativ toxuma reaksiyası
132
Takayasunun 3 makroskopik forması
Stenozlaşdırıcı Anevrizmatik Deformasiyalı
133
Vegener qranulamatozu nədir
Yuxarı tənöffüs yolları və bronxlar , ağciyər və böyreyin orta və kiçik kalibrli artürial və venoz damarlarının nekrotik - proliverativ iltihabı — Qranulamatoz vaskulit baş verir
134
Vegener necə xəstəlikdir
Autoimmun
135
Vegener qranulamatozu əlamətləri
Əvvəlcə yuxarı tən yolları xüsuailə burunun selikli qişasında nekrotik - proliferativ dəyişikliklər , irinli iltihab , qanaxma xoralar , sonra proses aşağı tənəfgüs yolları ağciyər dəri və böyrəyə yayılır Əsasən 40 yaşdan sonra amma bütün yaş qruplarında olur
136
Obliterasiyaedici tromboangiit - Bürger xəstəliyi nədir
Aşağı ətrafın orta və kiçik kalibrli venoz damarlarının iltihabı
137
Bürger xəstəliyinin neçə mərhələsi var
3 1) kəskin dövr - ekksudativ panvaskulit 2) yarımkəskin - proliferativ - Qranulomalar 3) xronik - sklerotik
138
Qranulomalar Bürgerdə hansı qatda olur
Bütün qatlarda əsasən orta qatda bəzən hətta divarönü tromb kütlələrində Ən çox daxili bazar membranın destruktiv qalıqları ətrafında
139
Gicgah arteriiti digər adları
Xorton xəstəliyi Baş beynin qranulamatoz angiiti Gigant hüceyrəli arteriit
140
Xorton etiologiyası və patogenezi
Etiologiya -virus patogenezi- immunkompleks mexanizm
141
Xorton zamanı iltihabın xarakteristikası
Proliferativ - Qranulamatoz - Tuberkloid tipli qranulomalar
142
Xorton xəstəliyi nədir
Əsasən gicgah arteriyasının , bəzən isə kəllə beyin aryeriyaları hətta aorta və onun iri şaxələrinin iltihabı
143
Xorton xəstəliyi əlamətləri
Şiddətli baş ağrıları Görmənin zəifləməsi və korluq Baş beyində infarktlar
144
Şönleyn Genox sindromu digər adları
Hemorragik vaskulit Anafilaktik purpura Kapikyarotoksikoz
145
Şönleyn Genox etiologiya və patogenezi
Etio- infeksion xəstəlik və medikamentoz amillət Patogenez - immun reaksiyalar
146
Şönleyn Genox sindromu zamanı iltihab hansı damarlarda
Ən çox dərinin böyrəklərin oynaqların və müsariqənin xırda kalibrli damarlarında
147
Şönleyn Genox zamanı proses necə inkişaf edir
Əvvəlcə intimada zədə - mikrotromblar yaranır Sonra proses digər qatlarada yayılır
148
İltihabın xarakterindən asılı olaraq perikarditin hansı növləri var?
1.Seroz ekssudativ perikardit 2.Seroz-fibrinoz perikardit 3.Fibrinoz perikardit 4.İrinli perikardit 5.Hemorragik perikardit
149
Seroz ekssudativ perikardit
Ürək kisəsinə 50-200 ml seroz ekssudat toplanır Q.infekrsion mənşəli zədələnmələr zamanı
150
Nə üçün praktikada “təmiz seroz perikardit” heç vaxt rast gəlinmir
Çünki çox qısa müddətdə ekssudatın tərkibinə fibrin telləri qarışır—> seroz-fibrinoz perokardit inkişaf edir
151
Hidroperikardit nədir
Perikard kisəsinə şəffaf rəngsiz duru mayenin—transsudat yığılması
152
Şönleyn Genox əlamətləri
Triada - dəridə hemorraik səpkilər ( Purpura ) İri oynaqlarda artralgiya Abdominal sindrom
153
Hidroperikardit perikardit sayılır?
Xeyr
155
Perikardit hansı səbəblərədn inkişaf edə bilər?
Bakterial və virus infeksiyalarından sonra Şiş metastazları zamanı Perikard və ürəyin cərrahi müdaxilələri zamanı
156
Hansı perikardit növü eyni zamanda quru perikardit adlanır
Fibrinoz perikardit
157
Tüklü ürək hansı perikardit zamanı yaranır və necə yaranır?
Fibrinoz perikardti zamanı fibrin tellərinin diffuz şəkildə üst-üstə toplanaraq ağımtıl-boz rəng “tüklü” ərp əmələ gətirir
158
Fibrinoz perikardit zamanı perikardda baş verən dəyişikliklər
Perikard kisəsinin hər iki səhfəsinin daxili səthlərində limfo-leykositar infiltrasiya Doluqanlılıq Az miqdarda seroz maye Çoxlu fibrin tellərinin olması
159
Nə zaman fibrinoz perikardit ola bilər ?
Uremiyalar Revmatizm Qırmızı qurdyeşənəyi Vərəç xəstəliyi Plevrit və ocaqlı pnevmoniya
160
Nə zaman yerli fibrinoz perikardit ola bilər?
Miokardın transmural və subepikardial infarktları zamanı Ürəyin küt travması Əzilməsi zamanı
161
İnfarktdan sonra inkişaf edən yerli fibrinoz perikardit necə adlanır
Dresslerin infarktdan sonrakı sindromu
162
Fibrinoz perikardit zamanı klinikada auskultasiya zamanı hansı küy eşidilir?
Perikardın sürtünmə küyü
163
Fibrinoz perikardit zamanı müşahidə edilən simptomlar
Hərarətin yüksəlməsi Auskultasiya zamanı perikardın sürtünmə küyü eşidilir Ürək nahiyəsində ağrılar Ürək çatışmazlığı əlamətləri
164
İrinli perikardit zamanı ürək kisəsində nəyə rast gəlinir
İrinli ekssudata Ürək kisəsinə mikrob düşməsi nəticəsində inkişaf edir
165
İrinli perikardit nə zaman inkişaf edir
Sepsis Vərəm İrinli plevrit Pmevmoniya Bəd xasaəli şiş zamanı
166
Ürək kissəində ekssudat mayesi çox olduqda nə baş verir?
Perikard şar şəklində şişir
167
Perikard boşluğunda qanlı ekssudat toplanarsa
Hemorragik perikardit
168
Perikard boşluğuna təmiz qan toplanarsa
Hemoperikard
169
Adgeziv və ya restrkktiv perikard nədir
Ürək kisəsinin səhifələrinin sklerotik qalınlaşıb ocaqlı bitişməsi
170
Konstriktiv perikardit nədir
Diffuz şəkildə perikard səhifələrinin obliterasiyası
171
Seroz eksssudativ miokardit zamanı aşkar edilir
1) Stromada ödem 2) Stromada mülayim limfo-leykositar infiltrasiya 3) Kardiomiositlər bir-birindən aralanır
172
İrinli ekssudativ miokarditlər zamanı mikroskopik müayinədə aşkar edilir
1)Stromada kəskin leykositar infiltrasiya 2)Kardiomiositlərdə ağır dəyişikliklər baş verir
173
Pik sindromu
Konstriktiv perikardit zamanı aşağı və yuxarı boş venaların sıxılması Hemodinamika pozulur Böyük qan dövranında xroniki durğunluq Ümumi ödem Hepatosplenomeqaliya
174
Zirehli və daş ürək arasındakə fərq
Zirehli ürəkdə — böyük bir hissədə kalsinoz ocaq yaranır Daş ürəkdə isə bütün ürək kalsinoz ocaqla örtülür