Ağciyər Xəstəlikləri Flashcards

(185 cards)

1
Q

Kəskin bronxitlər zamanı mikroskopik müayinədə nə müşahidə edilir

A

Bronxların selikli qişası şişkinləşmiş,doluqanlı və ödemli olur
Diffuz limfo-leykositar infiltrasiya və kirpikli epitelin deskvamasiyası müşahidə edilir
Bronxların mənfəzində isə selikdən,nekrozlaşmış epiteldən və limfo-leykositar elementlərdən ibarət selikli ekssudat görünür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Klinik olaraq hansı bronxit xroniki bronxit hesab edilir

A

Ən azı iki il dalbadal və hər il ən az 3 ay müddətində davam edən bronxit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Xronik bronxiti niyə ingilis xəstəliyi adlandırırlar

A

Böyük Britaniyada çox yayıldığı üçün

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Pissinoz peşə xəstəliyi klinik olaraq hansı xəstəlikdir

A

Xroniki obstruktiv bronxit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Siqaret tüstüsünün xroniki bronxitin inkişafındakı rolu

A

Prizmatik örtük epitellrəin kirpikciklərinin hərəkət qabiliyyətini zəiflədir— bronxların drenaj funksiyası pozulur
Prizmatik epitelin genetik aparatında mutasiya törədərək çoxqatlı yastı epitelə çevrilir—metaplaziya
Alveolyar makrofaqların aktivliyi aşağı düşür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Prosesin yayılmasına görə xroniki bronxitlərin növləri

A

Lokal və diffuz xroniki bronxitlər

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Lokal xroniki bronxitlər hansı seqmentlər səviyyəsində olur

A

II,VI,VIII,IX,X seqmentləri səviyyəsində

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Xroniki bronxiti kəskin bronxitdən fərqləndirən başlıca xüsusiyyət hansıdır

A

Sklerotik dəyişikliklərin olması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Bronxostenoz

A

Bronx mənfəzinin daralması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Bronxoektaziya

A

Bronx divarlarının deformasiya edərək bayıra doğru qabarmalar əmələ gətirməsinə ,stabil genişlənməsinə deyilir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

İltihabın xarakterinə görə xroniki bronxitlərin hansı növləri vardır

A

Ekssudativ xroniki bronxit
Proliferativ xroniki bronxit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ekssudativ xroniki bronxit

A

Qədəhəbənzər hüceyrələrin sayı artır—selikli kataral,kataral-irinli,selikli-irinli kataral ekssudat müşahidə edilir
Selikli qişa atrofiyalaşır,vəzli strukturların kistoz dəyişiklikləri baş verir
Prizmatik epitel hüceyrənin metaplaziyası baş verə bilər—çoxqatlı yastı epitelə çevrilə bilər
Yaş öskürək baş verir—irinli və selikli bəlğəm xaric olur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Proliferativ xroniki bronxit

A

Proliferativ reaksiya üstünlük təşkil edir
Quru öskürək—ekssudat olmur
Selikli qişada çoxlu miqdarda limfo-leykositar infiltrasiya —təzə birləşdirici toxuma inkişafı,qranulyasiya toxumasının inkişafı baş verir—selikli qişadan mənfəzə doğru çıxıntılar şəklində iltihab polipləri əmələ gəlir
Polipoz xroniki bronxit də adlanır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Xroniki bronxit nəticəsi olaraq ağciyərdə hansı dəyişikliklər olur

A

Alveolların atelektazı və ya emfizeması,pnevmoniya,pnevmoskleroz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Bronxoektaziya lokal bir hissədə baş verirsə necə adlanır

A

Kisəşəkilli bronxoektaziya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Bronxoektaziya diffuz şəkildə baş verərsə necə adlanır

A

Slindrik bronxoektaziya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Bronxoektaziyanın hansı formalarına rast gəlinir

A

Təsbehəbənzər,iyəbənzər,kistayabənzər,kisəşəkilli,slindrik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kisəşəkilli bronxoektaziyalar hansı bronxlarda baş verir

A

İri və orta kalibrli ,proksimal bronxlarda

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Slindrik bronxoektaziyalar hansı bronxlarda baş verir

A

Xırda və distal bronxlarda

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Anadangəlmə kistoz ağciyər nədir

A

Anadangəlmə bronxoektaziyadır
Bəzi bronxların bronxiol və alveola keçmədən kistoz genişlənmə əmələ gətirərək kor bitməsidir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Qazanılmış bronxoektaziyalar əsasən nə səbəbə inkişaf edir

A

Xroniki bronxitlərin ağırlaşması kimi,broxların mənfəzinin obstruksiyası və bronxial astmadan sonra inkişaf edə bilər

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Şanabənzər ağciyərə nə zaman rast gəlinir

A

Bronxioloektaziyalar zamanı ağciyəri kəsdikdə kəsik səthində divarları ağ rəngdə olan çoxlu miqdarda genişlənmiş breonxioldan ibarət boşluqlar görünür

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Bronxoektaziyalar zamanı bronx divarında baş verən dəyişikliklər

A

İrinli iltihabi dəyişikliklər,selikli qişanın selikli-irinli ekssudatı
Örtük epitelin metaplaziyası
Vəzli strukturların və Selikli qişanın atrofiyası,limfo-leykositar infiltrasiyası
Elastiki strukturların və bazal membranın destruksiyası—sklerozlaşma və hialinozlaşma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Bronxoektaziyalar zamanı bronx divarında baş verən dəyişikliklər

A

İrinli iltihabi dəyişikliklər,selikli qişanın selikli-irinli ekssudatı
Örtük epitelin metaplaziyası
Selikli qişanın atrofiyası,limfo-leykositar infiltrasiyasl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Bronxopnevmoniya
Əgər bronxit yaxınlıqda onu əhatə edən alveollara keçərsə
26
Peribronxial interstial pnevmoniya
Əgər bronxit iltihabi prosesin bronxətrafı toxumaya keçməsi ilə ağırlaşarsa
27
Kəskin bronxit zamanı iltihabi infiltrasiya xarici qatı da əhatə edərsə necə adlanır
Panbronxit
28
Kəskin bronxit zamanı proses orta qata da keçərsə necə adlanır
Endomezobronxit
29
Kəskin bronxit zamanı iltihabi proses ilk növbədə yalnız daxili qatda gedir və bu necə adlanır
Endobronxit
30
Kəskin bronxit hansı yaş qruplarında rast gəlinir
Bütün yaş qruplarında
31
Kəskin bronxitin əsasında duran əsas etioloji amil hansıdır
Kəskin respirator xəstəliklər törədən infeksiyalar—virus ,streptokokk,stafilokokk Fiziki və kimyəvi amillərin də rolları vardır
32
Kəskin bronxitin patogenezi
Patogen amilin təsirindən bronxların selikli qişa vəzlərinin və qədəhəbənzər hüceyrələrin hiperfunksiyası baş verir—selik ifrazı artır—kirpikli prizmatik örtük epitellərin deskvamasiyası və selikli qişanın örtük tamlığının pozulması baş verir—infeksion amillərin selikli qişaya daxil olmasına əlverişli şərait yaranır
33
İltihabi prosesin və morfoloji dəyişikliklərin xarakterindən asılı olaraq kəskin bronxitin hansı növləri vardır
Kəskin kataral və ya sadə bronxit —seroz,irinli,qarışıq kataral Kəskin fibrinoz(krupoz )bronxit Kəskin fibrinoz-hemorragik bronxit Kəskin nekrotik (destruktiv) bronxit Kəskin destruktiv-yaralı bronxit
34
Bronxektaziya və bronxektaziya xəstəliyi arasındakı fərq nədir
Bronxektaziya zamanı proses eyni zamanda ağciyərin digər hissələri və digər üzvlərdə klinik-morfoloji dəyişikliklərlə müşahidə edilir
35
Bronxektaziya xəstəliyi zamanı baş verən dəyişikliklər
Kiçik qan dövranında hipertenziya—sağ mədəcikdə kompensator hiperteofiya—ağciyər ürəyi formalaşır Pnevmosklerozz—xroniki hipoksiya—bütün üzvlərdə distrofik və atrofik dəyişikliklər—isti sianoz Baraban çubuğu simptomu
36
Baraban çubuğu simptomu nədir
Əlin və ayağın distal falanqalarında toxumaların şişkinləşməsi
37
Bronxektaziya ağırlaşmaları
Xərçəngönü xəstəlikdir—xərçəng Böyrəkdə ikincili amiloidoz(AA) İnterstial xəstəliklərə də keçə bilər
38
Pnevmoniya tərif
Ağciyərin respirator şöbələrinin iltihabı—parenximada(alveollarda )gedən iltihab
39
Ağciyərin stromasında gedən iltihab
Pnevmonit—interstial pnevmoniya
40
Klinik gedişinə görə pnevmoniyaların növləri
Kəskin və xroniki pnevmoniyalar
41
Kəskin pnevmonitdə rol oynayan patogen amil və risk faktorları
İnfeksiya Risk faktorları—soyuqdəymə,immun sistemin zəifləməsi,psixoemosional əsəb gərginlikləri,siqaretçəkmə,alkoqol qəbulu,travma,intoksikasiyalar,azyaşlılıq və qocalıq
42
İnfeksion amillərin ağciyərə düşmə yolları
Hava-damcı Aspirasiya—mədə möhtəviyyatı da parenximasını zədələyir Hematogen Kontagioz
43
Ağciyərin müdafiə mexanizmləri
Mukosiliar mexanizzm—selik ifrazı və kirpikli epitellər Bronx və ağciyər selikli qişasındakı q.spesifik(hematogen) makrofaq və neytrofillər Spesifik makrofaqlar Spesifik humoral faktorlar(İGlər) Bronxların selikaltı qatdakı limfoid follikulları
44
Kəskin pnevmoniyaların nozoloji cəhətdən növləri
Birincili və ikincili
45
Xəstəxanadaxili pnevmoniya
İkincili pnevmoniyadır Nozokomial infeksiyadır Opportunist mikrofloranın autoinfeksiyası
46
Ağciyər toxumasında yayılmasından ,əhatə etdiyi sahənin ölçüsündən aıslı olaraq pnevmoniyaların növləri
Asinoz Paycıqlı(Lobulyar) Subseqmentar(qarışıq paycıqlı) Seqmentar Poliseqmentar Pay(LOBAR) Total
47
İltihabi prosesin xarakterindən asılı olaraq pnevmoniyaların növləri
Seroz Fibrinoz Hemorragik İrinli Seroz-hemorragik Destruktiv(nekrotik) Seroz-deskvamatik
48
Klinik gedişinə görə kəskin pnevmoniyanın növləri
Yüngül Orta ağır Ağır Tipik və atipik Kəskin və uzunsürən formaları
49
Parenximatoz kəskin pnevmoniyalara hansı xəstəliklər aiddir
Krupoz pnevmoniya Bronxopnevmoniya \
50
Steromal kəskin pnevmoniyalara aid xəstəlik
İnterstial pnevmoniya
51
Krupoz pnevmoniya digər adları
Lobar pnevmoniya—visseral pnevmoniyaya da yayılmış olur Plevropnevmoniya da deyilir
52
Krupoz pnevmoniyanın etiologiyası
I,II,III,IV,VII tip pnevmokokklar,bəzən fridlender çöpləri (klebsiellalar) tərəfindən törədilir
53
Krupoz pnevmoniyalar ən çox hansı cins və yaşda rast gəlinir
Orta yaşlı və qoca şəxslərdə kişilərdə
54
Krupoz pnevmoniya hansı tip allergik reaksiya ilə əlaqələndiriliri
Ter tipli hiperhəsasslıq
55
Krupoz pnevmoniyanın neçə inkişaf mərhələsi var və hansılardır
4 1.Hiperemiya mərhələsi 2.Qırmızı hepatizasiya mərhələsi 3.Boz hepatizasiya mərhələsi 4.Sorulma mərhələsi
56
Krupoz pnevmoniyanın hiperemiya mərhələsində baş verənlər
Bütün kalibrli damarlar kəskin doluqanlı olur,mənfəzləri genəlir,keçiricilik yüksəlir Alveollararası arakəsmədə və alveol daxilində seroz ekksudat əmələ gəlir—alveollar havasızlaşır *Axıb -gəlmə mərhələsi* də adlanır İltihabi mayə Kon dəlikləri vasitəsilə sürətlə bütün alveollara yayılır və bütün payı əhatə edir Payda olan limfa damarları genəlir—limfa mayesi ilə dolur Payın daxilindəki limfa düyünləri şişir
57
Krupoz pnevmoniyadakı hiperemiya mərhələsi zamanı əmələ gələn ekssudat mayesinin tərkibi
Pnevmokokk+ az miqdarda fibrin telləri+tək-tək neytrofillər
58
Krupoz pnevmoniyanın hiperemiya mərhələsi nə qədər davam edir
1 sutka
59
Qırmızı hepatizasiya mərhələsi (KRUPOZ PNEVMONİYA)
Damarların keçiriciliyinin kəskin atması—eritrositlərin diapedezi—alveolların mənfəzi eritrositlərlə dolur Pay həcmcə böyüyür—havasız,rəngi tünd qırmızı,konsistensiyası bərk olub qaraciyəri xatıradır Alveolların mənfəzidə çoxlu miqdarda eritrosit,ödem mayesi,fibrin telləri,neytrofil leykositlər,həmçinin külli miqdarda pnevmokokklar olur. Paydaxili limfa düyünlərindən başqa ağciyər kökündə yerləşən limfa düyünləri də böyümüş olur Pay üzərindəki visseral plevrada demarkasiya zonası kimi ekssudativ iltihabi dəyişikliklər
60
Qırmızı hepatizasiya nə qədər davam edir
3-5 sutka
61
Boz hepatizasiya mərhələsi
Alveolların mənfəzinə toplanmış eritrositlərin hemolizi—pas rəngli hemosiderin piqmentlərinin əmələ glməsi Pas rəngi ağ leykositlərə görə solğunlaşıb boz rəngə çevrilir Ağciyər toxumasının konsistensiyası bərk olaraq qalır. Alveollarda böyük sürətdə faqositoz prosesi gedir. Visseral plevrada artıq fibrinoz plevrit formalaşmış olur. Paydaxili və ağciyər kökündəki limfalan böyük qalmış olur Bu mərhələ 4-6.sutkada başlamış olur Damarların doluqanlığı bir qədər zəifləyir
62
Boz hepatizasiya mərhələsi nə qədər davam edir
4-6 sutka
63
Sorulma və ya sağalma mərhələsi
Alveollardakı ekssudat mayesi təmizlənir—alveol boşalır Damarların doluqanlığı bir qədər zəifləyir Fibrinoz plevrit tədricən aradan qalxır Bir neçə sutka davam edir
64
Alveol mənfəzindəki ekssudatın təmizlənmə mexanizmləri
1.Alveollardakı fibrin telləri,mikroblar parçalanma məhsulları makrofaqlar və neytrofillər tərəfindən faqositoza uğrayır 2.ekssudat mayesinin limfa drenajı 3. Bronxlardan bəlğəm şəklində xaric olması
65
Krupoz pnevmoniya zamanı bronxlarda hansı dəyişikliklər müşahidə edilir
Heç bir dəyişiklik olmur,bu xəstəlik ağciyərdə ancaq alveollarda gedən prosesdən ibarətdir
66
Krupoz pnevmoniya zamanı digər üzvlərdə hansı dəyişikliklər baş verir
Daxili üzvlərin parenximasında doluqanlılıq,ödem və müxtəlif distrofik dəyişikliklər,limfoid toxumanın hiperplaziyası
67
Krupoz pnevmoniya zamanı neytrofil və makrofaqların faqositar aktivliyi həddən artıq yüksək olduqda nə baş verir
Ağciyərin abses və qanqrenası
68
Krupoz pnevmoniya zamanı neytrofil və makrofaqların fibrinolitik qabiliyyəti aşağı olduqda nə baş verir
Boz hepatizasiya və sorulma mərhələsi uzadılmış və ləngimiş olur.—fibrin telləri alveolların mənfəzində qalaraq divarlarına yapışır—alveollararası arakəsəməələr yaprıxaraq bir-birinə bitişir Alveolarda qranulyasiya toxuması əmələ gəlir —sklerozlaşır—karnifikasiya—ağciyərin ətləşməsi
69
Krupoz pnevmoniya zamanı baş verən fibrinoz plevrit necə ağırlaşa bilər
Plevranın empieması—irinli plevritə çevrilə bilər
70
Pnevmokokklardan fərqli olaraq Frindlender çöpləri ilə törənın krupoz pnevmoniyada…..
Proses yuxarı payda üstəlik onun bir hissəsində gedir Ekssudatda neyteofillərin həddən artıq çox olmaıs nəticəsində —irinəbənzər və seliyəbənzər qatı ekssudat olur. Damarların trombozu—nekroz(İNFARKT)—abses ocaqları Xəstəxanadaxili infeksiyadır Birincili və ikincili olurlar
71
Ağ ciyərlərin interstitsial xəstəlikləri necə başlayır və nəticələnir
alveolit (pnevmoniya)və bronxiolit şəklində başlayır, alveollararası arakəsmələrin interstitsiyasına keçir, interstitsiyada diffuz şəkildə yayılır və qısa müddətdə də onların sklerozlaşması - fibrozu ilə nəticələnir
72
Ağ ciyərlərin interstitsial xəstəlikləri nələrə səbəb olur
--respirator və terminal bronxiollar kistoz şəkildə genişlənir və deformasiyaya uğrayır --> "Şanabənzər ağciyər" --ağ ciyər toxumasının interstitsiyası diffuz şəkildə fibrozlaşır --> aero-hematik keçiricilik kobud şəkildə pozulur -- > tənəffüs çatışmazlığı - asfiksiya --kiçik qan dövranında kollaps və hipertenziya inkişaf edir --> sağ mədəcik hipertrofiyaya uğrayır -- > xroniki "ağ ciyər ürəyi"
73
Ağ ciyərlərin interstitsial xəstəlikləri necə olur
Xroniki gedişli, diffuz lokalizasiyalı
74
Etiologiyasından asılı olaraq ağ ciyərin interstitsial xəstəliklərinin növləri
I. Etiologiyası məlum olan interstitsial xəstəliklər II. Etiologiyası məlum olmayan interstitsial xəstəliklər
75
Patogenezindən asılı olaraq ağ ciyərlərin interstitsial xəstəliklərinin növləri
I. İmmun mexanizmli interstitsial pnevmoniyalar. II. Qeyri-immun mexanizmli interstitsial pnevmoniyalar.
76
Etiologiyası məlum olan interstitsial xəstəliklərə nələr aiddir
Pnevmokoniozlar Kəskin interstitsial pnevmoniyalar (pnevmonit)
77
Pnevmokoniozlar etiologiyası
tozların təsiri ilə törədilir
78
Kəskin interstitsial pnevmoniyalar (pnevmonit) etiologiyası
bəzi mikroorqanizmlər tərəfindən və ya bəzi allergik effektə malik dərman və ya toksiki maddələrin (medikamentoz alveolit və ya ekzogen allergik alveolit),yaxud ekzogen toksiki maddələrin (toksiki fibrozlaşan alveolit) təsiri ilə
79
Etiologiyası məlum olmayan interstitsial xəstəliklərə nələr aiddir
1. İdiopatik fibrozlaşan alveolit.( xroniki interstitsial pnevmonit və ya Hammen-Riç xəstəliyi) 2. İkincili fibrozlaşan alveolit(Hammen-Riç sindromu) (revmatik xəstəliklər və B-hepatit zamanı). 3. Sarkoidoz. 4. Ağ ciyər vaskulitləri (məsələn, Vegener qranulomatozu). 5. Ağ ciyərlərin idiopatik hemosiderozu. 6. Eozinofil pnevmonit. 7. Digərləri
80
İmmun mexanizmli interstitsial pnevmoniyalara nələr aiddir
Sarkoidoz İdiopatikfibrozlaşan alveolit Vegener qranulomatozu Qudpasçer sindrom
81
Qeyri-immun mexanizmli interstitsial pnevmoniyalara nələr aiddir
bəzi pnevmokoniozlar
82
Etiologiyasından və patogenezindən asılı olmayaraq bütün interstitsial pnevmoniyalar zamanı nə olur
alveollararası arakəsmələrdə diffuz şəkildə pnevmonit --> bu toxumaların fibrozlaşması
83
İmmun mexanizmli interstitsial xəstəliklərlə qeyri-immun mexanizmli interstitsial xəstəliklərin fərqi
--immun mexanizmlidirsə, bu zaman patogen amil, yəni immun komplekslər alveollararası arakəsmələrə bilavasitə, yəni qanla çatdırılır. --qeyri-immun mexanizmlidirsə, onda ekzogen patogen amil əvvəlcə ağciyərin respirator şöbələrini zədələyərək onlarda iltihab törədir, yalnız bundan sonra iltihabi proses alveollararası arakəsmələrə keçmiş olur.
84
İdiopatik fibrozlaşan alveolit digər adları
--kriptogen fibrozlaşan alveolit --az hallarda rast gəlinən kəskin forması --> Hammen-Riç xəstəliyi
85
İdiopatik fibrozlaşan alveolit xüsusiyyətləri
--bütün yaş qruplarında rast gəlinir --etiologiyası dəqiq məlum deyil(ehtimal viruslar) --ağ ciyərin xərçəngönü xəstəliklərindəndir
86
İdiopatik fibrozlaşan alveolit inkişaf etməsində əsas rol oynayır
ağ ciyər stromasındakı kollagen liflərinin irsi-genetik çatışmazlığı, orqanizmin autoimmunizasiyası və autoimmun proseslərin iştirakı ilə ləng tipli immun reaksiyalar
87
İdiopatik fibrozlaşan alveolit zamanı ağ ciyərlərdə baş verən patomorfoloji dəyişikliklərin neçə mərhələsi var və hansılardır
1.Diffuz alveolit mərhələsi 2.Alveolyar strukturların dezorqanizasiyası və pnevmofibroz mərhələsi 3."şanabənzər ağciyər" mərhələsi
88
İdiopatik fibrozlaşan alveolitin birinci mərhələsində nə baş verir
-uzun müddət davam edir -çox nadir hallarda proses makrofaqal qranulomatoz alveolit şəklində də inkişaf edə bilər -bronxiolların divarında və alveollararası arakəsmələrdə diffuz şəkildə limfo-leykositar infiltrasiya --> bunun hesabına alveollararası arakəsmələr diffuz şəkildə qalınlaşır və kapilyarların sıxılaraq mənfəzlərinin daralmasına səbəb olur
89
İdiopatik fibrozlaşan alveolitin ikinci mərhələsində nə baş verir
-alveolların divarındakı membran və lifli strukturların destruksiyayası -limfo-leykositar infiltrasiya intensivləşir və yayılır -çoxlu miqdarda kollagen lifləri, hətta saya əzələ hüceyrələri əmələ gəlir -diffuz şəkildə pnevmofibroza səbəb olur -ağ ciyərdə çoxlu atelektaz və emfizema ocaqları
90
İdiopatik fibrozlaşan alveolitin üçüncü mərhələsində nə baş verir
-respirator bronxiollar səviyyəsində çoxlu kistoz genişlənmələr və bronxiolların deformasiyası -ağ ciyər stromasının diffuz şəkildə fibrozlaşması -kiçik qan dövranında pozğunluqlar və hipertenziya -"ağ ciyər ürəyi"nin formalaşması -ölümün səbəbi adətən ürək-ağ ciyər çatışmazlığı
91
Ekzogen allergik alveolit kimlərdə rast gəlinir
kənd təsərrüfatı, xüsusilə də heyvandarlıq və quşçuluqla məşğul olan, ("fermer ağ ciyəri", "quşçu ağ ciyəri" və sair), müxtəlif kimyəvi maddələrdən istifadə edilən sənaye sahələrində çalışan şəxslərdə
92
Ekzogen allergik alveolit digər adı
yüksək həssaslıq (hipersensitiv) pnevmonit
93
Ekzogen allergik alveolit klinik formaları hansılardır
kəskin və xroniki
94
Ekzogen allergik alveolit etiologiyası
müxtəlif bakteriya və göbələklər antigenlik xüsusiyyətləri olan heyvan və bitki tozları dərman preparatları
95
Ekzogen allergik alveolit xüsusiyyətləri
--Alveolların və bronxiolların divarlarına çökmüş allergik xarakterli maddələrə qarşı orqanizmdə antitellər yaradılır --Yerli olaraq antigen-antitel kompleksləri əmələ gəlir və bu toxumalara destruktiv təsir edərək onların diffuz şəkildə iltihablaşmasına və fibrozlaşmasına səbəb olur --Patomorfoloji dəyişikliklərin mərhələləri və xarakteri idiopatik fibrozlaşan alveolitdə olduğu kimidir
96
Toksiki fibrozlaşan alveolit zamanı nə baş verir
--kimyəvi maddələr pnevmotrop toksiki təsirə malik olmaqla yanaşı, antigenlik xüsusiyyətləri ilə əlaqədar immun komplekslərin əmələ gəlməsinə səbəb olurlar --Ağ ciyərdə patomorfoloji dəyişikliklərin xarakteri və dinamik xüsusiyyətləri demək olar ki, idiopatik fibrozlaşan alveolitdə olduğu kimidir
97
Toksiki fibrozlaşan alveolit kimlərdə və nə səbəbindən rast gəlinir
--kənd təsərrüfatında çalışan şəxslərdə-->mineral və üzvi kübrələrin (pestisidlər, herbisidlər, fitonsidlər və s.) təsirindən --stasionar xəstələrdə--> ağır dərman preparatlarının (sitostatik, immunsupressiv,onkoloji və diabetik dərman preparatları və s.) təsirindən
98
Sarkoidoz digər adı
Ben-Bek-Şaumann xəstəliyi
99
Sarkoidoz necə xəstəlikdir
Qranulomatoz Xroniki gedişli
100
Sarkoidoz xüsusiyyətləri
--qadınlarda daha çox rast gəlinir --90% ağ ciyərlərdə, 10% hallarda isə digər daxili üzvlərdə (dəri, dalaq, gözlər, göz yaşı və ağız suyu vəzləri, qaraciyər, böyrək, süd vəzisi və s.) zədələnməsi ilə xarakterizə olunur --etiologiyası məlum deyil
101
Sarkoidoz zamanı ağ ciyərdə zədələnir
-interstitsial stromal toxuması, bronxların, divararalığının və boynun limfa düyünləri
102
Sarkoidoz zamanı limfa dəyişiklikləri
Əksər xəstələrdə ağ ciyərlərin kökündə 2-tərəfli limfadenopatiya baş verir və limfa düyünləri böyümüş olur
103
Sarkoidoz inkişaf mexanizmi nəyə əsaslanır
ləng tipli hiperhəssaslıq reaksiyası olub immun mexanizmlər əsasında
104
Sarkoidoz zamanı ağ ciyərin interstitsiyasında nə əmələ gəlir
sarkoid qranulomalar -- > limfa düyünləri, qan damarları və bronxlar boyunca çoxlu miqdarda ocaqlı proliferativ iltihab - epitelioid hüceyrəli tipik qranulomalar
105
Sarkoid qranulomaların morfoloji xüsusiyyətəri
--mərkəzində nekroz kütləsi demək olarki olmur və yaxud da çox nadir hallarda kiçik ocaq şəklində rast gəlinir --giqant hüceyrələrin sitoplazmalarında lövhəciklər şəklində Şaumann cisimcikləri (və ya Şaumann yığıntıları) və ulduzabənzər şəkildə asteroid cisimciklər (və ya "ulduzabənzər yığıntılar") --qranulomada və onun ətrafında (perifokal) ekssudativ toxuma reaksiyası görünmür --qısa müddətdə qranulomaların ətrafında üzükvari skleroz
106
Sarkoid qranulomaların hissələri
Mərkəzi və periferik
107
Sarkoid qranulomaların mərkəzi hissəsi nədən ibarətdir
bir-birinə sıx yerləşmiş epitelioid hüceyrələr və tək-tək çox nüvəli giqant hüceyrələr
108
Sarkoid qranulomaların periferik hissəsi nədən ibarətdir
makrofaqlar, limfositlər, plazmositlər və fibroblastlar
109
Şaumann cisimcikləri (və ya Şaumann yığıntıları) və ulduzabənzər şəkildə asteroid cisimciklər (və ya "ulduzabənzər yığıntılar") nədən ibarətdir
zülal kütlələrindən və əhəng çöküntülərindən (distrofik kalsinoz)
110
Pnevmokonioz nə deməkdir
"ağ ciyərin toz xəstəliyi"
111
Pnevmokoniozun mənşəyi nədir
Əmək fəaliyyəti şəraitində istehsalat mühitinin zərərli amilləri(istehsalat tozları)
112
Pnevmokoniozlar hansı xəstəlik qrupuna aiddir
Peşə xəstəlikləri
113
İstehsalat tozları tərkibinə görə bölünür
Üzvi Qeyri üzvi Qarışıq
114
Diametrinə görə istehsalat tozlarının çökdüyü orqanlar
50 mkm’dan böyük—>burun boşluğu 50-30 mkm—>traxeya 30-10 mkm—>bronxlar 10-3 mkm—>bronxiollar 3-1 mkm—>alveollar 1 mkm’dan kiçik—>alveollar bele saxlamır
115
Mikroskopik tozlar hansılardır
Diametri 10 mkm’dan kiçik olanlar
116
Ən təhlükəli toz hansıdır və niyə?
—Mikroskopik tozlar —Ağ ciyərin ən dərin hissələrinə gəlib çıxaraq ağ ciyər toxumasına xüsusilə interstisial toxumaya patogen və toksiki təsir edir,toxumanın diffuz xroniki iltihabını törədir və diffuz pnevmokonioza səbəb olut
117
Hansı kimyəvi tərkibli tozlar tərəfindən törədilməsinə görə pnevmokoniozların növləri
1.qeyri üzvi tərkibli tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlar 2.üzvi tərkibli tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlar 3.qarışıq tərkibli tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlar
118
Qeyri üzvi tərkibli tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlara nələr aiddir
Silikoz Silikatoz(azbestoz,sementoz,talkoz,kaolinoz və s) Metallokonioz(alüminoz,sideroz,berillioz,baritoz və s) Karbokonioz(antrakoz,qrafitoz və s)
119
Üzvi tərkibli tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlara aiddir
Ekzogen allergik alveolit Toksiki fibrozlaşan alveolit
120
Qarışıq tərkibli tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlar
Antrakosilikoz(və ya silikoantrakoz) Siderosilikoz Siderosilikatoz Elektrik qaynaqçılarının pnevmokoniozu
121
Silikoz digər adı nədir
Xalikoz
122
Silikoz səbəbi nədir
Tənəffüs havasında sərbəst silisium 2 oksidin olması
123
Silikoz necə gedişlidir
Adətən xroniki Nadirən kəskin və bu 1-2 il ərzində ölümə səbəb olur
124
Klinik xüsusiyyətlərinə görə Silikoz inkişafında neçə mərhələsi var
I,II,III mərhələləri var
125
Silikoz zamanı ağ ciyərlərin interstitsial xəstəliyinin və diffuz pnevmofibrozun inkişaf etməsini nə ilə əlaqələndirirlər
kvarsın toxumalara mexaniki və kimyəvi təsirləri,həmçinin immun proseslər törətməsi ilə
126
Silikoz patogenezində hansı nəzəriyyələr dayanır
silikozun fiziki-kimyəvi və toksiki-kimyəvi nəzəriyyələri silikozun immunoloji nəzəriyyəsi
127
silikozun fiziki-kimyəvi və toksiki-kimyəvi nəzəriyyələri nədir
silisium-2-oksidin kristalları mikrohissəciklər şəklində ağ ciyər toxumasına daxil olur, toxuma mayesində tədricən əriyərək silikat turşusunun məhlulunu yaradır
128
silikozun immunoloji nəzəriyyəsi nədir
Toksiki xassəyə malik olan silikat turşusu --> - ağ ciyər interstitsiyasında diffuz pnevmonitə səbəb olur - qlikozaminqlikanlar kimi fibroblastlarda kollagen liflərinin sintezində iştirak edir - toxumanı destruksiyaya uğradaraq autoantigenlərin meydana çıxmasına, bununla da autoimmun proseslərin inkişaf etməsinə və silikotik düyünlərin yaranmasına səbəb olur
129
Silikoz patogenezində başqa nəzəriyyə
--ağ ciyər toxumasına daxil olan kvars hissəcikləri ağ ciyərin interstitsiyasındakı yerli makrofaqlar (koniofaqlar və ya"toz hüceyrələri") tərəfindən udulur və onların lizosomlarına salınır. --Kvars hissəcikləri isə lizosomların membranlarını parçalayıb-dağıdaraq aktiv lizosomal fermentlərin kənara - sitoplazmaya tökülməsinə və bununla da makrofaqlann autolizə uğrayaraq məhv olmalarına səbəb olurlar. -- Makrofaqların parçalanma məhsulları isə fibroblastların aktivləşmələrinə və fibrozun inkişafına səbəb olurlar
130
ciyərin interstitsiyasındakı yerli makrofaqlara nə deyilir
koniofaqlar və ya"toz hüceyrələri"
131
Silikoz zamanı ağ ciyərdə sklerotik dəyişikliklər necə olur
ocaqlı (düyün formasında) diffuz
132
Silikoz zamanı ağ ciyərdə ocaqlı sklerotik dəyişikliklər nə zaman okur
yüksək konsentrasiyalı silisium-oksidli hava ilə uzun müddət nəfəs aldıqda
133
Silikoz zamanı ağ ciyərdə diffuz sklerotik dəyişikliklər nə zaman okur
tərkibində az silisium-oksid olan hava ilə tənəffüs etdikdə
134
Silikozun ocaqlı formasının xüsusiyyətləri
-ağ ciyərin interstitsiyasında çoxlu miqdarda boz-qaramtıl rəngdə, müxtəlif formalarda və ölçülərdə sklerotik düyünlər -ağır hallarda bu silikotik düyünlər bir-biri ilə birləşərək çox iri konqlomeratlar da əmələ gətirə bilirlər (silikozun şişəbənzər forması) -iri silikotik düyünlərin mərkəzi hissələrindəki fibroz toxuma bəzən parçalanıb dağılaraq orada boşluğun - silikotik kavernaların yaranmasına səbəb olur
135
Silikozun ocaqlı formasında düyünlərin tərkibi
çoxlu miqdarda birləşdirici toxuma dəstələrindən və sitoplazmalarında kvars hissəcikləri olan makrofaqlardan - koniofaqlardan ibarətdir
136
silikozun şişəbənzər formasında nə olur
silikotik düyünlər bir-biri ilə birləşərək çox iri konqlomeratlar da əmələ gətirir
137
silikotik kavernaların necə yaranır
İri silikotik düyünlərin mərkəzi hissələrindəki fibroz toxuma parçalanıb dağılaraq orada boşluq əmələ gətirir
138
kollagen lifi dəstələrinin düzülüşündən asılı olaraq silikotik düyünlərin hansı növləri var
tipik və atipik
139
Tipik silikotik düyünlərin növləri
Oval formalı düyünlər Qeyri-müəyyən formalı düyünlər
140
Oval formalı silikotik düyünlər necə olur
hialinozlaşmış birləşdirici toxuma dəstələri konsentrik şəkildə yerləşir
141
Qeyri-müəyyən formalı silikotik düyünlər necə olur
xaotik şəkildə yerləşmiş birləşdirici toxuma dəstələrindən ibarət
142
Atipik silikotik düyünlər necə olur
qeyri-müəyyən formada olur və onlarda birləşdirici toxuma dəstələri nə konsentrik, nə də xaotik düzülüşlü olmurlar
143
alveolların mənfəzlərində və obliterasiyaya uğramış limfa damarlarının yerində əmələ gələn silikotik düyünlərdə koniofaqlar rolunda nə olur
alveolyar makrofaqlar
144
alveolların mənfəzlərində və obliterasiyaya uğramış limfa damarlarının yerində əmələ gələn silikotik düyünlərdə nə baş verir
-tədricən birləşdirici toxuma səfhələri meydana çıxır -əvvəlcə hüceyrəli-fibroz düyünlər əmələ gəlir -sonra bu koniofaqların məhv olması ilə əlaqədar yalnız fibroz tərkibli silikotik düyünlər formalaşır
145
Silikozun diffuz formasının xüsusiyyətləri
-düyünlər olmur -Sklerotik dəyişikliklər diffuz şəkildə alveollararası arakəsmələrdə, peribronxial və perivaskulyar sahələrdə baş verir -Bronxlarda müxtəlif xarakterli iltihabi dəyişikliklər, onların deformasiyası və bronxoektaziyalar inkişaf edir
146
Silikoz nəticəsi
--Ağ ciyər toxumasında qeyd edilən dəyişikliklər (skleroz,silisium-oksid tozlarının sərbəst və hüceyrədaxili çöküntüləri) həmçinin ağciyərin daxilindəki və bifurkasiya nahiyəsindəki limfa düyünlərində də inkişaf edir --> yuxarı tənəffüs yollarının selikli və selikaltı qatlarında sklerotik və atrofik proseslər baş verir. --Diffuz pnevmosklerozla əlaqədar xəstələrdə "ağ ciyər ürəyi" formalaşır. --Ağ ciyərdə vərəm xəstəliyi inkişaf edir
147
Silikatoz nəyə deyilir
Tərkibində sərbəst Si2O deyil, onun müxtəlif elementlərlə birləşmələri,yəni silikatlar olan tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlara
148
Geniş yayılmış silikatozlara aiddir
azbestoz və talkoz
149
Azbestoz nədir
--azbest (lifli quruluşa malik mineral olub, "dağ kətanı" da adlandırılır) tozları ilə uzun müddət tənəffüs etmə nəticəsində baş verən xroniki gedişli pnevmokoniozdur --ağ ciyərlərin xərçəngönü xəstəliklərindən hesab olunur
150
Azbestoz zamanı ağ ciyərdə nə baş verir
ağ ciyərlərin interstitsiyasında - alveollararası arakəsmələrdə, paycıqlararası sahələrdə, peribronxial və perivaskulyar sahələrdə diffuz şəkildə birləşdirici toxumanın inkişafı, zəif intensivlikdə limfo-leykositar infiltrasiya, azbest liflərinin sərbəst və koniofaqal toplantıları və azbest tozlarından ibarət olan "azbest cisimcikləri" görünür.
151
Azbest cisimcikləri nədir və mikroskop altında necə görünür
sarımtıl rəngdə təsbehəbənzər quruluşda görünən azbest toplantıları
152
Azbestoz zamanı klinikada hansı simptomlar görünür və bunların səbəbi nədir
təngnəfəslik, boğulma, öskürək və ağ ciyər-ürək çatışmazlığı --> Interstitsiyanın sklerozlaşması o dərəcədə inkişaf edir ki,alveolların mənfəzi həddən artıq daralmış, hətta qapanmış olur
153
"Azbestoz ziyilləri" nədən ibarətdir
çoxlu miqdarda keratindən, yəni buynuz maddədən, azbest lifləri kristallarından, tək-tək çoxnüvəli yad cisim hüceyrələrindən və s. ibarətdir
154
azbestoz zamanı patoloji dəyişikliklər harda baş verir
İnterstitsiyada, bronxlarda və bronxiollarda (bronxit, bronxiolit,bronxoektaziya, bronx qığırdaqlarının kalsinozu və sair), plevrada (proliferativ plevrit, çoxsaylı bitişmələr, plevranın sklerotik qalınlaşması), regionar limfa düyünlərində vəs.
155
Azbestoz ziyilləri harada inkişaf edir və nədir
Əl və ayaq barmaqlarında, ovuc və pəncə səthlərində kəskin hiperkeratozdan ibarətdir
156
Talkoz nədir
talk tərəfindən törədilən, xroniki gedişli pnevmokoniozdur
157
Talk nədir
texnikada və tibbi praktikada geniş istifadə edilən yağlıtəhər ağ toz maddədir
158
Talkoz zamanı nə baş verir
-ağ ciyərlərin interstitsiyasında diffuz şəkildə sklerotik dəyişikliklər -"talk cisimcikləri" -Alveollararası arakəsmələrin qalınlaşması və alveol mənfəzlərinin kəskin daralması -Ağ ciyərlərin emfızeması və bronxoektaziyalar, plevrada geniş sahələrdə bitişmələr -Regionar limfa düyünlərində hiperplastik və sklerotik dəyişikliklər, talk tozları toplantıları
159
Talk cisimciyi nədir
talk tozlarının sərbəst və hüceyrədaxili toplantıları, uzunluğu 30-70 mkmdir
160
"cərrahi talkozlar" necə yaranır
cərrahı əməliyyatlar zamanı tibbi personallar tərəfindən istifadə edilən talk xəstənin bədən boşluqlanna düşərək yaradır
161
Cərrahi talkozlar zamanı nə baş verir
-həmin nahiyələrdə reaktiv olaraq proliferativ iltihab, sklerotik bitişmələr və vərəm qranulomalarına bənzər qranulomatoz sklerotik düyünlər inkişaf edir
162
Cərrahi talkoz düyünlərinin vərəm qranulomalarından fərqi nədir
vərəm qranulomalarından fərqli olaraq bu talkoz düyünlərdə kazeoz nekroz olmur; giqant Lanqhans hüceyrələri deyil, giqant yad cisim hüceyrələri olur; hüceyrəvi və sklerotik elementlər arasında çoxlu miqdarda cisimciklər, iynəciklər və lövhəciklər şəklində talk toplantıları görünür.
163
Metallokoniozlar nədir
Metal və metal birləşmələri tərkibli tozlar tərəfindən törədilən pnevmokoniozlardır
164
Metallokoniozlar içərisində Azərbaycanda daha çox praktik əhəmiyyət kəsb edəni hansıdır
Alüminoz
165
Alüminoz nədir və xüsusiyyətləri
-tərkibində alüminium metalı və ya onun birləşmələrindən(məsələn, düralümin) ibarət tozlar və ya buxarlar olan hava ilə uzun müddətli tənəffüs nəticəsində baş verən pnevmokoniozdur. - xroniki gedişə malik alüminoz bəzən böyük sürətlə də inkişaf edərək, 1-2 il müddətində formalaşa bilir.
166
Alüminoz zamanı nə baş verir
--ağ ciyərlərin interstitsiyasında çoxlu miqdarda diffuz şəkildə skleroz sahələr --sklerotik sahələrdə az miqdarda limfoleykositar elementlər, alüminium toplantıları ("cisimcikləri") -- Alveolların mənfəzi daralır, bu daralmış mənfəzlərdə çoxlu miqdarda alüminium toplantıları görünür --> "alüminium ağ ciyəri" -- Ağ ciyərdə emfizema,bronxoektaziyalar, bronxioloektaziyalar baş verir. -- ağ ciyərin regionar limfa düyünlərində müvafiq dəyişikliklər baş verir, "ağ ciyər ürəyi" formalaşır
167
«Alüminium ağ ciyəri»zamanı ağ ciyərlər nə rəngdə görünür
boz-yaşılımtıl
168
Pnevmokoniozlar zamanı ortaq patoloji dəyişiklik
regionar limfa düyünlərində müvafiq dəyişikliklər "ağ ciyər ürəyi"
169
Karbokoniozlar nədir
Qeyri-üzvi tərkibli karbon birləşmələri tərəfindən törədilən pnevmokoniozlardır.
170
Geniş yayılmış karbokonioz
Antrakoz
171
Antrakoz niyə yaranır
tərkibində kömür tozları olan hava ilə uzun müddətli tənəffüs nəticəsində
172
Ağ ciyərlərdə sklerotik dəyişikliklər törədə bilməyən kömür tozları
ağac kömürü tozları və daş kömür tozları
173
ağ ciyərlərdə sklerotik dəyişikliklər törədən kömür tozları
tərkiblərində silisium birləşmələri çox olan kömür tozları Məs. antrasit tozları
174
qarışıq tərkibli pnevmokonioz -antrakosilikoz və ya silikoantrakoz nəyə deyilir
tərkiblərində silisium birləşmələri çox olan kömür tozlarının töretdiyi
175
karbon tərkibli kömür tozlarının pnevmokonioz törətmə qabiliyyəti nədən asılıdır
onların tərkibində silisium birləşmələrinin olması ilə
176
Antrakozların digər pnevmokoniozlardan fərqi
antrakozlar nisbətən xoş xassəli klinikaya malik olur və patoloji dəyişikliklər çox uzun müddət sonra inkişaf edir
177
Antrakozların xoş xassəli olmasının səbəbi
kömür tozları digər tozlara nisbətən alveolyar makrofaqlar tərəfindən çox asanlıqla udulur vəya bronxların drenaj funksiyaları ilə xaric edilir
178
Antrakoz zamanı sklerotik dəyişikliklər harada əmələ gəlir və bunun səbəbi
ağ ciyərlərdə alveollararası arakəsmələrdə, peribronxial və perivaskulyar sahələrdə sərbəst şəkildə və makrofaqların sitoplazmalarında --> çünki kömür tozları burada toplanır
179
Antrakoz patoloji dəyişikliklər
--antrakotik ocaqlar --antrakotik düyünlər --“mərmər ağ ciyər” -- 2 sm-ə qədər diametrə malik fibroz düyünlər --ağ ciyərin antrakotik vəya aspid bərkiməsi --"qara vərəm"
180
antrakotik ocaqlar və antrakotik düyünlər nəyə deyilir
Ağ ciyər interstitsiyasındakı,içərisində çoxlu qara rəngli kömür tozları udmuş makrofaqlar olan kiçik sklerotik sahələrə antrakotik ocaqlar, bunların bir-biri ilə birləşərək əmələ gətirdikləri iri sahələrə isə antrakotik düyünlər deyilir.
181
“mərmər ağ ciyər” nəyə deyilir
Ağ ciyərin stromasında xarakter olaraq piqmentləşmiş - mərmər rəngində (“mərmər ağ ciyər”) xırda ocaqlar olmasına
182
ağ ciyərin antrakotik vəya aspid bərkiməsi nədir
Antrakozlu ağ ciyərin konsistensiyası bərkiyir, havasızlaşır, bozumtul qara rəngdə - aspid rəngində olur.
183
Antrakoz zamanı “qara vərəm” nədir
--Antrakotik düyünlər nahiyəsində kömür tozlarının bilavasitə təsiri və qan dövranının pozulması nəticəsində ağ ciyər toxuması nekrozlaşa bilir. --Buzaman nekrozun yerində divarları və içindəki möhtəviyyatı qara rəngdə olan kavernalar (boşluqlu mağaralar) əmələ gəlir. --Xəstələrdə qanhayxırma da başverə bilir --bu əlamətlər vərəmin xatırladır deyə belə deyilir
184
Antrakoza bənzər dəyişikliklər, yaxud da antrakozun çox zəif forması kimi ağ ciyərlərin interstitsiyasında, regionar limfa düyünlərində nə olur
--qara rəngli kömür tozlarının toplanması fizioloji olaraq --əksər şəxslərdə rast gəlinir
185
Antrakoza bənzər dəyişikliklər, yaxud da antrakozun çox zəif forması kimi ağ ciyərlərin interstitsiyasında, regionar limfa düyünlərində qara rəngli kömür tozlarının toplanması əsasən kimlərdə olur və xüsusiyyəti nədir
--xüsusilə siqaret çəkən şəxslərdə və çoxlu toz şəraitində tənəffüs edən şəxslərdə daha qabarıq şəkildə inkişaf edir --Ona görə də digər qrup limfa düyünlərindən fərqli olaraq, ağ ciyər daxili, bifurkasiya, hətta bəzi paratraxeal və mediastinal limfa düyünləri solğun-çəhrayı rəngdə deyil, bozumtul-qara rəngdə olurlar