Week 3 Flashcards
(32 cards)
De drie hoofdkleuren bestaan op hetzelfde moment + naast elkaar + ze lopen door elkaar heet. Dit heet:
Multidisciplinariteit
De onderdelen van het prisma moet je los van elkaar beschouwen, maar slechts een perspectief is onvoldoende.
Juist of onjuist
juist
Waarom zijn er ‘maar’ drie hoofdkleuren
uitgangspunt: de rechtstaat is een sociale constructie die op zichzelf kan worden geanalyseerd, maar wel afhankelijk is van de interactie van individuen.
Brede vakgebieden: veel subdisciplines kunnen in één van de drie hoofdkleuren (praktisch)
Actueel: veel van de huidige spanningen kunnen worden verklaard door deze hoofdkleuren
Wat zijn de drie hoofdkleuren?
Juridisch perspectief
bestuurswetenschappelijk perspectief
sociologisch perspectief
Wat zijn de drie belangrijkste beginselen (op papier) die bij de juridische hoofdkleur horen:
- Legaliteit (legaliteitsbeginsel)
- Rechtszekerheid (rechtszekerheidsbeginsel)
- Rechtsgelijkheid (gelijkheidsbeginsel)
De juridsiche hoofdkleur vormt een ….. beoordelingskader. En wat betekent dit?
normatief.
- papieren werkelijkheid
- hoe het idealiter geregeld moet zijn wat betreft legaliteit rechtszekerheid en rechtsgelijkheid
Er zijn drie vragen die opkomen bij nadere invulling van het legaliteitsbeginsel:
- welk overheidsoptreden moet een wettelijke grondslag hebben?
- Wat is een wettelijke grondslag
- kan aan het legaliteitsbeginsel ook een verplichting worden ontleend die maakt dat de overheid moet optreden?
beantwoord deze vragen
- in Nederland: al het overheidsoptreden - ook feitelijke overheidshandelingen
- dunne rechtstaatsvisie: wetmatigheid
dikke visie: rechtmatigheid - dun: legalitetisbeginsel kan ook strekken tot een rechtsplicht tot overheidstreden
dik: legaliteitsbeginsel kan ook strekken tot een rechtsplicht tot overheidsoptreden
Rechtsgelijkheid bevat een fundamentele spanning, welke?
- distributieve rechtvaardigheid
- procedurele rechtvaardigheid
Wat is distributieve rechtvaardigheid (dikke visie)
Dit gaat over verdeling van middelen o.b.v. verdienste, dit leidt tot procedurele ongelijkheid.
Wat is procedurele rechtvaardigheid (dunne visie)?
dit houdt in dat iedereen gelijk behandeld moet worden ongeacht persoonlijke kenmerken, dit leidt tot distributieve ongelijkheid.
Waar moet het rechtszekerheidbeginsel volgens Oldenziel aan voldoen?
- bestendigeheid
- daadwerkelijke toepassing
- een duidelijke rechtspositie
- tijdigheid: de eis dat ‘beslissingen door het bestuur tijdig worden genomen’
- voorspelbaarheid van het bestuurshandelen
- kenbaarheid
- rechtsbescherming
- honoreren van gewekt vertrouwen (vertrouwensbeginsel)
- het verbod van terugwerkende kracht
Wat wordt er in het artikel van Brenninkmeijer ‘ De Januskop van de rechtmatigheid van het bestuur’ behandeld?
- Bestuursrechter velt bindende oordelen; deze hebben impact op de rechtsorde
- Auditors hanteren systematische controles en beoordelen veelal correcte wetsinterpretatie
- volgens hun visie
Rechtspraak kan een diepgaande juridische afweging maken - Terwijl auditors prefereren te werken met heldere, toepasbare criteria uit regelgeving
- Discretionaire ruimte van bestuurlijke beginselen zijn lastig te toetsen
- Rechters nemen bindende beslissingen
- Terwijl auditors vooral aanbevelingen
Wat is de kern van het artikel van Marseille: ‘Kleine Gids voor het wetsvoorstel Wet versterking waarborgfunctie Awb’,
veranderingen binnen het bestuursrecht de afgelopen twee jaar, met focus op burger/overheid, n.a.v. het Wetsvoorstel Wet versterking waarborgfunctie Awb
- Dienstbaarheidsbeginsel: nieuw abbb
- Verruimde toepassing van het evenredigheidsbeginsel
- Het wetsvoorstel beoogd de informatiepositie van burgers te versterken
- Wijzigingen m.b.t. bezwaar- en beroepsprocedures
- Burgerlijke lus in aanvulling op de bestuurlijke lus
Wat zijn de voorgestelde wijzigingen die onderverdeeld kunnen worden in drie categorieën volgen het artikel van Marseille ‘klein gids… Awb’
- Expliciteren van reeds bestaande verplichtingen en bevoegdheden van bestuursorganen en burgers
- codificeren van jurisprudentie van de bestuursrechter
-wijzigingen van in de Awb opgenomen bevoegdheden en verplichtingen
Er is een addendum op het artikel van Marseille, wat is de kern van het artikel en wat wordt er besproken?
Kern artikel: behandelt de aanpassingen en reflecties op het wetsvoorstel Wet versterking waarborgfunctie
Awb.
De wijzigingen in de Awb zijn een antwoord op de behoefte aan meer maatwerk en rechtvaardigheid in bestuursbesluiten; de overheid is nu te rigide (kritiekpunt)
- Wetsvoorstel: dienstbaarheidsbeginsel
Wetsvoorstel: verbetering van de toegang tot rechtsbescherming voor de burger d.m.v. laagdrempelige geschilbeslechting
- Kritiek auteurs op de termijnen voor bezwaar en beroep, deze zouden soms verlengd moeten worden volgens de auteurs
Auteurs: wetsvoorstel is een goede en duidelijke stap vooruit + sluit aan bij de behoefte van burgers
> Conclusie: het wetsvoorstel heeft dus impact op de rechtsstaat en diens principes (zoals rechtsgelijkheid).
verschil tussen wetmatigheid en rechtmatigheid
wetmatig: dun en formeel goed tot standgekomen
rechtmatig: het moraal belang meegewogen
bij welke rechtstaatvisie moet de overheid optreden mbt legaliteitsbeginsel
dik
leg het legaiteitsbegisnel uit mbt dik en dun
dun: beperken en begrenzen
dik: rechtsplicht tot overheidshandelen
hoe wordt op papier gezorgd dat bestuur alles naleeft bij de juridische hoofdkleur
vooraf: reguleren van bevoegdheidsuitoefening, checks and balance en reguleren discretionaire ruimte
achteraf: controle door rechter en verantwoording afleggen
waarom past het reguleren van discretionaire ruimte in de juridische hoofdkleur?
Als de ruimte beperkt wordt is, kan het bestuur beter regels naleven.
Anatomievraag, fysiologievraag en gedragsvraag
anatomie: hoe ziet een rechtstaat eruit en waarom
fysiologie: hoe werken de processen binnen een rechtstaat
gedrag: hoe gedraagt een rechtstaat zich
Hoe wert het prisma metafoor om de rechtstaat beter te begrijpen?
doorbreken juridische monopolie
voorbij normatieve invulling
toetstaan multidisciplinairiteit
het rechtszekerheidsbeginsel is een … principe in de …. opvatting van de rechtstaat
normatief, dun
oldenziel benoemt negen dimensies van rechtszekerheid
bestendigheid
daadwerkleijke toepassing
duidelijke rechtspositie
tijdigheid
voorspelbaarheid
kenbaarheid
rechtsbescherming
honoreren gewekt vertrouwen
verbod terugwerkende kracht
