14. Fototherapie

Question 1

Wat is fototherapie?

Answer 1

Een lichtbehandeling als therapie gebruikt bij neonatale icterus.

Question 2

Wat is de meest voorkomende reden van neonatale icterus?

Answer 2

Leveronrijpheid in combinatie met verhoogde RBC-afbraak

Question 3

Indicaties
Fototherapie?

Answer 3

• op doktersadvies
• te hoog billirubinegehalte volgens de categorie waarin de baby zich bevindt

Question 4

Complicaties
Fototherapie?

Answer 4

• diarree
  —> groene stoelgang is normaal, komt door verhoogde afscheiding billirubine-afbraakproducten
• rash
• huilerige baby’s
• sufheid van de baby
• thermoregulatiestoornis
• vochtbalans (mogelijk vochttekort)
  —> verdamping van vocht via huid
• beschadiging retina bij niet afdekken ogen

Question 5

Aandachtspunten
Fototherapie?

Answer 5

• hoge bilirubinewaarde?
  —> aandacht voor borstvoeding
  —> te lage melkproductie? Eventueel bijvoeding nodig
• wisselligging bij elke voeding
• ouders verwittigen van mogelijke reacties baby
• resultaten volgen van de bilirubinespiegel via bloedafname
• afdekking van de oogjes mag niet loskomen!
• bilicheck is nietmeer betrouwbaar als fototherapie w toegepast.
• bij Bilirubine-encefalopathie is er een acute fase met lethargie, sufheid, hypotonie, slecht drinken, geprikkeldheid, hypertonie met overstrekking en huilen met opvallend hoge toon.
  —> geen behandeling: coma en convulsies
  —> wees aandachtig bij tekens, rapporteer arts

Question 6

Wat observeren we bij fototherapie?

Answer 6

• lichaamstemperatuur
• vochttoediening
  —> vaak extra vochttoediening
• controle urine op kleur
  —> bruinverkleuring door galpigmenten
• controle op stoelgang
  —> groenverkleuring door galpigmenten
• huiduitslag
  —> rash

Question 7

Welke frequentie gebruiken we bij fototherapie ?

Answer 7

Bij verhoogde Bilirubine waarde w onmiddellijk gestart met fototherapie!

Question 8

Wat is het doel van transcutane bilimeting ( TcB)?

Answer 8

• voornamelijk als screening van gezond a term > 24 uur
  —> noodzaak formele TSB-bepaling bij kort postpartum verblijf

Question 9

Welke toestellen voor TcB zijn op de markt?

Answer 9

• Dräger JM-103
• Respironics Bilicheck

—> beide TcB-meettoestellen overschatten hogere Bilirubine waarden (zoals gemeten in serum),
—> waardoor risico om ten onrechte niet te starten met fototherapie w verkleind

Question 10

Wat moet steeds gebeuren bij TcB-concentraties > 15 mg/dL?

Answer 10

Altijd bevestigd worden bij middel van standaard bloedonderzoek.

—> een aantal auteurs menen dat 60-80% bloedafnames kunnen vermeden worden door TcB-meting

Question 11

Voordelen van TcB?

Answer 11

• niet-invasief
• vermijden materieel/neonataal discomfort
• vermijden borstvoedingsonderbreking en/of moeder-kind scheiding
• accuraat
• onmiddellijk beschikbaar
• selectief gerichte TSB- bepaling
• kostenreducerend?

Question 12

Leg het meetprincipe uit van TcB.

Answer 12

De icterometer bepaalt de gele verkleuring van subcutaan weefsel
—> door verschil te bepalen in optische densiteit voor licht in het gebied van de blauwe (450 nm) en groene (550 nm) golflengte

Question 13

Waar wordt TcB gemeten?

Answer 13

Op het voorhoofd of op het borstbeen.

—> levert meest betrouwbare metingen op

Question 14

Tegenindicaties
Transcutane bilimeting?

Answer 14

• binnen de 24 uur na geboorte
  —> omdat het enige tijd kost om Bilirubine vanuit bloedbaan in de huid te laten komen, kan dus te lage waarden geven
• tijdens en na fototherapie nooit betrouwbaar
  —> omdat Bilirubine uit de huid verwijderd w, geen goede representatie van Bilirubine gehalte in bloed

Question 15

Transcutane Bilirubine metingen onderschatten het TSB bij hogere waarden.
Welke methoden houden het veilig, zonder deze hoge waarden te missen?

Answer 15

Een veiligheidsmarge van 50 umol/l gebruiken.

—> tel bij TcB 50 umol/l en zet resultaat op bilicurve
—> fototherapiegrens overschreden, dan aanvullend bloedonderzoek

Question 16

Wanneer moet er ook een bloedonderzoek worden gedaan, na transcutane bilimeting?

Answer 16

• als er een duidelijke discrepantie is tussen visuele inschatting van gelaten en TcB
• als er twijfel bestaat om andere redenen over TcB

Question 17

Belangrijkste punten van Transcutane Bilirubine meting?

Answer 17

• betrouwbare screeningsmethode
• meten op voorhoofd of borstbeen
• niet gebruiken binnen eerste 24 uur na geboorte
• +50 —> in bilicurve zetten
• +50 —> fototherapie grens = veneuze bloedafname uitvoeren om Bilirubine gehalte te bepalen.
• bij twijfel veneuze bloedafname uitvoeren = dit blijft gouden standaard