Aardrijkskunde - Atmosferische Processen (1. De opbouw v de atmosfeer)

Question 1

Welke kleur licht heeft de atmosfeer en wat betekent dat?

Answer 1

blauw licht:
korte golflengte -> meer verstrooiing (in veel verschillende richtingen verspreid)

Question 2

Wat is de atmosfeer?

Answer 2

de gaslaag rond de aarde, essentieel voor het leven.
Het reguleert temp, beschermt tegen schadelijke straling en ondersteunt processen zoals de waterkringloop.

Question 3

Wat is de hydrosfeer?

Answer 3

omvat al het water op aarde, zowel in vl, v als in gasvormige toestand.

Question 4

Wat is de geosfeer?

Answer 4

omvat alle vaste delen van de aarde, zoals gesteente, mineralen en de aardkorst

Question 5

Wat is de biosfeer?

Answer 5

het deel van de aarde waar leven voorkomt

Question 6

Wat is de antroposfeer?

Answer 6

verwijst naar het deel vd aarde dat door menselijke activiteiten wordt beïnvloed of aangepast. Dit omvat steden, infrastructuur, landbouwgebieden, …

Question 7

Hoe zijn de sferen van de aarde gelinkt met elkaar? (3)

Answer 7

• energie
• water
• biogeochemische cycli

Question 8

Wat is een ander woord voor atmosfeer?

Answer 8

dampkring

Question 9

Hoe komt het dat gassen v op de aarde niet door de atmosfeer gaan?

Answer 9

Door de zwaartekracht vd aarde

Question 10

Hoe is zuurstofgas id atmosfeer gekomen?

Answer 10

door fotosynthese

Question 11

Waarom is zuurstofgas belangrijk voor ons?

Answer 11

om dat we het nodig hebben om te overleven

Question 12

Hoe ontstaat ozon?

Answer 12

Doordat zuurstofgas hogerop id atmosfeer reageert met de uv-straling vd zon:

uv-straling splitst de zuurstofmoleculen (O2) in 2 vrije zuurstofatomen (O).
Wanneer een vrij O-atoom botst met een O2 ontstaat daaruit een ozonmolecule die bestaat uit 3 zuurstofatomen (O3)
-> kan voortdurend terug gesplitst worden tot O2 of O

Question 13

Hoe zou het leven op aarde eruit zien zonder de ozonlaag?

Answer 13

dan zou leven zelfs zo goed als onmogelijk zijn.

Question 14

Tegen wat beschermt de atmosfeer ons?

Answer 14

Tegen schadelijke straling en ook tegen meteorietinslagen
+ zorgt voor een leefbare temp op aarde

Question 15

Hoeveel procent van de atmosfeer (droge lucht) is zuurstof? Wat is de andere procent?

Answer 15

zuurstof: 21%
stikstof: 78%
argon: 1%
CO2: 0.04%
andere gassen: 0,02%

Question 16

Hoe is zuurstof ooit in de atmosfeer gekomen?

Answer 16

-> kwam eerst niet voor id atmosfeer
pas vanaf 3,5 miljard jaar geleden:

=> ontstaan v zeeorganismen (autotrofe prokaryoten) die aan fotosynthese begonnen doen

Question 17

Hoeveel jaar geleden kwam er zuurstofgas in de atmosfeer?

Answer 17

3,5 miljard jaar geleden

Question 18

Uit wat bestond de atmosfeer vooral zo’n 4500 miljoen jaar geleden?

Answer 18

CO2 en N2 (koolstofdioxide en stikstof)

Question 19

Wat laat de atmosfeer naast zichtbaar licht nog door van licht?

Answer 19

ultralviolette straling afkomstig van de zon

Question 20

Wat zijn de 5 lagen van de atmosfeer?

Answer 20

dichtst bij aarde:
troposfeer
stratosfeer
mesosfeer
thermosfeer
exosfeer (eig niet meer atmosfeer)
verst van aarde

Question 21

Wat is de troposfeer? (3)

Answer 21

De onderste en dunste laag vd atmosfeer
-> bevat 80% van alle lucht
-> hier doen de weerverschijnselen zich voor
-> hier bevinden ook de broeikasgassen

Question 22

Wat is de stratosfeer?

Answer 22

2e laag vd atmosfeer:
-> komen hoofdzakelijk horizontale luchtbewegingen voor, waardoor vliegtuigen die laag opzoeken

Question 23

Tot hoeveel km hoog strekt de troposfeer zich uit?

Answer 23

tot 10 km

Question 24

in welke laag vd atmosfeer bevinden vliegtuigen zich als ze vliegen?

Answer 24

in de stratosfeer

Question 25

Op welke hoogte ligt de stratosfeer?

Answer 25

10km tot 50km

Question 26

Op welke hoogte ligt de ozonlaag?

Answer 26

tussen 20 en 30km (stratosfeer)

Question 27

Wat is de functie van de ozonlaag voor ons?

Answer 27

beschermt ons tegen de schadelijke uv-stralen vd zon door ze te absorberen -> door absorptie stijgt de temp met de hoogte

Question 28

Wat is de mesosfeer? (2)

Answer 28

3e laag vd atmosfeer: -> koudste laag vd atmosfeer (geen absorptie v zonne-energie) -> meteoren laten hier lichtspoor achter

Question 29

Op welke hoogte ligt de mesosfeer?

Answer 29

50km tot 80 km

Question 30

Wat is de thermosfeer?

Answer 30

bovenste laag vd atmosfeer: -> daar dringt de zonne-energie binnen id atmosfeer, waardoor de temp omhoog loopt

Question 31

Op welke hoogte ligt de thermosfeer?

Answer 31

80km tot 500km

Question 32

Hoe worden de mesofeer en de thermosfeer ook wel eens samen genoemd? Waarom?

Answer 32

de ionosfeer: omdat er veel luchtdeeltjes voorkomen die een elektrische lading (ionen) hebben -> zorgen ervoor dat we overal op aarde radio kunnen ontvangen -> daar ook poollicht gevormd

Question 33

Wanneer doet het verschijnsel van poollicht zich voor?

Answer 33

wanneer geladen deeltjes vd zon via de zonnewind de aarde bereiken en reageren met de ionen id bovenste atmosfeerlagen. De zonnewind wordt afgeleid naar de polen via het magnetische veld vd aarde

Question 34

Wat is de exosfeer?

Answer 34

Een overgangslaag naar de interplanetaire ruimte

Question 35

Op welke hoogte ligt de exosfeer?

Answer 35

vanaf 500 km

Question 36

Wat gebeurt er met de uv A-B-C-stralen wanneer ze naar de aarde komen?

Answer 36

uv C: schadelijkst maar volledig geabsorbeerd door ozon uv B: klein deel bereikt de aarde -> bescherming door bv zonnecrème uv A: meeste bereikt aarde, maar minst schadelijk -> stratosfeer is dus belangrijke bescherming

Question 37

Wat krijg je wanneer er te weinig ozon in de stratosfeer is?

Answer 37

een gat in de ozonlaag

Question 38

Wat was er verantwoordelijk voor een groot gat id ozonlaag boven Antarctica?

Answer 38

cfk's: chloorfluorkoolwaterstoffen -> vooral in spuitbussen en koelkasten

Question 39

Wat is het protocol van Montreal en wanneer?

Answer 39

1987: afspraken gemaakt om het gebruik van cfk's terug te dringen om de ozonlaag te beschermen -> dikte neemt nu niet langer af, maar volledig herstel zal nog enkele decennia duren

Question 40

Waarom is ozon in de troposfeer bedreigend?

Answer 40

ontstaat in de onderste luchtlagen door inwerking v zonnestralen op vervuilde lucht -> schadelijk voor onze longen en luchtwegen -> vooral op warme zomerse dagen

Question 41

Hoeveel procent van de ozon is bedreigende ozon en bevindt zich dus in de troposfeer op leefniveau?

Answer 41

10%

Question 42

Hoeveel procent vd ozon is beschermende ozon en bevindt zich dus in de stratosfeer of ozonlaag?

Answer 42

90%

Question 43

Wat is het verschil in het ontstaan van ozon bij bedreigende en beschermende ozon?

Answer 43

bedreigende: ontstaat door de reactie v zonlicht op luchtvervuiling (vaak bij windstil weer id zomer) beschermende: ozonlaag zet UV-straling vd zon om in warmte

Question 44

Hoe noem je te veel ozon van bedreigende ozon in de troposfeer op leefniveau nog?

Answer 44

ozonsmog

Question 45

Wat is het gevolg van te weinig ozon is de ozonlaag?

Answer 45

zorgt ervoor dat UV-straling het aardopp bereikt -> schade aan plant en dier: bv huidkankers en andere ziekten, ...

Question 46

:)