Chemie - 6 Reactiviteit van koolstofverbindingen

Question 1

Volgens welke 3 factoren kunnen we soorten organische reacties indelen?

Answer 1

• volgens de aard vd splitsing
• volgens de aard vh aanvallend deeltje
• volgens de verandering vh substraatdeeltje

Question 2

In wat kan je de organische reacties volgens de aard vd splitsing indelen?

Answer 2

• radicalair: homolytische bindingssplitsing /-vorming
• polair/ionair: bindingssplitsing /-vorming

Question 3

Wat is het substraat bij de indeling volgens de aard vh aanvallend deeltje?

Answer 3

de molecule die de reactie ondergaat, grootste molecule

Question 4

Wat is het reagens bij de indeling volgens de aard vh aanvallend deeltje?

Answer 4

de molecule die het substraat aantast, kleinste molecule

Question 5

Welke 2 reacties heb je wanneer je de indeling volgens de aard vh aanvallend deeltje hebt?

Answer 5

• radicalaire reactie
• ionaire reactie

Question 6

Wat is het elektrofiel deeltje? (4)

Answer 6

• pos deeltje
• lage elektronendichtheid (weinig elektronen)
• zoekt elektronen
• EPA = elektronenpaaracceptor

Question 7

Wat zijn 3 voorbeelden van elektrofiel deeljte?

Answer 7

• pos ionen
• polaire atoombindingen met atomen met een pos deellading
• moleculen die een pos geladen C-atoom, een carbokation, kunnen vrijmaken

Question 8

Wat is een nucleofiel deeltje? (4)

Answer 8

• neg deeltje
• hoge elektronendichtheid (veel elektronen)
• stelt een elektronpaar ter beschikking
• EPD = elektronenpaardonor

Question 9

Wat zijn 2 voorbeelden van nucleofiel deeljte?

Answer 9

• neg ionen
• polaire atoombindingen met atomen met een neg deellading

Question 10

Wanneer zijn ionaire reacties elektrofiele reacties?

Answer 10

wanneer het substraat wordt aangevallen door een elektrofiel deeltje

Question 11

Wanneer zijn ionaire reacties nucleofiele reacties?

Answer 11

wanneer het substraat wordt aangevallen door een nucleofiel deeltje

Question 12

Hoe herken je of het een nucleofiel deeltje of een elektrofiel deeltje is?

Answer 12

nucleofiel: heeft een neg lading of een vrij elektronenpaar en doneert elektronen

elektrofiel: heeft een pos lading of een elektrondeficiënt centrum en accepteert elektronen

Question 13

Op welke 4 manieren wordt het substraat gewijzigd?

Answer 13

• degradatie
• additie
• substitutie
• eliminatie

Question 14

Wat is degradatie?

Answer 14

reactie waarbij het substraat drastisch gewijzigd wordt
= kapot maken/ niet meer herkennen wat het is

bv bij een verbranding: geen organische stof meer over

Question 15

Geef een voorbeeld van een degradatie.

Answer 15

volledige verbranding van alkanen

2 C8H18 + 25 O2
->
16 CO2 + 18 H2O

Question 16

Wat is een substitutie? (2)

Answer 16

• in substraat wordt een atoom(groep) vervangen door een ander(e) atoom(groep)
• enkel verzadigde bindingen

Question 17

Wat is een condensatiereactie?

Answer 17

een substitutie waarbij er water ontstaat als tweede molecule

Question 18

Geef een voorbeeld van substitutie.

Answer 18

substitutie van alkanen
-> zie hand-outs dia 87!!

Question 19

Geef een voorbeeld van een condensatiereactie.

Answer 19

vorming v disachariden/vorming v dipeptiden
-> zie hand-outs dia 91!

Question 20

Wat is een polycondensatie?

Answer 20

meerdere condensatiereacties achter elkaar

Question 21

Wat ontstaat er uit een polycondensatie? (3)

Answer 21

• polysachariden
• polypeptiden (=eiwitten)
• produceren v kunststoffen

Question 22

Wat is een voorbeeld v een polycondensatie?

Answer 22

de vorming v glucose?

Question 23

Wat is additie? (2)

Answer 23

• er worden extra atomen of atoomgroepen toegevoegd aan het substraat
• enkel bij moleculen met een meervoudige binding

Question 24

Wat zie je vaak bij additie? (2)

Answer 24

• vaak bij moleculemet 2- of 3-binding
• vaak 1 stof als resultaat

Question 25

Wat is een voorbeeld v een additie?

Answer 25

alkyn -> zie hand-outs dia 97!

Question 26

Wat is polyadditie?

Answer 26

verschillende additiereacties achter elkaar

Question 27

Wat is een voorbeeld van een polyadditie?

Answer 27

vorming v kunststoffen zoals PE, PP, PVC, PS, ...

Question 28

Wat is eliminatie? (3)

Answer 28

- er worden 1 of meerdere atoomgroepen uit het substraat verwijderd - er ontstaat een dubbele binding - omgekeerde additie

Question 29

Wat is een voorbeeld van een eliminatie?

Answer 29

eliminatie bij alcoholen: CH2-CH2OH -H2SO4-> CH2 (dubbele binding) CH2 + H2O

Question 30

Wat is een hydrolyse? (3)

Answer 30

- speciale vorm v eliminatie - molecule wordt gesplitst door te reageren met water - omgekeerde v condensatie

Question 31

Wat is een voorbeeld v een hydrolyse?

Answer 31

hydrolyse v suikers (oiv enzymen) -> zie dia 105!

Question 32

Wat is een homolytische bindingsverbreking?

Answer 32

de binding breekt symmetrisch, waarbij elk atoom 1 elektron krijgt. Dit vormt radicalen, die zeer reactief zijn.

Question 33

Wat is een heterolytische bindingsverbreking?

Answer 33

de binding breekt assymmetrisch, waarbij 1 atoom beide elektronen krijgt. Dit vormt ionen: een pos kation en een neg anion

Question 34

Wat is een elektrofiel deeltje?

Answer 34

heeft een pos lading of een elektrondeficiënt centrum en accepteert elektronen

Question 35

Wat is een nucleofiel deeltje?

Answer 35

heeft een neg lading of een vrij elektronenpaar en doneert elektronen

Question 36

Wat is de voorwaarde voor een homolytische breking?

Answer 36

gebeurt bij een niet-polaire binding, waarbij beide atomen elk 1 elektron krijgen -> verkrijgt radicalen

Question 37

Wat is de voorwaarde voor een heterolytische breking?

Answer 37

gebeurt bij polaire bindingen, waarbij 1 atoom beide elektronen krijgt -> verkrijgt ionen

Question 38

Wat is het verschil tussen radicalen en ionen?

Answer 38

radicaal: hebben een ongepaard elektron (zeer reactief) ionen: hebben een lading (pos of neg) door elektronenverlies of winst