Bloed en leukemie

Question 1

Waar vindt bloedcelvorming plaats?

Answer 1

beenmerg, ontwikkeling lymfatische cellen in lymfeklieren en thymus

Question 2

milt

Answer 2

opslagplaats voornamelijk rode bloedcellen

Question 3

acute myeloide leukemie

Answer 3

ophoping van ongedifferentieerde cellen. niet functioneel en verdringen normale hematopoëse

Question 4

Hoe ontstaan bloedcellen?

Answer 4

Uit 1 type stamcel ontstaan alle bloedcellijnen.

Question 5

Wat is een aanwijzing voor leukemie?

Answer 5

Onrijpe myeloide cellen of lymfoide cellen

Question 6

Stamcellen kenmerken

Answer 6

• pluripotent
• hoog delingspotentieel, maar aantal delingen is laag
• kunnen doen aan zelfvermeerdering
• ongevoelig voor genotoxische invloeden
• verantwoordelijk voor lange termijn herstel van beenmerg en bloedvorming bij stamceltransplantatie

Question 7

voorlopercellen kenmerken

Answer 7

• kunnen beperkt worden in ontwikkeling tot 1 cellijn of enkele cellijnen
• beperkt delingspotentieel, wel veel celdelingen
• geen vermogen tot zelfvermeerdering
• gevoelig voor genotoxische invloeden
• verantwoordelijk voor korte termijn herstel van bloedcelvorming bij stamceltransplantatie

Question 8

allo-SCT

Answer 8

beenmerg herstel na totale lichaamsbestraling en chemotherapie bij ziekten van hematopoetisch systeem

Question 9

auto-SCT

Answer 9

beenmergherstel bij patiënten met solide tumoren die zware chemotherapie hebben ondergaan
- experimenteel: behandeling auto-immuunziekten, gentherapie bij bijv immuundeficienties, stollingsziektes en rode bloedcelaandoeningen

Question 10

Functie niches

Answer 10

regulatie van stamceleigenschappen, beschermen toxische invloeden

Question 11

Stamcel homing

Answer 11

stamcellen worden bij transplantatie in bloed ingebracht, vinden vanzelf de weg naar niches door chemoattractie

Question 12

Chemoattractie

Answer 12

kleine hormonen worden herkend door membraanreceptoren op de cellen, de cellen worden aangetrokken door signalen die vanuit de niche worden gegeven

Question 13

EPO

Answer 13

differentiatie ery’s

Question 14

G-CSF

Answer 14

differentiatie leukocyten

Question 15

TPO

Answer 15

differentiatie trombo’s

Question 16

myeloproliferatief syndroom

Answer 16

mutatie in signaalmolecuul JAK2 zorgt voor een overmatige productie van granulocyten omdat het signaal aangeeft dat er steeds gedeeld moet worden

Question 17

Leukemie

Answer 17

• kwaadaardige ontsporing van bloedcelvorming
• ongecontroleerde aanmaak/gereduceerde afbraak van niet of verminderd functionele bloedcellen
• normale bloedcelvorming wordt onderdrukt door enorme ophoping van onrijpe bloedcellen > infecties, anemie en bloedingen

Question 18

typen leukemie

Answer 18

chronische, acute, myeloide, lymfoide

Question 19

chronische leukemie

Answer 19

chronische, aanvankelijk minder levensbedreigende symptomen, veroorzaakt door ophoping van (gedeeltelijk) uitgerijpte en deel functionele leukemiecellen die de normale bloedcelvorming in minder ernstigere mate remmen > defect in groeiregulatie

Question 20

acute leukemie

Answer 20

acute symptomen, veroorzaakt door ophoping van niet functionele cellen (meestal blasten) die de normale bloedcelvorming ernstig onderdrukken > defecten groeiregulatie en uitrijping (differentiatie)

Question 21

myeloide leukemie

Answer 21

leukemiecellen dragen kenmerken van granulocytaire, monocytaire, erythroide of megakaryoblastaire cellen > AML, CML, APL

Question 22

lymfoide leukemie

Answer 22

leukemiecellen dragen kenmerken van lymfoide cellen > ALL, CCL, plasma-cel leukemie

Question 23

Stamcelhypothese

Answer 23

leukemie ontstaat door genetische defecten in de bloedvormende stamcellen
- straling, mutagene stoffen, erfelijke factoren

met een toename in defecten in regelgenen neemt de kans op leukemie toe. Er zijn 4-6 mutaties voor nodig

Question 24

Leukemie en diagnostiek

Answer 24

• morfologie
• cytologie
• immunofenotypering
• moleculair diagnostiek: defecten belangrijke indicatoren voor prognose.

Question 25

Doel moleculaire diagnostiek

Answer 25

detecteren gendefecten en residuele ziekte na behandeling

Question 26

Next generetion sequencing

Answer 26

relatief makkelijk naar veel mutaties kijken. Belangrijk want dan kun je ook kijken naar ontwikkeling van kanker tijdens en na behandeling

Question 27

Mutaties ouderen

Answer 27

Kans op mutatie in bloedcellen neemt toe met leeftijd, soms ook mutaties gevonden die mensen met leukemie ook hebben. Betekent niet meteen dat deze mensen ook leukemie krijgen.