DNA schade en reparatie Flashcards
(48 cards)
stochatisch proces
toevalsproces
puntmutaties
transitie, transversie, deletie, insertie
transitie
door een mutatie verandert een base, maar aminozuur blijft hetzelfde > geen gevolgen voor eiwit
transversie
overgang van purine > pyrimidine of andersom. Kan gevolgen hebben afh van locatie
- missense of nonsense
deletie
kan leiden tot verschuiving van het leesraam > eiwit kan langer of korter worden
insertie
leesraamverschuiving kan gebeuren
chromosomale afwijkingen
translocatie, amplificatie, deleties, numerieke afwijkingen
translocatie
uitwisseling van chromosoom strengen
amplificatie
vermeerdering van mutatie
deleties
stukken DNA kan verloren gaan > verlies heterozygositeit of verlaagde expressie
oorzaken DNA beschadiging
chemische instabiliteit, chemische verbindingen, biologische stoffen, fysische agentia, foutieve replicatie
chemische instabiliteit
- spontane hydrolyse > deletie door overslaan abasische site bij replicatie
- deaminatie van basen > transitie, replicatie induceert mutatie
numerieke afwijkingen
te veel of weinig kopieën.
Welke oorzaken beschadiging het meest?
- spontane hydrolyse
- deaminatie van basen
- endogene stoffen
soorten DNA beschadigingen
chemische adducten, intra en interstrengs crosslinks, DNA streng breuken, basepaar mismatches
Benzo)a)pyreen
sigarettenrook, bij inademing omgezet naar BPDE > wel gevaarlijk
Endogene stoffen
door ROS gaat bijvoorbeeld guanine over in 8-oxoguanine
Chemische adducten die DNA dubbelhelix niet verstoren
spontane hydrolyse, deaminatie, oxidatieve DNA schade
fysische agentia
UV, gamma en rontgenstraling
Wat kan UV doen?
een cross-link aanleggen tussen 2 pyrimidines > pyrimidine dimeer of 6-4 fotoproduct
Base excise reparatie
- DNA glycosylase begint en knipt het baschadigde DNA weg, bijv OGG1. Dit katalyseert de hydrolyse van N-glycosyl verbinding tussen deoxyribose en 8-oxoguanine
- Er ontstaat een abasische plaats
- DNA glycosylase trekt de foute base naar buiten (base flipping) en wordt weggeknipt.
- AP endonuclease maakt een breuk aan de 5’ kant van de abasische site > enkelzijdige breuk
Waarvoor is BER
zorgt voor het herstel van kleine adducten zoals oxidatieve DNA schade
NER
zorgt voor herstel van grote adducten zoals UV-licht geinduceerde DNA schade
- repareert intrastreng crosslinks en DNA dubbele helix verstorende adducten
globaal genoom NER
herkent beschadigingen door het hele genoom
- eiwitcomplex scant op beschadigingen > bij laesie bindt een ander complex, RAD23B verdwijnt dan. Dat is een signaal voor TFIIH binding