HC 2 DEEL 1 --> Modellen van abnormaliteit Flashcards
(45 cards)
Modellen van abnormaliteit
Modellen of paradigma’s worden gebruikt door wetenschappers en clinici om abnormaliteit te behandelen
* Verklaren fenomenen en basisassumpties
* Leidraad voor behandelmethoden en principes
* Er bestaan meerdere modellen voor abnormaliteit
Het biologische model
- Heeft een biologische basis en een medisch perspectief
- Gaat er van uit dat stoornissen het gevolg zijn van het disfunctioneren van delen van het organisme
- Bij psychische stoornissen wijst dit model in de richting van problemen en hersen-anatomie en -chemie
Hoe verklaren biologische theoretici abnormaal gedrag?
- Hersenanatomie
- Hersen chemie
Hoe verklaren biologische theoretici
abnormaal gedrag mbv hersenanatomie?
- Neuronen en glia cellen
- Hersenstructuren
- Cerebrum (cortex, corpus callosum, basal ganglia, hippocampus, amygdala)
- Er zijn inderdaad verbanden gevonden tussen psychologische stoornissen en specifieke hersenstructuren
Hoe verklaren biologische theoretici
abnormaal gedrag mbv hersen chemie?
- Neuronale communicaties
- Dendrieten
- Axonen
- Zenuwuiteinden
- Synapsen
- Neurotransmitters
- Receptoren
- Cell body
Hoe verklaren biologische theoretici
abnormaal gedrag, ingezoomed op neurotransmitters en chemische activiteit
Meer over neurotransmitters (N TS)
* Er zijn tientallen NTs geïdentificeerd in het brein
* Abnormale activiteit van bepaalde NTs kan leiden tot specifieke mentale stoornissen (bv., serotonine en depressie)
Chemische activiteit
* Abnormale activiteit in het endocriene systeem (hormonen) is ook gerelateerd aan mentale stoornissen
* Bv.: Abnormale niveaus van het hormoon cortisol is gelinkt aan angst- en stemmingsstoornissen
Oorzaken van biologische abnormaliteiten:
Genen
Abnormaliteiten in hersen anatomie of chemie zijn soms het gevolg van genetische overerving
* Studies hebben aangetoond dat genetische overerving een belangrijke rol speelt in stemmingsstoornissen, schizofrenie en andere mentale stoornissen
* In de meeste gevallen zijn er meerdere genen betrokken die met elkaar interageren om acties en reacties te veroorzaken
Genen die bijdragen aan mentale stoornissen kunnen gezien worden problemen in genetische overerving
* Mutaties
* Overgeërfd na mutatie in de familiale lijn
Evolutionaire theorie over biologische abnomaliteiten
- Mentale stoornissen kunnen het resultaat zijn van normale evolutionaire principes
- Genen dragen bij aan adaptief gedrag en overleving
- Veranderende moderne omgeving en omgevingsfactoren zorgen ervoor dat genetische overerving soms minder adaptief wordt en kan sommige mensen kwetsbaar maken voor psychopathologie
- Bijvoorbeeld: angst is goed voor overleving, maar kan ook resulteren in een angststoornis (andere voorbeeld: overeten en overgewicht)
Biologische behandelingen
- Biologische clinici proberen de fysieke oorzaken van dysfunctioneren te identificeren om een behandeling te bepalen
- De drie belangrijkste hedendaagse biologische behandelingen:
1. Psychofarmaca (drug therapie)
2. Hersenstimulatie
3. Psychochirurgie
Biologische behandeling
Psychofarmaca (drug therapie)
- 1950s: Begin van gebruik psychotropische medicatie
- Vier grote groepen van psychofarmaca die worden gebruikt in therapie:
1. Anxiolytica (anti-angst drugs; of ook: kalmeringsmiddelen, benzodiazepines)
1. Anti-depressiva/anti-depressie drugs
1. Anti-bipolaire drugs (stemmingsstabilisatoren)
1. Anti-psychotische drugs
Biologische behandelingen
Hersenstimulatie
- Directe of indirecte hersenstimulatie
- Verschillende methodes
1. Electroconvulsive therapy (ECT)
1. Transcranial magnetic stimulation (T MS)
1. Vagus nerve stimulation (VNS)
1. Deep brain stimulation
Biologische behandelingen
Psychochirurgie (or neurochirurgie)
- Hersenchirurgie voor mentale stoornissen (vroeger: lobotomie; nu: veelal enkel bij ernstig epilepsie e.d.)
Beoordeling van het biologische model
Sterktes en zwaktes
Sterktes
* Veel aanzien in het veld
* Veel kostbare en nieuwe inzichten gegenereerd
* Behandelingen vaak effectief, zeker bij ernstige gevallen
Nadelen
* Gelimiteerde kijk op abnormaal functioneren omwille van het excluderen van niet-biologische factoren
* Vrij vaak: sterke ongewenste neveneffecten (o.a., middelen-afhankelijkheid, bijwerkingen)
Het psychodynamische model
Freud (1856—1939) ontwikkelde de psychoanalytische theorie
* Volgens deze theorie wordt gedrag voornamelijk bepaalde door onbewuste dynamische psychische krachten
* Suggereerde dat abnormale symptomen het gevolg zijn van conflicten tussen deze onbewuste psychische krachten
Hoe verklaarde Freud normaal en abnormaal functioneren?
Drie onbewuste krachten bepalen de persoonlijkheid: Instinctieve noden, rationeel denken en morele standaarden
* Id: Plezier principe
* Ego: Realiteitsprincipe
* Superego: Moreel principe
Conflicten
* Er is altijd een mate van conflict
* Gezonde persoonlijkheid = balans
* Dysfunctie = excessief conflict
Verschillende verdedigingsmechanismen
Repressie
De persoon vermijdt angst door simpelweg niet toe te staan dat pijnlijke of gevaarlijke gedachten bewust worden.
Bv: Het verlangen van een leidinggevende om amok te maken en zijn baas en collega’s aan te vallen tijdens een bestuursvergadering wordt de toegang tot zijn bewustzijn ontzegd.
Verschillende verdedigingsmechanismen
Ontkenning (denial)
De persoon weigert simpelweg het bestaan van een externe bron van angst te erkennen.
Bv: Je bent niet voorbereid op het eindexamen van morgen, maar je vertelt jezelf dat het7 eigenlijk geen belangrijk examen is en dat er geen goede reden is om vanavond niet naar de film te gaan.
Verschillende verdedigingsmechanismen
Projectie
De persoon schrijft zijn of haar eigen onaanvaardbare impulsen, motieven of verlangens toe aan andere individuen.
Bv: De manager die zijn destructieve verlangens onderdrukt, kan zijn woede projecteren op zijn baas en beweren dat het eigenlijk de baas is die vijandig is.
Verschillende verdedigingsmechanismen
Rationalisatie
De persoon creëert een sociaal aanvaardbare reden voor een handeling die in werkelijkheid onaanvaardbare motieven weerspiegelt.
Bv: Een student verklaart slechte cijfers door te verwijzen naar het belang van de “totaalervaring” van het studeren en te beweren dat te veel nadruk op cijfers een goed afgeronde opleiding in de weg zou staan.
Verschillende verdedigingsmechanismen
Verschuiving (displacement)
De persoon verplaatst vijandigheid van een gevaarlijk object en op een veiliger vervanger
Bv: Nadat een perfecte parkeerplaats is ingenomen door een persoon die voor je auto afsnijdt, laat je je opgekropte woede door later ruzie te maken met je kamergenoot. later.
Verschillende verdedigingsmechanismen
Intellectualisering
De persoon onderdrukt emotionele reacties ten gunste van een overdreven logisch antwoord op een probleem
Bv: Een vrouw die is geslagen en verkracht geeft een afstandelijke, methodische beschrijving van de effecten die zulke aanvallen op slachtoffers kunnen hebben.
Verschillende verdedigingsmechanismen
Regressie
De persoon trekt zich terug van een conflict dat hem van streek maakt naar een vroeg ontwikkelingsstadium waarin van niemand wordt verwacht dat hij zich volwassen of verantwoordelijk gedraagt.
Bv: Een jongen die niet kan omgaan met de woede die hij voelt tegenover zijn afwijzende moeder valt terug in infantiel gedrag, bevuilt zijn kleren en zorgt niet langer voor zijn basisbehoeften.
Hoe verklaarde Freud normaal en abnormaal functioneren?
De ontwikkelingsstadia van Freud
Nieuwe omstandigheden en omgevingen vereisen aanpassingen van het id, ego en superego in ieder ontwikkelingsstadium
* Wanneer succesvol persoonlijke ontwikkeling
* Wanneer onsuccesvol vastzitten in eerder ontwikkelingsstadium, wat zorgt voor psychologische abnormaliteit
Psychodynamische therapieën
Hebben als doel om eerdere trauma’s en latente conflicten te ontdekken met de therapeut als gids
* Vrije associatie
* Therapeutische interpretatie –> Weerstand, Overdracht, Droom analyse + interpretatie
* Catharsis
* Doorheen werken
Huidige trends
* Kortdurende psychodynamische therapieën
* Relationele psychoanalytische therapie