HC 5 --> Seksuele stoornissen Flashcards
(42 cards)
Seksuele stoornissen door de tijd
- < 1900: religieuze en juridische benadering: Is seksueel gedrag goed of slecht?
- 1900: Medische/psychiatrische/psychologische benadering: Is seksueel gedrag normaal (gezond) of abnormaal (ongezond)?
- 1973-2000: Constructivisme vs Medicalisering
- DSM neemt homoseksualiteit niet langer op als psychische stoornis
Wat is (ab)normaal? Psychologische benadering
De 4 D’s
- Deviance: afwijking
- Distress
- Dysfunction
- Danger: gevaar
DSM-5
Seksuele difuncties (stoornissen)
Definitie
Mensen met seksuele disfuncties hebben een aanhoudend onvermogen om normaal te functioneren in sommige gebieden van de seksuele responscyclus
DSM-5
Parafiele stoornissen
Definitie
Mensen met parafiele stoornissen hebben herhaalde en intense seksuele driften of fantasieën als reactie op objecten of situaties die de samenleving ongepast vindt, en ze kunnen zich ook ongepast gedragen.
* Para –> ‘defect’ of abnormaal; philia –> aantrekkingskracht
DSM-5
Genderdysforie
Definitie
Personen met genderdysforie hebben voortdurend het gevoel dat ze voor het verkeerde geslacht geboren zijn, identificeren zich met het andere geslacht en ervaren aanzienlijke angst of beperkingen als gevolg van deze gevoelens.
Seksuele disfuncties
Diagnose
- Een reeks stoornissen waarbij mensen moeite hebben om seksueel te reageren of seksueel plezier te ervaren.
- Om gediagnosticeerd te worden moeten problemen
1. Zich gedurende minstens 6 maanden meestal voordoen
2. Significant ongemak of beperkingen veroorzaken
3. Niet het gevolg zijn van een ander niet-seksueel psychiatrisch probleem
De seksuele responscyclus
- Verlangen Fase (desire): Seksuele drang als reactie op seksuele fantasieën of omgevingssignalen
- Opwekkingsfase (arousal/excitement): Psychologische ervaring van seksuele opwinding, vasocongestie (verhoogde bloedstroom naar penis bij mannen en bekkengebied bij vrouwen) en myotonie (spierspanning) —> zit niet in origineel model van Masters en Johnson
- Plateaufase: Hoog maar stabiel niveau van opwinding voor orgasme
- Orgasme Fase: Bij mannen, gevoel van onvermijdelijkheid van ejaculatie gevolgd door ejaculatie; Bij vrouwen, ritmische samentrekkingen van de vagina en meer onregelmatige samentrekkingen van de baarmoeder
- Resolutie fase: Verminderde opwinding; diepe ontspanning mogelijk —> hoort geen disfunctie bij!!!
Seksuele disfuncties
Life long (levenslang)
Mensen worstelen hun hele leven met seksuele disfunctie
* Hoeft niet onbehandelbaar te zijn!!! Zegt iets over startpunt, dat het al vanaf het begin is
Seksuele disfuncties
Acquired (verworven)
Normaal seksueel functioneren ging vooraf aan de stoornis
Sexual Dysfunctions
Global (gegeneraliseerd)
De disfunctie is aanwezig tijdens alle seksuele situaties
Sexual Dysfunctions
Situational (situatief)
Het is gebonden aan bepaalde seksuele stimulatie, bepaalde situaties of partners.
Diagnose premature (vroegtijdige) ejaculatie
Eduardo wordt volgens de DSM-5 gediagnosticeerd met premature (vroegtijdige) ejaculatie als hij ejaculeert binnen
1 minuut na het begin van de seksuele activiteit en voordat de man het wenst bij 75 procent van de gelegenheden over een periode van ten minste 6 maanden.
Vaginisme
Telkens wanneer er iets in de vagina wordt ingebracht (penis, vinger, tampon of speculum), verkrampen de spieren en laten ze niets toe naar binnen.
Welke symptomen behoren tot de criteria van genito-pelvic pain/penetratiestoornis?
- Moeite met vaginale penetratie tijdens geslachtsgemeenschap
- Aanzienlijke vaginale of bekkenpijn bij pogingen tot geslachtsgemeenschap of penetratie
- Aanzienlijke angst dat vaginale penetratie vaginale of bekkenpijn zal veroorzaken
- Aanzienlijke aanspanning van de bekkenspieren tijdens vaginale penetratie
Vrouwelijke orgasmestoornis
- De persoon vertoont gewoonlijk een aanzienlijke vertraging, onregelmatigheid of afwezigheid van orgasme, en/of is niet in staat om een orgasme te bereiken dat al te intens is.
- De persoon ervaart aanzienlijke distress
- Minstens 6 maanden aanwezig
Biologische factoren
Genetisch geslacht, hormonale werking, ziekten die de seksuele opwinding en werking beïnvloeden, effecten van drugs
Psychologische factoren
Houding en verwachtingen ten opzichte van seks en het eigen lichaam, klassieke en operante conditionering van opwindingspatronen, angst, depressie, andere geestelijke gezondheidsproblemen
Sociale factoren
Relaties met seksuele partners, bekrachtiging en bestraffing van seksueel gedrag, rolpatronen, trauma’s en meer chronische stressoren
Parafilieën
Gedragingen waarbij een individu terugkerende, intense seksueel opwindende fantasieën, seksuele driften of gedragingen heeft met betrekking tot:
1. niet-menselijke objecten
2. kinderen of andere niet-instemmende personen (pedofilie)
3. het lijden of vernederen van zichzelf of de partner
- Deze stoornissen staan tegenover wat “ongewone” of “zeldzame” seksuele interesses genoemd kunnen worden, zoals aantrekkingskracht op viezigheid of bevuilde dingen.
Parafiele stoornissen
Diagnose waarbij parafilie leed en beperking veroorzaakt
- Kan meerdere parafilieën omvatten
- Relatief weinig mensen krijgen een formele diagnose
- In het algemeen wordt een diagnose gesteld wanneer parafilieën een persoon aanzienlijke angst of beperkingen bezorgen of wanneer de bevrediging van de parafilieën de persoon of andere mensen in gevaar brengt.
ICD-11 beperkt parafiele stoornissen tot die waarbij sprake is van seksuele opwindingspatronen die gericht zijn op niet-consenterende anderen of die gepaard gaan met aanzienlijke angst of direct risico op letsel of overlijden.
Soorten parafilieën, betrekken:
- De toestemming van anderen
- Niet-instemmende anderen
- Contact met anderen
- Degenen die niet noodzakelijkerwijs contact met anderen vereisen
Parafiele stoornissen
Checklist
- De persoon ervaart gedurende minstens 6 maanden terugkerende en intense seksueel opwindende fantasieën, driften of gedragingen waarbij objecten of situaties betrokken zijn die buiten de gebruikelijke seksuele normen vallen (niet-menselijke objecten; nietgenitale lichaamsdelen; het lijden of de vernedering van zichzelf of van de partner; of kinderen of andere personen die niet instemmen).
- Het individu ervaart significante angst of beperking over de fantasieën, driften of gedragingen:
1. Bij sommige parafiele stoornissen - pedofiele stoornis, exhibitionistische stoornis, voyeuristische stoornis, frotteuristische stoornis en seksuele sadisme stoornis - duidt de uitvoering van het parafiele gedrag op een stoornis, zelfs als er geen sprake is van leed of beperking.
2. DSM-5TR: fantaseren of kijken naar pornografisch materiaal wordt niet langer beschouwd als pedofiele stoornis. Bovendien, als iemand gediagnosticeerd wordt met deze stoornis, dan is de optie ‘in remissie’ niet langer mogelijk. Een diagnose is voor het leven.
Parafiele stoornissen, uitleg en onderzoek
Hoewel theoretici verschillende verklaringen voor parafilieën hebben voorgesteld, is er weinig formeel bewijs om ze te ondersteunen.
- Definities van deze stoornissen worden sterk beïnvloed door de normen van de samenleving waarin ze voorkomen
Parafiele stoornissen, behandeling
- Geen enkele behandeling is veel onderzocht of effectief gebleken
- Psychologische en sociaal-culturele behandelingen zijn het langst beschikbaar geweest, maar de professionals van vandaag gebruiken ook biologische interventies.
