Hoofdstuk 14 en 15

Question 1

Schizofrenie

Answer 1

Een psychotische stoornis waarbij het persoonlijk, sociaal en beroepsmatig functioneren verslechtert als gevolg van ongewone waarnemingen, vreemde gedachten, verstoorde emoties en motorische afwijkingen.

Question 2

Psychose

Answer 2

Een toestand waarin iemand op belangrijke manieren het contact met de werkelijkheid verliest.

Question 3

Positieve symptomen

Answer 3

Symptomen van schizofrenie die lijken op overmatige of bizarre toevoegingen aan normale gedachten, emoties of gedrag.

Question 4

Waan (Delusion)

Answer 4

Een vreemde, onjuiste overtuiging die wordt vastgehouden ondanks bewijs van het tegendeel.

Question 5

Formele denkstoornis

Answer 5

Een verstoring in de productie en organisatie van gedachten.

Question 6

Losse associaties (Loose associations)

Answer 6

Een veelvoorkomende denkstoornis bij schizofrenie, gekenmerkt door snelle overgangen van het ene gespreksonderwerp naar het andere; ook wel ‘ontsporing’ genoemd.

Question 7

Hallucinatie

Answer 7

Het ervaren van beelden, geluiden of andere waarnemingen zonder externe prikkels.

Question 8

Onaangepast affect (Inappropriate affect)

Answer 8

Emotionele uitingen die niet passen bij de situatie.

Question 9

Negatieve symptomen

Answer 9

Symptomen van schizofrenie die lijken op tekorten in normale gedachten, emoties of gedrag.

Question 10

Alogie

Answer 10

Een vermindering in spraak of de inhoud ervan; ook wel ‘armoede van spraak’ genoemd.

Question 11

Vlak affect (Flat affect)

Answer 11

Een opvallend gebrek aan zichtbare emoties; een symptoom van schizofrenie.

Question 12

Avolitie

Answer 12

Een symptoom van schizofrenie, gekenmerkt door apathie en het onvermogen om een actie te beginnen of voltooien.

Question 13

Katatonie

Answer 13

Een patroon van extreme psychomotorische symptomen bij sommige vormen van schizofrenie, waaronder katatone stupor (bewegingsloosheid), rigiditeit of vreemde houdingen.

Question 14

Kortdurende psychotische stoornis (Brief psychotic disorder)

Answer 14

Diverse psychotische symptomen zoals wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak, beperkt of onaangepast affect en katatonie. Duur: minder dan 1 maand.

Question 15

Schizofreniforme stoornis (Schizophreniform disorder)

Answer 15

Diverse psychotische symptomen zoals wanen, hallucinaties, onsamenhangende spraak, beperkt of onaangepast affect en katatonie. Duur: 1 tot 6 maanden.

Question 16

Schizoaffectieve stoornis

Answer 16

Uitgesproken symptomen van zowel schizofrenie als een ernstige depressieve episode of manische episode. Duur: langer dan 6 maanden.

Question 17

Waanstoornis (Delusional disorder)

Answer 17

Aanhoudende wanen die niet bizar zijn en niet veroorzaakt worden door schizofrenie; veelvoorkomende types zijn paranoïde, jaloerse, grootheids– en somatische wanen. Duur: langer dan 1 maand.

Question 18

Psychotische stoornis door middelmisbruik (Substance/medication–induced psychotic disorder)

Answer 18

Hallucinaties, wanen of onsamenhangende spraak die direct worden veroorzaakt door een middel, zoals een drug.

Question 19

Dopaminehypothese van schizofrenie

Answer 19

De theorie dat schizofrenie het gevolg is van overmatige activiteit van de neurotransmitter dopamine.

Question 20

Antipsychotica

Answer 20

Medicatie die helpt om ernstig verstoord of onrealistisch denken te corrigeren.

Question 21

Fenothiazines

Answer 21

Een groep antihistaminica die de eerste effectieve antipsychotische medicijnen vormden.

Question 22

Tweede–generatie antipsychotica (Second–generation antipsychotic drugs)

Answer 22

Een relatief nieuwe groep antipsychotica met een andere biologische werking dan de eerste generatie; ook wel ‘atypische antipsychotica’ genoemd.

Question 23

Schizofrenogene moeder

Answer 23

Een type moeder, verondersteld als koud, dominant en ongeïnteresseerd in de behoeften van haar kind

Question 24

Expressed emotion

Answer 24

Het algemene niveau van kritiek, afkeuring en vijandigheid binnen een gezin. Mensen die herstellen van schizofrenie hebben meer kans op terugval als hun gezin hoog scoort op expressed emotion.

Question 25

Milieutherapie (Milieu therapy)

Answer 25

Een humanistische benadering van behandeling in instellingen, gebaseerd op het idee dat een positief klimaat herstel kan bevorderen via zelfrespect, verantwoordelijkheid en betekenisvolle activiteiten.

Question 26

Token economy–programma

Answer 26

Een gedragsgericht programma waarbij gewenst gedrag systematisch wordt beloond met fiches die ingewisseld kunnen worden voor goederen of privileges.

Question 27

Neuroleptica (Neuroleptic drugs)

Answer 27

Antipsychotica van de eerste generatie, zo genoemd omdat ze vaak ongewenste bijwerkingen veroorzaken die lijken op neurologische aandoeningen.

Question 28

Extrapiramidale bijwerkingen (Extrapyramidal effects)

Answer 28

Ongewenste bewegingen zoals hevig trillen, vreemde gezichtsuitdrukkingen, lichaamsverdraaiingen en extreme rusteloosheid, soms veroorzaakt door antipsychotica.

Question 29

Tardieve dyskinesie

Answer 29

Extrapiramidale bijwerkingen die bestaan uit onwillekeurige bewegingen die ontstaan na langdurig gebruik van antipsychotica.

Question 30

Agranulocytose

Answer 30

Een levensbedreigende daling van het aantal witte bloedcellen, soms veroorzaakt door het tweede–generatie antipsychoticum clozapine.

Question 31

Cognitieve remediatie (Cognitive remediation)

Answer 31

Een behandeling die zich richt op cognitieve beperkingen bij schizofrenie, zoals problemen met aandacht, planning en geheugen.

Question 32

Nazorg (Aftercare)

Answer 32

Een programma van zorg en behandeling in de gemeenschap na ontslag uit het ziekenhuis.

Question 33

Dagcentrum (Day center)

Answer 33

Een programma dat overdag behandeling biedt die vergelijkbaar is met die in een ziekenhuis.

Question 34

Tussenhuis (Halfway house)

Answer 34

Een woonvoorziening voor mensen met schizofrenie of andere ernstige problemen, vaak bemand door begeleiders zonder formele opleiding; ook wel ‘groepshuis’ of ‘crisisopvang’ genoemd.

Question 35

Beschermde werkplaats (Sheltered workshop)

Answer 35

Een begeleide werkomgeving voor mensen die nog niet klaar zijn voor regulier werk.

Question 36

Casemanager

Answer 36

Een hulpverlener in de gemeenschap die een volledig pakket aan diensten coördineert voor mensen met schizofrenie of andere ernstige stoornissen, zoals therapie, advies, medicatie, begeleiding en bescherming van rechten.