Hoorcollege 10

Question 1

Uit welke 5 dimensies kan vermoeidheid bestaan?

Answer 1

1. Generiek
2. Mentaal
3. Fysiek
4. Verminderde activiteit
5. Verminderde motivatie

Question 2

Wat voor factoren kunnen bijdragen aan vermoeidheid?

Answer 2

Fysiologisch zoals ijzertekort of medicatie
Sociodemografisch zoals leeftijd, geslacht of sociale steun
Psychologisch zoals angst of slaapstoornissen
Medische comorbiditeiten en behandelingen zoals postdialyse vermoeidheid

Question 3

Welke 4 dingen houden vermoeidheid in stand?

Answer 3

1. Het toeschrijven puur aan iets fysieks, en dus iets wat alleen medisch behandeld kan worden
2. Weerstand hebben tegen psychologische verklaringen
3. Het idee dat sporten juist slecht is voor je
4. Slecht gedrag zoals vermijding van sociale contacten, ontstaand uit bovenstaande factoren

Question 4

Met welke 4 dingen kun je als medisch psycholoog iemand met vermoeidheid helpen?

Answer 4

1. Diegene serieus nemen
2. De complexe interactie tussen fysieke en psychologische factoren uitleggen
3. Uitleggen hoe ze anders met hun symptomen om kunnen gaan
4. Fysieke retraining opbouwen

Question 5

Chronisch vermoeidheidssyndroom

Answer 5

Mensen die:
1. Minstens 6 maanden lang constant vermoeid zijn en rust heeft er geen effect op
2. Zich ziek voelen na inspanning
3. Niet uitgerust wakker worden
Ook vaak in combinatie met concentratieproblemen en duizeligheid bij opstaan

Question 6

Hoe behandel je chronisch vermoeidheidssyndroom?

Answer 6

Je behandelt vooral de symptomen en probeert die te verlichten via CGT, graded exercise therapie (gradueel opbouwen van de conditie), medicatie tegen pijn, misselijkheid en slaapproblemen

Question 7

Insomnia

Answer 7

Mensen die 3 maanden lang minimaal 3x per week last hebben van moeite om in slaap te vallen of te blijven en hierdoor problemen hebben met het dagelijkse functioneren

Question 8

Wat zijn 5 risicofactoren voor insomnia?

Answer 8

1. Genetica
2. Slechte slaap stimulus controle (bijv geluid in de slaapkamer)
3. Hyper-arousal, fysiek of cognitief
4. Moeite om met emoties om te gaan
5. Dagelijks gedrag wat slaap in de weg zit

Question 9

Welke breinregio’s zijn geïmpliceerd bij insomnia?

Answer 9

Emotieregulatiesystemen, arousalsystemen, prefrontale cortex, hippocampus en amygdala

Question 10

Hoe meet je of iemand insomnia heeft? (6 manieren)

Answer 10

1. Observatie
2. Maintenance of wakefulness (hoe lang kan iemand in het lab wakker blijven zonder prikkels in de omgeving?)
3. Multiple sleep latency test (hoe lang duurt het voor iemand in slaap valt in een prikkelarme omgeving?)
4. Polysomnografie
5. Actigrafie
6. Subjectieve dingen zoals vragenlijsten en dagboeken

Question 11

Polysomnografie

Answer 11

In een slaaplab slapen terwijl de hersenactiviteit, oogbewegingen, spiersamentrekkingen, hartslag, ademhaling, etc. worden gemeten
Je achterhaalt dan echt het probleem achter de insomnie

Question 12

Actigrafie

Answer 12

Een soort armband die meet of iemand wakker is of niet, hun hartslag, etc. Minder invasief maar ook minder informatie

Question 13

Hoe wordt insomnia vaak behandeld?

Answer 13

Met CGT, gericht op:
1. Psychoeducatie (geen caffeine na zo laat)
2. Stimulus controle (alleen in slaapkamer om te slapen, na 15 minuten nog wakker uit de kamer)
3. Slaaprestrictie, zo efficiënt mogelijk tijd in bed doorbrengen + vaste tijden
4. Relaxatietraining
5. Cognitieve herstructurering van disfunctionele gedachten over slaap of zorgen

Question 14

Hoe wordt insomnia vaak behandeld bij kinderen?

Answer 14

Operante conditionering. Heb stricte schema’s en bedtijd routine’s en leer het kind om zelfstandig in slaap te vallen

Question 15

Slaap apneu

Answer 15

Wanneer tijdens het slapen de spieren in de keel en mond ontspannen en hierdoor de tong voor de luchtpijp valt. Mensen krijgen dan geen lucht en worden ongemerkt wakker

Question 16

Wat zijn risico’s voor het ontwikkelen van slaap apneu?

Answer 16

Obesitas bij volwassenen, en te grote amandelen bij kinderen

Question 17

Wat zijn mogelijke secundaire effecten van slaap apneu?

Answer 17

Stemmingswisselingen, concentratieproblemen, gedragsproblemen en cognitieve problemen
Maar ook gezondheidsproblemen zoals diabetes, hersenbloedingen en verhoogde bloeddruk

Question 18

Waarom is adherence bij een CPAP laag?

Answer 18

Het heeft bijwerkingen, is een gedoe om mee te nemen, maakt lawaai, schaamte, ontkenning, niet snappen waarom het noodzakelijk is, verkeerde verwachtingen, niet de ernst van apneu weten, niet goed bijgesteld apparaat

Question 19

Wanneer is de beste tijd om een interventie aan te bieden aan iemand?

Answer 19

Wanneer ze weten dat er een probleem zijn, maar nog niet echt een neiging tot actie hebben. Dan kun je alvast iemand laten wennen aan het idee van mogelijke interventies (contemplation fase)