Hoorcollege 12

Question 1

Multiple sclerosis

Answer 1

Een aandoening in het centrale zenuwstelsel waarbij het immuunsysteem de myelinescheden om zenuwen aanvalt. Hierdoor ontstaat er littekenweefsel en gaat prikkeloverdracht niet goed of niet meer

Question 2

Wat is de oorzaak van MS?

Answer 2

Een besmetting met het Epstein-Barr virus in combinatie met een genetische kwetsbaarheid die iets aanpast in het brein waardoor het immuunsysteem in overdrive gaat

Question 3

Wie krijgt vaker MS?

Answer 3

Vrij jonge vrouwen (gemiddeld 33 jaar)

Question 4

Goedaardig beloop

Answer 4

Milde klachten die niet sterk wisselen

Question 5

Relapsing-remitting beloop

Answer 5

Veel schommelingen in het aantal symptomen en de intensiteit ervan

Question 6

Secondary progressief beloop

Answer 6

Symptomen worden steeds erger, maar eerst was er een ander patroon

Question 7

Primary progressief beloop

Answer 7

Vanaf het begin af aan worden symptomen geleidelijk erger

Question 8

Relapsing-progressive beloop

Answer 8

Mensen wisselen af tussen snel en langzaam achteruit gaan, maar ze gaan wel altijd achteruit

Question 9

Kwaadaardig beloop

Answer 9

Extreem snel verslechteren zelf tot aan de dood toe

Question 10

Hoe kan MS worden behandeld?

Answer 10

Stamceltransplantatie, eerst maak je het immuunsysteem kapot met kankermedicatie en daarna heb je een transplantatie in de hoop dat hierdoor het immuunsysteem goed opbouwt en niet meer extra schade aanricht
Anders: symptoommanagement, zorgen dat ze minder snel achteruit gaan, leefbaar houden en sneller herstellen

Question 11

Welke cognitieve klachten komen veel voor bij MS?

Answer 11

Problemen met informatie opnemen, herinneren en onthouden.
Woordvindingsproblemen, minder vloeiend praten, problemen met zicht of executief functioneren, etc.

Question 12

Welke psychische aandoening komt vaak voor bij MS?

Answer 12

Depressie (lifetime prevalentie is 50%)
Zelfs vaker dan andere chronische aandoeningen

Question 13

Waarom hebben mensen met MS zo veel hogere prevalentie van depressie?

Answer 13

Door psychologische factoren: functieverlies is onvoorspelbaar, er zijn weinig behandelingsmogelijkheden, de toekomst is onzeker, etc.
Biologische factoren: kan ook gerelateerd zijn aan het ziekteproces en hersenletsel
Maar ook andere dingen zoals steroïde medicatie, die stemming kan beïnvloeden

Question 14

Welke 2 symptomen zijn vreemd maar komen wel vaak voor bij MS? Hoe kan dit behandeld worden?

Answer 14

Pathologisch lachen of huilen, komt bij 7% voor. Kan behandeld worden d.m.v. antidepressiva, maar weten dat het normaal is kan al helpen
Euforie, komt door beschadigingen in het brein, komt voor bij 15%. Behandeling is er niet, mensen willen het ook niet. Maar omgeving die het weet kan helpen

Question 15

Wat is de relatie tussen MS en stress?

Answer 15

Stress verhoogt de kans op het ontwikkelen van MS tot 30%, en kan ook zorgen voor ernstigere symptomen

Question 16

Wat is het ideale “zelfbeeld” van mensen met MS?

Answer 16

Dat zij het accepteren en de nodige veranderingen in hun leven maken. Niet dat ze het ontkennen of heel erg zichzelf als patiënt gaan zien

Question 17

Welke psychologische behandeling is het beste bij MS?

Answer 17

CGT en dan vooral online. Gericht op slaapproblemen, depressie, en de coping.
Antidepressiva kan helpen

Question 18

Ziekte van Parkinson

Answer 18

Wanneer er een tekort aan dopamine in het brein is en de communicatie tussen de substantia nigra en de corpus striatum stroef verloopt. Dit zorgt voor minder controle over je spieren

Question 19

Wat veroorzaakt Parkinson?

Answer 19

Onduidelijk, misschien genetica + blootstelling aan toxische stoffen in de omgeving

Question 20

Welke 4 symptomen heeft Parkinson?

Answer 20

1. Bradykinesie, bewegen gaat niet automatisch. Het gaat langzaam want mensen moeten er bewust over nadenken
2. Tremors
3. Rigiditeit, bijv. minder beweging in armen bij het lopen
4. Postural instabiliteit

Question 21

Welke comorbiditeiten kan Parkinson hebben?

Answer 21

Slaapstoornissen, waanideeën/hallucinaties, dementie en cognitieve problemen

Question 22

Hoe kun je Parkinson behandelen?

Answer 22

Fysiotherapie tegen spierstijfheid, medicatie om dopamine te verhogen maar die medicatie werkt maar 3-5 jaar
Deep brain stimulation kan tremors verlichten

Question 23

Welk psychische probleem komt het vaakst voor bij Parkinson?

Answer 23

Depressie, 24-40% heeft symptomen en 23% heeft de aandoening

Question 24

Wat is de link tussen Parkinson en dementie/cognitieve problemen?

Answer 24

65% heeft last van cognitieve problemen, en ze hebben 3 tot 6x meer kans om dementie te ontwikkelen

Question 25

Werkt copingsgerichte therapie bij MS en Parkinson?

Answer 25

Bij MS wel. Bij Parkinson vooral wanneer het wordt ingezet om toekomstplannen te maken, communicatie te verbeteren en zo lang mogelijk gezond te blijven

Question 26

Waarmee kan een psycholoog nog meer helpen bij mensen met Parkinson?

Answer 26

1. Kennis over zwakke en sterke punten, en leren hoe zij kunnen compenseren voor hun zwakke punten 2. Caregiver burden verminderen

Question 27

Hoe kun je caregiver burden inschatten?

Answer 27

Door te kijken naar de ernst van de ziekte, door het te vragen aan de mantelzorger, of door het aan de patiënt zelf te vragen