IV-1 Flashcards

Ogólna organizacja OUN

1
Q

Co mogą wydzielać komórki okołoneuronalne?

A

Np. neurotrofiny
NGF- czynnik wzrostowy nerwu
BDNF- czynnik neurotroficzny mózgopochodny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Neuromodulatory- charakterystyka

A

Działają wolniej (minuty, godziny, dni)
Zmieniają np. ekspresję genów w neuronach
Ułatwiają lub utrudniają późniejszą sygnalizację przez neuroprzekaźniki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Przy udziale jakiego białka odbywa się sprzęganie pęcherzyków synaptycznych z kanałem wapniowym?

A

Neureksyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Interakcję których białek fuzyjnych umożliwiają jony wapnia?

A

Pęcherzykowych- synaptobrewina, synaptotagmina, SNAP-25
i
Błony presynaptycznej- np. syntaksyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Toksyna czarnej wdowy

A

Alfa-latrotoksyna

Wiąże się z neureksyną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Substancje dokonujące hydrolizy synaptobrewiny

A

Tetanospazmina- laseczki tężca

Botulinotoksyna- laseczki jadu kiełbasianego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Najważniejsze substancje przekaźnikowe- grupy

A
  1. Aminokwasy hamujące (jednokarboksylowe)
  2. Aminokwasy pobudzające (dwukarboksylowe)
  3. Aminy
  4. Puryny, pirymidyny, pochodne
  5. Neuroprzekaźniki gazowe
  6. Peptydy
  7. Inne- np. kwas arachidonowy, steroidy, kannabinoidy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Neuroprzekaźniki- aminokwasy hamujące

A

GABA
Glicyna
Beta-alanina
Tauryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Neuroprzekaźniki- aminokwasy pobudzające

A

Kwas glutaminowy

Kwas asparaginowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Neuroprzekaźniki- aminy

A
Acetylocholina
Dopamina
Noradrenalina
Serotonina
Histamina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Neuroprzekaźniki- puryny, pirymidyny, pochodne

A
Adenozyna
ADP
ATP
UDP
UTP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Neuroprzekaźniki- gazowe

A

Tlenek węgla

Tlenek azotu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Neuroprzekaźniki- peptydy

A
Enkefaliny
Endorfiny
Dynorfiny
Substancja P
Tachykinina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Molekularne miejsca działania leków OUN + przykłady

A
  1. Synteza neuroprzekaźnika
    LEWODOPA- choroba Parkinsona
  2. Gromadzenie neuroprzekaźnika
    REZERPINA- rzadko nadciśnienie
  3. Uwalnianie neuroprzekaźnika
    METYLFENIDAT- ADHD
  4. Wychwyt neuroprzekaźnika
    FLUOKSETYNA- depresja
  5. Rozkład neuroprzekaźnika
    DONEPEZYL- choroba Alzheimera
  6. Aktywacja receptora
    MORFINA- ból
  7. Blokada receptora
    KLOZAPINA- schizofrenia
  8. Przekazanie sygnału
    Sole litu- choroba afektywna dwubiegunowa
  9. Przewodnictwo neuronalne
    LIDOKAINA- znieczulenie miejscowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Szlaki przemian GABA i kwasu glutaminowego

A
  1. Kwas glutaminowy –> GABA
    Enzym: Dekarboksylaza kwasu glutaminowego
  2. GABA –> kwas glutaminowy
    Enzym: Transaminza GABA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Receptory GABA- rodzaje

A
  1. Jonotropowe- GABA-A, GABA-C

2. Metabotropowe- GABA-B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

GABA-A- budowa

A

2 podjednostki alfa
2 podjednostki beta
1 podjednostka gamma

(*ale tak generalnie to różnie może być w różnych miejscach OUN)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

GABA-A - budowa przestrzenna podjednostek

A

Duża N-końcowa domena zewnątrzkomórkowa
4 odcinki przezbłonowe
Duża domena wewnątrzkomórkowa
Mała C-końcowa domena zewnątrzkomórkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pozasynaptyczne GABA-A- jakie podjednostki?

A

Niestandardowe np. delta, epsilon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jaką podjednostkę może zawierać GABA-C?

A

Sigma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Na styku których podjednostek GABA-A przyłącza GABA?

A

Alfa i beta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Na styku których podjednostek GABA-A przyłącza się alkohol etylowy?

A

Beta i alfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Allosteryczny wpływ na receptory GABA-A

A
  1. Zwiększający siłę działania GABA- PREGNENOLON, DEHYDROEPIANDROSTERON
  2. Zmniejszający siłę działania GABA- SIARCZANY pregnenolonu, dehydroepiandrosteronu
  3. Aktywujące receptor- OLEAMID
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gdzie znajdują się receptory GABA-C?

A

Siatkówka oka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Gdzie znajduje się receptor GABA-B?
Głównie rdzeń kręgowy | Presynaptycznie, postsynaptycznie
26
Mechanizm działania GABA-B
Metabotropowy Zahamowanie cyklazy adenylowej Otwarcie kanałów potasowych Zamknięcie kanałów wapniowych
27
Do jakiej grupy należą receptory GABA-B?
GIRK Dużo łatwiejszy przepływ potasu do komórki niż od komórki Usuwanie blokady magnezowej
28
Czym są regulowane GIRK?
Elektrochemicznym gradientem jonów potasowych
29
jakie substancje mogą wiązać się z GABA-A?
``` Benzodiazepiny i antagonista FLUMAZENIL Barbiturany Glikokortykosteroidy PIROTOKSYNA FUROSEMID PENICYLINA Alkohol ```
30
Substancje modulujące transmisję GABA- wywołujące drgawki
1. Hamujące syntezę GABA- ALLYLOGLICYNA, IZONIAZYD 2. Hamujące uwalnianie GABA i glicyny- toksyna tężca 3. Kompetytywni antagoniści GABA-A- BIKUKULINA, GABAZYNA 4. Niekompetytywny antagonista GABA-A- PIKROTOKSYNA
31
ALLYLOGLICYNA
Inhibitor dekarboksylazy kwasu glutaminowego
32
IZONIAZYD
Lek przeciwgruźliczy | Inhibitor kinazy pirydoksalowej
33
PIKROTOKSYNA
Bloker kanału wapniowego
34
Leki hamujące drgawki związane z GABA
1. Inhibitor wychwytu GABA- TIAGABINA 2. Inhibitor rozkładu GABA- WIGABATRYNA 3. Agoniści GABA-A- GABAKSADOL, *MUSCYMOL, benzodiazepiny, barbiturany
35
TIAGABINA
Inhibitor transportera dla GABA GAT-1
36
WIGABATRYNA
Inhibitor transaminazy GABA
37
BAKLOFEN
Agonista GABA-B Rozluźniający mm. szkieletowe Stany spastyczności pourazowej
38
Gdzie głównie działa glicyna?
Rdzeń kręgowy
39
Glicyna- receptory
1. Receptor wrażliwy na strychninę- powiązany z kanałem chlorkowym 2. Receptor niewrażliwy na strychninę- współdziała z NMDA (obligatoryjny współagonista)
40
Beta-alanina- receptory
BRAK WŁASNYCH! Miejsca wiążące na: GABA-A, GABA- C, receptory glicynowe Miejsce blokujące na: białko GAT
41
Tauryna- działanie
Neuroprotekcyjne Zapobiega apoptozie neuronów nadmiernie pobudzonych kwasem glutaminowym Otwiera kanał chlorkowe w móżdżku i hipokampie
42
Czy tauryna ma swoje receptory?
Tak
43
Kwas glutaminowy- receptory
1. Jonotropowe - NMDA - AMPA - kainowe 2. Metabotropowe mGlu1 do mGlu8
44
Kwas glutaminowy- aktywacja receptorów jonotropowych
1. Napływ Ca, wypływ K- NMDA | 2. Napływ Na, wypłw K- AMPA, kainowe
45
Współzależność AMPA i NMDA
Pobudzenie AMPA powoduje usunięcie jonów magnezowych z kanału jonowego NMDA, które go blokują, co umożliwia ich późniejsze pobudzenie
46
Kwas glutaminowy- aktywacja receptorów metabotropowych
mGlu1, mGlu5 --> fosfolipaza C, DAG, IP3, Ca --> pobudzenie Reszta--> spadek cAMP --> hamowanie
47
Receptory glutaminowe- rola
1. Pamięć, utrwalanie informacji- potencjacja długoterminowa | 2. Excitotoxicity
48
Excitotoxicity
Długotrwałe, nadmierne pobudzenie NMDA Wzrost Ca --> aktywacja enzymów Uszkodzenie mitochondriów i apoptoza Schorzenia degeneracyjne OUN, padaczki, urazy, hiperalgezja
49
Acetylocholina- receptory w OUN
1. Muskarynowe- M1-M5 | 2. Nikotynowe
50
Receptory muskarynowe- rola OUN
M1, M3, M5--> fosfolipaza C --> świadomość, pamięć | M2, M4 --> spadek cAMP --> hamowanie
51
Receptory nikotynowe- rola OUN
Wzrost przepuszczalności Na i Ca | Pobudzają uwalnianie innych neuroprzekaźników
52
Acetylocholina- rola OUN
Pamięć, świadomość Regulacja snu, nastroju Działanie neuronów motorycznych
53
Dopamina- receptory OUN
1. D1 i D5--> pobudzające --> wzrost cAMP | 2. D2, D3, D4--> hamujące --> spadek uwalniania dopaminy, spadek cAMP, spadek Ca, wzrost K
54
Dopamina- rola OUN
Kontrola uczuć i emocji (układ limbiczny) Neurony motoryczne (istota czarna) Zahamowanie uwalniania prolaktyny (szlak guzowo-lejkowy)
55
Noradrenalina- receptory OUN
1. Alfa1--> fosfolipaza C Stymulacja jąder sympatycznych pnia mózgu 2. Alfa2--> spadek cAMP, spadek Ca, wzrost K Hamowanie uwalniania noradrenaliny 3. Beta 1, beta 2--> wzrost cAMP Stymulacja neuronów w korze, układzie limbicznym, jądrze półleżącym
56
Choroba afektywna dwubiegunowa- zaburzenia jakiej stymulacji?
NA
57
Serotonina- receptory OUN
``` 5-HT: 1--> A, B, D, E, F 2--> A, B, C 3--> A, AB 4 5A 6 7 ```
58
Z ilu podjednostek składają się receptory 5-HT3?
Z 5
59
Pobudzenie którego receptora serotoninowego zablokuje jej dalszy wyrzut?
5-HT1D
60
Serotonina- rola OUN
``` Depresja Stany lękowe Nudności, wymioty Zespół jelita drażliwego Migreny ```
61
Adenozyna- receptory OUN
``` Grupa receptorów P1 Metabotropowe A1 -->spadek cAMP A2A--> wzrost cAMP A2B, A3 ```
62
Adenozyna- rola OUN
Neuroprotekcyjnie | Neuromodulująco--> kwas glutaminowy (zapobieganie excitotoxicity)
63
Nukleotydy- receptory OUN
Grupa receptorów P2 1. Jonotropowe- P2X (1-7) --> wzrost Ca 2. Metabotropowe - P2Y1 (P2Y1, P2Y2, P2Y4, P2Y6, P2Y11) - P2Y12 (P2Y12, P2Y13, P2Y14)
64
Nukleotydy- rola OUN
``` Współtransmittery Neuroprotekcyjnie Bóle neuropatyczne Bóle migrenowe Interakcja neurony-astrocyty ```
65
Tlenek azotu- rola OUN
Uczenie się, formowanie pamięci Plastyczność synaps Regulacja odżywiania, snu, reprodukcji Neurogeneza- różnicowanie i rozwój neuronów
66
Jakie izoformy NOS spotykamy w OUN?
Wszystkie 3, dominuje neuronalna
67
Co stymuluje NO?
Rozpuszczalną cyklazę guanylową
68
Cyklaza guanylowa- jakie podjednostki?
alfa1beta1 | alfa2beta1
69
Co indukuje oksygenazę hemową 1?
Tlenek azotu
70
Neuromediatory peptydowe- rodziny
1. Opioidowe 2. Kalcytoninowe 3. Kininowe i tensynowe 4. Cerebeliny 5. Tłuszczowe
71
Tetrahydrokannabinol- receptory
CB1- OUN CB2- komórki układu immunologicznego Spadek cAMP
72
Endogenne kannabinoidy
Anandamid | 2-arachidonyloglicerol
73
Leki powstałe z wykorzystaniem endogennych opioidów
DRONABINOL, NABILON
74
Klasyfikacja leków OUN
1. Środki znieczulenia ogólnego 2. Anksjolityki (uspokajające) i nasenne 3. Neuroleptyki- schizofrenia 4. Tymoleptyki- depresja 5. Analgetyki 6. Psychostymulanty 7. Halucynogeny, psychodysleptyki 8. Leki nootropowe- prokognitywne 9. Leki przeciwpadaczkowe 10. Leki w chorobach neurodegeneracyjnych