kościoły w europie środkowej i wschodniej Flashcards
(4 cards)
gotyk w Mołdawii
W Mołdawii (obecnie płn.-wsch. Rumu-nia) hospodar Stefan III Wielki (1457-1504) i jego syn, Piotr Raresz, wznieśli jako wotum za 34 zwycięskie bitwy z Turkami, Polakami i Węgrami serię ufortyfikowanych monasterów. Elementy bizantyjskie i gotyckie łączą się w nich z miejscową tradycją budowlaną (rzemiosło lokalne, zachodnioeuropejskie i niemieckie z Siedmiogrodu).
Wznoszenie tego typu budowli kontynuowano do XVII w.
- Słabo oświetlone, oddzielone od siebie wnętrza; trójlistny plan chóru
- łuki okrągłe i ostre
- równoległe lub ukośne w stosunku do ścian jedno- lub dwupoziomowe arkady pod kopułami na pendentywach
- kryte gontem, rozczłonkowane dachy o wystających okapach (tradycja rumuńska)
- zewnętrzne ściany klasztorów są częściowo lub całkowicie pokryte freskami.
kościół św. Anny w Wilnie
Przykładem świątyni, która powstała w późnym gotyku, jest także kościół św. Anny w Wilnie,
wybudowany na początku XVI stulecia z fundacji Aleksandra Jagiellończyka. W jego
efektownej, bardzo rozczłonkowanej fasadzie uwagę zwraca łuk układający się w ośli grzbiet.
Katedra św. Szczepana w Wiedniu
Jest to trójnawowa pseudobazylika o poligonalnie zamkniętym prezbiterium
i niezwykłym bogactwie sieciowych sklepień nad korpusem nawowym. W fasadzie wznoszą
się dwie romańskie wieże, pozostałość po poprzedniej świątyni. W czasach gotyckich
rozpoczęto prace nad dwiema wieżami od wschodu, ale tylko jedna z nich została ukończona. Prezbiterium katedry wzniesiono
w wieku XIV, jej nawę i gotycką
wieżę dobudowywano przez
dwa kolejne stulecia. Znakiem
rozpoznawczym tej świątyni jest
mozaika z glazurowanych dachówek
tworzących dekoracyjny zygzak
Katedra w Pradze
Świątynia powstawała od wieku XIV aż po wiek XIX, dlatego
jej formy stylowe nie są jednolite. Gotyckie prezbiterium
zaprojektowane i wykonane przez Mathieu z Arras i Petera
Parlera łączy się z neogotycką nawą i fasadą. Na wzór francuski za czasów cesarza Karola IV Luksemburskiego zaczęto wznosić katedrę
w Pradze. Do jej konstrukcji sprowadzono francuskiego architekta Mathieu z Arras. Pod
jego nadzorem ruszyła budowa pięciobocznie zamkniętego prezbiterium otoczonego wieńcem
kaplic. Po jego śmierci budowę kontynuował Peter Parler. Architekt ten ukończył budowę
chóru wschodniego, który nakrył sklepieniem sieciowym. Wzniósł także transept i kaplicę
św. Wacława. Katedra zawdzięcza mu również wielkie okna i galerię triforiów, w której
artysta umieścił popiersia postaci z kręgu cesarza (są tam m.in. Karol IV i jego żona Anna
Świdnicka) oraz autoportret. Artysta często posługiwał się motywem ślepych maswerków,
a niektóre z żeber przylegały tylko niewielką powierzchnią do ściany i sprawiały wrażenie
zawieszonych w powietrzu, co było niezwykle nowatorskie.
