Pulmonologia 1 Flashcards
(123 cards)
1
Q
Kaszel: mechanizm powstawania
A
nasilony wdech, a następnie wydech przy początkowym krótkim zamknięciu głośni
2
Q
Kaszel: podział ze względu na czas trwania
A
- ostry < 3 tyg
- podostry 3-8 tyg
- przewlekły > 8 tyg
3
Q
Kaszel: suchy, przyczyny
A
- zak wirusowe
- ACEI
- astma
- choroby śródmiążowe płuc
- niewydolność serca
4
Q
Kaszel: produktywny: podział
A
- ropna - zak zatok, oskrzeli lub płuc, rozstrzenie oskrzeli
- śluzowa: gęsta, lepka, najczęściej rano, przewlekłe zap oskrzeli, POChP
- przezroczysta: lepka - astma, gruczolakoraki
- grudki i czopy - mukowiscydoza
- z cząstkami pokarmowymi - przetoki tchawiczo-przełykowe, zab przełykania
- krwista - jak w krwiopluciu
5
Q
Chrypka: mechanizm powstawania
A
zaburzenia drgań fałdów głosowych połączone z turbulentnym przepływem powietrza w obrębie głośni
6
Q
Chrypka: przyczyną pierwotne choroby krtani
A
- ostre = zapalne
- przewlekłe - zawodowe nadużywanie głosu, dym tytoniowy, nowotwory, GERD, ciało obce, ziarnina po urazie spowodowanym intubacją
7
Q
Chrypka: przyczyną wtórne choroby krtan
A
- osłabienie mm gardłowych (niedoczynność tarczycy, miastemia, przewlekła kortykoterapia wziewna)
- zapalenie stawu pierścienno - nalewkowego (RZS, toczeń, dna moczanowa)
- uszkodzenie n. krtaniowego wstecznego
- czynnościowe
8
Q
Krwotok płucny: definicja
A
masywne krwawienie z dróg oddeh, zazwyczaj > 500 ml/24h lub 100ml/h
- może prowadzić do niewydolności oddechowej
- stan zagrożenia życia
9
Q
Krwioplucie: najczęstsze przyczyny
A
- zap oskrzeli
- rozstrzenie oskrzeli
- rak płuca
- gruźlica
- bak zap płuc
10
Q
Krwioplucie: umiarkowanie częste przyczyny
A
- zatorowość płucna
- niewydolność LK
- inne neo płuc
- urazy płuca
11
Q
Duszność: def
A
subiektywne odczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu, zadyszki
12
Q
Duszność: orthopnoe
A
dusznosć nasila się w pozycji leżącej, zmniejsza się w pozycji siedzącej lub stojącej np w - HF - astma - POChP
13
Q
Duszność: platypnea
A
duszność nasila się w pozycji siedzącej i stojącej, zmniejsza się w pozycji leżącej:
n
- ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej
- drożny otwór owalny
- zespół wątrobowo - płucny w przebiegu marskości wątroby
14
Q
Pałce pałeczkowate: definicja
A
- niebolesna proliferacja tk łącznej na grzbietowej powierzchni dystalnych paliczków palców rąk i stóp prowadząca do uniesienia paznokci przyjmujących kształt szkiełka zegarkowego
15
Q
Pałce pałeczkowate: przyczyny
A
- płucne - przewlekłe choroby w tym raka płuc
- sercowe - wrodzone sinicze wady serca, bak zapalenie wsierdzia
- choroby ukł pokarmowego - nieswoiste zap jeslit, marskość wątroby
- hormonalne - ch. Gravesa i Basedowa, nadczynnosc przytarczyc
- idiopatyczne
16
Q
Gazometria: z której tętnicy
A
promieniowej po wykonaniu testu Allena
17
Q
Gazometria: norma pH
A
7.35-7.45
18
Q
Gazometria: PaCO2
A
32-45 mmHg
19
Q
Gazometria: HCO3
A
21-27 mmol/l
20
Q
Gazometria: BE
A
-2,3 - (+2,3)
21
Q
Gazometria: PaO2
A
75-100 mmHg
22
Q
Pulsoksymetria: ograniczenia badania, co zakrzywia obraz
A
- Zatrucie CO - Hb tlenkowowęglowa zawyża SpO2
- Methemoglobinemia - zaniża SpO2 przy rzeczywistej wartości > 85%, a zaniża <85%
- ciężka anemia - zaniża SpO2
- upośledzenie obwodowego przepływu krwi
- zmiany na paznkociach
- artefakty ruchowe
- nadmierne naświetlenie otoczenia
23
Q
Spirometria: przygotowanie do badania
A
- nie palić > 1h przed
- brak używek (alko) przez 8h
- nie spożywać obfitego posiłku przez 2h
- nie wykonywać intensywnego wysiłku fiz przez 1h
24
Q
Spirometria: przeciwwskazania względne (brak bezwględnych)
A
- zwiększenie obciążenia serca
- nieprawidłowe ciśnienie
- ryzyko transmisji zakażenia
25
Spirometria: objętości mozliwe do zmierzenia
1. TV - obj oddechowa - spokojne oddychanie
2. ERV - zapasowa obj wydechowa - pogłębienie spokojnego wydechu
3. IRV - zapasowa obj wdechowa - pogłębienie spokojnego wdechu
4. VC - pojemność życiowa = TV + ERV + IRV
5. IC - pojemność wdechowa = TV + IRV
26
Spirometria: niemożliwe do zmierzenia
1. RV - obj zalegająca
2. FRC - czynnościowa pojemność zalegająca
3. TLC - całkowita pojemność płuc
27
Spirometria: badanie natężonego wydechu, jakie czynnosci wykonuje pacjent
Max wdech i później dynamiczny forsowany wydech trwający > 6 s
28
Spirometria: badanie natężonego wydechu, mierzone parametry
FEV1 - natężona 1-sek obj wydechowa
FVC - natężona pojemność życiowa (VC)
wskaźnik Tiffeneau =FEV1/VC
29
Bronchoskopia: wskazania kliniczne
- krwioplucie
- nawracające zap DDO
- duszność o niejasnej przyczynie
- wykrztuszanie dużej ilości wydzieliny naprzemiennie ropnej i śluzowej
- przewlekły lub napadowy kaszel o niejasnej przyczynie
30
Bronchoskopia: wskazania radiologiczne
1. niedodma
2. cień okrągły lub zmiany miąższowe lub rozsiane w płucach
3. powiększenie ww chłonnych wnęk lub śródpiersia
4. zniekształcenie zarysu lub przebiegu tchawicy i oskrzeli
5. przewlekające się zap opłucnej z utrzymującym się płynem
31
Bronchoskopia: wskazania terapeutyczne
- odsysanie ropnej wydzieliny z oskrzeli w celu poprawy ich drożności
- usunięcie ciała obcego
- udrożnienie zwężonego oskrzela
- płukanie płuc u chorych na proteinozę pęcherzyków płucnych
32
Bronchoskopia: wskazania do bronchoskopii sztywnej
1. usunięcie ciała obcego
2. tamowanie krwawienia
3. udrażnianie tchawicy i dużych oskrzeli
33
Bronchoskopia: przeciwwskazania
- ciężka niewydolność oddechowa (nie dotyczy broncho terapetycznej)
- ciężka HF - NYHAIV
- zawał serca w ciągu ostatnich 2 tyg lub niestabilna dławica piersiowa
- ciężkie zab rytmu, zwłaszcza komorowe
- zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym
- PLT < 20 tys
34
Rozstrzenie oskrzeli: definicja
1. upośledzenie oczyszczania śluzowo- rzęskowego (mukowiscydoza, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek, u 50% zespół Kartagenera)
2. pierwotne niedobory odporności
3. niedobór alfa1 - antytrypsyny
4. inne rzadkie wady wrodzone
35
Rozstrzenie oskrzeli: przyczyny nabyte
1. ciężkie zakażenia (bak. lub wirusowe, szczególnie odry)
2. choroby prowadzące do włóknienia płuc (sarkoidoza, pylice płuc, idiopatyczne włólnienie płuc)
3. przewlekłe choroby oskrzeli (POChP)
4. wdychanie toksycznych gazów lub uszkodzenie terminczne
5. zwężenie oskrzela
6. alergiczna aspergiloza oskrzelowo- płucna
7. choroby układowe tkanki łącznej, nieswoiste zap jelit
8. AIDS
9. popromienne uszkodzenie płuca
10. refluks żołądkowo- przełykowy
36
Rozstrzenie oskrzeli: objawy podmiotowe
- kaszel przewlekły z wykrztuszaniem dużej il wydzieliny, zazwyczaj ropnej
- w przypadku dużych rozstrzeni może występować wykrztuszenie "pełnymi ustami"
- cuchnący oddech
37
Rozstrzenie oskrzeli: objawy przedmiotowe
1. rzężenia drobno i grubobańkowe
2. szmer oskrzelowy nad miejscem występowania rozstrzeni
3. wydłużony wydech
4. świsty
5. w zaawansowanej chorobie: sinica, palce pałeczkowate i wyniszczenie
38
Rozstrzenie oskrzeli: bad obrazowe
1. RTG - obraz torów tramwajowych
2. TKWR - pewne rozpoznanie; objaw sygnetu - oskrzele w przekroju poprzecznym jest wyraźnie szersze od towarzyszącej tętnicy
39
Rozstrzenie oskrzeli: leczenie
1. rehabilitacja oddechowa
2. antybiotykoterapia - augmentin
3. inne leki np mukolityki, leki rozkurczające oskrzela
4. szczepienia ochronne
5. leczenie operacyjne - jesli rozstrzenie na ograniczonej przestrzeni
40
Mukowiscydoza: definicja
genetycznie uwarunkowane zab wydzielania przez gruczoły zewnątrzwydzielnicze, głównie w ukł oddechowym i pokarmowym
1. mutacje genu kodujące białko błonowe CFTR
2. upośledzony transport chloru i sodu
3. zmniejszenie zawartości wody w wydzielinie gruczołów zewnątrzwydzielniczych
4. duże stężenie NaCl inaktywuje enzymy uczestniczące w obronie przed zakażeniami
41
Mukowiscydoza: zmiany w ukł oddechowym
1. zwiększone wydzielanie śluzu
2. przewlekłe zak bakteryjne (DNA z martwych neutrofilów zwiększa lepkość wydzieliny)
3. niedodma segmentowa, powstanie rozstrzeni, torbiele
4. przewlekłe zap błony śluzowej nosa i zatok przynosowych z obecnością polipów
42
Mukowiscydoza: inne narządy - trzustka
1. trzustka: zastój soku trzustkowego -> akt enzymów proteolitycznych -> stan zapalny -> poszerzenie przewodów -> włóknienie -> niewydolność zewnątrzwydzielnicz trzustki -> po kilkunastu latach cukrzyca
43
Mukowiscydoza: inne narządy wątroba
- ogniska stłuszczenia i marskości żółciowej
44
Mukowiscydoza: inne narządy - jelita
lepka wydzielina przyczyną bólu brzucha
45
Mukowiscydoza: inne narządy nasieniowody
- zablokowanie światła i zatrzymanie rozwoju -> niepłodność
46
Mukowiscydoza: inne narządy - gruczoły potowe
zaburzenie zwrotnego wchłaniania chloru i wtórnie sodu -> wzrost zawartości NaCl w pocie
47
Mukowiscydoza: objawy podmiotowe
1. kaszel - początkowo sporadyczny, potem codziennie z odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny (po przebudzeniu)
2. krwioplucie
3. duszność
4. ograniczenie drożności i przewlekły ropny nieżyt nosa
5. oddawanie obfitych i cuchnących tłuszczowych stolców
6. wzdęcie i ból brzucha z epizodami zatrzymania pasażu i treści jelitowej
7. utrata masy ciała
48
Mukowiscydoza: objawy przedmiotowe
1. furczenia, świsty i rzężenia
2. sinica i palce pałeczkowate
3. zwykle beczkowata klatka piersiowa
4. często niedobór masy ciała
49
Mukowiscydoza: przebieg naturalny
- pierwsze objawy już w dzieciństwie
| - powolna destrukcja oskrzeli z zajęciem miąższu płuc -> niewydolność oddechowa -> zgon ok 22 rż
50
Mukowiscydoza: rozpoznanie
>= 1 z poniższych
- st jonu chlorkowego w pocie > 60mmol/l w 2 pomiarach w różnych dniach
- mutacja obu alleli genu CFTR
- nieprawidłowy wynik pomiaru przeznabłonkowej różnicy potencjałów w bł śluzowej nosa
51
Mukowiscydoza: RTG i TKWR
1. pogrubienie ściany i rozstrzenie oskrzeli
2. odma
3. pęcherze rozedmowe
4. okrągłe i linijne zacienienia położone obwodowo
5. nawracające zagęszczenia i niedodma segmentowa
6. poszerzenie wnęk
52
Mukowiscydoza: Badania pomocnicze
1. badania czynnościowe płuc
2. bad mikrobiologiczne plwociny
3. bad laboratoryjne:
- zmniejszona akt elastazy 1
- trypsyny i chymotrypsyny w stolcu
- zwiększone wydalanie tłuszczów ze stolcem
- zwiększona akt enzymów wątrobowych - zwłaszcza fosfatazy zasadowej i GGTP
53
Mukowiscydoza: leczenie ogólne
1. rehabilitacja oddechowa
2. dieta - bogatobiałkowa, bogatotłuszczowa, bogatokaloryczna
3. szczepienie ochronne
4. tlenoterapia
54
Mukowiscydoza: leki mukolityczne
- dornaza alfa - 2,5mg w inhalacji
- hipertoniczny 3-7% roztwór NaCl w inhalacji
- mannitol drobnocząteczkowy w inhalacji
55
Mukowiscydoza: leki rozkurczające oskrzela
gł B2 mimetyki, stosuje się je przed:
- inhalacja mukolityku
- fizjoterapia
- wysiłek fizyczny
56
Mukowiscydoza: inne leki stosowane
1. GKSw - tylko u wybranych chorych z nadreaktywnością oskrzeli
2. enzymy trzustkowe - kreon
3. Wit. rozpuszczalne w tłuszczach A,D,K
4. Iwakaftor - lek poprawający czynność białka CFTR
57
Mukowiscydoza: antybiotyki - w przypadku podejrzenia Pseudomonas aeruginosa
1. wziewne - w przewlekłym zak P. aeruginosa:
* tobramycyna (300mg 3x/dobę), aztreonam, ew. kolistyna
2. doustne - azytromycyna 150/500 mg 3x/tydz
58
Mukowiscydoza: leczenie zaostrzenia
- intensyfikacja fizjoterapii
| - antybiotyk iv przez > 10 dni (14-21 dni) do czasu otrzymania wyników posiewu
59
Mukowiscydoza: monitorowanie
```
co 3 msc:
- ocena stanu odżywienia
- czynności płuc
- SaO2
- posiew plwociny
co 1 rok:
- kontrola w ośrodku i czynności wątroby
co 2-4 lata:
- RTG klatki
```
60
Mukowiscydoza: powikłania płucne
1. przerost i przeciążenie prawej komory serca = serce płucne
2. cukrzyca
3. kamica lub zap dróg żółciowych
4. stłuszczenie atroby, marskość wątroby
5. OZT
6. Zespół zaburzeń drożności koncowego odc jelita cienkiego
7. refluks żołądkowo- przełykowy
8. osteoartropatia przerostowa, osteopenia lub osteoporoza
9. niepłodność
61
Astma: definicja
Heterogenna choroba, zwykle charakteryzująca się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych i występowaniem takich objawów jak: świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej j kaszel o zmiennej częstości i nasileniu
62
Astma: epidemiologia
50% początek w dzieciństwie
Chorobowość 1-18%
Częściej kobiety
Najczęstszym fenotypem: astma alergiczna
63
Podział astmy na względu na etiologie
Alergiczna:
- dzieci
- w plwocinie eozynofile
- dobra odpowiedz na GKS
- inne choroby atopowe w wywiadzie
Niealergiczna:
- dorośli
- w plwocinie eozynofile, neutrofile, i inne komórki zapalne
- gorsza odp na GKS
O późnym początku:
- należy wykluczyć astmę zawodowa
- u dorosłych, zwykle
- u kobiet częściej
Z utrwalona obturacja oskrzeli:
- pacjenci z wieloletnim przebiegiem choroby
- nieodwracalna obturacja -> utrwalona przebudowa ścian oskrzeli
Współistniejąca z otyłością
64
Astma: czynniki ryzyka zachorowania
```
Płeć żeńska (dorośli), męska u dzieci
Rasa czarna
Otyłość
Predyspozycja genetyczna
Alergeny
Czynniki zawodowe
Dym tytoniowy
Zanieczyszczenia powierza
Wirusowe zakażenia układu oddechowego w dzieciństwie
Dieta
```
65
Astma: objawy podmiotowe
Duszność, głównie WYDECHOWA
ŚWISZCZĄCY ODDECH
SUCHY KASZEL
ściskanie w klatce
66
Astma: objawy przedmiotowe
Rozlane, obustronne świsty
Furczenia
Wydłużony wydech
Podczas zaostrzeń:
- praca dodatkowych miesni oddechowych
- zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
- tachykardia
- tachypnoe
- cicha klatka piersiowa
67
Astma: nasilenie objawów, kiedy najczęściej
Najczęściej w nocy lub wczesnym rankiem (aktywność układu przywspolczulnego),
duża zmienność nasilenia objawów, mają charakter napadowy
68
Przebieg astmy
Okres bezobjawowy (stan zapalny obecny cały czas, tak samo jak nadreaktywność drzewa oskrzelowego)
Okres objawowy: świsty, furczenia duszność wydechowa, suchy kaszel, wysłużony wydech
Bardzo ciężkie zaostrzenie: zaburzenia świadomości, cicha klatka piersiowa, tachykardia, tachypnoe, dodatkowe mięśnie oddechowe, sinica
69
Astma: Badania czynności płuc
- obecność obturacji
- odwracalność obturacji - próba rozkurczowa
- nadreaktywność oskrzeli - próba prowokacyjna
- niestabilność czynności płuc - spirometria, PEF
70
Astma: markery stanu zapalnego
Badanie plwociny indukowanej - eozynofilia w typie alergicznym
Badanie stężenia NO w powietrzu wydychanym (eozynofile powodują pobudzenie produkcji NO)
71
Astma: spirometria
Co najmniej raz należy zarejestrować zmniejszoną wartość FEV1 (<80%) i stosunek FEV1/FVC (prawidłowo: 0,75-0,8; u dzieci > 0,9)
72
Astma: próba rozkurczowa
1. Spirometria podstawowa
2. 400 mikrogram salbutamolu
3. 10-15 min
4. Powtórne badanie
Dodatni wynik jest przyrost FEV1 o > 12% i > 200 ml
73
Astma: próba prowokacyjna
Ocena reaktywności oskrzeli
- najpierw wykonuje się spirometrie podstawową, a następnie powtarza się badanie po inhalacji substancji która wywołuje skurcz (metacholina lub histamina)
Spadek FEV1 o > 20%
74
Astma: pomiar szczytowego przepływu wydechowego
- samodzielne pomiary przez pikflometr
- ocena zmienności obturacji
- w praktyce wykorzystuje się dobowa i tygodniowa zmienność PEF
ŚREDNIA DOBOWA ZMIENNOŚĆ PEF > 10% -> rozpoznanie astmy
75
Astma: kryteria rozpoznania
- występowanie zmiennych objawów ze strony układu oddechowego
- potwierdzona obturacja oskrzeli
- potwierdzona nadmierna zmienność czynności płuc
Inne kryteria dla dzieci < 5 rż:
1 stwierdzenie min 3 epizodów obturacji lub 1 ciężki wymagający podania GKS, stwierdzenie światów wydechowych
2. Odpowiedz na leczenie: wziewne SABA lub poprawa po 2-3 miesiącach leczenia wGKS
3. Wykluczenie chorób z diagnostyki różnicowej
76
Astma: podział leków
1. Ze względu na zastosowanie:
- kontrolujące: wGKS, LABA, LAMA, leki przeciwleukotrienowe, Teofilina o przedłużonym działaniu
- objawowe: SABA, SAMA
2. Ze względu ma działanie:
- przeciwzapalne: GKS, przeciwleukotrienowe
- bronchodylatacyjne: SABA, SAMA, LABA, LAMA, Teofilina
77
Astma: leki kontrolujące: wGKS: wymienić
```
Beklometazon
Budezonid
Cyklezonid
Flutykazon
Mometazon
```
- preferowane leki, które:
* hamują proces zapalny w oskrzelach
* zmniejszają nasilenie objawów, ryzyko zgonu z powodu astmy, częstość zaostrzeń
* poprawiają czynność płuc i komfort życia
Powodują grzybice jamy ustnej i gardła, chrypkę i kaszel z podrażnienia - płukanie Jany ustnej i gardła po leku lub stosowanie cyklezonidu (prolek)
78
Astma: leki kontrolujące - przeciwleukotrienowe
MONTELUKAST, p.o
| Hamuje proces zapalny
79
Astma: leki NIEZALECANE
Teofilina, kromony
80
Astma: czynniki wyzwalające napady i zaostrzenia
1. Zakażenia układu oddechowego !!!!!!!! - wirusy
2. Alergeny
3. Zanieczyszczenia powietrza
4. Silne emocje
5. Dym tytoniowy
6. leki (beta blokery, NLPZ)
7. Wysiłek fizyczny
8. Zmiana pogody
9. Czynniki drażniące
10. Pokarmy i dodatki do żywności
81
Astma: cele leczenia zaostrzenia
Zniesienie obturacji oskrzeli SABA (wcześnie zastosować, powtarzAc co 20 min)
Zniesienie hipoksji TLEN
zmniejszenie stanu zapalnego GKS OGÓLNOUSTROJOWO
82
Astma: leki kontrolujące LABA
- formoterol / salmeterol
- długo działający B2- mimetyk
- nie powinny być stosowane samodzielnie, bez GKS wziewnego
D.N. tachykardia, drżenie mięśniowe i hipokaliemia
83
Astma: leki kontrolujące LAMA
- długo działające leki przeciwcholinergiczne
- bromek tiotropium
- droga podania wziewna
- powoduje rozkurcz oskrzeli
84
Astma: leki objawowe SABA
- krótko i szybko działające B2 mimetyki wziewnie
- Fenoterol i Salbutamol
- są to doraźne leki alternatywne
- wskazane przed wysiłkiem fiz w astmie wysiłkowej
85
Astma: GKS doustne
- stosowane w zaostrzeniach
- przewlekle u chorych z częstymi zaostrzeniami mimo 4. stopnia leczenia oraz w najcięższych przypadkach astmy niekontrolowanej
86
Astma: Immunoterapia swoista
- szczepionka podjęzykowa lub podskórna
| - szczepionka powinna zawierać pojedynczy alergen powodujący objawy u chorego
87
Astma: leczenie I stopień
```
doraźnie GKSw + formoterol
u osób u których:
- objawy < 2x na miesiąc
- brak objawów nocnych
- prawidłowa czynność płuc
- nie ma czynników ryzyka zaostrzeń
- nie ma zaostrzeń w wywiadzie
```
88
Astma: leczenie II stopień
codziennie GKSw lub doraźnie GKSw + formoterol
zazwyczaj od tego się zaczyna u wcześniej nie leczonych
89
Astma: leczenie III stopień
codziennie GKSw + LABA
| - jeśli objawy wiekszość dni lub objawy nocne
90
Astma: leczenie IV stopień
codziennie GKSw w średniej dawce + LABA
91
Astma: leczenie V stopień
GKSw w dużej dawce + LABA + bad fenotypu + ew. dpdatkowe leki
92
Astma: klasyfikacja ze względu na stopień kontroli objawów
Czy w ciągu ostatnich 4 tyg na obecnym leczeniu:
1. objawy częściej niż 2x w tyg
2. dochodziło do przebudzeń w nocy z powodu objawów
3. wystąpiła potrzeba leczenia doraźnego > 2x w tyg
4. choroba ograniczała akt życiową ?
1-2 pkt -. astma częściowo kontrolowana
3-4 pkt -> astma niekontrolowana
93
Astma: leczenie - kiedy można rozważyć zmniejszenie instensywności leczenia ?
jeśli utrzymanie kontroli astmy > 3 msc
94
Astma: monitorowanie - co ile spirometrię z próba rozkurczową
przed włączeniem leczenia -> po 2-6 msc i okresowo raz na 2 lata
95
Astma, a ciąża
```
1/3 pogorszenie
1/3 bez zmian
1/3 poprawa
największe ryzyko zaostrzenia mięzy 24, a 36 t.c.
- zalecane GKSw, a objawowe SABA
```
96
Astma aspirynowa
= choroba dróg oddechowych zaostrzana przez NLPZ
- u większości 3-4 dekada życia
- napady astmy z zaczerwienieniem twarzy, wyciekiem z wydzieliny z nosa i podrażnieniem spojówek
- kilka min/godzin po przyjęciu dawki ASA lub innego NLPZ
- często polipy nosa i zatok przynosowych
- potwierdzenie próbą prowokacyjną z ASA
97
POCHP: czynniki ryzyka zachorowania
1. Palenie tytoniu (80% przypadków)
2. Bierne wdychanie dymu tytoniowego
3. Genetycznie uwarunkowany niedobór alfa1-antytrypsyny 1%
4. Przewlekłe zapalenie oskrzeli
5. Nadreaktywność oskrzeli i astma
6. Przebyta gruźlica płuc
7. Czynniki odpowiedzialne za obniżenie szczytowej czynności płuc ( mała masa urodzeniowa, zakażenia układu oddechowego w dzieciństwie)
8. zakażenia HIV
9. Narażenie zawodowe na pyły
10. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
11. Niski status społeczny i ekonomiczny
98
POCHP: objawy podmiotowe
- przewlekły kaszel - caky dzień
- odkrztuszanie plwociny - największe po przebudzeniu
- duszność: początkowo wysiłkowa
99
POCHP: badanie przedmiotowe, zaawansowane stadium choroby
1. Wdechowe ustawienie klatki (beczkowata czasami)
2. Wypuk nadmiernie jawny
3. Ściszone szmery, czasem świsty i furczenia
4. Wydłużony czas wydechu
100
POCHP typy chorych: blue bloater i pink puffer
Blue bloater:
Otyły, hipoksja, umiarkowana duszność, duża tolerancja wysyłku, przewlekłe zapalenie oskrzeli
Pink puffer:
Kachektyczny, bez hipoksji, znaczna duszność, mała tolerancja wysiłku, rozedma
101
POCHP: kryteria rozpoznania, wytyczne GOLD
Spirometria: FEV1/FVC < 0,7 po inhalacji leku rozkurczajacego oskrzela ( 400 ug salbutamol, fenoterol)
Wynik nie ma wartości rokowniczej
102
POCHP: stopień ciężkości obturacji, gold
Lekka obturacja- GOLD1 FEV1 > 80
Umiarkowana O.-gold 2 FEV1 > 50
Ciężka obturacja- GOLD 3 FEV > 30
Bardzo ciężka obturacja - GOLD 4 FEV1 <30
103
POCHP: nasilenie objawów podmiotowych- testy:
1. TEST CAT (subiektywna ocena pacjenta swoich objawów w skali 0-5; wynik > 10 - duże nasilenie objawów
2. Test CCQ
3. SKALA mMRC ( wyłącznie duszność)
104
POCHP: leki rozkurczające oskrzela
1. B2 - mimetyki długo działające LABA - FORMOTEROL, SALMETEROL
2. B2-mimetyki krótko działające SABA: FENOTEROL, SALBUTAMOL
3. Leki antycholinergiczne długo działające LAMA- BROMEK TIOTROPIUM/ GLIKOPIRONIUM
4. Leki antycholinergiczne krótko działające SAMA- BROMEK IPRATROPIUM
5. Lek II wyboru - TEOFILINA
105
POCHP: leczenie tlenem
Domowe leczenie tlenem (DLT) > 15h/24h gdy:
1. PaO2 < 55 mmHg / Sp02 < 88%
2. PaO2 56-60 mmHg / SpO2 - 88% i do tego:
- objawy nadciśnienia płucnego
- obrzęki obwodowe
- hematokryt > 55%
106
POCHP: leczenie operacyjne
- wycięcie pęcherzy rozedmowych
- zabiegi zmniejszające objętość płuc
- przeszczepienie płuc
107
Zaostrzenie POCHP: definicja
- ostre nasilenie objawów prowadzące do zmiany leczenia
| - zwykle trwa 7-10 dni ale nasilenie objawów może się utrzymywać znacznie dłużej
108
Zaostrzenie POCHP: przyczyny
- zakażenia układu oddechowego (najczęstsza przyczyna)
- wzrost zanieczyszczenia powietrza
- przerwanie leczenia przewlekłego
109
Zaostrzenia POCHP: podział
Lekkie - krótko działające leki rozkurczające oskrzela
Umiarkowane - konieczne zastosowanie również antybiotyku i/lub GKS po
Ciężkie- konieczna hospitalizacja chorego
110
Zaostrzenie POCHP: leczenie
SABA - Salbutamol
SAMA - bromek ipratropium
Antybiotykoterapia, gdy:
- nasilenie duszności, wzrost objętości odkrztuszanej wydzieliny, zmiana charakteru plwociny na ROPNY
- konieczna mechaniczna wentylacja
I rzut: Amoksycylina, a u hospitalizowanych amoksycylina z kwasem klawulanowym
U chorych z podejrzeniem P. Aeruginosa: ciprofloksacyna po
Zalecany czas leczenia: 5-7 dni
111
POChP: epidemiologia
1. choroba związana z nałogiem palenia
2. częściej chorują M
3. początek objawów > 40 rż
4. wg szacunków WHO - 3 pozycję wśród najczęstszych przyczyn zgonów na świecie
112
POChP: badania czynnościowe
- spirometria: podstawowa i próba rozkurczowa
- pletyzmografia (wzrost obj zalegającej RV)
- TLCO (bad transferu płucnego dla tlenku węgla)
- test 6-min marszu
- sercowo-płucna próba wysiłkowa
113
POChP: bad obrazowe
- RTG kl piersiowej
| - TKWR klatki (tk wysokiej rozdzielczości)
114
POChP: bad lab
- morfologia
- pulsoksymetria
- posiew plwociny
- bad w kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny
115
POChP: całościowa ocena POChP - służy do wyboru leczenia
1. ocena stopnia ciężkości obturacji w spirometrii
2. ocena charakteru i nasilenia objawów podmiotowych
3. ocena ryzyka zaostrzeń
4. ocena współistnienia innych chorób
116
POChP: ocena ryzyka kolejnego zaostrzenia
przebyte zaostrzenia w ciągu ostatnich 12 msc:
0-1 zaostrzenie -> małe ryzyko
> 2 zaostrzenia lub hospitalizacja z powodu zaostrzenia -> ryzyko duże
117
POChP: grupy chorych
A- male ryzyko zaostrzeń, mało objawów (CAT<10, mMRC 0-1)
B - małe ryzyko, dużo objawów
C- duże ryzyko, mało objawów
D- duże ryzyko, dużo objawów
118
POChP: leczenie w zależności od gruby chorych
A - LABA/ LAMA lub SABA/SAMA - gdy duszność
B - LABA/LAMA lub lLABA + LAMA - gdy nasilone objawy
C - LAMA
D - LAMA lub LAMA + LABA lub LABA + GKSw - gdy > 300 eozynofili we krwi
119
POChP: leki rozkurczające oskrzela, ogólne zasady
- długo działające skuteczniejsze i wygodniejsze od krócej działających
- skojarzone LABA + LAMA lskuteczniejsze od monoterapii
- terapia złożona LABA + LAMA jest skuteczniejsza od LABA + GKSw
120
POChP: GKSw
- zalecane w celu zapobiegania zaostrzeniom u chorych gr D
| - nie można w monoterapii
121
POChP: zasotrzenie leki
salbutamol + ew. lek przeciwcholinergiczny - bromek ipratropium
122
POChP: główne przyczyny zgonu
1. ch. układu krążenia
2. rak płuca
3. niewydolność oddechowa
123
POChP: czynniki niekorzystne rokowniczo
1. częste zaostrzenia
2. duże nasilenie duszności
3. zmniejszona wydolność wysiłkowa
4. niskie BMI
5. obecność powikłań - zwłaszcza serca płucnego
