10.2 artritis en osteomyelitis

Question 1

wat is osteomyelitis?

Answer 1

botmergontsteking

Question 2

welke 5 types bacteriele osteomyelitis?

Answer 2

acute/ hematogene osteomyelitis (>90%)

subacute of focale osteomyelitis
- meestal na beetverwonding of scherp voorwerk
- andere verwekkers mogelijk (P. aeruginosa)

chronische osteomyelitis
- berucht in diabetische voet

postoperatieve osteomyelitis
- oppervlakkig gelegen botdelen (sternum)
- verwekkers vaak normale commensalen van de huid (s. epidermidis)

neonatale osteomyelitis
- vrij agressief beloop
- multifocaal van aard
- andere verwekkers (naast s. aureus ook gram negatieven)

Question 3

kenmerken acute osteomyelitis

Answer 3

aandoening vooral bij jonge kinderen en ouderen

vooral lange pijpbeenderen aangedaan

70% in humerus, femur en tibia
(bij volwassenen vaak wervelkolom)

via collateralen ook zaaiing naar gewricht mogelijk

Question 4

pathogenese van acute hematogene osteomyelitis?

Answer 4

bacterie bereikt de bloedbaan

via bloedvaatjes vooral naar de METAfyse

• uitgroei van bacterien
• release bacteriele producten–> algemene malaise en koorts
• occlusie van de bloedvaten–> afsterven botweefsel/sekwestervorming
• influx van neutrofielen, pus ontstaat–> toename van druk in het bot–> pijnklachten
• pus wordt via haverse systeem en kanalen van volkmann naar subperiostaal geperst–> zwelling en roodheid en pijn

Question 5

symptomen acute osteomyelitis?

Answer 5

• koorts
• malaise
• lokale drukpijn (vroeg symptoom)
• niet belasten van aangedane ledemaat
• later zwelling en roodheid (indien pus naar subperiostaal wordt gedrukt)

Question 6

diagnostiek acute osteomyelitis?

Answer 6

stap 1: CRP, bloedkweek. leucocytengetal, leukocyten differentiatie

stap 2: kweken, gouden standaard: biopt voor microbiologische diagnostiek en PA, rontgenfoto, echo
- let op: >90% is s.aureus, steeds vaker kingella kingae

Question 7

behandeling acute osteomyelitis

Answer 7

1. antibiotica
   - gericht op meest voorkomende verwekker= s.aureus
   - aanvankelijk iv, later naar per os
   - behandelduur 3-4 wkn
   - langer bij osteosynthese materiaal, immuundef
2. chirurgisch ingrijpen indien
   - combinatie met artritis: gewrichtspuncties/ spoelen
   - chronische osteomyelitis: uitruimen
   - sekwestervorming: uitruimen

Question 8

beloop/ complicaties van acute osteomyelitis?

Answer 8

artritis
sekwestervorming
fistelvorming
recidief osteomyelitis
chronische osteomyelitis

lange termijn:
- groeiremming aangedaan pijpbeen
- pathologische fracturen

Question 9

prognose acute osteomyelitis?

Answer 9

afh van snelle diagnose, adequate antibiotische therapie, zn besluit tot drainage

meeste problemen indien
- heupgewricht betrokken in ontsteking
- schouder betrokken in ontsteking

Question 10

synoniem spetische artritis?

Answer 10

bacteriele artritis

2 subgroepen
- gonococcen artritis
- myobacteriele artritis

Question 11

hoe herken je een septische artritis?

Answer 11

acuut ontstane artritis
- 80-90% monoarticulair

pt is ziek

pt heeft koorts

ontstekingsparameters in bloed verhoogd

Question 12

ziektebeelden die lijken op een septische artritis maar het niet zijn

Answer 12

huidinfect ter plekke van gewricht
- erysipelas
- cellulitis

bursitis

Question 13

wanneer is het artriris?

Answer 13

2 criteria positief:
- zwelling gewricht
- gewricht beperkt
- pijn bij bewegen van het gewricht

Question 14

DD van septische artritis?

Answer 14

kristalartropathie
- jicht (uraatkristallen)
- pseudojicht (calciumpyrofosfaatkristallen)

Question 15

gevolgen septische artritis voor een gewricht?

Answer 15

ontsteking–> vrijkomen proteolytische enzymen–> verlies kraakbeen en bot–> gewrichtsdestructie

Question 16

vuistregels jicht

Answer 16

primaire jicht
secundaire jicht: ernstig gestoorde nierfunctie

nooit jicht bij mannen <30 jaar en vrouwen onder de 50 jaar

Question 17

vuistregel pseudojicht. chondrocalcinosis

Answer 17

alleen bij oudere patienten in door artrose aangedane gewrichten

Question 18

risicofactoren voor septische artritis?

Answer 18

hoge leeftijd
DM
beschadigd gewricht
gewrichtsprothese
recente gewrichtschirurgie
huidinfecties
gestoorde afweer (medicamenteus, comorbiditeit)

Question 19

welke gewrichten zijn aangedaan bij een septische artritis

Answer 19

knie 55%
heup 11%
enkel 8%
schouder 8%
pols 7%
elleboog 6%
overig 5%
polyarticulair 12%

Question 20

hoe stel je diagnose septische artritis?

Answer 20

kliniek

gewrichtspunctie
- gramkleuring kan negatief zijn
- kweek
- celgetal van synoviaalvocht, leukocyten > 30.000/mm
- beoordelen op kristalleb

Question 21

verwekkers bacteriele artritis?

Answer 21

s. aureus 60%
B-hemolytische steptococ 10-30%

iverige mn gram negatieve staven 10-30%

Question 22

hoe bereiken bacterien het gewricht?

Answer 22

haematogeen

uitbreiding van infectie uit osteomyelitische haard in epifyse of metafase (kinderen)

lymfogeen vanuit infectiebron dichtbij gewricht

iatrogeen

penetrerend gewrichtsletsen

Question 23

behandeling septische artritis

Answer 23

ontlasten van de ontsteking
- frequent puncteren
- artroscopie

antibiotica

verwijderen gewrichtsprothese of osteonsynthesemateriaa;

Question 24

wanneer artroscopie?

Answer 24

indien
- gewricht niet goed toegankelijk voor punctie
- gewricht met punctie niet goed te ontlasten
- contra indicatie tegen frequent puncteren
- septische artritis van heup bij kinderen

Question 25

presentatie septische artritis bij kinderen

Answer 25

meer systemisch ziek

gezwollen pijnlijk gewricht staat niet op voorgrond, kind zal een ontstoken gewricht minder belasten waardoor het in regressie gaat in motoriek

heup frequent aangedaan

Question 26

welke verwekkers SA bij kinderen?

Answer 26

voor hib-vaccincatie was h. influenzae voornaamse verwekker SA bij kinderen van 1/2-5 jaar

Question 27

behandeling SA bij kinderen?

Answer 27

eerder een artroscopie

uitkomst SA bij kinderen vaak beter