9.4 transplantaatafstoting en immuunsuppressie Flashcards
zeg wat over overleving na niertransplantatie
nieren van levende donoren functioneren het langst
na 10 jaar
- levend 80% nieren functionerend
- overleden 67% nieren functionerend
welke geneesmiddelen behoren tot de strandaard immuunsuppressie de eerste 3 maanden?
tacrolimus
prednison
mycofenolaat mofetil
typische verschijnselen ontstekingsreactie in latijn?
tumor (zwelling)
dolor (pijn)
rubor (roodheid)
functio laesae (gestoorde functie)
color (warmte)
indeling en pathologie van rejectie?
verschillende indelingen
- op tijd ([hyper]acuut vs chronisch)
- op mechanisme (T cel gemedieerd [TCMR] vs antistof gemedieerd [ABMR])
- op locatie afwijkingen biopt (vasculair vs interstitieel)
wat is de Banff classificatie?
soort afweerreactie wordt bepaald met het Banff systeem: pathologisch classificatie systeem
is het een t-cel of B-cel gemedieerde afweerreactie
benoem kenmerken acute rejectie (TCMR= t cel gemedieerde afstoting) van niertransplantaat
karakteristieke afwijkingen in nierbiopt
- interstitieel infiltraat
- tubulitis
- vasculitis/ arteritis
indeling volgens BANFF
- IA: matig ernstige tubulitis
- IB: ernstige tubulitis
- IIa: elke vorm van vasculitis
- IIb: ernstige vasculitis
- III: transmurale vasculitis/ necrose
noem kenmerken acute rejectie (AMBR= antistof gemedieerde afstoting) bij niertransplantaat?
karakteristieke afwijkingen in nierbiopt
- glomerulitis
- peritubulaire capillaritis
- vasculitis/ arteritis
- complement 4d depositie
indeling volgens BANFF
- active ABMR: gomlerulitis of vasculitis (of endotheelschade of ATN)
- chronisch actieve ABMR (glomerulaire afwijkingen)
om van ABMR te spreken niet alleen histologische schade maar ook serologische (anti-HLA) en in toenemde mate ook gen-expressie producten
wat zijn rejectiebehandelingen?
eerstelijnsbehandeling: hoge dosis corticosteroiden
- 3dgn methylprednisolon 500-1000 mg/dag
tweedelijnsbehandeling: anti t-cel therapie
- polyklonaal antilichaam anti thymocyten globuline (ATG)
- monoklonaal antilichaam (alemtuzumab)
behandeling bij ABMR is niet duidelijk
- bij aantoonbare antistoffen: plasmawisseling + IVIG (intraveneuze immunoglobuline)
noem kenmerken ATG (anti thymocyten globuline)
werkzaam tegen T-cellen maar ook tegen andere cellen van het immuunsysteem
behandeling voor rejectie
via infuus, liefst centraal veneuze lijn, toedienen
behandeling 10-14dgn op geleidde van trombo’s/lymfo’s
veel acute reacties: koorts, rillingen, ziek, spierpijn, soms longoedeen, meningitis
ongeveer 1 jaar lang werkzaam
toename kans op infectie en kanker, vooral lymfomen
noem kenmerken alemtuzumab (campath 1H)
monoklonaal antilichaam tegen CD52 cellen op t cellen, b cellen, NK cellen, monocyten, macrofagen en dendritische cellen
gehumaniseerd antilichaam afkomstig van ratten
oorspronkelijk bedoeld tegen lymfatische leukemie
vaste dosis van 30 mg eenmaal of tweemaal
weinig bijwerkingen, soms koorts of lokale reactie
zeer potente langertermijneffecten, t cel depletie kan tot 36 maanden aanhouden
- verhoogd risico op infecties
- bij pt met MS zijn er meer auto-immuunfenomenen gezien (schildklier)
noem kenmerken IVIG?
polyclonale antistof verkregen uit gepoold bloed ban donoren
op verschillende manieren werkzaam, precieze mechanisme onduidelijk
behandeling voor antistof gemedieerde rejectie
via infuus
behandeling1-2dgn 1g/kg (acute ABMR hogere doseringen)
soms reactie (koorts, rillingen, ziek, spierpijn)
enkele weken werkzaam, geen lange termijn bijwerkingen
benoem strategieen om rejectie te voorkomen
immunologische reactiviteit wordt door veel factoren bepaald, belangrijkste:
antigeniciteit van orgaan
- HLA matching
- ischemie reperfusieschade
- donor behandeling
activiteit van alloreactieve effector t cellen
- immuunsuppressiva
- leeftijd ontvanger
- bijspelende infecties (oa CMV)
