7.6 SOA's

Question 1

wat is de definitie van een SOA?

Answer 1

een infectieziekte die wordt overgedragen door seksueel contact

Question 2

hoe wordt soa zorg in NL geregeld?

Answer 2

huisartsen
drempelvrije poliklinieken/ SOA poli online
dermato venereologen en internist infectiologen
GG&GD’en (CSG) centrum seksuele gezondheid

80% door HA, 20% voor GSG

Question 3

wat zijn de belangrijkste soa’ s in NL?

Answer 3

op meest voorkomend naar minder voorkomend:

chlamydia
gonorroe
syfilis
HIV

Question 4

wat is de impact van SOA’s?

Answer 4

SOA zoals herpes, gonorrhea en syphilis verhoogt de kans op HIV

moeder op kind transmissie
- doodgeboorte
- neonatale sterfte
- laag-geboorte gewicht en prematuriteit
- neonatale conjunctivitis en congenitale malformatie
- sepsis

820.000 doden hepatitis B

Question 5

wat zijn klachten die kunnen voorkomen bij SOA?

Answer 5

vaginale klachten en urethritis
- afscheiding, contactbloedingen, intermenstrueel bloedverlies, pijn onderboek
- pijn, zwelling bijbal, roodheid zwelling scrotum

Question 6

wanneer doe je lichamelijk onderzoek?

Answer 6

zonder klachten is geen onderzoek nodig

bij soa gerelateerde klachten:
- inspectie anogenitale gebied
- speculumonderzoek
- vaginaal toucher

Question 7

welke personen hoger risico op soa’s?

Answer 7

MSM (man seks met man)

sekswerkers en klanten

personen met veel wisselende sexuele contacten

personen met partner uit 1 van voorgaande groepen

Question 8

waar test je op bij patienten met klachten?

Answer 8

hoog risico groep:
- chlamydia trachomatis
- gonorroe
- syfilis
- HIV
- hepatitis B

overige
- chlamydia
- vaginale klachten: chlamydia, gonorroe (en trichomonas)
- urethritis man: chlamydia en gonorroe
- bij persisterende klachten: trichomonas, m. genitalium

Question 9

wat zijn klassieke bacteriele verwekkers van een SOA?

Answer 9

chlamydia trachomatis

neisseria gonorrhoeae

treponema pallidum

(Mycoplasma genitalium)

Question 10

kenmerken chlamydia trachomatis

Answer 10

18 serovars in 3 biovars:
- A, B, Ba en C: trachoom (bindvliesontsteking oog)
- D-K: urogenitale infecties
- L1, L2, L3: lymphogranuloma venereum

Question 11

wat is lymphogranuloma venereum?

Answer 11

een bijzondere vorm van chlamydia

ernstiger beloop

lymfklierzwelling lies en/of anale klachten

Question 12

wat zijn complicaties van chlamydia?

Answer 12

ascenderende infecties
- epididymitus
- endometritis
- salpingitis
- PID
- Fitz- Hugh- Curtis syndroom

extra uteriene graviditeit

infertiliteit

neonaten:
- conjunctivitis
- pneumonitis

Question 13

noem kenmerken neisseria gonorrhoeae

Answer 13

neisseriae koloniseren de mucosa

vele soorten zijn niet pathogeen

2 belangrijkste pathogenen soorten
- neisseria meningitidis
- neisseria gonorrhoeae

kenmerken
- gram negatieve diplococcen
- pili
- kapsel
- intracellulaire vermenigvuldiging

geeft een druiper

Question 14

welke symptomen krijg je door gonococcen infecties

Answer 14

urethritis, cervicitis

endometritis, epididymitis, PID, fitz-hugh-curtis syndroom

procititis, pharyngitis

opthalmia neonatorum

gedissemineerde infectie: koorts, polyarthritis, tenosynodermatitis (veroorzaakt door immuuncomplexen)

septische arthritis

Question 15

wat is de belangrijkste diagnostiek bij een gonococcen infectie?

Answer 15

PCR Ct/ NG

eventueel kweek en gevoeligheid gonorroea (NB transport in speciaal medium en binnen 6 uur in lab)

Question 16

noem kenmerken treponema pallidum

Answer 16

spirocheet, niet kweekbaar

treponema soorten: T. pertenue (framboesia) en T. carateum (pinta)

ook verwant aan borrelia en leptospira

daarom: cave serologische kruisreacties

Question 17

zeg wat over de stadia van lues/ syfilis

Answer 17

stadium 1:
- chancre (pijnloze stevige zweer)
- primair locaal

stadium 2:
- koorts, uitslag, neuro symptomen
- secundair systemisch

latent: geen symptomen

stadium 3:
- gumma, bot, cardiale en zenuwziektes
- in de diepe weefsels/ organen

stadium 1,2,3 zijn vroege syfilis (< 1 jaar)

stadium 3 ontstaat na 3-15 jaar na oorspronkelijke infectie

Question 18

zeg wat over congenitale syfilis?

Answer 18

een grote verscheidenheid aan aangeboren afwijkingen

volledig te voorkomen door penicilline vroeg in de zwangerschap (zwangere screening)

Question 19

wat is de belangrijkste diagnostiek bij syfilis?

Answer 19

serologie
- screening middels ELISA: EIA IgG
- confirmatie: immunoblot
- activiteit: VDRL/ RPR (= non-treponemale test; anti-cardiolipine antistoffen)

PCR ulcus

donkerveld microscopie ulcus

Question 20

zeg wat over fluor klachten bij een vrouw

Answer 20

bij fluor klachten bij een vrouw kan een SOA aan ten grondslag liggen, echter andere oorzaken zijn ook voorkomend

oorzaken
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis
- Groep a streptokokkeninfecties (GAS)
- chlamydia trachomatis
- neisseria gonorrhoe

Question 21

fluor klachten kunnen leiden tot een veranderde vaginale afscheiding

hoe verandert de vaginale afscheiding bij
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis

Answer 21

candida albicans
- jeuk, niet-riekende witte afscheiding, rode/ gezwollen vulva/ vaginawan, witte brokkelige fluor

bacteriele vaginose
- riekende, dunne, homogene fluor

trichomoniasis vaginalis
- jeuk, geelgroene afscheiding, rode vaginawand

Question 22

bij fluorklachten doe je ook LO en AO. wat vind je bij een patient met
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis

Answer 22

candida albicans
- positieve gistkweek, KOH preparaat met schimmeldraden

bacteriele vaginose
- >3 posiyieve amstelcriteria of >7 nugentscore criteria

trichomoniasis vaginalis
- positieve NAAT of kweek of trichomonaden bij lichtmicroscopie

Question 23

behandeling van
- candida albicans
- bacteriele vaginose
- trichomoniasis vaginalis

Answer 23

candida albicans
- vaginaal: miconazol 1200 mg capsule intravaginaal eenmalig
- systemisch oraal: fluconazol 150 mg po eenmalig

bacteriele vaginose
- metronidazol 500 mg ovule intravaginaal 1dd 7 d

trichomoniasis vaginalis
- metronidazol 2000 mg po eenmalih

Question 24

noem kenmerken mycoplasma genitalium?

Answer 24

sexueel overdraagbaar, alleen niet geheel duidelijk of het een klassieke SOA betreft

urethritis bij mannen (niet veroorzaakt door GO/GT)

testen middels PCR

azithromycin eerste keus maar veel resistenie

Question 25

noem kenmerken bacteriele vaginose

Answer 25

een disbalans of toch een verwekker?

amsel klinische criteria
Nugent microbiologische criteria

moleculaire diagnostiek

Question 26

wat is de nugent score?

Answer 26

gebasseerd op een telling van soorten micro organismen in een gram preparaat en hier wordt een score aan toegerekend.

0-3 normale vaginale flora
4-6 intermediaire vaginale flora
7-10 bacteriele vaginose

Question 27

wat is amstel criteria?

Answer 27

1. dunne homogene grijs-witte fluor
2. vaginale pH> 4.5
3. positieve amine test, gedefineerd als de aanwezigheid van een vislucht wanneer 10% KOH wordt toegevoegd aan fluor
4. clue cells in fysiologisch zout preparaat

Question 28

wat zijn virale soa’s?

Answer 28

herpes simplex virus
humaal papiloma virus
humaan immunodeficientie virus
hepatitis b vrius
hepatitis C virus

Question 29

wat is de meest voorkomende soa verwekker?

Answer 29

chlamydia trachomatis