ýmis hjartalyf lyf við hjartaöng, kólesteról lækkandi lyf, hjartsláttaróreglulyf

Question 1

Hvenær koma einkenni æðakölkunar fram?

Answer 1

Æðakölkun þróast í mörg ár (10-20 ár) áður en einkenni koma fram

Question 2

Hvað er kransæðasjúkdómur?

Answer 2

Æðkölkun í kransæðum sem veldur súrefnisskorti í hjartavöðva

Question 3

Hverjir eru áhættuþættir kransæðasjúkdóma?

Answer 3

• Há blóðfita (kólesteról)
• Hár bþ
• Reykingar
• ættarsaga / erfðir

Question 4

Hver eru einkenni Kransæðasjúkdóms?

Answer 4

Hjartaöng
- Stable (áreynslutengdur brjóstverkur
- Óstabíll (verkur í hvíld, getur verið aðdragandi kransæðastíflu)

Question 5

Hver er meðferð við kransæðasjúkdómi?

Answer 5

• Lyfjameðferð
• Blásningar á kransæðaþrengingum
• Skurðaðgerðir (hjáveituaðgerðir)

Question 6

Hvernig lýsir bráður kransæðasjúkdómur sér?

Answer 6

• óstabíl hjartaöng (unstable angina) í hvíld
• Hjartavöðvadrep (NSTEMI eða STEMI)
• skyndidauði (oft vegna hjartsláttatruflana í kjölfar súrefnisskorts/hjartavöðvadreps)

Question 7

Hvað hefur áhrif á súrefnisnotkun?

Answer 7

• Hjartsláttartíðni
• Samdráttarkraftu
• for- og eftirþjöppun
• grunnefnaskipti
• efnaskipti við samdrátt

Question 8

Hvað þýðir það ef áreynslupróf er jákvætt (greining á blóðþurrð) ?

Answer 8

Ef áreynslupróf er jákvætt þá þarf að finna hvar þrengslin eru (CT eða þræðing t.d)

Question 9

Hvaða lyf eru notuð við hjartaöng?

Answer 9

• Nítröt (t.d nítróglýcerín)
• Betablokkar (t.d própranólól)
• Kalsíum blokkar(t.d diltiazem
• Blóðflöguhamlandi lyf (t.d aspirín)
• Statín (t.d simvastatín

Question 10

Hvað gera nítröt?

Answer 10

Auka O2 framboð
- víkka kransæðar

Minnka O2 notkun
- lækka bþ (eftirþjöppun)
- lækka bláæðaþrýsting (forþjöppun)

Question 11

Hvernig er verkun tungurótartaflna?

Answer 11

• Verkun hefst eftir 1/2 - 1 mín
• Verkun nær hámarki eftir 7-10 mín
• Verkun stendur í 15-30 mín

Question 12

Hvernig virka Beta-blokkar ?

Answer 12

Notaðir til að fyrirbyggja einkenni
- hægt að nota hvaða b-blokka sem er
- Draga úr O2 notkun (lækka hjartsláttartíðni, lækka bþ og minnka samdráttarkraft)

Question 13

Hvernig verka Kalsíum-blokkar?

Answer 13

Notaðir til að fyrirbyggja einkenni
- Auka framboð O2 (víkka kransæða)
- Drag úr O2 notkun (lækka bþ, draga úr hjartsláttartíðni og minnka samdráttarkraft)

Question 14

Hvað er Magnyl?

Answer 14

Blóðflöguhamlandi lyf. Til er hjartamagnyl, Aspirín og barnamagnyl
- Hindra samloðun blóðflagna
- Ábending: allir með kransæðasjúkdóm

Question 15

Hvað eru blóðfitur?

Answer 15

Fituagnir líkt og þríglýseríðar og cholesterylesterar eru óleysanleg í plasma => flutt í lípóproteinum

MIsmunandi agnir:
- þríglýseríðum er seytt í blóðið í formi VLDL
- Aðrar eindir sem innihalda mikið af kólseterylester eru kallaðar LDL. Geta auðveldlega komist inn fyrir æðaveggi og valdið æðakölkun
- HDL taka við því sem til fellur af kólesteróli frá frumum og lípóprótínum. Á þessu formi flyst kólesteról aftur til lifrar með HDL sameindinni. þetta ferli er grunnur að mótvirkni gegn æðakölkun

Question 16

Hvernig er magni á LDL í blóði stjórnað?

Answer 16

Lifur og aðrar frumur innihalda LDL viðtaka sem fjarlægja LDL úr plasma með endocytosu. Slíkt ferli í lifur er aðal stjórnun á magni LDL í blóði .

Question 17

Hver er algengastur allra blóðröskunarkvilla

Answer 17

Hyperkólesterólemia.

Question 18

Afhverju hækkar blóðfita?

Answer 18

Sjúkdómar í lípóprótínum hafa áhrif á kólesteról og/eða þríglýseríða. Síðan eru einnig til sjúkdómar sem hafa áhrif á blóðfitu efnaskipti vegna annars sjúkdóms t.d sykursýki eða vanstarfsemi skjaldkirtils

Question 19

í hvað skiptist kólesteról?

Answer 19

LDL kólesteról (vonda) og HDL kólesteról (góða)

Question 20

Hvað ætti heildarkólesteról í blóði að vera?

Answer 20

< 5,2 mmól/L
- LDL = < 3,0 mmól/L
- HDL = > 1,0 mmól/L

þegar talað er um hátt kólesteról í blóði er venjulega átt við heildarmagn kólesteróls en hækkn á því stafar nær alltaf af hækkun á LDL kólesteróli

Question 21

Hverjar eru ábendingar fyrir blóðfitulækkandi lyfjum?

Answer 21

• Hækkun á blóðfitu, sérstaklega LDL (arfbundin blóðfituhækkun, kransæðasjúkdómur, fólk með marga áhættuþætti)
• sterk tengsl eru milli hækkandi gilda af LDL og æðakölkunar

Question 22

Hvað gerir Statín?

Answer 22

Hindra ensímið HMG-CoA redúktasa sem er lykilensím í myndun kólesteróls
- Kólesterólframleiðsla í frumum minnkar
- tjáning viðtaka fyrir LDL á yfirborði frumna eykst
- Meira LDL er tekið upp í frumur, einkum lifur
- LDL kólesteról í blóði lækkar

Question 23

Hverjar eru aukaverkanir Statín?

Answer 23

• Vöðvaverkir, vöðvaniðurbrot
• hækkun lifraensíma (því þarf að fylgjast með lifrarstarfsemi og vöðvaensímum eftir að taka statína hefst)

Question 24

Hvað er hjartsláttaróregla?

Answer 24

Flókinn flokkur sjúkdóma þar sem truflun er á takti hjartans
- hægur (bradycardia)
- hraður (tachycardia)

Supraventricular (fyrir ofan sleglana (í gáttum eða AV hnút))
- gáttatif (Afib)

Ventricular (alvarlegri)
- VT/Vfib = hjartastopp

Question 25

Hvernig er meðferð og greining við hjartsláttaróreglu?

Answer 25

• Flókin greining: EKG, Holter og svo flóknari greiningar inn á sjúkrahúsi
• Lyfjameðferðir
• brennslur ofl

Question 26

Hverjar eru orsakir við hjartsláttaróreglu ?

Answer 26

• Seinkuð ‘‘after-depolarisation’’
• '’Re-entry’’ (verður oft við blóðþurrð)
• '’Ectopisk’’ gangráðsvirkni (kemur oft til við aukna sympatíska virkni)
• Hjartablokk (verða við sjúkdóm í leiðslukerfinu, sértaklega í AV-hnút)

Question 27

Hvað er ‘‘Re-entry’’ ?

Answer 27

Blóðið getur farið aftur upp og valdið hringvirkni (re-entry)

Question 28

Vaughan-Williams flokkun
- Class I-Na-ganga blokkar

Answer 28

A. Lyf sem lengja hrifspennu (kínidín, disopyramíð, prókanamíð)

B. Lyf sem stytta hrifspennu (lídókain, mexitíl, phenytoin)

C.Lyf með óveruleg áhrif á hrifspennu og ‘‘refraktíl’’ eiginleika (flecaníð, próafenon)

Question 29

Vaughan-Williams flokkun
Class II. Betablokkar

Answer 29

• Minnka sympatíska bakgrunnsvörun
• minnka sjálfvirkni
• minnka ‘‘ectópíu’’

Mikið notuð í hraðtaktsóreglum (supraventricular)

Question 30

Vaughan-Williams flokkun
Class III

Answer 30

Lengja hrifspennu, lengra refracter tíma, hindra endurörvun (re-entry)
- Amiodarone
- Bretylium
- Sotalol (hefur einnig beta blokker áhrif)

Question 31

Vaughan-Williams flokkun
Class IV

Answer 31

Kalsíum ganga blokkar
- hindra fasa 2, lengja refrakter tíma
- Hindra leiðni í SA og AV hnútum

Mikið notuð í hraðatakts-óreglum (Supraventricular)