2.3 pathogenese van auto-immuun schildklierziekten

Question 1

wat doet het immuunsysteem?

Answer 1

beschermen tegen ziekteverwekkers en tumoren

het vereist een goede herkenning van lichaameigen vs lichaamsvreemde stoffen

Question 2

waar zitten de lymfocyten en wat doen ze?

Answer 2

t-lymfocyten in thymus
b-lymfocyten in beenmerg

ze zijn tolerant tegen lichaamseigen antigenen

verlies van tolerantie leidt tot auto-immuun ziekten

Question 3

uit welke 2 componenten bestaat de tolerantie?

Answer 3

centrale tolerantie: anti-zelf lymfocyten verwijderen (apoptose). lymfocyten verwijderen die misschien lichaamseigen componenten gaan herkennen

perifere tolerantie: controle door regulatoire T-lymfocyten

Question 4

wat kan leiden tot auto-immuunziekten?

Answer 4

genen en omgevingsfactoren kunnen leiden tot verlies van tolerantie

Question 5

waarin worden auto-immuun ziekten onderverdeeld?

Answer 5

systemische auto-immuunziekten en orgaanspecifieke auto-immuunziekten

Question 6

wat is een schildklier auto-immuunziekte (AIZ)?

Answer 6

het is de meest voorkomende orgaanspecifieke AIZ

Hashimoto thyreoiditis (HT)
ziekte van graves (ZvG)

Question 7

wat zijn klinische symptomen van HT?

Answer 7

als gevolg van te weinig schildklierhormoon: hypothyreoïdie

traag, snel moe, gewichtstoename, koud

accumulatie van matrix glycosaminoglycanen in weefsel: vergrote tong, verdikte huid, oedeem in gelaat

Question 8

wat zijn klinische symptomen van graves?

Answer 8

als gevolg van te veel schildklierhormoon: hyperthyreoïdie

hartkloppingen, serveer, gewichtsverlies, warm (zweten)

hyperpigmentatie, dun haar

Question 9

wat zijn vaak voorkomende oorzaken van struma?

Answer 9

autoimmuun thyreoiditis
goedaardige knobbels in de schildklier
kwaadaardig schildklierlijden
ontsteking van de schildklier

Question 10

wat is de pathofysiologie van HT?

Answer 10

forse infiltrare van T en B lymfocyten en andere immuuncellen in de schildklier
lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten (Tg)

Question 11

wat is de pathofysiologie van ZvG?

Answer 11

minimale infiltratie T lymfocyten in de schildklier
beperkte schildklierschade
lokaal geactiveerde auto-reactieve T lymfocyten (TSHR)

Question 12

tegen wat heeft iemand met HT auto-antistoffen?

Answer 12

auto-antistoffen tegen Tg en thyroidperoxidase (TPO)

Question 13

waartegen hebben mensen met ZvG auto-antistoffen?

Answer 13

Tg en TPO
stimulerende auto-antistof tegen TSHR

auto-antistof gedreven schildklier activatie

Question 14

wat zijn vergelijkende laboratoriumstudies in PT’s met ZvG en HT?

Answer 14

ZvG:
TPO Ab 45-80%
Tg Ab 12-30%
TSHR Ab (vooral stimulerend: 80-100%)
TSH verlaagd
T3, T4 verhoogd

HT
TPO Ab 95%
Tg Ab 50-60%
TSHR Ab (vooral blok) 6%
TSH verhoogd
T4, T3 verlaagd

Question 15

wat is foetale-neonatale graves?

Answer 15

foetale hyperthyreoïdie bij 1-5% van alle zwangerschappen bij vrouwen met ZvG

bij 20% leidt het tot intra-uteriene vruchtdoor

ontwikkelt zich pas in 3e trimester. dan gaan igG antistoffen van moeder naar kind maar hier vallen ook de TSHR Ab onder.

Question 16

wat zijn klinische tekenen van neonatale graves?

Answer 16

verhoogde hartslag
rusteloosheid
versnelde ademhaling 
struma
groeiachterstand

Question 17

wat is de behandeling voor neonatale graves?

Answer 17

schildklierremmende medicatie (thiomides)
adrenerge betareceptor blokkers

remissie meestal binnen 3-12 weken na geboorte

Question 18

wat zijn risicofactoren voor auto-immuun schildklierziekten?

Answer 18

omgevingsfactoren

• voedsel inname van jodium
• roken
• infectie
• stressvolle levensgebeurtenissen

vrouw zijn

genetica

Question 19

hoezo is voedsel inname van jodium een risico factor voor AIZ schildklierziekten?

Answer 19

groter aantal jodium residuen in het Tg molecuul. deze daardoor meer immunogeen

Question 20

waaruit bestaat de ziekte van Graves (een syndroom)?

Answer 20

het is een syndroom wat bestaat uit

• hyperthyreoïdie
• struma
• opthalmopathie: proptosis
• dermopathie: presidiaal myxoedeem

Question 21

wat is graves’ opthalmopathie?

Answer 21

komt bij 25-50% PT’s voor

het is een combi van

• oedeem
• exopthalmus (uitpuiling oog)
• ontsteking
• corneale ulceraties
• blindheid

Question 22

wat zijn risicofactoren voor graves’ opthalmopathie?

Answer 22

vrouw zijn (verloopt wel ernstiger bij mannen)

roken: verhoogd de kans op GO ontwikkeling 7-8 maal

polymorfismen

Question 23

wat is de behandeling van graves’ opthalmopathie?

Answer 23

controle hyperthyreoïdie

milde GO: afwachtend beleid
- selenium supplementaire

matig-ernstige GO: corticosteroïden, rehabilatieve chirurgie

visbedreigende GO: hoge dosis corticosteroïden, operatief (decompressie)

Question 24

wat zijn andere behandeling opties voor GO?

Answer 24

immuunmodulerend

• IV immunoglobulines
• cyclosporine
• octreotide
• biologicals

orbitale radiothérapie