3.8 steen en therapie

Question 1

wat zijn symptomen van urolithiasis?

Answer 1

niersteen: klankpijn
uretersteen: Koliekpijn
blaassteen: strangurie (bij plasseb)
soms asymptomatisch

Question 2

wat is koliek?

Answer 2

heftige pijn
aanvalsgewijs
misselijkheid
bewegingsdrang

acute enkelzijdige flankpijn
flank naar lies (uretersteen)
een peritoneale prikkeling (uretersteen)

Question 3

wat is de lokalisatie van de koliek?

Answer 3

meestal hele regio

niet altijd op basis van de pathologie

uretersteenkoliek: soms lies, scrotum, labiale of glans penis; soms mictiedrang

ernst van niersteenkoliekpijn variabel

ernst van de pijn staat niet gelijk aan de ernst Van de aandoening

Question 4

wat is de epidemiologie van een urolithiasis (nietsteen)?

Answer 4

mannen vaker dan vrouwen

neemt toe met welvaart

Question 5

wat zijn risicogroepen steenvorming?

Answer 5

kinderen
familiaire steenvormers
brushite-, urinezuur- en infectiesteen
mononier
ziektes geassocieerd met nierstenen 
genetisch
medicatie
anatomische afwijkingen (stase urine)

Question 6

wat zijn steen gerelateerde ziektes?

Answer 6

hyperparathyreoidie
metabool syndroom
nefrocalcinose
polycysteuse nierziekte 
gastrointestinale ziekte
hoog vitD
sarcoidose
dwarslaesie, nerogene blaas
urinedeviatie of blaasaugmentatie 
jicht

Question 7

wat zijn anatomische malformaties?

Answer 7

medullaire spons nieren
UPJ stenose (van nierbekken naar urine)
calix divertikel
ureter strictuur
VUR-reflex
hoefijzernier
ureterocele (afwijking urinelijder)

Question 8

je hebt ook verhoogd risico op stenen door je eigen levensstijl. hoe dan?

Answer 8

te weinig drinken, veel transpireren

hoog urine oxalaat: eigen aanmaak, in dieet (thee, spinazie), weinig calcium (vangt oxalaat we in darm)

hoog urine calcium: hypercalciemie, veel zout, ceel dierlijk vet

laag urine cirtaat : zuurbelasting nier door veel eiwit, weinig groente en vruchten

lage urine pH: insulineresistense aanzurivgsstoornis in nier

hoge urine urinezuur: purine uit vlees, vis, schelpdieren

Question 9

wat is Randall’s plaque en supersaturatie?

Answer 9

apatiet neerslag in de lis van henle
uitbreiding in interstitium
urotheel erodeert en steenmatrix in contact met urine

CaOx in urine bedekt matrix
urine supersaturatie geeft kristalvorming

Question 10

wat is de samenstelling van een steen?

Answer 10

80% calcium (calciumoxalaat, calcium fosfaat)
11% struviet
3% urinezuur
1% cystine

wheweliet, brushiet, cystine: hard
struviet en urinezuur: zacht

Question 11

wat is standaard dieet advies voor de steen PT’s?

Answer 11

2.5-3L/d vocht intake verspreid over de dag, pH neutrale drank, diurese 2-2,5 L/d

groenten en vezels, normale calcium intake: beperkt zout-, dierlijk eiwit- en vitaminesuppletie inname

BMI normaliseren, dagelijks activiteit, meer drinken bij veel vochtverlies

Question 12

hoe gaat metafylaxe bij CaOx steen (voorkomen stenen)?

Answer 12

verschilt per afwijking

bijv:
bij een hyperparathyreoidie–> chirurgie
hypercalciemie–> thiazide
hyperoxalurie–> oxalaat restrictie

Question 13

wat is een infectiesteen/ hoe ontstaat het?

Answer 13

urease producerende bacterie
urease breekt ureum af tot ammonium en hydroxie
samen met magnesium en fosfaat uit urine slaat ammonium neer

Question 14

wat is metafylaxe bij CaPh steen?

Answer 14

carbonaat/apatiet steen: hypercalciurie

• HPT uitsluiten
• urine pH> 6.5-6.8: RTA uitsluiten en UWI uitsluiten
• HCT

brushiet steen

• HPT uitsluiten
• RTA uitsluiten
• HCT

Question 15

welke soort stenen zijn er?

Answer 15

CaOxMonohydraat, calciumwaterstoffosfaat (brushiet) en Cystine: hard

infectiesteen en urinevuursteen: zacht

urinevuursteen oplosbaar, radiolucent