Choroby nn. czaszkowych i obwodowych Flashcards
(101 cards)
1
Q
Uszkodzenie nerwów gałkoruchowych - objawy ogółem
A
- Podwójne widzenie (diplopia)
- Zez porażenny (nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych)
- Upośledzenie ruchów gałki ocznej
2
Q
Uszkodzenie nerwów gałkoruchowych - objawy całkowitego porażenia n.III
A
- Opadnięcie powieki górnej
- Odwiedzenie gałki ocznej
- Ograniczenie przywodzenia, unoszenia i obniżenia gałki ocznej
- Rozszerzenie źrenicy i zaburzenia akomodacji
3
Q
Uszkodzenie nerwów gałkoruchowych - objawy izolowanego porażenia n. IV
A
- Wyższe ustawienie gałki ocznej
- Ograniczona zdolność obniżenia gałki ocznej w przywiedzeniu
- Podwójne pionowe widzenie przy patrzeniu ku dołowi
4
Q
Uszkodzenie nerwów gałkoruchowych - objawy całkowitego porażenia n. VI
A
- Zez zbieżny
* Podwójne widzenie w kierunku zewnętrznym
5
Q
Uszkodzenie nerwów gałkoruchowych - możliwe lokalizacje i przyczyny
A
- Pień mózgu (np. guz, udar, SM)
- Przestrzeń podpajęczynówkowa (zwł. VI, zwiększone ciśnienie śródczaszkowe)
- Zatoka jamista (zakrzepica, guz, tętniak)
- Szczelina oczodołowa górna i oczodół (uraz, guz, zapalenie)
- Złącze nerwowo-mięśniowe (miastenia)
- Mięsień (uraz, zapalenie, miopatia)
6
Q
Autonomiczne unerwienie źrenicy
A
- Przywspółczulne→ m. zwieracz źrenicy (obrączkowy tęczówki) (zwój rzęskowy - n.III)
- Współczulne → m. rozwieracz źrenicy (promienisty tęczówki) (włókna ze zwoju szyjnego głównego pnia współczulnego (C8-Th12))
- Szerokość źrenic zależy przede wszystkim od aktywności przywspółczulnej
- Z wiekiem źrenice stają się węższe (spadek napięcia współczulnego)
7
Q
Oftalmoplegia wewnętrzna - objawy, objawy towarzyszące, przyczyny
A
–Objawy:
•źrenice szerokie
•brak reakcji na światło
•brak reakcji do bliży
–Objawy towarzyszące:
•oftalmoplegia zewnętrzna
–Przyczyny:
•zapalenia, choroby wirusowe, leki miejscowo
8
Q
Uszkodzenie współczulnego unerwienia oka i twarzy to…
A
Zespół Hornera:
– Zwężenie źrenicy (widoczne lepiej w słabym oświetleniu)
– Częściowe opadnięcie powieki (porażenie m. tarczkowego)
– Brak potliwości na twarzy po stronie uszkodzenia
– Poszerzenie naczyń krwionośnych spojówek
9
Q
Przyczyny zespołu Hornera - jakie 3 grupy?
A
Ośrodkowy
Przedzwojowy
Zazwojowy
10
Q
Przyczyny zespołu Hornera - ośrodkowy
A
Uszkodzenie pnia mózgu:
- udar (zespół boczny -opuszki Wallenberga),
- SM,
- urazy;
Uszkodzenie rdzenia w odcinku szyjnym:
- uraz,
- guz,
- SM,
- jamistość rdzenia
11
Q
Przyczyny zespołu Hornera - przedzwojowy
A
Uszkodzenie korzeni C8-T1 lub pnia współczulnego:
- guz szczytu płuca,
- limfadenopatia śródpiersia
12
Q
Przyczyny zespołu Hornera - zazwojowy
A
patologia w zakresie:
- tętnicy szyjnej (rozwarstwienie),
- ucha środkowego,
- zatoki jamistej
13
Q
Nerwoból trójdzielny to choroba wieku…
A
podeszłego
14
Q
Różnicowanie nerwobólu trójdzielnego
A
Neuralgia (neuropatia) objawowa w przebiegu:
-guza
-tętniaka
-SM
(zwykle zmiany w badaniu neurologicznym, bo w trójdzielnym ich nie ma)
15
Q
Leczenie nerwobólu trójdzielnego
A
– karbamazepina (lek pierwszego rzutu)
– Inne leki przeciwpadaczkowe (okskarbazepina)
– operacyjne (stereotaktyczne, wybiórcze uszkodzenie włókien nerwowych lub mikrochirurgiczne odbarczenie korzenia nerwu)
16
Q
Samoistne obwodowe porażenie mm. twarzy = porażenie Bella - etiopatogeneza
A
etiologia nieznana, prawdopodobnie wirusowa, reakcja zapalna i obrzękowa pnia nerwu w kanale n. VII
17
Q
Samoistne obwodowe porażenie mm. twarzy = porażenie Bella - objawy, przebieg
A
ból ucha (za uchem), parestezje twarzy, często poprzedzone oziębieniem twarzy,
w ciągu 2-3 dni rozwija się porażenie połowy twarzy (brak marszczenia czoła, zamknięcia powiek, szczerzenia zębów), w wielu przypadkach także nadwrażliwość na bodźce słuchowe (hiperakuzja, porażenie nerwu strzemiączkowego) i zaburzenie smaku na 2/3 przednich języka
18
Q
Samoistne obwodowe porażenie mm. twarzy = porażenie Bella - różnicowanie
A
urazowe uszkodzenie nerwu, borelioza, powikłanie zapalenia ucha środkowego, guz kąta mostowo-móżdżkowego, zespół Guillaina-Barrego, stwardnienie rozsiane
19
Q
Samoistne obwodowe porażenie mm. twarzy = porażenie Bella - przebieg - ile trwa
A
kilka tygodni lub miesięcy w zależności od nasilenia objawów
20
Q
Samoistne obwodowe porażenie mm. twarzy = porażenie Bella - rokowanie
A
85% przypadków –pomyślne,
5-10% pozostają defekty (trwałe osłabienie mięśni mimicznych, przykurcz, współruchy)
21
Q
Samoistne obwodowe porażenie mm. twarzy = porażenie Bella - leczenie
A
kortykosteroidy, dekompresja nerwu, rehabilitacja
22
Q
Mononeuropatie - definicja, przyczyny
A
• Uszkodzenia pojedynczych nerwów • Przyczyny: - uraz - ucisk z zewnątrz (m.in. zespoły cieśni, guzy, amyloidoza) - niedokrwienie (np. w cukrzycy)
23
Q
Mononeuropatie mnogie = wieloogniskowe - definicja, przyczyny
A
• Uszkodzenia kilku nerwów (równocześnie lub w odstępach czasu) w mechanizmie identycznym jak w mononeuropatii
• Przyczyny:
-Ucisk w neuropatii z nadwrażliwością na ucisk (uwarunkowanej genetycznie)
-Niedokrwienie (cukrzyca, zapalenia naczyń w przebiegu kolagenoz)
24
Q
Polineuropatia - definicja
A
Uszkodzenie większości lub wszystkich nerwów obwodowych (niekiedy również autonomicznych i czaszkowych) przez czynnik działający ogólnie
25
Klasyfikacja włókien nerwowych dośrodkowych w zależności od grubości i szybkości przewodzenia - jakie grupy?
```
Od najgrubszych i najszybciej przewodzących:
Grupa I (włókna Aalfa)
Grupa II (włókna Abeta)
Grupa III (włókna Adelta)
Grupa IV (włókna C) - niezmielinizowane
```
26
Grupa I w klasyfikacji włókien dośrodkowych
=włókna Aalfa
Ia - z pierwotnych zakończeń wrzecionek mięśniowych
Ib - z organów ścięgnistych Golgiego
propriocepcja
27
Grupa II w klasyfikacji włókien dośrodkowych
=włókna Abeta
z wtórnych zakończeń wrzecionek mięśniowych: propriocepcja
z wyspecjalizowanych rec. w skórze i tkankach głębokich: dotyk, ucisk
28
Grupa III w klasyfikacji włókien dośrodkowych
=włókna Adelta
z wolnych i niektórych wyspecjalizowanych zakończeń w mięśniu i stawach: ból
ze skóry: ostry ból, gorąco, zimno, po części dotyk i ucisk
wiele dośrodkowych włókien trzewnych
29
Grupa IV w klasyfikacji włókien dośrodkowych
=włókna C - niezmielinizowane
Ze skóry i mięśnia: powstający powoli, palący ból
Ból trzewny
30
Mechanizmy uszkodzenia i regeneracji nerwu obwodowego:
Demielinizacja segmentowa; regeneracja to remielinizacja
Zwyrodnienie aksonalne (np. Wallera); regeneracja to stworzenie nowych aksonów
31
Zwyrodnienie typu Wallera (obwodowe) - kiedy?
Po nagłym uszkodzeniu nerwy (uraz, niedokrwienie, zapalenie)
| Pierwotne uszkodzenie aksonu i zaraz potem mieliny→ rozpad włókna
32
Uszkodzenie pierwotnie aksonalne (aksonopatia) - kiedy?
– Początek na obwodzie -„wsteczne obumieranie neuronu”
| – Najwcześniejsze zmiany w najdłuższych nerwach
33
Odcinkowa demielinizacja (pierwotna) - kiedy, jakie skutki
– Uszkodzenie komórki Schwanna, choroby autoimmunologiczne
| – Powtarzająca się demielinizacja i remielinizacja→ neuropatia przerostowa (struktury cebulowate)
34
Uszkodzenie włókien ruchowych - objawy
– niedowład lub porażenie
– zanik mięśni
– osłabienie lub zniesienie odruchu(ów)
35
Uszkodzenie włókien czuciowych - objawy
– niedoczulica lub zniesienie czucia (powierzchownego i/lub głębokiego)
– przeczulica (hiperestezja, hiperalgezja, alodynia)
– parestezje, dyzestezje, ból
36
Uszkodzenie włókien autonomicznych - objawy
- zaburzenia naczynioruchowe i troficzne
- w uszkodzeniu wielu nerwów autonomicznych: niedociśnienie ortostatyczne, zaburzenia rytmu serca, kontroli zwieraczy, impotencja
37
Zespoły cieśni - definicja
* Zespoły cieśni= zespoły tunelowe = neuropatie z uwięźnięcia
* Uszkodzenia nerwów obwodowych powstałe w mechanizmie przewlekłego ucisku na nerw położony w wąskim kanale
38
Zespoły cieśni - objawy uszkodzenia aksonów
* Objawy uszkodzenia aksonów; początkowo ból i parestezje, potem objawy ubytkowe (niedoczulica, niedowład, zanik mięśni)
* Typowe objawy: ból i parestezje nasilają się w niektórych położeniach kończyny
39
Zespoły cieśni - jakie objawy wywołujemy?
obj. Phalena - zgięcie nadgarstka przy wyprostowanych palcach na 60 sekund, dodatni gdy pojawia się ból/mrowienie promieniujące w kierunku ramienia (z. cieśni nadgarstka)
obj. Tinela: ucisk lub opukiwanie miejsca ucisku wyzwala ból i/lub uczucie „prądu” wzdłuż nerwu (nerw pozbawiony osłonki mielinowej)
40
Zespoły cieśni - badania dodatkowe
* Badanie przewodnictwa we włóknach czuciowych (zmniejszenie prędkości przewodzenia w rejonie ucisku)
* Badanie przewodnictwa we włóknach ruchowych
* Badanie EMG –w przypadkach zaawansowanych, z odnerwieniem mięśni (potencjały fibrylacyjne w spoczynku)
* Badania obrazowe: USG, RM
41
Zespół cieśni nadgarstka - częstość, w jakim wieku, która ręka
- Najczęściej spotykany zespół tunelowy,
- częściej u kobiet (2,5:1),
- początek zazwyczaj między 40 i 60 rokiem życia,
- przeważnie ręka dominująca (10% obustronnie)
42
Zespół cieśni nadgarstka - co uszkadza
Uszkodzenie nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka zamkniętego od przodu troczkiem zginaczy (więzadło poprzeczne nadgarstka)
43
Zespół cieśni nadgarstka - przyczyny
Zmniejszenie przestrzeni wewnątrzkanałowej:
- zapalenie pochewek ścięgien,
- RZS (ZCN u 23% chorych),
- cukrzyca (15% chorych z ZCN ma cukrzycę),
- ciąża,
- intensywna praca rękami,
- niedoczynność tarczycy
44
Zespół cieśni nadgarstka - objawy
* Początek: bóle i parestezje w rejonie unerwienia nerwu pośrodkowego, skargi na sztywność i obrzęk palców szczególnie rano, po obudzeniu
* Obraz typowy: ból i parestezje ręki (zwykle w nocy i nad ranem), częste promieniowanie do ramienia i barku, po ruchu dolegliwości zmniejszają się
* Przebieg: postępujący lub stacjonarny
* Objaw Phalena
45
Objawy uszkodzenia nerwu pośrodkowego w zespole cieśni nadgarstka (dłoń)
- zanik kłębu kciuka
- osłabienie przeciwstawiania i odwodzenia kciuka
- niedoczulica na dłoniowej powierzchni palców 1-3
46
Uszkodzenie nerwu łokciowego - najczęściej gdzie
Najczęściej na wysokości łokcia (w bruździe nerwu łokciowego) ze względu na powierzchowne położenie w tej okolicy nerw łokciowy jest narażony na liczne, bezpośrednie uszkodzenia
47
Uszkodzenie nerwu łokciowego - jak wygląda?
- "ręka szponiasta” (zapadnięte przestrzenie międzykostne),
- upośledzone przywodzenie kciuka;
- brak odwodzenia i przywodzenia palców,
- zanik kłębika i krótkich mięśni ręki;
- zaburzenia czucia cz. dłoniowej i grzbietowej dłoni i palców połowy IV, całego V z opuszkami
48
Uszkodzenie nerwu promieniowego - kiedy?
* po złamaniu trzonu kości ramieniowej
| * po ucisku u osób śpiących z głową na ramieniu, zwłaszcza po alkoholu (porażenie sobotniej nocy, porażenie miłosne)
49
Uszkodzenie nerwu promieniowego - objawy
Porażenie prostowania ręki w nadgarstku (ręka opadająca)
Zaburzenia czucia: strona promieniowa grzbietowej powierzchni ręki, częściowo grzbiet i zwrócone ku sobie powierzchnie palców I, II, III (ale nie końce palców bo je unerwia pośrodkowy!)
50
Uszkodzenie nerwu skórnego bocznego uda
* = meralgia paraesthetica Roth
* Uporczywe parestezje i niedoczulica na bocznej powierzchni uda
* Ucisk nerwu przez więzadło pachwinowe u osób otyłych, leżących, kobiet w ciąży
51
Uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego
Nerw mieszany:
• Ruchowo: zginacze grzbietowe stopy
• Czuciowo: boczna powierzchnia podudzia i grzbiet stopy
Objawy uszkodzenia:
• Osłabienie zgięcia grzbietowego stopy i palców,nawracania stopy: chód koguci, pacjent nie chodzi na pięcie
• Upośledzenie czucia na bocznej powierzchni podudzia i grzbietowej powierzchni stopy
52
Uszkodzenie nerwu udowego
Poniżej więzadła pachwinowego:
• zanik m. czworogłowego uda
• osłabienie prostowania w stawie kolanowym,
• brak odruchu kolanowego
• upośledzenie czucie w zakresie unerwienia przez n.udowo-goleniowy
Powyżej więzadła pachwinowego:
• dołącza upośledzenie czucia przedniej powierzchni uda
53
Neuropatia - różnicowanie
* Pleksopatia (uszkodzenie splotu, np. ramiennego, lędźwiowo-krzyżowego)
* Radikulopatia (uszkodzenie korzeni nerwowych, najczęściej w przebiegu dyskopatii)
* Miopatia
* Choroba neuronu ruchowego
54
Wywiad w polineuropatiach - dolegliwości czuciowe
- „Ujemne” (upośledzenie czucia)
| - „Dodatnie” (parestezje, ból, alodynia)
55
Wywiad w polineuropatiach - dolegliwości ruchowe
Osłabienie, niezgrabność ruchowa, wyszczuplenie, fascykulacje, kurcze, drżenie, zaburzenia chodu
56
Wywiad w polineuropatiach - dolegliwości autonomiczne
Zawroty głowy przy pionizacji, omdlenia, zaburzenia rytmu, impotencja, biegunki i zaparcia, zaburzenia oddawania moczu, zaburzenia potliwości, nietolerancja ciepła/zimna
57
Wywiad w polineuropatiach - dolegliwości - umiejscowienie
* Symetryczne (mniej lub bardziej) w polineuropatii
* Asymetryczne w mononeuropatii mnogiej
* W dystalnych częściach kończyn
* Początkowo zwykle w kończynach dolnych
58
Wywiad w polineuropatiach - przebieg
• Ostry(dni, tygodnie)
np. zespół Guillaina-Barrego, toksyczne
• Podostry(miesiące)
np. paranowotworowe, CIDP
• Przewlekły(lata, dekady)
np. dziedziczne, metaboliczne
• Nawracający(zaostrzenia i poprawy)
np. CIDP, porfiria
59
Objawy kliniczne polineuropatii
* Zaburzenia czucia powierzchniowego (niedoczulica, przeczulica, parestezje, dyzestezje, ból, alodynia) i głębokiego (wibracji, ułożenia, atetoza rzekoma) w dystalnych częściach kończyn, dodatnia próba Romberga
* Brak lub osłabienie odruchów głębokich
* Obniżone napięcie mięśni, niedowład, zanik mięśni, rzadziej fascykulacje, zmiany troficzne skóry i przydatków (dystalnie> proksymalnie)
* Objawy uszkodzenia układu autonomicznego
60
Przyczyny polineuropatii - metaboliczne
cukrzyca, niewydolność nerek, porfiria
61
Przyczyny polineuropatii - toksyczne
alkohol, leki, chemikalia
62
Przyczyny polineuropatii - zapalne (immunologiczne)
z. Guillaina-Barrego, przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna
63
Przyczyny polineuropatii - niedobory
wit. B1, B6, B12, niacyna
64
Przyczyny polineuropatii - zakaźne
HIV, trąd, błonica, zap. wątroby
65
Przyczyny polineuropatii - choroby układowe
toczeń, guzkowe zap. tętnica, amyloidoza, RZS, gammapatie monoklonalne, szpiczak
66
Przyczyny polineuropatii - dziedziczne
ch. Charcota, Mariego i Tootha
67
Przyczyny polineuropatii - paranowotworowe
rak sutka, jajnika, oskrzela, chłoniak
68
3 najczęstsze przyczyny polineuropatii:
Cukrzycowa - 32%
Cryptogenic axonal polyneuropathy - 26%
Toksyczna - 14%
69
Leki powodujące polineuropatię
* Leki stosowane w chemioterapii: winkrystyna, cisplatyna, paklitaksel, talidomid
* Tuberkulostatyki i inne chemioterapeutyki: izoniazyd, pirazynamid, metronidazol, nitrofurantoina, dapson
* Sole złota
* Disulfiram
70
Dziedziczne neuropatie ruchowo-czuciowe (grupa chorób typu Charcota-Mariego-Tootha = CMT) - definicja
– Niejednorodna grupa chorób o zróżnicowanym sposobie dziedziczenia i zmianach w badaniach elektrofizjologicznych
71
Neuropatie dziedziczne mogą stanowić nawet ..... wszystkich neuropatii
20-30%
72
Dziedziczne neuropatie ruchowo-czuciowe (grupa chorób typu Charcota-Mariego-Tootha = CMT) - CMT1 - kiedy początek, objawy, co w badaniach elektrofizjologicznych
– Początek zwykle w 1-3 dekadzie życia: zanik i niedowład strzałkowej grupy mięśni (postępujące opadanie stóp) Następnie zanik i niedowład krótkich mięśni rąk
– U większości pacjentów występują stopy końsko-szpotawe, stopy wydrążone i bagnetowato ustawione palce stóp
– W bad. elektrofizjologicznych cechy polineuropatii demielinizacyjnej
73
Dziedziczna neuropatia z nadwrażliwością na ucisk
przemijające, nawrotowe mononeuropatie lub pleksopatie po niedużym urazie lub ucisku,
początek w młodości,
neuropatia demielinizacyjna
74
W jakich genetycznie uwarunkowanych chorobach układowych i wielonarządowych będą neuropatie?
– Leukodystrofie
– Porfirie
– Dziedziczna amyloidoza
– Choroba Refsuma
75
Z. Guillaina - Barrego - zapadalność, w jakim wieku, etiopatogeneza
– Zapadalność: 1-5/100tys/rok
– Etiopatogeneza: autoimmunologiczna
– Występowanie w każdym wieku; liczne czynniki wyzwalające: infekcje, szczepienia, nowotwory
76
Z. Guillaina - Barrego - postaci
klasyczna –ostra zapalna demielinizacyjna (wtórnie aksonalna) lub pierwotnie aksonalna
77
Z. Guillaina - Barrego - rozpoznanie
-Postępujący niedowład więcej niż jednej kończyny
– Zniesienie lub osłabienie odruchów
– Narastanie objawów przez klika dni do 4 tygodni
– Zwolnienie szybkości lub blok przewodzenia w badaniu elektrofizjologicznym
– Rozszczepienie białkowo-komórkowe w płynie mózgowo-rdzeniowym
– Częste zajęcie twarzy i układu autonomicznego, brak gorączki przy zachorowaniu
– Współistniejące objawy podrażnienia korzeni nerwów rdzeniowych
78
Z. Guillaina - Barrego - rokowanie
– Nawroty u 10% chorych
– Pełne wyzdrowienie po 4-6 miesiącach u większości chorych
– Trwałe objawy ubytkowe u 15%
– 5% chorych umiera z powodu zaburzeń autonomicznych (zaburzenia rytmu serca) lub z powodu niewydolności oddechowej
79
Z. Guillaina - Barrego - postępowanie
– Potencjalny stan zagrożenia życia –konieczność hospitalizacji
– Monitorowanie pojemności życiowej płuc i EKG
– Plazmafereza lub IVIG
– Rehabilitacja
– Właściwa pielęgnacja i odżywianie
– Zapobieganie zakrzepom
80
Przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna (CIDP) - definicja, jaki wiek
* CIDP to przewlekła neuropatia o podłożu immunologicznym o nawracającym lub postępującym przebiegu
* występuje najczęściej u dorosłych, a szczytowa zapadalność przypada na wiek 40-60 lat; choroba nieznacznie częściej występuje u mężczyzn.
* Jest chorobą autoimmunologiczną
81
Przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna (CIDP) - objawy
* Nawracający lub postępujący symetryczny proksymalny i dystalny niedowład kończyn górnych i dolnych
* Ponad 80% chorych ma objawy ruchowe i czuciowe, ale nieliczni mogą mieć wyłącznie objawy ruchowe (10%) lub wyłącznie czuciowe (5-10%)
* U prawie wszystkich pacjentów z CIDP odruchy głębokie są osłabione lub nieobecne
* Niekiedy może wystąpić zajęcie nerwów czaszkowych
82
Przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna (CIDP) - co w badaniach dodatkowych
* Cechy polineuropatii demielinizacyjnej w badaniu przewodnictwa nerwowego
* u 80-95% występuje pacjentów zwiększone stężenie białka w PMR (> 45 mg/dl)
* RM po podaniu gadolinu może ujawnić przerost i wzmocnienie sygnału korzeni nerwów rdzeniowych i nerwów obwodowych
* Nie ma przeciwciał swoistych dla rozpoznania
83
Przewlekła zapalna polineuropatia demielinizacyjna (CIDP) - leczenie
* kortykosteroidy (prednizon)
* plazmaferezy
* IVIG
* inne leki immunosupresyjne (np. azatiopryna)
* rehabilitacja ruchowa
84
Radikulopatia - objawy podrażnieniowe
* Ból samoistny w obrębie dermatomu, nasilany przez kichanie, kaszel, próbę Valsalvy
* Objawy rozciągowe (Lasegue’a, Mackiewicza)
85
Radikulopatia - objawy ubytkowe
- zaburzenia czucia w obrębie dermatomu
- objawy uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego w zakresie mięśni unerwionych przez dany korzeń (niedowład, zanik)
- brak odruchu głębokiego (jeżeli korzeń jest elementem jego łuku odruchowego) –np. brak odruchu skokowego przy uszkodzeniu korzenia S1
86
Objaw Laseque'a
Badany leży na kozetce, lekarz chwyta kończynę dolną za stopę i podudzie. Powoli unosi kończynę, zginając w biodrze, zachowując wyprostowany staw kolanowy. Kończynę unosi do momentu pojawienia się ostrego bólu promieniującego przez całą kończynę.
Char. dla rwy kulszowej
87
Objaw Mackiewicza
(objaw rozciągowy nerwu udowego) – objaw charakterystyczny dla rwy udowej, jest dodatni, gdy u badanego leżącego na brzuchu bierne zginanie (przez badającego) kończyny dolnej w stawie kolanowym powoduje ból na przedniej powierzchni uda.
88
Przyczyny uszkodzenia korzenia nerwu rdzeniowego
* Przepuklina krążka międzykręgowego
* Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
* Zwężenie kanału kręgowego
* Uraz
* Cukrzyca
* Ropnie i guzy przerzutowe nadtwardówkowo
* Guzy osłonek nerwowych
* Zakażenia (borelioza, półpasiec, cytomegalia)
* Zespół Guillaina i Barrego
89
Główne przyczyny rwy kulszowej
Dyskopatia (przepuklina krążka międzykręgowego)
Kręgozmyk
Torbiel maziowa
Zespół mięśnia gruszkowatego
Uszkodzenie przy wstrzyknięciach do pośladkowego wielkiego
Przy porodzie
Guzy miednicy mniejszej
90
Przyczyny uszkodzenia splotu ramiennego
* urazy
* ucisk (żebro szyjne, nowotwory szczytu płuca -zespół Pancoasta)
* naciek nowotworu (sutka, płuca)
* po długotrwałym znieczuleniu ogólnym z odwiedzionym ramieniem
* po radioterapii
* zapalenie (autoimmunologiczne)
91
Uszkodzenie splotu ramiennego - pnia górnego
=typu Erba
- Niedowład proksymalny kończyny górnej,
- zniesienie odruchu z m. dwugłowego
- osłabienie odruchu promieniowego,
- kończyna górna zwisa w pozycji „kelnera oczekującego na napiwek”
- Upośledzenie czucia typu korzeniowego C5-C6
92
Uszkodzenie splotu ramiennego - pnia dolnego
=typu Klumpke
- Niedowład dystalny kończyny górnej z porażeniem i zanikiem krótkich mięśni ręki, zginaczy palców i nadgarstka
- Niekiedy zespół Hornera
- Upośledzenie czucia typu korzeniowego C8-Th1
93
Uszkodzenia splotu lędźwiowo-krzyżowego -przyczyny
* Urazy (np. złamanie miednicy) i operacje
* Nowotwory (naciek i powiększenie ww. chłonnych)
* Niedokrwienie
* Radioterapia
* Krwiak zaotrzewnowy
* Amiotrofia cukrzycowa (często obustronnie)
94
Uszkodzenia lędźwiowej części splotu - objawy kliniczne - mięśnie
•Niedowład i zanik mięśni zaopatrywanych przez nerwy udowy i zasłonowy:
- zginanie i przywodzenie w stawie biodrowym
- prostowanie w stawie kolanowym
95
Uszkodzenia lędźwiowej części splotu - objawy kliniczne - niedoczulica w zakresie:
•Niedoczulica w zakresie:
- pachwiny i zewnętrznych narządów płciowych,
- przedniej i przyśrodkowej powierzchni uda
- przyśrodkowej powierzchni podudzia
96
Uszkodzenia lędźwiowej części splotu - objawy kliniczne - odruchy
•Brak/osłabienie odruchów:
| -kolanowego, nosidłowego i z przywodzicieli
97
Uszkodzenia lędźwiowej części splotu - objawy kliniczne - skóra
Zaburzenia potliwości i naczynioruchowe skóry kończyny dolnej
98
Uszkodzenia krzyżowej części splotu - objawy kliniczne - mięśnie
•Niedowład i zanik mięśni zaopatrywanych przez nerwy pośladkowy górny, pośladkowy dolny i kulszowy:
- odwodzenie, prostowanie i rotacja do wewnątrz w stawie biodrowym
- zginanie w stawie kolanowym
- ruchy stopą
99
Uszkodzenia krzyżowej części splotu - objawy kliniczne - czucie
•Niedoczulica w zakresie nerwu kulszowego i nerwu skórnego uda tylnego:
- stopa
- boczna i przednia powierzchnia podudzia oraz tylna powierzchnia uda i dół podkolanowy
100
Uszkodzenia krzyżowej części splotu - objawy kliniczne - odruchy
Brak/osłabienie odruchu skokowego
101
Diagnostyka uszkodzeń splotów
* EMG i badanie przewodnictwa nerwowego
* Badania obrazowe (RM, niekiedy TK)
* Niekiedy badanie PMR
