H11.2: Pathogenese van longfibrose

Question 1

Uit welke delen bestaat de long?

Answer 1

• Gasgeleidend deel
• Gasuitwisselend deel

Question 2

Wie is bij inspanning de beperkende factor?

Answer 2

Het hart en niet de lonf

Question 3

Wat is het interstitium?

Answer 3

• Deel tussen epitheel van alveoli
• Normaal flinterdun

Question 4

Waar lokaliseren interstitiële longziekten zich?

Answer 4

In het interstitium

Question 5

Waar vallen interstitiële longziekten onder?

Answer 5

Restrictieve longziekten

Question 6

Waar vallen astma en COPD onder?

Answer 6

Obstructieve longziekten

Question 7

Wat is er bij restrictieve longziekte aan de hand?

Wat zijn de oorzaken?

Answer 7

TLC is verkleind

• Thoraxafwijkingen
• Spierziekten
• Overgewicht
• Interstitiële longziekten

Question 8

Wat zijn idiopathische interstitiële longziekten?

Answer 8

Interstitiële longziekten waarvan de oorzaak onbekend is

Question 9

Wat komt er tot uiting bij interstitiële ziektes?

Answer 9

Fibrose, dus littekenvorming

Question 10

Voorkomen verlittekening?

Answer 10

• Niet alleen een probleem van de longen
• Komt in allerlei weefsel voor
• Bijvoorbeeld op de huid of na een hartinfarct

Question 11

Definitie fibrose

Answer 11

• Overmatige vorming van bindweefsel tijdens een herstelproces na schade
• Collageen produceert fibroblasten
• Littekenweefsel ontstaat
• Dit is confluerende fibrose die de onderliggende structuren van organen verstoort

Question 12

Idiopathische pulmonale fibrose (IPF)

Answer 12

• Meest voorkomende vorm van idiopathische interstitiële longziekten
• Prevalentie in Nederland is ongeveer 3000
• Met name bij mannen boven 60 jaar
• Ziekte is familiar
• Andere risicofactoren zijn roken, medicatie, beroepsexpositie aan hout- of metaalstof

Question 13

Wat is er bij longziektes aan de hand?

Answer 13

Teveel collageen (vooral type 1 en 3) in longen

Question 14

Hoe kan longfibrose ontstaan?

Answer 14

Inademen van fijnstof, chemicaliën of duivenveren

Question 15

Fouten in genexpressie brengt problemen bij…

Answer 15

• DNA-repair systeem (telomeren)
• Surfactant misfolding
• Host defence
• Spindle assembly (celmitose)
• Desmosomen
• Mitochondriën

Question 16

Belangrijkste oorzaak IPF

Answer 16

Afwijking in type 1 alveolaire epitheelcel/pneumocyt (AT2) die normaal de functie heeft binnen de surfactant productie en regeratie

Als deze cel is aangedaan zal er fibrose ontstaan

Question 17

Meerdere oorzaken die zorgen voor inactieve AT2-cellen…

Answer 17

• ER-stress
• Afwijkingen in telomerase

Question 18

ER-stress

Answer 18

Surfactant eiwitten worden als gevolg van een mutatie niet goed gevouwen waardoor deze vastlopen in ER

Cel gaat in apoptose

Question 19

Afwijkingen in telomerase

Answer 19

DNA van AT2-cel raakt steeds meer beschadigd wat leidt tot versnelde veroudering van de AT2-cel

Question 20

Hoe kunnen er wonden in de longen ontstaan?

Answer 20

• Roken
• Expositie aan schadelijke stoffen
• Reflux
• Infecties

Question 21

Fases van wond genezing

Answer 21

1. Hemostase
2. Ontsteking/inflammatie
3. Proliferatie
4. Herstel en remodellering

Question 22

Fase 1: Hemostase

Answer 22

• Lekkage van plasma (oedeem)
• Er ontstaat een plaatjesaggregatie en stollingscascade
• Trombine en fibrine vormen hyaliene membranen
• Ook treedt er vasoconstrictie op

Question 23

Beeld tijdens fase 1, hemostase

Answer 23

Diffuse alveolaire schade (DAD)

Question 24

Medicijnen voor fase 1, hemostase

Answer 24

Antistollingsmiddelen

Question 25

Fase 2: Ontsteking of inflammatie

Answer 25

• Vasodilatatie
• Toename vaatpermeabiliteit
• Chemotaxie
• Cellulaire response

Question 26

Medicijnen voor fase 2, ontsteking/inflammatie

Answer 26

Ontstekingsremmers

Question 27

Fase 3: Proliferatie

Answer 27

• Wand moet weer dicht
• Epitheelcellen migreren naar de randen
• Endotheelcellen zorgen voor angiogenesis
• Fibroblasten zorgen voor ECM-informatie
• Door de ontstekingsmediatoren komen myofibroblasten in het interstitium
• Deze contraheren en trekken zo de wondranden naar elkaar toe

Question 28

Medicijnen fase 3, proliferatie

Answer 28

Proliferatie remmers

Question 29

Fase 4: Herstel en remodellering

Answer 29

• Ophoping van fibroblasten en depositie van collageen wordt beëindigd
• Dit gaat bij fibrose niet goed
• Myofibroblasten verdwijnen niet en zorgen voor contractie en het blijven produceren van matrix
• Longen worden kleiner (restrictie)

Question 30

Waarom komt longfibrose basaal meer voor dan apicaal?

Answer 30

Basaal is er meer trekkracht op de alveoli o.i.v. zwaartekracht

De stretch op de alveoli zorgt voor het vrijkomen van fibrose bevorderende cytokines

Cytokines binden aan bepaalde receptoren die de fibrose bevorderen

Question 31

Belangrijke behandelingen voor IPF

Answer 31

• Nintedanib
• Pirfenidon

Question 32

Desmosomen

Answer 32

• Plastic die blikjes bij elkaar houdt
• Als er iets niet goed is met verankering tussen cellen gaat verbinding tussen cellen kapot en raak je makkelijker beschadigd

Question 33

Functies type 2 pneumocyt

Answer 33

• Stamcel
• Surfactant produceren
• Proliferatie
• Epitheliale regeneratie

Question 34

Werkingsmechanisme fibrose

Answer 34

• Cellen zitten verankerd met integrines
• Binnen in integrines zitten TGF-beta receptoren
• Als weefsel stijver is is het makkelijk om tractie te geven op de integrines
• Er komt TGF-beta vrij
• Dit is profibrotisch