HNH20306 - HC 4 Flashcards
Ontwikkeling voedselvoorkeuren:
• Nature vs. nurture? Aangeboren of aangeleerd?
• Eten = smaak, geur, textuur, uiterlijk, geluid.
• De meeste van onze voedselvoorkeuren zijn …!
• Welke voorkeuren zijn aangeboren? …
• Conditionering
• Neophilia vs. Neophobia, the omnivore’s paradox (Rozin)
- Neophilia: …
- Neophobia: …
aangeleerd
<2 jaar en stabiel
nieuwe dingen uit willen proberen
de angst om nieuwe dingen uit te proberen
Aangeboren voorkeuren en aversies:
• Aangeboren voorkeur voor zoet; afkeer van …
• Voorkeur voor zout is aangeleerd in het … levensjaar.
• Voorkeur voor umami? (nog niet bekend)
• Zoet, koolhydraten; umami, eiwitten; vet, vet; zout, vochtbalans; zuur en bitter > …
• Geuren, smaken, textuur? (nog niet bekend)
bitter en zuur
eerste
gevaar
Resultaten voorkeur basis smaken:
• Voorkeur voor zoet bij geboorte aanwezig, neemt in … toe maar daalt …
• Voorkeur voor zout afwezig bij geboorte, ontwikkelt bij … en stijgt tot …
• Voor bitter en zuur geen grote verschillen in inname bij 3, 6 en 12 maanden wel bij gezichtsuitdrukking (neg)
• Voor … geen grote verschillen in inname en geen reactie bij 3, 6 en 12 maanden
het eerste jaar
na 12 maanden
6 maanden
12 maanden
umami
Conclusies studies:
• Regulatie eetlust gaat goed zonder …
• Snelle ontwikkeling van bepaalde voorkeuren
• Als er suiker/vet voedsel aangeboden wordt, wat gebeurt er dan? Zelfde resultaat?
inmenging
3 mechanisms
- Familiarization (vertrouwdheid/repeated exposure/learned safety: most powerful mechanism)
- Associatieve learning/conditionering
- Flavour – flavour learning (smaak-smaak)
- Flavour – nutrient learning (smaak-energie) - Observational learning, modelling, imitation
- Exposure, familiarization (vertrouwdheid):
• … (mere exposure)
• Blootstelling aan variatie en neophobia/proeven van onbekend/nieuw eten
• Kritieke periodes, wanneer wat aanbieden?
• Veranderingen/wijzigingen in optimale niveaus van zoet, zuur, zout
Meerdere blootstellingen
Samenvatting effect blootstelling:
• … blootstellingen voldoende om voorkeur op te bouwen.
• Effect blootstelling is al aanwezig …
• Beneden 0.5-1 jaar window of opportunity om ook bitter en zure smaken aan te leren.
• Exclusieve introductie groente leidt tot …
• Variatie > reductie … (tot en met 6 jaar?)
• Voorkeur voor zoet gemakkelijk omhoog? (nog niet bekend)
5-10
voor de geboorte en tijdens borstvoeding
hogere groenteacceptatie tot leeftijd van 1 jaar
neofobie
Wat weten we allemaal nog niet:
• Hoe specifiek is blootstelling? Bloemkool > broccoli?
• Wanneer leidt blootstelling juist tot …; wat is … blootstelling? 1/dag of week?
• Hoe is transport van flavours van moeder naar kind via baarmoeder/moedermelk?
• Houdt effect van vroegere blootstelling aan na langere tijd?
• Hoe modificeerbaar is voorkeur voor zoet, zout, vet?
• Zoet, zout, vet moeder > baby?
verveling
optimale
2.1 Smaak-smaak conditionering (flavour-flavour learning):
• = …
• Verandering in …
• Groenten met appelmoes; tomaten ketchup (let op appelmoes, tomaten ketchup niet alleen smaak ook energie)
Koppelen van een neutrale stimulus (bijv. smaak of geur) met een positieve of negatieve stimulus (bijv. zoete of bittere smaak).
waardering/liking
Samenvatting smaak-smaak conditionering (flavour-flavour learning):
• Veel evidentie van …, en een aantal humane studies met geur en smaak.
• Resultaten m.b.t. flavour – flavour learning als instrument om groentevoorkeur aan te leren bij baby’s en peuters waren hetzelfde in Frankrijk (Dijon), Verenigd Koninkrijk (Leeds) en Denemarken (Kopenhagen).
• In experimentele studies met baby’s en peuters met groente is flavour – flavour learning …
dierstudies
niet effectiever dan herhaalde blootstelling
Positieve of negatieve consequenties na inname:
• Long term:
Learned taste aversion; … > sick > aversion.
Short term: • ... • Before meal hungry, unpleasant. • After meal satiated, pleasant. • After meal with more energy more pleasant feeling then after meal with less energy. • This is true for ... energy-source.
1 time exposure
Flavour – nutrient learning/energie-smaak leren
starch and fat
Samenvatting flavour-nutrient learning (smaak-energie):
• Effect is zeer robuust in dierstudies; tientallen, zo niet honderden studies.
- Effect bij mensen herhaaldelijk aangetoond, maar blijft toch moeilijk …
- Waarom moeilijk? Groot aanbod, geen honger?
- Bij baby’s, peuters, kleuters is flavour-nutrient learning …
reproduceerbaar
niet effectiever dan herhaalde blootstelling.
Social reinforcement:
• Food as … > preference up.
• Food … > preference up.
• Food as instrument for a certain reward > preference down; …
• Negative atmosphere, forcing > …
• Stay relaxed.
• Identification/social learning/imitation/roll model
reward for good behavior
in combination with positive attention of adults
seen as bribing
preference down
Stabiliteit voedselvoorkeuren:
Conclusion:
• Impact of early food preference
• Preferences in childhood, teenage and young adulthood are linked to early choices at …
- For cheeses, animal products and for girls only for …
- Marked and stable dislike for …
• Impact of other determinants
• Preferences evolve with age
- Increase for …
- In girls, decrease for … after adolescence.
2-3 years old
vegetables
mature cheeses
vegetables
animal products
Samenvatting stabiliteit voedselvoorkeuren:
• Veel voorkeuren zijn aangelegd bij de leeftijd van …
• Veel voorkeuren daarna zijn voor …
• Voorkeuren zijn nog wel …
2 jaar
langere tijd stabiel
veranderbaar
