HSO20306 - HC 7 Flashcards
- Gezondheid in rurale en krimpgebieden:
• Krimpgebieden = …
- Dienstverlening neemt hier af: OV, postpunten, banken.
- Aantal sociale ontmoetingsplaatsen neemt af: mensen voelen zich minder thuis, heeft invloed op hoe mensen in hun vel zitten.
• Ervaren gezondheid minder goed 24% vs. 19% in Nederland.
gebieden waar jongere generaties terugtrekken uit de stad en waar mensen achterblijven die oud zijn en arbeidsmarkt hebben verlaten, mensen met aandoening/handicap die minder mobiel zijn of mensen die zich cultureel aan die regio verbonden voelen.
• Verklaringen voor rurale gezondheid: Nauwelijks effect: ... ... ...
Wel effect:
…
…
…
- Toegang voorzieningen.
- Tevredenheid wonen.
- Zorggebruik.
- Vergrijzing, zorgvraag.
- Sociaaleconomische status regio’s.
- Selectieve migratie.
Ontwikkeling Volksgezondheid en Volkshuisvesting (VGZ en VHV):
• 19e eeuw …, … bedreigt ook volksgezondheid elite.
• Rond 1900 opkomst … tbv. VGZ.
• Na WOII versnippering: …
• …: verdunning, verdichting, stadsvernieuwing, experimenten VHV, VINEXwijken (Almere, Zoetermeer, Leidscherijn, IJburg).
• Rond 2000 ontevredenheid gefragmenteerde wettelijke normen en beleid belemmeren initiatieven en innovatie.
• Experimenten Omgevingswet: van … naar …
• Eén van de maatschappelijke doelen: gezonde leefomgeving…
Industrialisatie, urbanisatie
Stadsplanning
preventie naar achtergrond, zorg (en volksgezondheid) in aparte kolom georganiseerd
Stedelijke ontwikkeling los van VGZ
‘risiconormen’
‘omgevingswaarden’
- Omgevingswet: van normen naar omgevingswaarden en voorzorgsprincipe:
• … Heeft te maken met hygiënische regels voor gezond bouwen, milieuregelgeving die beperkingen oproept voor de stadsontwikkeling. Toen is de omgevingswet ontstaan. Er kwam ook meer aandacht voor de gezondheid.
• …: omgevingswet schaft veel universele regels af met als argument dat gemeenten veel beter in staat zouden zijn om in hun lokale omgeving te kijken aan welke omgevingswaarden ze staan blootgesteld en welke regels zij nodig hebben om tot een kwalitatief goede stedelijke ontwikkeling te komen.
• Omgevingswaarden vervangen de …
• = …
De regels voor de stedelijke bebouwing deden aan veel gedetailleerde regelgeving, waardoor heel veel niet meer mogelijk was
Landelijke/universele regels worden afgeschaft en daarvoor komen lokale/regionale regels voor in de plaats
milieukwaliteitseisen
normen voor de kwaliteit die een gemeente, provincie of rijk voor de fysieke leefomgeving wil bereiken (of voortkomend uit EU of internationale regels en verdragen)
• Voorzorgsprincipe – bewijslast: …
- Bijv. aan de ene kant gaat het over besluitvorming door laten gaan met het argument van dat we het gaan doen en kom maar met argumenten of oplossingen over dat het niet goed is op het moment dat het niet goed is. Aan de andere kant staan er groepen tegenover (wetenschappelijke experts of burgers) die zeggen dat we moeten voorkomen dat er iets gebeurt en we moeten nu al ingrijpen.
moeten we uit voorzorg ingrijpen (om te voorkomen dat er iets gaat gebeuren) of: is het vertrouwen groot genoeg dat het niet gaat gebeuren en als het gebeurt kunnen we snel ingrijpen.
Experimenten Omgevingswet (2021): • De Omgevingswet bundelt ... • Omgevingsvisie: ... • ... = een van de maatschappelijke doelen van de wet.
de wetgeving en de regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water
meer samenhang, balans en duurzaamheid
Gezonde fysieke leefomgeving
Wettelijke verankering van gezondheid in Artikelen Omgevingswet:
• 1.3 Maatschappelijke doelen: gezonde fysieke leefomgeving.
• 3.3 Het bevoegd gezag moet in de Omgevingsvisie rekening houden met het voorzorgsbeginsel.
• 2.1 lid 4 Het bevoegd gezag moet bij de evenwichtige toedeling van functies (in het omgevingsplan) rekening houden met het beschermen van de gezondheid.
• Over gezondheid in de omgevingsvergunning gaan de artikelen 5.32 en 5.42 lid 3 van de Omgevingswet en artikel 8.103 van het Besluit kwaliteit leefomgeving.
Naar een gezond ruimtelijk ontwerp (Capolongo et. al., 2018):
• Ontwerp: …
• Salutogenese = …
- Totstandkoming gezondheid – omgevingsontwerp: hoe je gezondheid tot stand laat komen door middel van het omgevingsontwerp, bijv. hoe je de stad zo inricht dat mensen gezonder worden.
koppeling van ‘geografische ligging’ (morfologie) aan functionele toepassingen – ruimtelijke functies wonen, werken en recreëren
gaat over hoe je gezondheid kunt laten ontstaan en behouden
Ontwerpjargon en regulering:
• Urban sprawl = …
• Tactical urbanism = snelle, kleinschalige oplossingen die onmiddellijk in behoefte voorzien en tegelijk bijdragen aan grootschalige lange termijn transformatie.
• Hygiëneregels in bouwbesluiten: Bijv. tussen sanitaire ruimtes in de keuken moet één tussenruimte zitten.
‘stedelijke’ verdunning vs. stedelijke verdichting Randstad.
Mensen (uit de hogere middenklasse) trekken uit de stad op zoek naar meer leefruimte in een buitenwijk
Salutogeen stadsontwerp’ (zie tabel in samenvatting!), 4 dingen
Duurzaam
Adaptief
Innovatief
& Integraal
Environmental and social sustainability, 4 dingen
Landverbruik, wildgroei en krimpende steden
Beheer van vast stedelijk afval
Energieaspecten en ruimtelijke ordening op stedelijke schaal
Sociale bijstand en welzijnsnetwerk op stedelijke schaal: belang van een rationeel en wijdverbreid systeem.
Adaptation to climatic changes
Klimaatverandering en beheer van ongunstige weersomstandigheden
Tactische stedenbouw en stedelijke veerkracht
Noodsituaties op het gebied van huisvesting in verband met sociaal-economische en ecologische veranderingen.
New responses to the population’s needs
nieuwe woonvormen, bewust van co-participatiemodellen en bewust van het delen van kwaliteitsdoelstellingen
stedelijk comfort, veiligheid en zekerheidsperceptie
sterke en zwakke punten van stedelijk groen en infrastructuur
