Neuroleptyki Teoria Flashcards
(50 cards)
1
Q
Zastosowanie neuroleptyków
A
-> schizofrenia
- Ciężka choroba psychiczna-> zaburzenia w sygnalizacji DOPAMINERGICZNEJ
- Zaburzenia w odbiorze rzeczywistości
- Objawy dodatnie i ujemne
2
Q
Objawy dodatnie w schizofrenii
A
- > nowe, odbiegające od normy działania i zachowania np.
1. Iluzje (nieprawidłowa interpretacja obserwowanej rzeczywistości)
2. Halucynacje (odbieranie nieistniejących w rzeczywistości wrażeń zmysłowych, głownie słuchowych ale mogą byc tez wzrokowe czy węchowe)
3. Zaburzenia mowy (pojawienie sie nielogicznych zwrotow, wniosków itp)
4. Zachowania katatoniczne
3
Q
Zachowania katatoniczne
A
- Sztywność ciała
- Wymuszone postawy ciała
- Bezcelowa aktywność
- Osłupienie
4
Q
Objawy ujemne w schizofrenii
A
-> utrata normalnych funkcji
- Spłaszczenie afektu (zmniejszenie intensywności emocji, brak współczucia dla innych)
- Alogia (zaburzenia płynności mowy)
- Anhedonia (nieodczuwanie przyjemności)
- Awolicja (apatia i brak motywacji do wykonywania czynności zależnych od woli)
5
Q
Szlaki nerwowe w schizofrenii
A
- Szlak mezolimbiczny
- Szlak mezokortykalny
- Wg niektórych teorii w schizofrenii uczestniczą tez zaburzenia w szlakach:
1) serotoninergicznym
2) glutaminergicznym - Schizofrenia-> NADMIERNA, nieprawidłowa sygnalizacja dopaminergiczna w tych szlakach
- > leczenie -> zahamowanie tej sygnalizacji
6
Q
Szlak mezolimbiczny
A
- Z nakrywki srodmozgowia do jądra półleżacego, prążkowia, ciała migdałowatego i hipokampa
- Odpowiada za powstawanie emocji i pamięci
- Zaburzenia w tym szlaku -> objawy dodatnie schizofrenii
7
Q
Szlak mezokortykalny
A
- Z nakrywki śródmózgowia do kory przedczołowej
- Uczestniczy w planowaniu, nakierowaniu uwagi i motywacji do czynów
- Zaburzenia -> objawy ujemne schizofrenii
8
Q
Cele leków stosowanych w schizofrenii
A
- Sygnalizacja dopaminergiczna, zwłaszcza antagonizm D2
- Hamowanie aktywności receptorow 5-HT2
- Nie ma narazie leków działających na receptory glutaminergiczne -> próby doswiadczalne
9
Q
Leki w badaniach do użycia w schizofrenii
A
- Powodujace ↑ sygnalizacji przez NMDA
- Agoniści receptorow glutaminowych metabotropowych typu 2 i 3
- Antagonisci receptorow metabotropowych typu 1
- Modulatory allosteryczne AMPA
10
Q
Leki w badaniach do użycia w schizofrenii powodujace ↑ sygnalizacji przez NMDA
A
- D-cykloseryna
- D-seryna
- Glicyna
- Sarkozyna
11
Q
Podział leków stosowanych w schizofrenii
A
- Leki typowe
2. Leki atypowe
12
Q
Neuroleptyki typowe
A
- Antagonisci D2
- Niektóre słabo hamują 5-HT2
- Działanie na inne receptory-> działania niepożądane
- Działania niepożądane związane z D2 -> zaburzenia motoryczne z układu pozapiramidowego
13
Q
Neuroleptyki atypowe
A
- Nowsze, zsyntetyzowane by zapobiec skutkom ubocznym związanym z zahamowaniem D2-> parkinsonizmem
- Antagoniści 5-HT2
- Często działają tez na inne receptory serotoninergiczne
- Mogą też, ale w mniejszym stopniu, oddziaływać na inne receptory np D2
- Mniej skutków ubocznych związanych z układem pozapiramidowym
14
Q
Amisulpryd
A
- Atypowy neuroleptyk, ale nie jest antagonista 5-HT2
- (Cześć leków atypowych tez nie działa na te receptory)
- Hipoteza ze hamują D4 sie nie potwierdziła -> Kwetiapina (należąca też do tej grupy) nie oddziałuje z nimi
- Najpewniej nie maja jednego mechanizmu działania
15
Q
Powinowactwo do receptora D2 neuroleptyków typowych a dawka
A
Wykres z książki str. 94
16
Q
Lumateperon
A
- W zaawansowanych próbach klinicznych
- Wysoce wybiórczy antagonista 5-HT2A
- Częściowy agonista presynaptycznych D2
- Antagonista postsynaptycznych D2
- Bloker transportera serotoninowego
17
Q
Drogi podawania neuroleptyków
A
- Doustna -> standardowo, w długiej terapii
- W nagłych psychozach domięśniowo lub dożylnie
- Niektóre -> preparaty depot -> do powolnego uwalniania -> wymagają np. jednego wstrzyknięcia domięśniowego raz na 2 tyg
18
Q
Leki przeciwpsychotyczne -> zastosowania
A
- Schizofrenia
Niektóre dodatkowo:
- Depresja
- Autyzm
- Zaburzenia odżywiania (jadłowstręt, bulimia)
- Długotrwała czkawka
19
Q
Problemy z neuroleptykami typowymi
A
- Brak skuteczności u 1/3 pacjentów
- Działania niepożądane
1) efekty pozapiramidowe
2) związane z interakcja z innymi receptorami - Działanie po kilku tygodniach od zastosowania
- Wygaszają tylko dodatnie objawy schizofrenii
- Niewielki wpływ na objawy ujemne
20
Q
Siła działania neuroleptyków typowych
A
-> zwykle wprost proporcjonalna do zdolności wiązania się z receptorami D2
- Stosunkowo słabe -> Chlorpromazyna, Tiorydazyna
- Silne -> Flufenazyna, Haloperydol
21
Q
Działania niepożądane pozapiramidowe neuroleptyków typowych
A
- Parkinsonizm polekowy
- Akatyzja
- Dystonie (ostre)
- Dyskinezy późne
- Drżenia mięśni ust (zespół króliczy)
- Złośliwy zespół neuroleptyczny
- Hiperprolaktynemia
22
Q
Działania niepożądane pozapiramidowe neuroleptyków typowych uwagi
A
- Nie da sie ich pozbyć
- Typowe dla tych leków
- Związane z receptorami D
23
Q
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - parkinsonizm polekowy objawy
A
- Sztywność i utrudnienie wykonywania ruchów zależnych od woli
- Drżenie mięśniowe
- Maskowata twarz
- Spowolnienie ruchowe
24
Q
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - parkinsonizm polekowy
A
- Związany z antagonizmem receptorow D
- Występuje w ciągu miesiąca od rozpoczęcia terapii
- Leczenie
1) ↓ dawki
2) zmiana leku na inny
3) środki wykorzystywane w leczeniu Parkinsona
25
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - akatyzja objawy
1. Niepokój motoryczny bez objawów lęku czy splątania
2. Tendencja do stałego wykonywania ruchów
3. Trudność w pozostawaniu w bezruchu
26
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - akatyzja
1. Nieznany mechanizm
2. Kilka do kilkadziesiąt dni po rozpoczęciu terapii
3. Leczenie:
1) zmiana leku
2) ↓ dawki leku
3) dodanie Klonazepamu lub Propranololu skuteczniejsze od leków do Parkinsona
27
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dystonie (ostre) objawy
1. Stany zwiększonego i zaburzonego napięcia mięśniowego
| 2. Gwałtowny skurcz mięśni, najczęściej twarzy, języka, szyi
28
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dystonie (ostre)
1. Związane z antagonizmem D
2. Kilka dni po pierwszym podaniu leku
3. Leczenie: leki przeciw Parkinsonowi
29
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dyskinezy późne objawy
- > najcięższe powikłania
1. Głownie dyskinezy twarzy-> niezależne od woli, nieskoordynowane, powtarzające się ruchy zwykle języka i warg
2. Rzadziej dystonie, pląsawica
30
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dyskinezy późne mechanizm
1. Upregulation postsynaptycznych receptorów dopaminergicznych w wyniku ich długotrwałego zablokowania -> może być NIEODWRACALNE
31
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dyskinezy późne
1. Zwykle po kilku, kilkunastu miesiącach stosowania leków, czasem nawet lata
2. Prewencja: monitorowanie i zaprzestanie podania leków lub ich zmianę w razie wystąpienia pierwszych objawów
3. Leczenie jest raczej nieskuteczne
32
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - drżenie mięśni ust objawy
- > „zespół króliczy”
| 1. Drżenie mięśni wokół ust
33
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - drżenie mięśni ust
1. Nieznany mechanizm
2. Pojawiają się miesiące a nawet lata po rozliczeniu terapii
2. Leczenie -> leki przeciw Parkinsonowi
34
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - złośliwy zespół neuroleptyczny objawy
1. Sztywność mięśniowa
2. Gorączka
3. Mioglobinuria
35
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - złośliwy zespół neuroleptyczny
1. Związane z antagonizmem D
2. Pojawiają sie miesiące od początku terapii
3. Leczenie: natychmiastowe zaprzestanie leczenia neuroleptykami oraz zastosowanie Dantrolenu i Bromokryptyny
36
Działania niepożądane neuroleptyków typowych - hiperprolaktynemia
1. Przez zahamowanie receptorow dopaminowych w przysadce -> odblokowanie wydzielanie PRL
2. Objawy:
1) hiperprolaktynemia
2) ginekomastia
3) zaburzenia płodności u kobiet
4) nieregularne miesiączkowanie
37
Działania niepożądane neuroleptyków typowych poza klasą
-> związane z zahamowaniem innych receptorów niż D
1. Antagonizm α1-adrenergiczny (niedociśnienie ortostatyczne)
2. Antagonizm H1 (sedacja)
3. Antagonizm M (zaburzenia akomodacji oka, zaburzenia perystaltyki, suchość w jamie ustnej)
38
Neuroleptyki atypowe -> zastosowanie
1. Oporność pacjentów na leki typowe -> inny mechanizm działania
2. Gdy działania niepożądane są zbyt nasilone-> w mniejszym stopniu oddziaływują na receptory D -> np. Arypiprazol jest częściowym agonista D2
3. Nowe zalecenia -> rozpoczynanie od leków atypowych, początkowo niska dawka
39
Klozapina
1. Pierwszy neuroleptyk atypowy
2. Duże powinowactwo di 5-HT2 i D4
3. Dużo mniejsze do D2
4. Duża skuteczność w schizofrenii, ale NIE jest lekiem z wyboru w schizofrenii przez DN
40
Klozapina działania niepożądane
-> silne, związane m.in. z antagonizmem adrenergicznym i cholinergicznym
1. Agranulocytoza i zakażenia groźne dla życia -> NIE jest lekiem z wyboru w schizofrenii
2. Hipotonia ortostatyczna
3. Zaburzenia perystaltyki
4. Zaburzenia akomodacji
5. Suchość w jamie ustnej
6. Sedacja
41
Olanzapina
1. Neuroleptyk atypowy
2. Brak aktywności do receptorów adrenergicznych i M
3. Słabiej wywołuje sedacje niz Klozapina
42
Olanzapina działania niepożądane
1. Niewielkie objawy uboczne pozapiramidowe
2. Dłuższe zastosowanie -> ↑ masy ciała i rozwój zespołu metabolicznego (działanie na metabolizm lipidów i węglowodanów)
- > zespół metaboliczny jest charakterystyczny dla wielu neuroleptyków atypowych
43
Arypiprazol
1. Neuroleptyk atypowy
2. Dominujący antagonista 5-HT2
3. Częściowy agonista D2
4. Powoduje u części pacjentów nadmierne pobudzenie
44
Brekspiprazol
1. Częściowy agonista 5-HT1A, D2, D3
2. Antagonista 5-HT2A i 2B (bardziej antagonizuje niz Arypiprazol)
3. Działanie na 5-HT1A -> leczenie depresji
45
Neuroleptyki 3 generacji
1. Arypiprazol
2. Brekspiprazol
3. Karyprazyna
46
Karyprazyna
1. Częściowy agonista 5-HT1A, D2, D3
| 2. Szczególnie duże powinowactwo do D3 -> moze byc skuteczna w leczeniu deficytów poznawczych w schizofrenii
47
Karyprazyna działania niepożądane
1. Akatyzja
2. Pobudzenie
3. Objawy pozapiramidowe
4. ↑ masy ciała
48
Rysperydon działania niepożądane
1. Wydłuża QT w EKG
2. ↑ częstości arytmii -> czasem groźnych dla zycia
3. Takie same jak Sertyndol, czy Zyprazydon
49
Sertyndol działania niepożądane
1. Wydłuża QT w EKG
2. ↑ częstości arytmii -> czasem groźnych dla zycia
3. Takie same jak Rysperydon, czy Zyprazydon
50
Zyprazydon działania niepożądane
1. Wydłuża QT w EKG
2. ↑ częstości arytmii -> czasem groźnych dla zycia
3. Takie same jak Sertyndol, czy Rysperydon
