enet e gjakut Flashcards
(38 cards)
Anomalite kongjenitale vaskulare
-aneurizmat e zhvillimit; ne enet cerebrale, fryerje ne murin e enes
-fistulat arteriovenoze:
-displazia fibromuskulare : trashja ne vatra te caktuara te mureve te arterieve te mesme dhe te medha me crast kemi stenoze te lumenit te arteries
Arterioskleroza, llojet
Ngurtesim i arterieve
Trashja e. MUrit arterial dhe humbja e elasticitetit
-arterioskleroza: enet e gjakut te vogla, mund te jete hialine (proteinat shkojne drejt murit te enes dhe bejne trashjen e murit te enes) dhe hiperplastike (te pacientet me hipertension, ena e gjakut e shton nje shtrese msukulore ne membranen bazale )
-skleroza e kalcifikuar e shtreses se mesme Mönckeberg: depozitimi i kristaleve te Ca ne shtresen muskulore dhe shkskton ngurtesimin e enes
-ateroskleroza
Ateroskleroza, faktoret dhe shkataret, patogjeneza
Ngurtesimi i eneve te gjakut nga formimi i pllakes aterosklerotike
Faktoret madhore: mosha, gjinia, gjenetika , hiperlipidemis, hipertensioni, duhanpirja, diabeti mellitus
Faktore shtese: inflamacioni permes proteines c reaktive, hiperhomocistinemia, lipoproteins a etj
Ngjarjet patogjenike:
Demtimi endotelial (con ne permeabilitet te shtuar, adhesion leukocitar dje tromboze)
Akumulimi i lipoproteinave (LDL e oksiduar dhe kristalet e kolesterolit brends murit te enes)
Adhezioni i trombociteve
Adhezioni i monociteve ne endotel, migrimi i tyre ne shtresen e intimes dhe diferencimi ne makrofagje dhe qeliza shkumore (foam cells)
Akumulimi i lipideve ne brendi te makrofagjeve, lirojne citokina inflamstore
Rekrutimi i smc:
Proliferimi i smc dhe prodhimi i ecm
Dy shkaktaret kryesore te demtimit endotelial te ateroskleroza
-crregullimet hemodinamike
-hiperkolesterolemia
Dislipoproteinemite
Abnormalitetet tipike te lipoproteinave (LDL e rritur, HDL e ulet, Lpa e rritur)
Faktoret qe marrin pjese ne shumimin e SMC dhe sintezen e ECM
PDGF
FGF
TGF alfa
Ateromat
E stabilizuar: smc sintetizojne ecm sidomos kolagjeninn qe i stabilizon pllakat aterosklerotike
E destabilizuar: qelizat inflamatore mund te shkaktojne apoptoze tr smc te intimes dhe rrisin katabolizminn e ecm
Perbehen nga
Ec jofunksionale
Smc e shumuara
Inflamacion kronik i perzier
Morfologjia e aterosklerozes
-brezat yndyrore: qeliza shkumore te mbushura me lipide , fillojne si njolla te sheshta te verdha
-pllaka aterosklerotike: perberesit kyc: qelizat (smc, makrofagjet, limfocitet T) , ecm(kolagjeni, fibrat elastike dhe proteoglikanet) dhe lipidet
Organizimi strukturor:
-berthama nekrotike(lipide, mbeturins nga qelizat e vdekura, foam cells, fibrine, trombe, proteina plazmatike)
- supi (makrofagje, qeliza t dhe smc)
-kapsula fibroze (smc dhe kolagjen i ngjeshur)
Enet me te perfshira ne zhvillim e aterosklerozes
Aorta abdominale distale
A koronare
A poplitea
A carotis interna
Circulus willis
Aneurizmat, cka jane, llojet, patogjeneza
Zgjerime jo normale te nje ene fgjaku ose zemres
-te verteta: perfshin tri shtresat e murit arterial
A. Aterosklerotike, sifilitike, kongjenitale dhe ventrikulare qe ndjekin infarktet miokardiale transmurale , ne forme qese dhe ne forme koni
-te rreme(pseudoaneurizmet): muri i qare dhe ka nje mbledhje gjaku (hematome) qe kufizohet nga indi ekstravaskular perreth
Shkeputjet ventrikulare pas infarktrve te miokardit
-carjet, gjaku hyn ne te qaren dhe i ndan shtresat
Patogjeneza:
-sinteza joadekuate ose jonormale e indit lidhor
-degradimi eksesiv i indit lidhor
-humbja e qelizave te muskulit tr lemuar ose ndryshime ne fenotipin sintetik te qelizave te muskulatures se lemuar (degjenerimi cistik i medias)
Shkaktare e aneurizmave aortale
Ateroskleroza dhe hipertensioni
Trauma, defektet kongjenitale, infeksionet , vaskuliti
Aneurizma e aortes abdominale (AAA)
Nga ateroskleroza, tunica media nekroze
Morfo:
Ne forme qeskash ose koni, muri i holle dhe lumeni me tromb mural
Aneurizmi sifilitik
Nga infeksioni me t pallidum
Prek vasa vasorum
Enet e prekjra zhvillojne endosrtritis obliterans, ngushtohen, bllokohen, dhembezim i murit te eneve dhe infiltrate rrethues limfo plazmocitar
Kjo qon deri te demtim iskemik i shtreses se mesme te eneve te gjakut
Aneurizma torakale
:shkeljet e kufijve te strukturave mediastinale, veshtiresi respiratore, veshtiresi ne gelltitje, kolla e vazhdueshme, dhimbje, semundje te zemres,carje te aortes
Carja e aortes
Gjaku hyn brends murit te aortes dhe formon kanal gjaku qe mund te shkaktoje hemorragji masive, ose tamponade te zemres
Dy grupe: burrs 40-60 vjeq me hipertension dhe te rinj me crregullime te indit lidhor (sindroma marfan)
Hipertensioni faktori me i madh i rrezikut
Llojet:
Lesionet e perparme (tipi a) ose vec aorten ascendens ose descendens
Lezionet pa perfshire pjesen ngjitese dhe zakonisht ne dksjin fillestar te arteries subclavia tipi b
Vaskuliti, llojet, mekanizmat kryesore imunologjik
Inflamacion i mureve te enet te gjakut
Infeksioze dhe joinfeksioze
Mekanizmat aptogjenike:
-inflamacioni i ndermjetesuar nga ana imunitare,
-invazioni direkr i mureve te eneve te gjakut nga mikroorganizmst infektive
-demtimet klinike
Mekanzimat imunologjik te vaskuliti joinfektiozm
#depozitimi i komplekseve imune
#antitrupat citoplazmatike antineutrofile (ANCA)- panca dhe c anca
#antitrupat antiendoteliale
Nga madhesia vaskulitet
-e eneve te medha: aorta dhe deget e medha te saj (arteriti gjigandocelular dhe takayasu)
- e eneve mesatare: arteriet muskulare qe i furnizojne organet(polyarteriti nodosa, semundja kawasaki, sem buerger)
-e eneve te vogla: arteriolat, kapilaret, venulat ( granulomatoza Wegener, poliangiti mikroskopik, sindroma Churg strauss, henoch-schönlein purpura
Arteriti gjigando qelizor (temporal)
Inflamacion kronik granulomatoz , prek kryesisht a temporale
Morfo: trashjja nodulare e intimes , inflamacion i medias se
Infiltrate te limfociteve dhe makrofagjeve me qeliza gjigande multinukleare (makrofag te bashkuar ) qe apstaj formojne granuloamt
Fragmentim i lamines elastike interna
Arteriti takayasu
Vaskulit granulomatoz i arterieve te mesme dhe te medha , kryesisht harku i aortes,
Crregullim okular dhe dobesim i shprehur i pulseve te ekstremiteteve te siperme
Morfo:
Hiperplazi e intimes
Trashja e parregullt e murit te enes
Infiltrate mononukleare adventiciale, rrethomi peri vaskular, inflamacion mononuklear intensiv transmural dhe me qeliza gjigande dhe nekroze
Dallimi me arteritin gjigando qelizor; mosha se te takayasu jon me te rinj se 40 bjec dhe eprfshin tre shtresat e murit te enes
Poliarteritis nodosa PAN
Vaskulit sistemik i a muskulore qe perfshin enet e gjakut viscerale dhe renale (x pulmonare)
Presenca e HBsAg ne serum
Morfo:
Inflamacion nekrotizues segmentsl i arterieve me madhesi te mesme dhe vogel
Dobsohet muri i enes dhe mund te qoje ne aneurizma , carje te enes dhe tromboze
Infiltrate te neutrofilave , eozinofileve dhe qel mononukleare qe shoqerohet me nekroze fibroide
Kawasaki
Sem akute me temp , te femijet nen 4 vjeq, arterit qe prek a koronare dhe mund te perfundoje me aneurizem
Pergjigje hiperndjeshmerie e tipit te vonuar e qelizave t ndaj nje antigjeni vaskular , aktivizim i qelizave b formim te autoantitrupave ndaj ec dhe smc
Morfo:
Inflamacioni prek tere trashesine e murit, nekroza fibrinoide me pak e dukshme sesa pan
Sem buerger (tromboangitisi obliterans)
Te piresit e rende te duhanit , pergjigje imunitare ndaj produkteve te duhanit
Inflamacion akut dhe kronik segmentar , me shtrirje dytesore brenda venave dhe nervave te ekstremiteteve
Tromboze te lumenit
Vaskulit nekrotizues qe perfshijne gishtat
Poliangitisi mikroskopik
Enet e vogla, glomerulin (glomerulonefriti nekrotizues) dhe kapilaret pulmonare
P ANCA paraqitet te pacientet
Vaskulit nga mbindjeshmeria ose vaskuliti leukocito klasik
Morfo:
Nekroze fibrinoide segmentare e medias , demtime nekrotizuese fokale transmurale
Inflamacioni granulomatoz mungon
Ig ka pak
Granuloamtoza Wegener
Vaskulit nekrotizues
Triada : granuloma nekrotizuese akute e traktit te siperm ose te poshtem respirator, vaskulitisi granulomatoz ose vaskuliti nekrotizues me shume ne pulmone dhe glomerulonefriti nekrotizues fokal
prezenca e c ANCA
morfo:
Sinusit inflamator me granuloma te mukozes , lezione ulcerative te hundes, palatumit dhe faringut te rrethuara nga granulomat me nekroze qendrore
Gn fokal nekrotizues, segmentar nekrotizues dhe kreshentik
Vaskuliti infektoz
Agjentet infektoz sidomos aspergillus dhe mucor
Aneurizma mykotike dhe tromboza dhe infarkti
Tromboflebiti dhe flebotromboza
Tromboflebiti:Inflamimi i venave ku formohet trombi venoz
Flebotromboza :formimi i trombit ne vena jo te inflamuara
Venst e thella te kembeve
Te adenokarcinoma: tromboflebiti migrans (shenja trousseau)
Limfangiti dhe limfedema
Limfangiti: inflamacion akut i eneve limfatike nga infeksionet bakteriale qe perhapen permes eneve limfatike , zakonisht nga strep pyogenes
Enet limfatike fryhen dhe jane te mbushura me eksudat me neutrofile dhe monocite
Limfedema: grumbullimi i lengut intersticial
-paresore: e lindur , dmth sistemi limfatik nuk eshte zhvilluar si duhet
-dytesore: bllokuese, dmth u blloku sistemi limfatik nga tumoret, tromboza ose cikatrikset
Asciti chylos: grumbullimi i limfes ne mes te fletave te peritoneumit
Chylothorax: mes fletave te pleures
Chylopericardium: mes fletave te perikardit
