kaviteti oral dhe trakti gastrointestinal Flashcards

(49 cards)

1
Q

Ulcerat aftoze

A

Lezione te shpeshta te vogla dhe te dhimbshme,
Erozione siperfaqesore te rrumbullaketa te mbuluara me eksudat gri ne te bardhe
Ne mukozen e pakeratinizuar sidomos qiellzen e bute, mukozen bukolabiale
Nga stresi , temperatura ngrenia e disa ushqimeve dhe sem inflamatore te zorreve

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Stomatiti herpetik

A

Infeksion nga virusi herpes simplex tip 1 (hsv1)
Permes puthjes,
Infeksioni paresor asimptomatik por patogjeni qendron brenda ganglioneve trigrminale , dhe me aktivizimin e virusit shfaqen vezikula ne buze ose rreth vrimavd te hundes

Morfo:
Vezikujt fillojne si vater intraepiteliale e edemes qelizore , qelizat e infektuarw fryhen dhe zvikkojne inkluzione virale intranukleare acidofilike
Qelizar ngqnjehere bashkohen dhe formojne qelizat gjigande qe njihen si polikarione te multinukleuara

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kandidoza orale (pseudomembranoze)

A

Infeksion fungal (nga candida albicans) me i zakonshmi, tr njerezit me diabetus mellitus ose anemi
Morfo:
Nje ollake e bardhe aderente e ngjashme me gjizen , e shtrire kudo brenda kavitetit oral, e mbeshtjellur nga pseudomembrana dhe e perbere nga nje sere organizmash fungal te ngjitur ne mukozen qe ndodhet nen te

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Leukoplakia dhe eritroplakia

A

Leuko: njolle ose pllake mukozale e bardhe e mirepercaktuar qe shkakothet nga trashja epidermale ose hiperkeratoza
Te meshkujt e moshuar, ne mukozen bukale dhe qiellze
Mund te jene multifokale dhe difuze , te lemuara ose te ashpra ne trashjet mukozale
Shkaktar duhani
3 verzione tjera te leukoplakise pervec orales : leukoplakia me qime (te hiv, pllaka te bardha qe bashkohen kudo ne mukozen orale), leukoplakia verrukoze (sip e rrudhosur nga hiperkeratoza e tepert ) dhe eritroplakia /prekanceroze qe ka te beje me zonat e kufizuara te kuqe qe mund te jene te ngritura ose jo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kanceret e kavitetit oral dhe gjuhes

A

Me se shumti karcinoma me qeliza skuamoze
3 vendet kryesore: kufiri vermilion i aneve te buzeve te poshtme, dyshemejs e gojes, kufijte lateral te gjuhes se levizshme
Lezionet e hershme si trashje te kufizuara si perla te bardha ne gri te buzes
Rriten ne menyre ekzofitike dhe kriijojne lezione nodulare dhe perfundimisht lezione fungale ose kane prirje per nekroze qendrore duke krijuar ulcer kanceroze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Sialodeniti dhe llojet

A

Inflamacion i gj peshtymore dhe mund te kete origjine
-traumatike: mucolele (gjenden ne buzen e poshtme, most common, nga bllokimi ose ruptura e duktusit te gjendrrave peshtymore dhe rrjedh peshtyma ne indet perreth)
-virale: infeksioni viral i shytave (nga paramyxovirusi, shakkton inflamacion intersricial difuz dhe zmadhim te gjj peshtymore sidomos parotider )
-bakteriale: nga obstruksioni duktal pararendes (nga formimi i gureve -sialolithiasis), nga hyrja retrograde e baktereve ne kushtet e dehidrimit te rende sistemik si dhe edhe te personat me imunitet te kompromituar , me se shpeshti nga staph aureus dhe strep viridans , worst case scenario nekroze supurative dhe absces
-autoimune: sialodeniti kronik, nga prodhimi i ulet i peshtymes me inflaamcion pasues si psh sindroma sjorgen dhe sindroma mikulicz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Tumoret e gjendrrave te peshtymes

A

80% ne gj parotide
Shumica jon beninje
Beninje :
Adenoma pleomorfike beninje (tumori mbizoterues i parotideve)
Cistadenoma papillare limfomatoze (tumori Warthin )

Malinje te gj parotide :
Karcinoma mukoepidermoide

Tumori malinj i perzier: kur tumoret beninje paresore ose te perseritura jane te pranishme per shume vite mund te t ransformohen ne rumore malinje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Adenoma pleomorfike

A

Lezion qe rritet ngadale, i miredalluar dhe i inkapsuluar
Ne parotider siperfaqesore
Shkakton enjtje ne kendinn e nofulles

Morfo: tipari kryesor heterogjeniteti, qel tumorale formojne duktuse, acinuse, tubule dhe shirita qelizore
Qel epiteliale jane te rrethuara me strome te indit lidhor te lemuar qe ka ishij te dukshem kartilagjinoz ose kockor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tumori Wartin (cystandemoa papilare limfomatoze)

A

Lind nga indet heterotopike te gj te peshtymes qe kane ngecur ne nje nodul limfatik gjate embriogjenezes
Mase e vogel , e mirekapsuluar, sferike ose vezake, ka hapesira cistike qe permbajne mucine
Tiparet kryesore:
Epitel dyshtresor dhe ind limfoid mire i zhvilluar qe formon nganjehere qendra gjerminale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Akalazia

A

Oamundesia e sfinkterit te poshtem exofageal per tu relaksuar , kjo shkakton obstruksion finksional te ezofagut dhe dilacion pasues te ezofagut me proksimal
3anomalite e akalazise jon : aperistaltika , relaksimi i pjesshem /jo i plote i sfinkterit te poshtem exofageal dje tonusi i larte ne qetesi i sfinkterit te poshtem ezofageal

Akalazia primare: humbje e intervenimeve frenuese intrinsike te sfinkterit ezofageal te poshtem dhe muskujve te lemuar te trupit te ezofagut , inflamacioni ne vendin e pl myenterik ezofageal patognomike per semundjen , inflamacion mukozal dhe ulcerim proksimalisht sfinkterit ezo te poshtem

Akalazia dytesore: nga procese patologjike si psh semundja chagas (shkaterrim i pl myenterik te ezofagut, duodenit , kolonit dhe ureterit ) ose polimieliti dhe neuropatia autoimune ne diabet (crregullim i berthamave motore dorsale)

Akalazia ka disfagi perparuese dhe paaftesi per te transportuar plotesishr ushqimin ne stomak, si dhe naten regurgitimi dhe aspirimi i ushqimeve te patretura

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sindroma mallory weiss

A

Carjet longitudinale te ezofagut ne junksionin gastroezo , zakonisht pas operacioneve ose te konsumuesit e alkoolit , refluksi gastroezo

Nga shtypja qe krijohet nga largimi i permbajtjeve te lukthit gjate te vjellave, perkon me relaksimin e papershtatshem te muskulatures ne sfinkterin ezofageal te poshtem

Qartjet mund te prekin vetem mukozen ose te pentrojne ne mur , infeksioni i defektit mund tr qoje ne ulcere inflamacioni ose te mediastinumit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Varicet

A

Vena te dilatuara te ezofafut te njerezit me semudnjet e melqise
Kur qarkullimi bllokohet ngw cirroza ose najsen tjeter, gjaku rrjedh nga enet e vogla kolaterale qe nuk jane te afta per me mbajt kete vellim keshru qe presioni i dilaton keto ene dhe mund te qoje ne gjakderdhje

Morfo:
Vena te dilatuara te perdredhura , ne submukozen e ezo distal dhe stomakut proksimal,
Mund re ndodh dalja e aprregullt e mukozes se mbivendosur ne drejtim lumeni
Mukoza e gerryer dhe e inflamuar nga pozicioni i saj i ekspozuar dhe dobeson me tej indin mbeshtetes te venave te dilatuara

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ezofagiti

A

Inflamacion i ezofagut , pas demtimit te mukozes ezofageale
Shkaqe te ndryshme: refluksi gastroezo , intubimi gastrik i tejzgjatur , uremi etj

Morfo: ezofagiti i thjeshte dallohet si hiperemi e thjeshte me anomali histologjikenose virtuale
Mukoza me erozione epiteliale re bashkuara ose ulcerim total ne submukoze
3 tiparet kryesore nga refluksi: epzinofilia , hiperplazia , zgjatja e lamina propria te papillave

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ezofagiti kimik

A

Percillet me disfagi e ne raste te renda hemorragji, striktura perforim
Ndryshimet morfo jo specifike, ulceracione dhe akumulim neutrofilesh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ezofagiti infeksioz

A

Te eprsonat e imunokompromentuar
Nga herpes simplex, cmv , organizma fungal
Me fungje: primar ose komplikim i nje ulcere paraekzistuese
Te herpesvirusi: ulcera te dala, inkluzioni nukleare virale me qel epiteliale te degjeneruara
Me cmv: ulcerime me te ceketa, inkluzione karakteristike nukleare dhe citoplazmatike ne endotelin kapilar dhe qelizat stromale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ezofagiti nga refluksi

A

Lengjet gastrike demtojne mukozen
Ndikon alkooli, obesiteti, duhanpirja, depresantet etj
Morfo:
Hiperemia
Ne gerd te rende : eozinofilet rekrutohen ne mukozen skuamoze dhe percillen nga neutrofilet
Hiperplazi e zones bazale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ezofagiti barret

A

Zv i mukozes shumeshtresore(skuamoze) distale normale ne epitelin metaplazik kolumnar (cilindrik) qe permban qeliza kupengjajshme dmth si i lukthit
Shkaku eshte pershtwtja e epitelit ndaj ekspozimit kronik te ac gjate refluksit ezofageal
Komplikimet e ezofagitit barret : ulcerat, strikturat si dhe rrezik ka per zhvillim te adenokarcinomes

Morfo:
Mukoza kolumnare me ngjyre te kafte te zbehte , epiteli behet kolumnar
Qelizat goblet kane vakuola te dukshme mukoze qe ngjyrosen me te kalter, keto definojne metaplazine dhe karakteristike per ezofagitin barret

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Karcinoma ezofageale tipet

A

Karcinoma me qeliza skuamoze
Adenokarcinoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Karcinoma me qeliza skuamoze e ezofagut

A

Nga epiteli displazik , shkaktohet nga kalimi i vonuar i ushqimit permes ezofagut dhe kjo tejzgjat ekspozimin mukozal ndaj karcinogjeneve te forte si psh duhani alkooli, gjithashtu edhe faktore te tjere dhe gjenetik
Morfo:
Displazia epiteliale mukoze - karcinoma in situ - karcinoma invaziv
Lezionet e hershme te vogla jane si trashje te vogla, ngritje e mukozes, dhe mund te amrrin 3 forma
-masa polipoide ekzofitike (zgjaten ne lumen )
-ulcerime kanceroze nekrotizuese (ne thellesi )
-neoplazma infiltrative difuze (trashje dhe ngrutesim i murit dhe ngushtim i lumenit )

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Adenokarcinoma e ezofagut

A

Ezofafiti barret e shakkton
Abnormalitete kromozomale: mutacion i TP52, HER-2/NEU , beta catenin
Morfo:
Prekin 1/3 e ezofagut distal dhe akrdien gastrike proksimale
Ne fillim njolla te sheshta dhe pastaj masa te medha nodualre, kane tipare ulceroze dhe tregojne tipare infiltrative ne menyre difuze

21
Q

Gastriti kronik

A

Prania e ndryshimeve inflamatore te mukozes se lukthit qe dhkaktojne atrofine e mukozes dhe metwplazine eoiteliale
Shkaktohet nga bacili helicobacter pylori , 2 tipe te zhvillimit
Tipi antral: prodhim i larte i acidit , rrezik per zhvillim te ulcerave duodenale
Tipi pangastrik: atrofi mukozale multifokale, sekretim i ulet i acidit, rrezik i larte per zhvillim te adenokarcinomes
Gastriti autoimun: prodhimi i autoantritrupave kunder qel parietale te gjendrrave gastrike , deficienca e saj shkakton anemine pernicioze

Morfo: koncentrimi i h. Pylori ne mukusin siperfaqesor tr qel epiteliale
Infiltrwt i plazmociteve, limfociteve dhe makrofagjeve ne lamina propria , neutrofile ne brendi tr lamina propria , ka agregate limfoide (proliferim i indit limfoid)
Metaplazi intestinale: qelizat goblet dhe kolumnare absorbuese ne epitelin gastrik,
Atrofi e mukozes dhe metaplazi epiteliale

22
Q

Gastriti akut

A

Proces mukozal inflamator,me natyre te perkohshme
Inflamacioni shoqerohet nga hemorragjia ne mukozedhe ne disa raste erozion i epitelit siperfaqesor mukoxsl
Nga perdorimi i rende i aspirines, konsumi i tepert i alkoolit dhe duhanit , kta qojne ne qarje te mukozes, rrjedhja e pakesuar e gjakut mukozal, demtim i mukozes etj

Morfo:
Gastriti akut i lehte: lamina propria edeme e lehte , pak kongjestion vaskualr , neutrofile te shperndara,
Prezenca e neutrofileve mbi membrane bazale sidomos ne kontakt direkt me qel epiteliale eshte gjetje jonormale ne te gjithe pjeset e tgi dhe perfaqeson infoamacionin aktiv
Gastriti akut i rende: demtim mukozal i rende, erozion, humbje epiteli siperfaqesor,
Infiltrate mukozale neutrofilike dhe eksudate purulente
Hemorragji

23
Q

Cka jane ulcerat dhe cilat jane llojet me te zakonshme

A

Carje e mukozes , perhapet nga mukoza muskulare ne submukoze ose me thelle
Erozionet: carje e vetem epitelit te mukozes

Me te zakonshmet jon :
Ulcerat peptike ne stomak dhe duoden
Si dhe ulcerat akute gastrike

24
Q

Ulcerat peptike

A

Kronike, nga bakteri h pylori dhe perdorimi afatgjate i antiinflamatoreve nsaid
Lezione qe ndodhin ne secilen pjese te tgi dhe ekspozohen ndaj veprimit agresiv te lengjeve peptike acidike
Te rikthyeshme, te cirroza alkoolike, copd, insuficience renale kronike
Patogjeneza:
H pylori shkakton ulcere nga inflamacioni i shtreses se brendshme te stomakut ose permes shtimit te sekretimit me acide , dmth prodhimi i larte i citokinave proinflamatore (il1, il6, tnf, il8) qe aktivizojne neutrofilet e reja
Gjithashtu ndikojne produktet gjenike bakteriale , toksinat zhvillojne vacA, prodhimi i ureazes ,
Ndikon shtimi i sekretimit te acidit dhe demtimi i prodhimit te bikarbonatit duodenal
Mund te ndikoje edhe pergjigja e forte imune ne mukoze , agregimi i limfociteve B duke formuar folikuj

Te nsaids, ka gastrit akut eroziv, ulcerim akut gastrik, ulcerim peptik
Nsaid frenon sintezen e prostaglandines mukozale , rritet prodhimi i hcl dhe behet degradimi i barrieres mbrojtese

Shkaktare te tjere te ulceres:
Sindroma zoolinger ellison , duhanpirja, cirroza nga alkooli, kortikosteroidet , stresiiii

25
Ulcerat peptike morfo
Jane defekte te mukozes qe penetrojne ne submukoze dhe ne muscularis propria ose me thelle Forme e rrumbullaket, krater me buza te dala jashte, diametri 2-4cm Me se shumti ne murin anterior dhe posterior te pjeses fillestare te duodenumit dhe curvatura minor Rreth ulceres ka gastrik showqerues Rreth kraterit ka edeme te mukozes fqinje Baza e kraterit e paster Arteria e gerryer Ulcera e hapur kronike: 4 zona , baza dhe kufijte; zona e infiltrimeve aktive jospecifike; indi i granulacionit; cikatrikse kolagjenoze fibroze
26
Ulcerimi akut gastrik
Nga stresi i rende psikologjik, komplikimi i terapise me nsaid Demtim fokal akut peptik Lezionet perfshijne: Stress ulqerar (shoku,sepsa,trauma, ndodh nga vazokonstriksioni splanik) , ulcerat curling (ne duoden proci , djegie te renda) dhe ulcerat cushing ( lukth, duodenum ose ezofag te presioni i larte intrakranial, stomul i nc vagale nga presioni i alrte qe shkakton hipersekrecion te ac gastrik) Morfo: Te rrumbullaketa, diameter <1cm Erozione te ceketa (demtimi epitelit. Siperfaqesor) dhe lezionet e thella (penetrojne mukozen) Baza e ulceres me ngjyre kafe ne te zeze nga eritrocitet e ekstravazuara qe jane zberthyer nga acidi , te percjella me inflamacion transmural Stress ulcerat:mire te kufizuara, mukoza fqinje normale, mungon cikatrizimi dhe trashja e eneve te gjakut eshte karakteristike oer ulcerat peptike kronike
27
Tumoret gastrike
Tumoret mukozale Polipe Karcinoma
28
Polipet gastrike
Nodul ose mase mbi nivelin e mukozes qe e rrethon Nga : hiperplazia e qelizave epiteliale ose stromale, inflamacioni, ektopia ose neoplazia Llojet: Polipet inflamatore dhe hiperplazike E gjendrrave te fundusit Polipet adenomatoze Krijohen ne sfond te gastritit kronik
29
Polipet inflaamtore dhe hiperplazike
Kryesisht te pademshme 75% e polipeve Ne sfond te gastriti kronik dhe hiperplazise reaktive Morfo: Polipet e shumta, nuk jane neoplazma te verteta, Perberja: epiteli hiperplazik mukozal dhe stroma edematoze e inflamuar Forma ovale me diameter <1cm dhe te mbuluar me sip te lemuar Gjendrra foveolare te parregullta , te zgjatura dhe te dilatuara ne forme ciste Lamina oropria eshte edematoze dhe ka erozione ne sip
30
Polipet e gjjendrrave te fundusit
Nuk kane potencial neoplazik Ne menyre sporadike ndodhin dhe te personat me poliposis adenomatoze familjare Hiperplazi glandulare nga perdorimi i inhibitoreve te pompes proteinike Polipe mire te kufizuara, ne nivel te fundusot dhe corpusit Nga gjendrra te parregullta te dilatuara ne forme ciste qe mbulohen me qeliza parietale te sheshta dhe qeliza kryesore
31
Adenomat gastrike
Me te rrallat Ne sfond te gastriti kronik Me se shpeshti ne antrum Epiteli kolimnar i tipit intestinal Displazi epiteliale , zmadhim zgjatje dhe hiperkromazi te berthamave qelizore dhe pseudoshtresim Struktura kribriforme
32
Karcinoma gastrike
Me e shpeshta nga tumoret malinje, ka dy tipe -tipi intestinal: nga qelizat mukozale gastrike qe i jane nenshtruar metwplazise intestinale ne rastin e gastritit kornik -tipi difuz: de novo nga qel gastrike te likndura, nuk shoqerohet me gastrit kronik, shume pak i diferencuar
33
Adenokarcinoma e tipit intestinal
Faktori rrezikut: gastriti kronik nga h pylori Amplifikimi i HER-2/NEU dhe shprehja e larte e beta katenines Shoqerohet me atrofine e rende gastrike dhe metaplazine intestinale Morfo: tumori bulky dhe perbehet nga struktura glandulare Rriten pergjste kufinjve kohesive dhe formojne ose masa ezofitike ose tumor te ulceruar Qelizat neoplazike : kane vakuola apikale te mucines dhe sasi re madhe te mucines ne lumen glandular
34
Adenokarcinoma difuze e lukthit
Dallojme mutacionin E-cadherin si dhe mutacionet FGFR2 dhe shprehjen e alrte te metaloproteinazave Morfo: Karcinomat e pergjithshme: Vendi me i perhapur curvatura minor dhe oilorusi me antrum Karcinoma e hershme (kufizohet ne mukoze dhe submukoze) dhe karcinoma e perparuar(nen submukoze, ne murin muskular) 3 prirje te rritjes: ekzofite (zgjstet masa tumorale ne lumen dhe mundet te kete nje adenome), te sheshta ose te shtypura (ska mase te qarte ne mukozej jane vetem fshirje regjionale e sip normale) dhe te gerryera ( krater eroziv ne mur te stomakut , paraqiten te njejtat sikur te ulcerat peptike kronike) Varianti difuz: Ka model te rritjes infiltrative dhe jane te oerbera nga qelizat diskohesive me vakuola te medha te mucines qe shtyjne berthamen ne periferi dhe krijojne morfologjine e qelizave unaze Linitis plastica : stomaku i ngurte dhe i trashe nga pergjigjjet desmoplazike Metastazat ne nyjen wirchov ose ne vezore (tumori krukenberg )
35
Semundja inflaamtore e zorreve
Gjendje kronike qe rezulton nga pergjigjja imune lokale jonormale kunder flores normale te zorreve Mund ti prek te gjitha pjeset e zorreve por me se shumti prek ileumin (sem crohn) dhe kolonin (koliti ulceroz) Dy semudnje madhore: semundja crohn dhe koliti ulceroz Dallimi mes tyre : perhapja (koliti ne kolon dhe rektum ndersa crohn cdo pjese te tgi por me shume ileumin ) dhe paraqitja morfologjike e semundjes ne ate zone (koliti shkon deri ne mukoze dhe submukoze ) Patogjeneza: Predispozita gjenetike, pamjaftueshmerie per rregullim imun (qel cd4+, il17, tnf ), nxitja nga florat mikrobiale , defektet epiteliale (psh ne barrieren epiteliale intestinale) Ndryshimet morfologjike jane rezultat i akrivizimit te neutrofileve Diarrea hemorragjike e shpeshte dhe shkaktohet nga efektet e inflamacionit , kjo shkakton demtim te integritetit te barrieres mukozale epiteliale dhe humbjen e funksionit absorbues te qel epiteliale siperfaqesore
36
Semundja crohn
Sem inflamatore sistemike qe prek rruget gastrointestinale, mund te perfshije tere tgi por prek ileumin terminal me shume Karakterizohet nga prekja e kufizuar e zorres nga nje proces inflaamtor ne demtim mukozal, prania e granulomes jokazeozen, formimi i fistules Ndikon trashegimia dhe sistemi imunitar Morfo: Seroza eshte granulare me mgjyre gri , sip e zorres vishet me yndyra mezenterike, muri intestinal elastik dhe i trashe dhe lumeni i ngushtuar Tipari kryesor: guret e kalldremit Shfaqet ulcera mukozale vatrore, edema dhe humbja e eperberjes normale mukozale Carje mes paleve te mukozes Tiparet karakteristike: inflamacioni teper i kufixuar transmural i zorres (infiltrim neutrofilik), ulcerimi, demtimi mukozal kronik si dhe prania e granulomes jokazeoze
37
Koliti ulceroz
Sem ulceroinflamatore qe prek kolonin dhe kufizohet ne mukoze dhe submukoze Fillom ne rektum dhe perhapet deri te koloni , zakonisht prek rektuminndhe sigmoidin Mungojne granulomat dhe lezionet si guret e kalldermit Ulcerat e kufizuara ne shtresen mukozale, pak fibroze dhe nuk ndodh trashja intestinale Morfo: Mukoza regjenerohet dhe formon pseudopolipet Semundja shfaq shkaterrim te vazhdueshem te mukozes, hiperemi makroskopike dhe edeme, granularitet te shkrifet dhe hemorragji te menjehershme Shfaqet inflamacion, ulcerim dhe demtim kronjik (atrofi dhe metaplazi) Infiltrat inflamator difuz mononuklear ne lamina propria Fibroza submukozale, prishja e ndertimit mukozal dhe atrofia paraqesin mbetjet e semundjes se sheruar Mund te komplikohet ne karcinome
38
Polipet e zorreve
Masa qe zgjaten ne lumenin e zorres -joneoplazike(polipet hiperplazike, juvenile, hamartroze, inflaamtore) nga maturimi jonormal mukozal , inflamacioni ose demtimi -neoplazike: (polipe adenomatoze ose adenoma ) kane potencial malinj
39
Adenomat e zorres se trashe dhe llojet
Pararendes re karcinomes kolorektale Lezionet adenomatoze jane si rezultat i proliferimit epitelial dhe displazise Renditen nga tumore te vegjel me vile deri ne lezione te medha 4 lloje sipas struktures epiteliale -adenomat tubulare - ne gjendrra tubulare -adenomat viloze: zgjatime viloze -adenomat tubuloviloze: perzierje e te mesipermve -adenomat e dhembezuara sesile : kripte qe mbushin epitelin e dhembezuar , te ngjashme me polipet hiperplazike por kane karakter neoplazik Rreziku per tumor malinj: masa e polipit, ndertimi histologjik dhe ashpersia e displazise epiteliale
40
Adenoamt e zorreve morfo
-adenoamt tubulare : ne rektosigmoid , lezionet e vetme, adenomat me te medha kane kercellin dhe koka (epitel neoplazik) dhe shfaqet erozion siperfaqesor i epitelit -adenomat viloze: me te medhate dhe te rrezikshmet, ne rektum dhe sigmoid, jane sessile, diametri >10 cm , masa si lulelaker ose kadife -adenomat tubulovilozem perzierje e zonave viloze dhe tubulare
41
Sindromat familjare te polipozes
Crregullime autozomale dominante, ato mund te transformohen ne tumore malinje -polipoza adenomatoze familajre: 500-2500 adenoma qe mbulojje sip mukozale, shumica e polipeve jane adenoma tubulare -sindroma Gardner dhe sindroma Turcot: defekt ne gjenin APC sikur me siper -sondroma Peutz Jeghers: polipe hemartroze, pigmentim kutan dhe mukozal , autosomale dominante -sindroma Crown: polipe hamartroze
42
Karcinoma kolorektale (adenokarcinoma kolorektale)
Faktoret dietetike rrisin incidencen , gjithashtu faktoret farmakologjike dhe ndikimet gjenetike (sindroma lynch) Ka dy rruge te zhvillimit: 1) rruga ACP/beta katenine(sekuenca adenome-karcinome): paquendrueshmeria kromozomike e shpqeruar me akumulimin hap pas hapi te mutacioneve ne nje numer onkogjenesh dhe gjenesh tumor supresore. Fillimisht ndodh prolfierimi epitelial lokal qe ndiqet nga formimi i adenomave te vogls qe rriten progresivisht dhe behen me displazike dhe perfundimisht si kancer invasiv Gjithashtu nga humbja e gjenit tumor supresor APC , mitacioni K-RAS, delecionet 18 dhe humbja e p53 2)riparimi i perputhshmerise se gabuar (paqendrueshmeria mikrosatelitore) ose ndryshe rruga MSI: akumulim i mutacioneve ne sekuencat perseritese te ADN qe quhen mikrosatelite , keto jane te paqendrueshme dhe kjo qon ne paqendrueshmeri mikrosatelitore , kjo qon ne fenotip mutant Adenomat e dhembezuara sesile shfaqin msi(microsatellite instability) Morfo: Koloni proksimal: rriten si masa polipoide ekzofitike pergjate cekumit dhe kolonit ascendent Koloni disral: lezione unazore rrethore, prodhojne konstriksionet anulare te zorres dhe ngushtim lumeni Masa anaplazike te qarta, mire te diferencuara Shume prej tyre prodhojne mucine
43
Cka jane nga origjina kanceret e zones anale
Kryesosht me qeliza skuamoze
44
Tumori stromal gastrointestinal (gist)
Ndahet ne -tumor i muskujve te lemuar : me i shoeshti -tumor neural: tumore te n autonomik gastrointestinal -tumor i dyfishte: tumore te muskujve te lemuar dhe neural -tumore me mungese diferencimi: as neural as i muskujve
45
Limfoma gastrointestinale
Forma me e zakonshme eshte MALT kjo vjen nga qelizat B te indit limfoid te shoqeruar me mukozen MALT ne rruget git Zakonisht ne stomak, zorre te holle , kolon asc dhe desc
46
Karcinoidet (tumoret karcinoide)
Tumore malinje qe krijkhen nga qelizat endokrine te git Apendiksi vendi me i zakonshem Nuk metastazojne
47
Apendiciti akut
Inflamacion i apendiksit Shoqerohet me obstruksion nga fekalomat, guret e temthit, tumori ose krimbi Enterobius vermicularis Selretohet vazhdimisht mukus , rritet presioni sepse ka obstru dje keshtu shfaqet inflamacioni Mrofo: Seroza shnderrohet ne membrane te kuqe ne fazat e hershme , Formohen abscesi dhe ulcerime (tregon spendicitin akut me qelbezim) Me vone parsqitet edhe nekroza gangrenoze (tregon apendicitin gangrenoz skut ) Ka infiltrat neutrofilik ne shtresen muscularis propria
48
49