HC.11.2 - Theorie schizofrenie Flashcards
(22 cards)
wat is een psychose?
een periode van meer dan 24 uur waarbij je hallucinaties en/of wanen en/of gedesorganiseerd gedrag en/of gedesorganiseerd denken hebt.
waarom is >24 uur belangrijk bij psychose?
anders denk je eerder aan drugs intoxicatie. of na epileptisch insult of somatische problemen
wat zijn hallucinaties?
- Hallucinaties zijn waarnemingen die optreden bij afwezigheid van ermee corresponderende sensorische stimuli van het betreffende zintuig.
- Ze hebben voldoende werkelijkheidsgehalte om als waarneming opgemerkt te worden.
- Ze zijn niet onderhevig aan de wil
- Als je bijv. een jas misvat voor een persoon en het daarna wel zelf opmerkt is dit geen hallucinatie maar een illusionaire vervalsing.
Wat zijn wanen?
- Een waan is een persoonlijke, fundamentele, persisterende overtuiging die in strijd met de werkelijkheid en oncorrigeerbaar is, ondanks afdoende bewijs van het tegendeel.
- De overtuiging wordt door anderen in de (sub)cultuur van de patiënt beschouwd als onjuist, ongeloofwaardig of onmogelijk. (Kan bijv. ook binnen religieuze gemeenschappen normaal zijn)
- Bijv. ik ben ervan overtuigd dat mijn vrouw vreemd gaat, ik ben ervan overtuigd dat de maffia achter me aan zit.
Wat is gedesorganiseerd denken, spreken en gedrag?
- Formele denkstoornissen: stoornissen in het beloop en de samenhang van de gesproken taal als gevolg van stoornissen in het beloop en de samenhang van het denken. (De rode draad ben je kwijt)
- Gedesorganiseerd gedrag: een patroon van sociaal inadequaat, onvoorspelbaar, onlogisch, niet-doelmatig of ongepast gedrag, soms met agitatie, en gepaard gaande met een slechte zelfverzorging.
Wat zijn de kenmerken van schizofrenie?
De 3 belangrijkste symptoomclusters:
- Negatieve symptomen
o Affectieve vervlakking
o Initiatiefverlies
- Cognitieve problemen
o Aandacht, (werk) geheugen, verwerkingssnelheid, leren
- Positieve symptomen (er is te veel in je hoofd)
o Wanen
o Hallucinaties
o Gedesorganiseerd spreken (en denken)
o Gedesorganiseerd gedrag
De symptomen met uitzondering van cognitieve problemen moeten een half jaar aanwezig zijn voordat je de diagnose schizofrenie kan stellen.
Welke negatieve symptomen kunnen voorkomen bij schizofrenie?
- Affectieve vervlakking: je kan niet goed de emoties van patiënten zien.
- Initiatiefverlies
- Apathie
- Gedachtearmoede
- Alogie/spraakarmoede
De anti-psychotische medicijnen werken goed op de positieve symptomen maar doen heel weinig op de negatieve symptomen.
welke cognitieve problemen kunnen voorkomen bij schizofrenie?
- Informatieverwerkingssnelheid
- Executieve functies
- Aandacht
- Werkgeheugen
- Geheugen en leren
- Sociaal-cognitieve functies
Er is niet één cognitief domein heel specifiek aangedaan bij schizofrenie.
Wat is de bijpassende diagnose? Minder dan een maand: hallucinaties, wanen, gedesorganiseerd gedrag en gedesorganiseerd denken.
Kortdurende psychotische stoornis (iemand moet binnen een maand hersteld zijn).
Wat is de bijpassende diagnose? Duurt meer dan 6 maanden, cognitieve problemen, hallucinaties, wanen, gedesorganiseerd gedrag, gedesorganiseerd denken, negatieve symptomen.
Schizofrenie. Je hoeft niet alle kenmerken te hebben en de periode mag ook wat korter zijn als de patiënt ervoor is behandeld.
Wordt het risico op schizofrenie genetisch bepaald?
Schizofrenie is deels erfelijk bepaald en deels door omgevingsinvloeden. Als je ééneiige tweelingbroer/zus schizofrenie heeft dan heb je 50% kans om het ook te krijgen.
Welke omgevingsfactoren hebben invloed op het ontwikkelen van schizofrenie?
- Cannabisgebruik
- Wintergeboorte: somatische stressor omdat er meer infecties zijn in die periode.
- Stedelijke omgeving
- Stress
- Obstretische complicaties
- Sociale uitsluiting
Wat is de bijpassende diagnose? Duur 1-6 maanden: cognitieve problemen, hallucinaties, wanen, gedesorganiseerd gedrag, gedesorganiseerd denken, negatieve symptomen.
Betreft een schizofreniforme stoornis. 80% blijkt uiteindelijk schizofrenie te hebben en een ander deel blijkt uiteindelijk een andere psychiatrische stoornis te hebben. Een ander deel heeft uiteindelijk geen psychiatrische stoornis of geen chronische psychiatrische stoornis.
Wat is de behandeling bij psychosespectrumstoornissen?
- Neurobiologische behandeling
o Antipsychotische medicatie (eerste behandeling)
o ECT: elektroconvulsietherapie
o rTMS: repetitieve transcraniële magnetische stimulatie - Psycho-educatie
- Psychologische behandeling
- Psychosociale behandeling/ondersteuning
Waar werken antipsychotica op?
Ze werken op:
- Hallucinaties
- Wanen
- Gedesorganiseerd gedrag
- Gedesorganiseerd denken
- Manische klachten
Medicijnen werken niet goed voor de cognitieve problemen en negatieve symptomen.
Wat zijn de bijwerkingen van antipsychotica?
- Bewegingssymptomen
- Subjectieve symptomen
- Metabole symptomen
- Seksuele symptomen
- Neuroleptisch maligne symptomen
o Gestoord bewustzijn
o Koorts
o Spierrigiditeit (met verhoogd creatinekinase in serum)
Wat is hier de diagnose? Middelengebruik leidend tot: cognitieve problemen, hallucinaties, wanen, gedesorganiseerd gedrag en denken.
Psychotische stoornis door een middel. Sommige mensen kunnen door een middel langer dan 24 uur psychotisch zijn, dan gaat het dus niet om een intoxicatie. Dit is wel de reden waarom we op de afdeling een paar dagen wachten voordat we starten met antipsychotische medicatie. Omdat in sommige gevallen als de drugs uit het systeem raken de psychose ook overgaat.
Wat is hier de diagnose? Somatisch probleem wat leidt tot cognitieve problemen, hallucinaties, wanen, gedesorganiseerd gedrag en denken, wisselend bewustzijn.
Een delier. Opvallende hieraan is het wisselende bewustzijn, psychose, schizofrenie, etc. is allemaal met een helder bewustzijn. Een delier mag ook korter dan 24 uur duren. Een delier kan ook optreden bij een intoxicatie met drugs. Het is een ernstig somatisch probleem en niet een psychiatrisch ziektebeeld.
Als het zich zonder wisselend bewustzijn presenteert dan gaat het om een psychotische stoornis door een somatische aandoening. Je behandeld hier met antipsychotica maar je moet ook het lichamelijke probleem gaan aanpakken.
Wat is de diagnose? Als je meer dan 6 maanden schizofrenie klachten hebt + manische klachten en somberheid.
Schizoaffectieve stoornis. Deze mensen hebben dus kenmerken van een schizofrenie en kenmerken van een bipolaire stoornis. Qua erfelijkheid en familieanamnese liggen deze stoornissen dicht bij elkaar. Je behandeld deze mensen voor allebei de stoornissen tegelijkertijd: stemmingsstabilisator + antipsychotica.
Wat is de diagnose? Langer dan een maand alleen wanen.
Waanstoornis. Komt vaak voor op wat oudere leeftijd.
Wat is de diagnose? Psychomotore ontregeling samen met gedesorganiseerd gedrag en denken.
katatonie
Wat is hier de diagnose? Somberheid afwisselend met manische klachten en soms wanen.
Bipolaire stoornis. Op de top van de manie of de depressie kunnen mensen de contact met de werkelijkheid kwijtraken en zich presenteren met wanen. Wanen treden niet bij iedereen met een bipolaire stoornis op.
