HC15.6: Anafylaxie Flashcards
(17 cards)
Anafylaxie
- Syndroom dat voort kan komen uit allergische en niet-allergische aandoeningen
- IgE bindt aan mestcel
- Mestcel heeft IgE-receptoren met een niet-specifiek gedeelte en specifiek gedeelte waar het allergeen aan kan binden
- Door activatie van mestcellen worden de reeds gevormde mediatoren uitgestoten en vindt er binnen seconden/minuten een allergische reactie plaatst en in het ergste geval een anafylactische shock
- Allergische ontsteking ontstaat door een ander deel van het immuunsysteem en daarom vindt later pas de late reactie plaats
Vier orgaanstelsels bij anafylaxiee
- Huid- en slijmvliezen
- Luchtwegen
- GI stelsel
- Circulatie
Meeste mensen hebben huidklachten en 2/3 last van longen en/of circulatie
Kan heel mild beginnen met klachten van huid (roodheid, jeuk, urticaria, angio-oedeem) en geringe neusklachten (niezen, loopneus, verstopte neus) of tranende en jeukende ogen
Andere verschijnselen anafylaxie
- Tongzwelling
- Glottisoedeem
- Misselijkheid
- Braken
- Buikpijn
- Diarree
Kleine kinderen vaker urticaria en maag-darmklachten dan jonge kinderen
Ernstige benauwdheid en lage BD heel weinig bij jonge kinderen
Definitie 1 anafylaxie
Acute reactie (minuten-uren) met betrokkenheid van huid of mucosa (urticaria, pruritis, oedeem lippen, tong, uvula)
Met een van de volgenden:
- Respiratoire klachten of insufficiëntie (dyspnoe, bronchospasme, stridor, afgenomen piekstroom, hypoxie)
- Verlaagde BD of hiermee gepaard gaande symptomen
LET OP: patiënt hoeft bij deze definitie niet blootgesteld te zijn aan allergie
Definitie 2 anafylaxie
Twee of meer van onderstaande symptomen ontstaan acuut (minuten-uren) na blootstelling aan allergeen:
- Huid of slijmvliezen (jeuk, roodheid, galbulten, zwellingen, urticaria, angio-oedeem)
- Respiratoire klachten of insufficiëntie (benauwdheid, droge hoest, heesheid, stridor, hypoxie)
- Verlaagde BD of hiermee gepaard gaande symptomen (minder goed aanspreekbaar, onrust, hoge hartslag, buiten bewustzijn raken, syncope, collaps, incontinentie)
- Persisterende GI klachten (buikpijn/krampen, diarree, misselijk, braken)
Definitie 3 anafylaxie
Solitair een verlaagde BD na blootstelling aan een voor patiënt bekend allergeen
Hoogte BD om te kunnen spreken van anafylaxie verschilt per leeftijd:
- <1 maand-1 jaar: systolische BD<70 mmHg
- 1-11 jaar: systolische BD 70-90 mmHg
- 11+: systolische BD<90 mmHg
- Volwassenen: systolische BD<90 mmHg of afname meer dan 30% van systolische BD t.o.v. uitgangswaarde
Oorzaken van IgE gemedieerde anafylaxie
- Insecten gif: wesp, bij, hommel
- Voedsel: pinda, noten, melk
- Voedselafhankelijke inspanning geïnduceerde anafylaxie: anafylaxie door inspanning na bepaald voedingsmiddel
- GNM: anesthesie, B-lactam, chloorhexidine
- Latex
Oorzaken van niet IgE gemedieerde anafylaxie
- Koude urticaria
- Systemische mastocytose
- COX1 remming (NSAID)
- Voedselafhankelijke inspanning geïnduceerde anafylaxie
- Activatie stollingscascade
- Activatie bradykinine generend systeem
- Complement activatie: C3a en C5a productie
- Directe activatie mestcellen (mannitol, dextranen, contrast, spierverslappers)
- IgG gemedieerd
- Vormen van immuuncomplexen
- Neuropeptide release
- Idiopathisch
Tryptase
- Mestcellen in handen en voeten
- Slangengif onwerkzaam maken
- Mortaliteit voorkomen
- Verhoogd wijst erop dat mestcellen geactiveerd zijn
- Een half uur tot 3 uur na blootstelling verhoogd
Hoe kan je anafylactische reactie hebben die niet bij elke blootstelling optreedt?
Mensen die vaak blootgesteld zijn aan allergeen en dan korte periode refractair zijn geworden waardoor er geen nieuwe reactie optreedt
Schaal van Müller voor ernst anafylactische reactie
- Fors lokale reactie (LLR): oedeem, erytheem, jeuk, diameter >10cm, piek na 24-48 uur
- Graad 1: gegeneraliseerde jeuk, urticaria/erytheem
- Graad 2: klachten van graad 1 met gegeneraliseerd oedeem, misselijkheid, braken, licht gevoel hoofd, niet uitstralend drukkend gevoel op borst, buikpijn, diarree
- Graad 3: klachten van graad 2 met stridor, heesheid, dysfagie, onduidelijke spraak en dyspnoe
- Graad 4: cyanose, hypotensie, collaps, incontinentie, bewusteloosheid, ernstige hartritmestoornissen, al of niet met klachten van graad 1, 2, 3
Belangrijkste verschil tussen verschillende categorieën is de lokale reactie bij graaf 1 en de systemische reacties bij hogere graden
Acute behandeling anafylaxie
- Adrenaline via auto-injector
- Verhelpt acute klachten
Lange termijn behandeling anafylaxie
- Subcutane immunotherapie met allergeen
- Tijdens instelperiode niet in contact met allergeen komen
- Psychologische ondersteuning na anafylactische shock
Acute boekje stappen
- Controleren of er wel anafylactische reactie is
- Bij ja dan allergeen wegnemen
- Beoordelen met ABCDE
- Direct adrenaline/epinefrine geven
- Als na toediening adrenaline geen verbetering optreedt binnen 5 minuten dan nieuwe dosis geven
- Als daarna nog geen verbetering dan IV toediening
Effecten adrenaline
- Beta 1 adrenerg effect: verhogen contractiekracht, verhogen hartritme
- Beta 2 adrenerg effect: verlagen cAMP (intracelllair) waardoor voorkomen van vrijkomen histamine, bronchodilatatie
- Alfa 1 adrenerg effect: perifere vasoconstrictie, verhogen BD, afname larynxoedeem
Bifasische reactie
- Het optreden van een tweede anafylaxie na enkele uren
- Komt in maximaal 20% van gevallen voor
- Tweede reactie kan milder, even ernstig of ernstige zijn
- Alleen voorzichtig voorspellen hoe ernstig deze late reactie zal zijn, dus meeste mensen zeker 12 uur in ziekenhuis
- In overige gevallen is 4 uur observatie voldoende
Bij acuut angio-oedeem
- Complementfactor 4 (C4) aanraden
- Verlaagd bij C1-esterase deficiëntie
- (Zeldzame) oorzaak voor niet-allergische anafylaxie
