Neurologische oorzaken van duizeligheid Flashcards
(23 cards)
Wat vraag je aan pt bij duizeligheid?
Hebt u het idee dat u terwijl u stilstaat de wereld om u heen beweegt?
anamnese duizeligheid
- Niet teveel aandacht geven aan karakter duizeligheid
- Aandacht voor timing
o Acuut, chronisch
o Continu of episodisch
o Duur: minder dan een minuut, minuten tot uren, uren tot dagen - Triggers: houdingsverandering of medicatie
o Bij 40% van de middelen in het farmacotherapeutisch kompas heeft duizeligheid als bijwerking
Anti-epileptica
NSAID
Salycilaten
Diuretica
Sedativa
Anti-depressiva
Aminoglycosiden
Je moet ook rekening houden met geslacht en leeftijd. Verder zijn voorgeschiedenis, comorbiditeit en intoxicaties van belang. Bij maligniteit in de voorgeschiedenis alert zijn!
perifere oorzaken duizeligheid
- Neuritis vestibularis
- Labyrinthitis
- Fractuur os petrosum
- Ruimte innemend proces
- BPPD
- Meniere
centrale oorzaken duizeligheid
- 80% herseninfarct/bloeding
- MS
- Arnold chiari malformatie
- Ruimte innemend proces
- Vestibulaire migraine
Dodelijke d’s uitvragen bij verdenking centraal probleem
Hiermee vraag je functiestoornissen van je hersenstam uit:
- Diplopie
- Dysartrie
- Dysfagie
- Dysfonie
- Dysmetrie
- Dysesthesie
- Drop attacks
- Down-up distorsies (tilt illusies)
onderzoek perifere nystagmus
- Nystagmus verschijnt of neemt toe bij wegnemen van fixatie
o Frentzelbril
o Head shaking nystagmus - Gemengd horizontale ratotoire nystagmus is karakteristiek voor unilateraal functieverlies
- Kiepproef volgens Dix-Hallpike
Kan je een perifere vertigo hebben zonder oogbalmotoriekstoornis?
nee
Hoe ontstaat nystagmus?
Nystagmus ontstaat doordat je ene evenwichtsorgaan harder trekt aan je oogbol aan de andere. Dus als je een stoornis hebt naar links zal je oog naar links naar het evenwichtsorgaan gaan en zal rechts gaan compenseren = nystagmus.
- Langzame slag gaat richting kapotte evenwichtsorgaan
- Snelle slag gaat richting gezonde evenwichtsorgaan
Centrale nystagmus
- Geen nystagmus
- Fixatie heeft weinig effect op de nystagmus
- Pure horizontale, verticale of rotatoire nystagmus
- Omkeren van de nystagmus (blikrichtingsnystagmus)
focale uitval en specifieke tests
HINTS
- Head impulse: kan iemand normaal kan fixeren bij een hoofdbeweging
o Vooral gestoord bij functiestoornis van het evenwichtsorgaan
- Nystagmus
- Test of Skew: een oog afdekken, soms treedt er een correctie op wat duidt op een hersenstam functiestoornis
Skew deviation bij focale uitval
- Ataxie
- Langebaanverschijnselen
- Hersenzenuwuitval
- Meningeale prikkeling
- Loopfunctie
Kenmerkend voor herseninfarct
- draaiduizelig en collaberen na toiletbezoek
- misselijkheid en braken
- niet duizelig bij liggen, wel bij bewegen
- omkerende nystagmus
- valneiging
- geen bloeding te zien op CT
lokalisatie herseninfarct of bloeding
- Cerebellum
- Hersenstam
- Thalamus
- Basilaris trombose
symptomen herseninfarct/bloeding
duizeligheid, braken, ganginstabiliteit, hoofdpijn. Meestal geen pijn
Etiologie herseninfarct/bloeding
- Embolisch
- Microvasculair
- Dissectie (CAVE: geen CVRF, soms trauma/nekpijn)
Cave: secundaire zwelling/hydrocephalus
Waar duidt een down-beat (verticale) nystagmus op?
centrale oorzaak
MS en vertigo
5% presenteert met vertigo.
- Vertigo en/of onvast ter been is veel voorkomend (15%).
- Nabijheid laesie vestibulaire kernen aan het vierde ventrikel en entry zone CN IX/mediale vestibulaire kern
! Houding of beweginsafhankelijkheid sluit een centrale etiologie niet uit !
centrale positionele vertigo
Liggend op de rug, draaiduizeligheid en puur rotatire nystagmus enkele seconden na draaien van het hoofd naar links. Persisteert 1 minuut en verdwijnt dan weer. Uitputting na enkele herhaling van de positie.
BPPD
Otolieten in de endolymfe van het vestibulaire apparaat
- Incidentie 1.6% algemene populatie
- Hoofdletsel en immobilisatie risicofactoren
- Met name posterieure kanaal
Wanneer afwijkende Dix Hallpike?
- Latentie van nystagmus
- Upbeat torsioneel
- Neemt af na 10-20 sec, veelal weg na 30-40 sec, niet langer dan 60 sec
- Uitputbaar bij meerdere malen kiepen
BPPD reageert op Epley manoevre
Zeldzamere oorzaken van duizeligheid
- Arnold Chiari malformatie
- Menieres disease like syndrome
- Vertigo
- Dizziness
- Disequilibrium
Niet-goedaardige perifere duizeligheid
- Acousticus neurimnoom/schwannoom goedaardige tumor op vervelende plek
- Mono radiculitis CN9 als uiting van inflammatoire ziekte
- Denk bij multipele hersenzenuwuitval aan andere etiologiën
