Pols-hand pathologie Flashcards
(45 cards)
1
Q
artritis verdeling
A
aantasting & kapsulair patroon
- gewrichten typisch artrose
- DIP: flexie > extensie
- CMC1: repositie - gewrichten typisch RA
- DRUG: supinatie
- MCP: flexie > extensie - andere
- gewrichten gecombineerde aantasting = PIP: flexie > extensie
- kapsulair patroon RC: flexie = extensie
2
Q
traumatische artritis
A
- oorzaak
- ernstige & slechte verzorgde contusie
- (intra-articulatire) fractuur
- kort na trauma of laattijdig - onderzoek
- diffuse zwelling
- pijn
- ROM-beperking = capsulair patroon
- verminderde translatie maar ook musculaire verkorting
–> mobiliseren & stretchen - therapie
- PEACE & LOVE afh van irriteerbaarheid
- educatie over pathologie
- relatieve rust
- compressie & elevatie voor zwelling
- pijnvrije oefeningen
3
Q
niet-traumatische artritis
A
- oorzaak
- niet duidelijk
- systeemziektes navragen vb: RA - klinisch onderzoek
- meerdere gewrichten
- lokale pijn
- zwelling
- capsulaire bewegingsbeperking - therapie
- protectie
- educatie = gewrichtbescherming & provocatie vermijdenn
- hoge irriteerbaarheid = elevatie & pijnstilling
- lage irriteerbaarheid = mobiliseren, neuromusculair & spierversterkend
4
Q
reumatoïde artritis
A
- voorkeurslocatie hand
- radiocarpaal & intercarpaal
- PIP
- CMC
- MCP
- nooit DIP - andere voorkeurslocaties
- voeten ≈ handen
- cervicale wervelzuil - kliniek
- ochtendstramheid
- nachtelijke pijn
- infalmmatoire zwelling
5
Q
kenmerken van reumatoïde artritis
A
- periarticulaire osteoporose
- hypereamie door onsteking
- uitspoeling van kalk
- vroegtijdig - pocket erosies
- pannus weefsel aan rand van gewricht
- bot dat niet door KB-bedekt is binnen gewricht
- vroegtijdig - latere kenmerken
- vernauwing gewrichtspleet
- wazige aflijning gewrichtspleet
- (sub)luxaties door lig. destructie in hele hand
- deviatie van assen
- secundaire artrose
- laattijdig = ankylose - ulnaire deviatie van alle vingers
- en coup de vent
- sterkere krachten van pezen ulnair
6
Q
andere vormen van artritis
A
- oorzaak
- psoarisis = nagels & huid vooral elleboog
- jicht = voeten vooral MT1 - kenmerken psoriasis artritis
- ook DIP aangetast
- worstvormige vingers = inzakking & dikker worden
- ankyloses
7
Q
algemeen artrose
A
- hoger risico
- post-traumatisch
- artritis
- repitieve zware belasting
- obesitas
- hypermobiliteit
- vrouwen = hormonaal - locaties
- rhizartrose CMC1 = meest frequent
–> vaak na oude Bennet-fractuur
- DIP
- RC-gewricht
- STT
8
Q
symptomen artrose
A
- symtomen
- eerste = botaanwas
- later = pijnlijke axiale compressie
- kracht & fijne grepen worden moeilijker
- ROM verlies - andere
- stramheid op einde van de dag
- alginatiestoornis
9
Q
complicaties bij atrose
A
- TFCC
- radio-carpale artrose = vernauwing
- ook vernauwing ulnair = TFCC zal altijd sterk beschadigd zijn - hemochromatose
- opstapelinsziekte van lever
- artrose MCP III & soms II - duim
- STT vaak zamen met CMC-I
- indien CMC-I onaangestast is = alarmteken
- CPPD calcium pyrofosfaat depositie dissease
- pseudojicht in STT
10
Q
CMC1 artrose
A
- inspectie
- shoulder sign = uitstekend bot bij radiale overgang onderarm
- hyperextensie MCP1
- hand is smaller = duim in flexie-adductie stand
–> grijpen wordt moeilijker door minder ROM naar hand openen - kliniek
- pijn aan thenarmusculatuur
- kapsulair patroon - TO
- positieve grinding test = axiale compressie op duim + draaien
- tractie = pijndempend <=> artritis
- translatie = ROM
- stabiliteit MCP1 = hyperextensie ter compensatie
- objectivering
- MMT EPB-APB
11
Q
CMC1 artrose pijn & ROM
A
- oorzaak van pijn
- goed = perfecte boog maken met perfecte krachtverdeling
- artrose = MCP doorzakking - pijn
- rust
- bescherming = spalken die MCP doorzakking voorkomen
- gewrichtseducatie = juist gebruik van duim
- tractie - ROM
- angulaire mobilisatie
- tractie
- translatie
12
Q
CMC1 artrose kracht
A
- kracht
- EPB
- APL
- FPB = tegen hyperextensie
- interossei dorsales 1 - fijnmotorische oefeningen
- proprioceptie = CMC1 naar palmarie abductie & extensie
- pincet greep
- functionele oefeingen
- toevoegen van weerstand met rekker
13
Q
andere therapie voor artrose
A
- algemeen
- artrose is niet te genezen
- teveel pijn = doorverwijzen handchirurg - corticoïd-injectie
- indien nog geen kine = combinatie met kine
- indien wel al kine = combinatie met goede duimbrace
- variërent effect - chirurgisch
- prothese = slechtere kwaliteit hand
- trapeziectomie
14
Q
vinger artrose
A
- inspectie
- DIP Heberden = meer frequent
- PIP Bouchard - kliniek
- pijn IP
- ROM beperking = kapsulair patroon - TO
- tractie
- translatie
- objectiveren = goniometrie & handgrijpkracht
- MMT FDS-FDP
- stabiliteit MCP-IP
15
Q
vinger artrose therapie
A
- pijn
- rust
- nachtsplak met volledig hand
- overdag buddy tape
- gewrichtseducatie
- dikkere handvaten = minder eindstandig & pijn
- tracties - ROM
- angulair
- tractie
- tranlsatie - oefentherapie
- kracht
- funcitoneel
16
Q
spectrum van lig. aantasting
A
- contusie
- irritatie = tijdelijke pijn
- hoog actueel
- actief & passief beperkt
- steunname pijnlijk - laxiteit
- congentiaal of posttraumatisch
- primaire of secundaire klachten
- oor raken met arm rond hoofd
- duim kan pols raken
- groote translatie ROM carpalen - instabiliteit
- volledige leasie of hypermobiliteit
- laag actueel
- BFO negatief
- actieve ROM is wisselen
- positieve articulaire provocatie
17
Q
overgang naar instabiliteit
A
- oorzaken
- hyperlaxiteit
- repititieve microtraumata - gevolg
- vage klachten
- afweerspanning
18
Q
SL & LT pathologie
A
- algemeen
- SL vaak beschadigd
- LT minder - oorzaak
- door trauma = hyperextensie
- zware belasting in DF = turners, gymnasten & judo
- na geforceerde wringbeweging
- chronische microtraumata
- artrose
- hypermobiliteit - gevolg
- instabiliteit voor hele pols = volledig doorzakken & grotere gapping
- snelle klachten
- sneller artrose - andere klachten
- musculotenidogene symptomen = overuse & disuse
- klikken & blokkades van pols
19
Q
kliniek instabiliteit
A
- pijn
- pijn op interval
- SL = radiale klachten
- LT = ulnaire klachten - mobiliteit beperking
- vaak alles beperkt
- geen capsulair patroon
- vooral DF - kliniek
- vaker naar dorsaal instabiliteit
- ongebgrepen polsklachten = klikken & afweerspanning
- afgenomen handknijpkracht
20
Q
andere effecten instabiliteit
A
- DISI dorsal intercalated segment instability
- scapho-lunaire dissociatie
- scaphoid kantelt naar palmair = flexie & pronatie
- os lunatum kantelt naar dorsaal = extensie & supinatie
- counter rotation
- normaal tegengehouden door SL
- zorgt voor dorsale gapping
- kan ook bij schaphoid fracturen of pseudartrose - SLAC-wrist = scaphulolunate advanced collaps
- laattijdige complicatie bij geen therapie
- os capitatum gaat door krachtuitoefening naar proximaal opschuiven
–> diastase wordt groter
- verminderde carpus hoogte
- artrose tussen scaphoid/radius & captitatum/lunatum
- therapie = proximale rij wegnemen - musculaire dys/overuse bij instabiliteit
- compensatoire houding
- stabiliteit door spieren idpv statische stabilisatoren
21
Q
beeldvorming instabiliteit
A
- kenmerken op RX
- scaphoid verkorting = kanteling
- lunatum kanteling
- diastase = grotere gewrichtspleet - opsporen = volgorde (verder gaan indien negatief)
- AP & laterale opname
- ulnaire deviatie opname & vuistgreep opname
- stress opname
- MR/arthrografie
(- videofluoroscopie)
22
Q
testen instabiliteit
A
- differentieren structuur
- articulair onderzoek
- radiaal bij SL
- ulnair bij LT - provocatie testen
- Watson test
- SL ballotment
- LT ballotment - objectief
- goniometrie
- handknijpkracht
- SLT & MMT flexoren
23
Q
therapie instabiliteit
A
- contusie = peace & love
- instabiliteit
- enkel conservatief indien beperkte schade
- rustspalk
- carpale mobilisatie
- oefentherapie - correcte positioinering
- MC3 is in verlengde van onderarm & 20-25° DF
- proprioceptie
- tonificatie
- stabilisatie
24
Q
SoMC-schema
A
= Sensorimotor control-based program
- 1e fase = proprioceptie vroege fase
- juiste postie met gesteunde onderarm
- onbelaste & kleine bewegingen
- belasting onder 0,5kg - 2e faseproprioceptie late fase
- juiste positie met beweging van arm
- bewuste & selectieve spiercontracties
- accent op bepaalde spieren mogelijk
- belasting onder 2kg - 3e fase = tonificatie
- wrist-curls boven 2kg
- SL-probleem = ECRL/N of FCU
- DRUG of LT probleem = ECU
- arm in pronatie of neutrale positie - 4e fase = bewust controle
- juiste positie
- tegen externe verstoringen - functionele belasting
25
handfracturen
1. effecten na trauma = chronologisch
- inflammatie
- pijn & zwelling = TRASP
- immobilisatie
- verstijving
1. type
- aan arts vragen & foto's
- Pouteau-Colles = dorsale verplaatsing radius & meest frequent
- Smith = volaire verplaatsing
1. algemeen therapie
- zo vroeg mogelijk immobilisatie doorbreken
- met vingerpees-glijoefeningen = 5 standen
26
andere prognostische factoren
1. breuk prognose
- dwars < schuin < communatief
- intra- < extra-articulair = intra zorgt op lange termijn voor artrose
- basis, schacht of subcapitaal
- open < gesloten = open heeft veel meer complicaties
--> infectie gevaar & meer weke delen letsel
- niet < gedisloceerd
1. distaal lidmaat
- vaak aders/zenuwen aangetast
- roken & diabetes
1. persoonlijkheid
- arbeidsongevallen = slechte prognose
- zelfstandigen = proberen zo snel mogelijk terug actief te zijn
27
orthopedisch: distale radius fractuur
= breed spectrum
1. types
- type 1 = extra-articulair
- type 2 = intra-articulair
- type 3 = juxta-articulair
1. orthopedische evaluatie
- letsel = traumatisch
- natuurlijk herstel = botherstel
- chirurgie = intra-articulair
--> ontstaan van trapstand
1. chirurgie
- techniek = osteosynthese
- herstel = bot
3. toegangsweg
- volaire Henry approach
- tussen pezen
28
acute therapie & contra-indicaties bij breuken
1. gips
- 6w immobilisatie
- nadien = alles mogen doen bij goede consolidatie
1. osteosynthese materiaal
- 2-5d immobilisatie
- passief niet betrokken gewrichten
- meteen oefenstabiel = onbelaste oefeningen
- 6w CI weerstandsonderzoek & belast oefenen = betrokken & nietbetrokken
2. pinnen = niet meteen oefenstabiel
29
testing na breuk
1. BFO
- bepaalt alles voor therapie & verdere test
- na gips = alles mag
- plaat fixatie = passief niet betrokken & weerstand niet
2. TO
- dd van beperkingen = zwelling, articulair, musculair
- altijd objectiveren
30
therapie na breuk
1. oedeem reductie
- hoogstand met mitella
- drukverband
- actieve mobilisatie = verkleving voorkomen
1. ROM gips
- mobiliserende oefeningen
- translaties
- angulair & MWM
2. ROM plaatficatie
- niet betrokken zelfde als gips
- betrokken = actief onbelast
--> na 8w wel
2. kracht
- na 8w
- proprioceptie training = heel vaak nodig bij afwijkende stand
- polsspieren voor grijpen
- disbalans herstellen
- functionele grijpoefeningen
31
behandel strategien na vinger fractuur
1. gips = 3-4w immobilisatie
- extra articulair & niet gedisloceerd
- gedisloceerd maar stabiel na repositie
- dwarse of schuine breuken
1. Suzuki-tractie
- fractuur basis middelste phalanx
- PIP uit elkaar getrokken & gefixeerd
- beweging mogelijk maken
1. andere
- osteosynthese
- Zimmer atelle = alluminum fixatie
- buddy tape
32
onderzoek na vingerfractuur
1. inspectie
- lichte blauwverkleuring vingers = altijd foto nemen
- scheefstand van vingers
1. BFO gips = alles mag
2. BFO plaat
- actief
- passief niet betrokken structuren
- weerstand niet
2. andere = afh van BFO
- differentiatie FDP/S
--> stijve PIP = nachtmerrie
- objectiviteren
- stabilisteit
33
therapie na vingerfractuur
1. hoofddoel
- alle weke delen doen glijden
- verklevingen voorkomen
2. oefeningen
- proximale/distale gewrichten mobiliseren indien gips
- elastische tape = fascia doen meebewegen
- alle oefeningen mogelijk maar moet functioneel zijn
3. 5 handposities
- elke positie aannemen & daartussen terug strekken
- 10x elk uur bij veel zwelling
34
scaphoid breuk
1. algemeen
- vraagt altijd veel tijd
- wordt vaak gemist = pas na enkele weken zichtbaar
- alarmteken = pols klachten na vallen & pijn in anatomische snuifdoos & dikte
1. types
- distaal
- midden/centraal/lende = meest frequent
- proximaal
35
bloedvoorziening scaphoid
1. voorziening
- begint distaal & gaat naar proximaal
- groot risico op complicaties
2. complicatie
- avn
- delayed union
- pseudoartrose
- preventie hiervan door voldoende lang in te gipsen
36
AVN scaphoid
= vooral proximale fractuur
RX
1. immobilisatie
2. ontkalking = diffuse osteoporose
3. geen bloedstroom naar proximaal fragment
4. kalk kan niet weg
5. enige fragment dat niet ontkalkt
MRI
- nodig indien twijfel
- laag signaal op T1
- wijst op dood bot
37
pseudoartrose scaphoid
1. algemeen
- sclereuze randen van breuk = vorming van cortex
- neo-articulatie
- geen overbruggende callus
2. kliniek
- instabiel
- pijnlijk
3. therapie
- 3m immobilisatie!
- breukranden volledig vrijmaken van cortex
- fixeren door Herbertschroef
- draairichting uiteinden verschilt = delen tegen elkaar trekken
- botenten = nieuwere therapie
38
therapie van scaphoidbreuk
1. niet verplaatst & distaal
- 12w gips met niks doen
- daarna rustig beginnen
1. proximale of verplaatste breuk
- chirurgie
- osteosynthese = Herbertschroef of plaat
- percutane weg
1. revalidatie
- omliggende gewrichten transleren
- rustige DTM oefeningen
- correct pols & duimgebruik = risico op SL-schade & vroege artrose
39
orthopedisch: MC of phalanx fractuur
1. boksersfractuur
- breuk caput MC5
- meest prominent bij slaan
1. orthopedische evaluatie
- letsel = traumatisch
- natuurlijk herstel = bot
- chirurgie = indien rotatie afwijking
--> vinger ligt niet mooi naast andere
1. chirurgie
- techniek = osteosynthese
- toegangsweg = percutaan of open
- herstel = botherstel
40
skiduim
1. algemeen
- ruptuur ulnair collateraal lig.
- beenderige avulsie
2. oorzaak
- bij val met skistok in de handen
- duim wordt naar achter geduwt
1. orthopedische evaluatie
- letsel = traumatisch
- natuurlijk herstel = (weke delen op) bot
--> soms geen herstel mogelijk = pees adductor pollicis schuurt over locatie
- chirurgie = geen herstel
1. chirurgie
- techniek ruptuur = lig. herstel
- techniek bot = osteosynthese
- toegangsweg = open
- herstel = (weke delen op) bot
41
therapie bij zenuwletsels
1. passief
- spalken = preventie contracturen
- passieve mobilisatie = lengte kapsel & antagonisten
2. actief
- mobilisaties = circulatie & preventie contractuur
- krachttraining = indien contractie
- elektrotherapie = korte periode onderhouden
- zenuwglij-oefeningen
3. sensoriek
- re-educatie = bewust voelen met nieuwe mogelijkheden
- spiegeltherapie
- desensibilisatie soms nodig
42
orthopedisch: Dupuytren
1. algemeen
- verlittekening van BW onder huid
- vingers progressief naar flexie stand
1. orthopedische evaluatie
- letsel = onduidelijk
--> meer in noorden = Viking dissease
- natuurlijk herstel = geen herstel mogelijk
- chirurgie = Table-top test
--> handen niet meer plat kunnen zetten
1. chirurgie
- techniek = release of resectie
- toegangsweg = open of percutaan (niet ernstige vorm)
- herstel = resectie
43
orthopedisch: Paronychia
1. algemeen
- roodheid aan zijkant van de nagel
- bij schuren van nagel
- mogelijk door te kort af te knippen
1. orthopedische evaluatie
- letsel = infectie
- natuurlijk herstel = weke delen
- chirurgie = indien etter niet verwijderd kan worden
1. chirurgie
- techniek = evacuatie pus
- toegangsweg = open
- herstel = resectie
44
ganglion/cyste
1. pathologie
- vochtuistroring
- dorsaal op pols
2. kliniek
- door overbelasting
- zit in de weg
- zorgt voor pijn
1. prevalentie
- jonge dames
- hypermobiliteit
45
orthopedisch: cyste
1. letsel
- degeneratief
- traumatisch = RSI
- andere = onbekende oorzaak
1. andere
- natuurlijk herstel = weke delen
- bij rust van zelf weg = minder vochtaanmaak
- chirurgie = recidiverend
--> vaak ook nog steeds na chirurgie
1. chirurgie
- techniek = resectie kapsel of peesschede
- toegangsweg = open
- herstel = resectie