Pols-hand pathologie Flashcards

(45 cards)

1
Q

artritis verdeling

A

aantasting & kapsulair patroon

  1. gewrichten typisch artrose
    - DIP: flexie > extensie
    - CMC1: repositie
  2. gewrichten typisch RA
    - DRUG: supinatie
    - MCP: flexie > extensie
  3. andere
    - gewrichten gecombineerde aantasting = PIP: flexie > extensie
    - kapsulair patroon RC: flexie = extensie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

traumatische artritis

A
  1. oorzaak
    - ernstige & slechte verzorgde contusie
    - (intra-articulatire) fractuur
    - kort na trauma of laattijdig
  2. onderzoek
    - diffuse zwelling
    - pijn
    - ROM-beperking = capsulair patroon
    - verminderde translatie maar ook musculaire verkorting
    –> mobiliseren & stretchen
  3. therapie
    - PEACE & LOVE afh van irriteerbaarheid
    - educatie over pathologie
    - relatieve rust
    - compressie & elevatie voor zwelling
    - pijnvrije oefeningen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

niet-traumatische artritis

A
  1. oorzaak
    - niet duidelijk
    - systeemziektes navragen vb: RA
  2. klinisch onderzoek
    - meerdere gewrichten
    - lokale pijn
    - zwelling
    - capsulaire bewegingsbeperking
  3. therapie
    - protectie
    - educatie = gewrichtbescherming & provocatie vermijdenn
    - hoge irriteerbaarheid = elevatie & pijnstilling
    - lage irriteerbaarheid = mobiliseren, neuromusculair & spierversterkend
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

reumatoïde artritis

A
  1. voorkeurslocatie hand
    - radiocarpaal & intercarpaal
    - PIP
    - CMC
    - MCP
    - nooit DIP
  2. andere voorkeurslocaties
    - voeten ≈ handen
    - cervicale wervelzuil
  3. kliniek
    - ochtendstramheid
    - nachtelijke pijn
    - infalmmatoire zwelling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

kenmerken van reumatoïde artritis

A
  1. periarticulaire osteoporose
    - hypereamie door onsteking
    - uitspoeling van kalk
    - vroegtijdig
  2. pocket erosies
    - pannus weefsel aan rand van gewricht
    - bot dat niet door KB-bedekt is binnen gewricht
    - vroegtijdig
  3. latere kenmerken
    - vernauwing gewrichtspleet
    - wazige aflijning gewrichtspleet
    - (sub)luxaties door lig. destructie in hele hand
    - deviatie van assen
    - secundaire artrose
    - laattijdig = ankylose
  4. ulnaire deviatie van alle vingers
    - en coup de vent
    - sterkere krachten van pezen ulnair
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

andere vormen van artritis

A
  1. oorzaak
    - psoarisis = nagels & huid vooral elleboog
    - jicht = voeten vooral MT1
  2. kenmerken psoriasis artritis
    - ook DIP aangetast
    - worstvormige vingers = inzakking & dikker worden
    - ankyloses
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

algemeen artrose

A
  1. hoger risico
    - post-traumatisch
    - artritis
    - repitieve zware belasting
    - obesitas
    - hypermobiliteit
    - vrouwen = hormonaal
  2. locaties
    - rhizartrose CMC1 = meest frequent
    –> vaak na oude Bennet-fractuur
    - DIP
    - RC-gewricht
    - STT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

symptomen artrose

A
  1. symtomen
    - eerste = botaanwas
    - later = pijnlijke axiale compressie
    - kracht & fijne grepen worden moeilijker
    - ROM verlies
  2. andere
    - stramheid op einde van de dag
    - alginatiestoornis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

complicaties bij atrose

A
  1. TFCC
    - radio-carpale artrose = vernauwing
    - ook vernauwing ulnair = TFCC zal altijd sterk beschadigd zijn
  2. hemochromatose
    - opstapelinsziekte van lever
    - artrose MCP III & soms II
  3. duim
    - STT vaak zamen met CMC-I
    - indien CMC-I onaangestast is = alarmteken
    - CPPD calcium pyrofosfaat depositie dissease
    - pseudojicht in STT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

CMC1 artrose

A
  1. inspectie
    - shoulder sign = uitstekend bot bij radiale overgang onderarm
    - hyperextensie MCP1
    - hand is smaller = duim in flexie-adductie stand
    –> grijpen wordt moeilijker door minder ROM naar hand openen
  2. kliniek
    - pijn aan thenarmusculatuur
    - kapsulair patroon
  3. TO
    - positieve grinding test = axiale compressie op duim + draaien
    - tractie = pijndempend <=> artritis
    - translatie = ROM
    - stabiliteit MCP1 = hyperextensie ter compensatie
    - objectivering
    - MMT EPB-APB
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

CMC1 artrose pijn & ROM

A
  1. oorzaak van pijn
    - goed = perfecte boog maken met perfecte krachtverdeling
    - artrose = MCP doorzakking
  2. pijn
    - rust
    - bescherming = spalken die MCP doorzakking voorkomen
    - gewrichtseducatie = juist gebruik van duim
    - tractie
  3. ROM
    - angulaire mobilisatie
    - tractie
    - translatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

CMC1 artrose kracht

A
  1. kracht
    - EPB
    - APL
    - FPB = tegen hyperextensie
    - interossei dorsales 1
  2. fijnmotorische oefeningen
    - proprioceptie = CMC1 naar palmarie abductie & extensie
    - pincet greep
    - functionele oefeingen
    - toevoegen van weerstand met rekker
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

andere therapie voor artrose

A
  1. algemeen
    - artrose is niet te genezen
    - teveel pijn = doorverwijzen handchirurg
  2. corticoïd-injectie
    - indien nog geen kine = combinatie met kine
    - indien wel al kine = combinatie met goede duimbrace
    - variërent effect
  3. chirurgisch
    - prothese = slechtere kwaliteit hand
    - trapeziectomie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

vinger artrose

A
  1. inspectie
    - DIP Heberden = meer frequent
    - PIP Bouchard
  2. kliniek
    - pijn IP
    - ROM beperking = kapsulair patroon
  3. TO
    - tractie
    - translatie
    - objectiveren = goniometrie & handgrijpkracht
    - MMT FDS-FDP
    - stabiliteit MCP-IP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

vinger artrose therapie

A
  1. pijn
    - rust
    - nachtsplak met volledig hand
    - overdag buddy tape
    - gewrichtseducatie
    - dikkere handvaten = minder eindstandig & pijn
    - tracties
  2. ROM
    - angulair
    - tractie
    - tranlsatie
  3. oefentherapie
    - kracht
    - funcitoneel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

spectrum van lig. aantasting

A
  1. contusie
    - irritatie = tijdelijke pijn
    - hoog actueel
    - actief & passief beperkt
    - steunname pijnlijk
  2. laxiteit
    - congentiaal of posttraumatisch
    - primaire of secundaire klachten
    - oor raken met arm rond hoofd
    - duim kan pols raken
    - groote translatie ROM carpalen
  3. instabiliteit
    - volledige leasie of hypermobiliteit
    - laag actueel
    - BFO negatief
    - actieve ROM is wisselen
    - positieve articulaire provocatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

overgang naar instabiliteit

A
  1. oorzaken
    - hyperlaxiteit
    - repititieve microtraumata
  2. gevolg
    - vage klachten
    - afweerspanning
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

SL & LT pathologie

A
  1. algemeen
    - SL vaak beschadigd
    - LT minder
  2. oorzaak
    - door trauma = hyperextensie
    - zware belasting in DF = turners, gymnasten & judo
    - na geforceerde wringbeweging
    - chronische microtraumata
    - artrose
    - hypermobiliteit
  3. gevolg
    - instabiliteit voor hele pols = volledig doorzakken & grotere gapping
    - snelle klachten
    - sneller artrose
  4. andere klachten
    - musculotenidogene symptomen = overuse & disuse
    - klikken & blokkades van pols
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

kliniek instabiliteit

A
  1. pijn
    - pijn op interval
    - SL = radiale klachten
    - LT = ulnaire klachten
  2. mobiliteit beperking
    - vaak alles beperkt
    - geen capsulair patroon
    - vooral DF
  3. kliniek
    - vaker naar dorsaal instabiliteit
    - ongebgrepen polsklachten = klikken & afweerspanning
    - afgenomen handknijpkracht
20
Q

andere effecten instabiliteit

A
  1. DISI dorsal intercalated segment instability
    - scapho-lunaire dissociatie
    - scaphoid kantelt naar palmair = flexie & pronatie
    - os lunatum kantelt naar dorsaal = extensie & supinatie
    - counter rotation
    - normaal tegengehouden door SL
    - zorgt voor dorsale gapping
    - kan ook bij schaphoid fracturen of pseudartrose
  2. SLAC-wrist = scaphulolunate advanced collaps
    - laattijdige complicatie bij geen therapie
    - os capitatum gaat door krachtuitoefening naar proximaal opschuiven
    –> diastase wordt groter
    - verminderde carpus hoogte
    - artrose tussen scaphoid/radius & captitatum/lunatum
    - therapie = proximale rij wegnemen
  3. musculaire dys/overuse bij instabiliteit
    - compensatoire houding
    - stabiliteit door spieren idpv statische stabilisatoren
21
Q

beeldvorming instabiliteit

A
  1. kenmerken op RX
    - scaphoid verkorting = kanteling
    - lunatum kanteling
    - diastase = grotere gewrichtspleet
  2. opsporen = volgorde (verder gaan indien negatief)
    - AP & laterale opname
    - ulnaire deviatie opname & vuistgreep opname
    - stress opname
    - MR/arthrografie
    (- videofluoroscopie)
22
Q

testen instabiliteit

A
  1. differentieren structuur
    - articulair onderzoek
    - radiaal bij SL
    - ulnair bij LT
  2. provocatie testen
    - Watson test
    - SL ballotment
    - LT ballotment
  3. objectief
    - goniometrie
    - handknijpkracht
    - SLT & MMT flexoren
23
Q

therapie instabiliteit

A
  1. contusie = peace & love
  2. instabiliteit
    - enkel conservatief indien beperkte schade
    - rustspalk
    - carpale mobilisatie
    - oefentherapie
  3. correcte positioinering
    - MC3 is in verlengde van onderarm & 20-25° DF
    - proprioceptie
    - tonificatie
    - stabilisatie
24
Q

SoMC-schema

A

= Sensorimotor control-based program

  1. 1e fase = proprioceptie vroege fase
    - juiste postie met gesteunde onderarm
    - onbelaste & kleine bewegingen
    - belasting onder 0,5kg
  2. 2e faseproprioceptie late fase
    - juiste positie met beweging van arm
    - bewuste & selectieve spiercontracties
    - accent op bepaalde spieren mogelijk
    - belasting onder 2kg
  3. 3e fase = tonificatie
    - wrist-curls boven 2kg
    - SL-probleem = ECRL/N of FCU
    - DRUG of LT probleem = ECU
    - arm in pronatie of neutrale positie
  4. 4e fase = bewust controle
    - juiste positie
    - tegen externe verstoringen
  5. functionele belasting
25
handfracturen
1. effecten na trauma = chronologisch - inflammatie - pijn & zwelling = TRASP - immobilisatie - verstijving 1. type - aan arts vragen & foto's - Pouteau-Colles = dorsale verplaatsing radius & meest frequent - Smith = volaire verplaatsing 1. algemeen therapie - zo vroeg mogelijk immobilisatie doorbreken - met vingerpees-glijoefeningen = 5 standen
26
andere prognostische factoren
1. breuk prognose - dwars < schuin < communatief - intra- < extra-articulair = intra zorgt op lange termijn voor artrose - basis, schacht of subcapitaal - open < gesloten = open heeft veel meer complicaties --> infectie gevaar & meer weke delen letsel - niet < gedisloceerd 1. distaal lidmaat - vaak aders/zenuwen aangetast - roken & diabetes 1. persoonlijkheid - arbeidsongevallen = slechte prognose - zelfstandigen = proberen zo snel mogelijk terug actief te zijn
27
orthopedisch: distale radius fractuur
= breed spectrum 1. types - type 1 = extra-articulair - type 2 = intra-articulair - type 3 = juxta-articulair 1. orthopedische evaluatie - letsel = traumatisch - natuurlijk herstel = botherstel - chirurgie = intra-articulair --> ontstaan van trapstand 1. chirurgie - techniek = osteosynthese - herstel = bot 3. toegangsweg - volaire Henry approach - tussen pezen
28
acute therapie & contra-indicaties bij breuken
1. gips - 6w immobilisatie - nadien = alles mogen doen bij goede consolidatie 1. osteosynthese materiaal - 2-5d immobilisatie - passief niet betrokken gewrichten - meteen oefenstabiel = onbelaste oefeningen - 6w CI weerstandsonderzoek & belast oefenen = betrokken & nietbetrokken 2. pinnen = niet meteen oefenstabiel
29
testing na breuk
1. BFO - bepaalt alles voor therapie & verdere test - na gips = alles mag - plaat fixatie = passief niet betrokken & weerstand niet 2. TO - dd van beperkingen = zwelling, articulair, musculair - altijd objectiveren
30
therapie na breuk
1. oedeem reductie - hoogstand met mitella - drukverband - actieve mobilisatie = verkleving voorkomen 1. ROM gips - mobiliserende oefeningen - translaties - angulair & MWM 2. ROM plaatficatie - niet betrokken zelfde als gips - betrokken = actief onbelast --> na 8w wel 2. kracht - na 8w - proprioceptie training = heel vaak nodig bij afwijkende stand - polsspieren voor grijpen - disbalans herstellen - functionele grijpoefeningen
31
behandel strategien na vinger fractuur
1. gips = 3-4w immobilisatie - extra articulair & niet gedisloceerd - gedisloceerd maar stabiel na repositie - dwarse of schuine breuken 1. Suzuki-tractie - fractuur basis middelste phalanx - PIP uit elkaar getrokken & gefixeerd - beweging mogelijk maken 1. andere - osteosynthese - Zimmer atelle = alluminum fixatie - buddy tape
32
onderzoek na vingerfractuur
1. inspectie - lichte blauwverkleuring vingers = altijd foto nemen - scheefstand van vingers 1. BFO gips = alles mag 2. BFO plaat - actief - passief niet betrokken structuren - weerstand niet 2. andere = afh van BFO - differentiatie FDP/S --> stijve PIP = nachtmerrie - objectiviteren - stabilisteit
33
therapie na vingerfractuur
1. hoofddoel - alle weke delen doen glijden - verklevingen voorkomen 2. oefeningen - proximale/distale gewrichten mobiliseren indien gips - elastische tape = fascia doen meebewegen - alle oefeningen mogelijk maar moet functioneel zijn 3. 5 handposities - elke positie aannemen & daartussen terug strekken - 10x elk uur bij veel zwelling
34
scaphoid breuk
1. algemeen - vraagt altijd veel tijd - wordt vaak gemist = pas na enkele weken zichtbaar - alarmteken = pols klachten na vallen & pijn in anatomische snuifdoos & dikte 1. types - distaal - midden/centraal/lende = meest frequent - proximaal
35
bloedvoorziening scaphoid
1. voorziening - begint distaal & gaat naar proximaal - groot risico op complicaties 2. complicatie - avn - delayed union - pseudoartrose - preventie hiervan door voldoende lang in te gipsen
36
AVN scaphoid
= vooral proximale fractuur RX 1. immobilisatie 2. ontkalking = diffuse osteoporose 3. geen bloedstroom naar proximaal fragment 4. kalk kan niet weg 5. enige fragment dat niet ontkalkt MRI - nodig indien twijfel - laag signaal op T1 - wijst op dood bot
37
pseudoartrose scaphoid
1. algemeen - sclereuze randen van breuk = vorming van cortex - neo-articulatie - geen overbruggende callus 2. kliniek - instabiel - pijnlijk 3. therapie - 3m immobilisatie! - breukranden volledig vrijmaken van cortex - fixeren door Herbertschroef - draairichting uiteinden verschilt = delen tegen elkaar trekken - botenten = nieuwere therapie
38
therapie van scaphoidbreuk
1. niet verplaatst & distaal - 12w gips met niks doen - daarna rustig beginnen 1. proximale of verplaatste breuk - chirurgie - osteosynthese = Herbertschroef of plaat - percutane weg 1. revalidatie - omliggende gewrichten transleren - rustige DTM oefeningen - correct pols & duimgebruik = risico op SL-schade & vroege artrose
39
orthopedisch: MC of phalanx fractuur
1. boksersfractuur - breuk caput MC5 - meest prominent bij slaan 1. orthopedische evaluatie - letsel = traumatisch - natuurlijk herstel = bot - chirurgie = indien rotatie afwijking --> vinger ligt niet mooi naast andere 1. chirurgie - techniek = osteosynthese - toegangsweg = percutaan of open - herstel = botherstel
40
skiduim
1. algemeen - ruptuur ulnair collateraal lig. - beenderige avulsie 2. oorzaak - bij val met skistok in de handen - duim wordt naar achter geduwt 1. orthopedische evaluatie - letsel = traumatisch - natuurlijk herstel = (weke delen op) bot --> soms geen herstel mogelijk = pees adductor pollicis schuurt over locatie - chirurgie = geen herstel 1. chirurgie - techniek ruptuur = lig. herstel - techniek bot = osteosynthese - toegangsweg = open - herstel = (weke delen op) bot
41
therapie bij zenuwletsels
1. passief - spalken = preventie contracturen - passieve mobilisatie = lengte kapsel & antagonisten 2. actief - mobilisaties = circulatie & preventie contractuur - krachttraining = indien contractie - elektrotherapie = korte periode onderhouden - zenuwglij-oefeningen 3. sensoriek - re-educatie = bewust voelen met nieuwe mogelijkheden - spiegeltherapie - desensibilisatie soms nodig
42
orthopedisch: Dupuytren
1. algemeen - verlittekening van BW onder huid - vingers progressief naar flexie stand 1. orthopedische evaluatie - letsel = onduidelijk --> meer in noorden = Viking dissease - natuurlijk herstel = geen herstel mogelijk - chirurgie = Table-top test --> handen niet meer plat kunnen zetten 1. chirurgie - techniek = release of resectie - toegangsweg = open of percutaan (niet ernstige vorm) - herstel = resectie
43
orthopedisch: Paronychia
1. algemeen - roodheid aan zijkant van de nagel - bij schuren van nagel - mogelijk door te kort af te knippen 1. orthopedische evaluatie - letsel = infectie - natuurlijk herstel = weke delen - chirurgie = indien etter niet verwijderd kan worden 1. chirurgie - techniek = evacuatie pus - toegangsweg = open - herstel = resectie
44
ganglion/cyste
1. pathologie - vochtuistroring - dorsaal op pols 2. kliniek - door overbelasting - zit in de weg - zorgt voor pijn 1. prevalentie - jonge dames - hypermobiliteit
45
orthopedisch: cyste
1. letsel - degeneratief - traumatisch = RSI - andere = onbekende oorzaak 1. andere - natuurlijk herstel = weke delen - bij rust van zelf weg = minder vochtaanmaak - chirurgie = recidiverend --> vaak ook nog steeds na chirurgie 1. chirurgie - techniek = resectie kapsel of peesschede - toegangsweg = open - herstel = resectie