Medische beeldvorming schouder & elleboog Flashcards
(44 cards)
1
Q
indicaties voor RX bij schouder
A
- eerste keuze
- AC-gewricht
- artrose
- luxaties
- fracturen - andere
- arthrtitis
- CPPD Ca-pyrofosfaat depositie = pseudojicht
2
Q
indicaties voor echo bij schouder
A
- rotator cuff
- ruptuur
- PSH peri-artritis scapulohumerallis
–> calcificiërende tendinitis - andere
- bicepspees
- cyste
3
Q
indicaties voor artrografie bij schouder
A
- combinatie met andere beeldvorming
- bijna altijd
- artro-CT
- artro-MR - labrumletsels
- voor-onderrand & luxaties
- SLAP letsel - rotator cuff schouder
- vooral pre-operatief
- uitgebreideheid van scheuren in kaart brengen
4
Q
indicaties voor CT & MRI bij schouder
A
- CT
- complexe fracturen = 3D & MPR multi planaire reconstructies
- pre-operatief = prothese op maat
- sternoclaviculair - MRI
- denervatie
- myositis
- tumoren
- combinatie met artrografie = labrumletsels
- MRI van belang door radioprotectie
5
Q
RX incidenties van schouder gordel
A
- glenohumeraal
- VA-opname = neutraal, exo- & endorotatie
- axiale opname
- Y-view
- abductie-elevatie
- transthoracaal - SC-AC
- AC-gewricht = met & zonder belasting
- sternoclaviculair
6
Q
osteologie van scapula
A
- scapula
- gewrichtsopp met humerus = cavitas glenoidalis
- tuberculum supraglenoidale = aanhecting CLB caput longum biceps
- spina scapula die verbind naar acromion - insicura scapulae = n/a/v suprascapularis
- innervatie supra- & infraspinatus
- gevuld met vet = T1-beeld
7
Q
osteologie van humerus
A
- collum anatomicum
- collum aan kop van humerus
- aan trap val tuberculum majus
- aanhecting kapsel
- van infra-mediaal naar supero-lateraal - collum chirurgicum
- collum onder tuberculum majus
- meeste fracturen op deze collum
- ook van infra-mediaal naar supero-lateraal - tuberculum
- majus met anterior supraspinatus aanhecting & posterior infraspinatus
- sulcus intertubercularis met CLB pees
- minus - sulcus n. radialis
- n. radialis & a. brachialis
- vaak complicatie bij fracturen - tuberositas deltoidea = mediodiafysiar = in midden van diafyse
8
Q
verschillende oriëntaties van VA-opname
A
- tuberculum minus
- makkelijkste manier van oriënteren
- zichtbaar als witte streep
- neutraal = tuberculum minus in midden van humerus
- exorotatie = laterale rand
- endorotatie = mediale knik
–> soms extreme endorotatie door hand op rug te leggen - tuberculum majus
- neutraal = laterale rand = trapje
- exorotatie = niet zichtbaar
- endorotatie = volledig zichtbaar
9
Q
andere incidenties schouder
A
- axiale opname
- RX-plaat op de schouder
- arm in abductie
- vanuit voeten naar beeld kijken
- clavicula gebruiken voor orientatie - Y-view
- 3/4 ventraal tegen plaat staan
- scapula loodrecht op plaat = minder superpositie
- naamgeving door Y gevormd met corpus, arcomion & proc. coracoideus - elevatie
- minder frequent
- humerus boven horizontale niveau - transthoracaal
- RX buis aan heterolaterale kant van onderzoek
- plaat aan zijkant die onderzoekt wordt
- kanteling van humerus bij fracturen in kaart brengen
–> van belang voor therapie
10
Q
clavicula
A
- clavicula
- moeilijk te evalueren
- corticale onregelmatigheid = fractuur
–> vaak samen met ribbenfracturen
- mediodiafysaire fractuur is meest frequent - tijdsbeeld van fractuur
- scherpe periostale callus = nieuw
- stompe periostale callus = oud = pseudartrose
11
Q
AC-gewricht
A
- acromioclaviculair gewricht
- extremitas acromialis van clavicla iets meer craniaal
- onderrand heeft wel goede alingement - beeldvorming
- op VA-niet zichtbaar
–> licht schuine incidentie nodig = coracoacromial outlet view - vorm van gewricht
- afh van positie van patiënt
- hyperlordose of rechtop = andere orientatie - incidenties
- on belast = uiteindes zijn afgelijnd
- belast = 5kg aan pols fixeren
–> anders ook belasting op schouder
- mag het niet vastnemen!
- stress op AC-ligament - pathologie
- AC-artrose
- AC-luxatie
12
Q
acromioclaviculaire luxatie
A
- oorzaak
- vallen = rechtstreeks op schouder
- wielrennen & judo - ernst
- fase A = geen mooi alginement
- fase B = subluxatie uitgesproken trapvorming
- fase C = luxatie
- fase E = diastase = afstand tussen acromion & kop
13
Q
schade bij AC luxatie
A
- AC-lig = als eerste beschadigd
- lig. coracoclaviculare
- bestaat uit lig. conoideum & lig. trapezoideum
- beperkt luxatie - pianotoetsteken
- alle lig. zijn gescheurd = clavicula is indrukbaar & springt terug
- heelkunde nodig
- lig. coracoclaviculare
- AC-lig
- kapsel
14
Q
clavicula artrose
A
- kenmerken = in alle gewrichten
- osteofyten vooral craniaal
- subchondrale verdikking = sclerose
- subchondrale geoden
- vernauwing van gewrichtspleet
- niet altijd samen & wisselende vormen van ernst - AC-artrose
- frequent 60+j
- zorgt voor last & pijnopstoten
- kunnen aanduiden met 1 vinger op gewricht - SC-gewricht
- luxatie = heel zwaar trauma
- artrose kan ook
15
Q
groeilijnen op de calvicula
A
- algmeen
- aanwezig zolang persoon groeit
- vaak verward met breuken - groeischijf mediale epifyse
- gebruiken voor leeftijdsbepaling
- verschijnen rond 16-17j
- minimum 11-12j & maximumum 19j
- vergroeien rond 23-25j
- maximum 30j
- indien vergroeit = zeker 20+j
16
Q
omartrhose
A
- artrose van glenohumeraal gewricht
- humerus = latijn
- om = grieks - kenmerken
- zowel kop als cavitas
- osteofyten kunnen groot worden
- geoden pas bij gevorderde OA - subluxatie humerus craniaal
- minder ruimte in subacromiale ruimte
- oorzaak = schade of ruptuur van rotatorcuff pezen
- gevolg = decentrage van de kop
- zal voor versnelde artrose zorgen - DD bij schade/calcificatie rotatorcuff pezen
- exorotatie = zicht op supraspinatus
- endorotatie = zicht op infraspinatus
17
Q
MRI beeld
A
- algemeen
- T1 = fast food = vet wit
- T2 = long drink = water wit - weefsels
- bot = witter dan spieren door beenmerg
- spieren = erg zwart
- spieren die witter zijn = vettige degeneratie door denervatie
–> vb: supra & infraspinatus na n. supraspinatus - beelden
- coronaal = frontaal
- sagittaal
- schuin sagittaal = schuin ventraal op schouder
–> Y-view krijgen
18
Q
functie rotator cuff spieren
A
- functie
- supraspinatus = abductie & elevatie
–> passage in subacromiale ruimte
- infraspinatus = exorotatie
- subscapulair = endorotatie
- teres minor - atrofie
- zenuwletsel
- degeneratieve scheur = geen nut meer van hecting - biomechanica
- spieren trekken kop in cavitas
- labrum zorgt voor extra stabilisatie
19
Q
schouderluxatie
A
- locatie
- antero-inferieur meest frequent
- posterior = endorotatie, epilepsie & bejaarden
- luxatio erecta = elevatie arm - oorzaak = val
- judo = schouderworp
- fietsen = val overstuur - beeldvomring
- RX = overlapping zichtbaar
- humerus = anterior & inferior van scapula
–> antero-inferior luxatie
- rotatie naar exorotatie = tuberculum minus lateraal
20
Q
schouderluxatie complicaties
A
- complicaties weke delen
- kapselscheur
- Bankart = avulsie labrum - complicaties bot
- Hill-Sachs letsel
- beenderig Bankart letsel - Hill-Sachs letsel = indeukingsfractuur
- na reductie antero-inferior luxatie
- anterior caudale boort glenoid beukt tegen postero-lateraal & craniaal deel humerus
–> ook avulsie van labrum op deze plaats = Bankart
- depressie op humerus kop
- contrast vloeistof kan hier infiltreren - beenderig Bankart letsel
- ook deel van bot komt los
- bijkomend labrum = Hill-Sachs
- op RX lijkt het op caudale osteofyt
21
Q
posterior schouderluxatie
A
- posterior schouderluxatie
- minst voorkomend
- probleem diagnose
- atypische pijn
- geen abductie & exorotatie mogelijk - RX van posterior schouderluxatie
- beperkte overlapping met minder verplaatsing
- arm in endorotatie gefixeerd door humerus achter gelenoid = tuberculum minus mediaal - oorzaak van posterior schouderluxatie
- klassiek = bilateraal na epilepsie & electrocutie
- endorotatoren zijn sterker als exorotatoren
- val met arm in endorotatie
- bejaarden = weinig beweging & sleuren aan arm
–> schouderpijn & endorotatie stand
22
Q
luxatio erecta
A
- luxatio erecta
- arm is in elevatie positie gefixeerd
- klassiek dronken vallen & vallen van trap - kliniek
- probleem = fixatie die moeilijk te reduceren is
- complicatie = plexus brachialis letsel
23
Q
labrumletsel
A
- functie
- fibreuze band rond cavitas glenoidalis
- steunzone voor humeruskop
- vergrotten van contact met vlakke cavitas - labrumscheur/avulsie
- labrum komt los van bot
- instabiliteit = aanleiding voor nieuwe luxatie op zelfde plaats - kliniek
- slecht genezen & recidiveren
- opsporen best artro-CT & artro-MRI
24
Q
fracturen
A
- scapula
- hematoom na fractuur scapula letsel
- compressie van plexus brachialis
- ook sectie door scherpe randen breuk - humerus
- sectie van n. radialis & a. brachialis mogelijk
- vooral bij scherpe randen & mediodiafysair
25
letsels van rotator cuff
1. impingment subacromiaal spoor
- door scherpe rand acromion
- degeneratieve aanbouw
- langzaam openscheuren van pees
2. echografische kenmerken ruptuur
- volledige afwezigheid = naakte humerus kop bij volledige scheur
- focale/discrete hypo-echogene zone door vocht
- volledige dikte scheur = pees randen dwars treffen
- pariele dikte scheur = intratendineus
--> beter met artrografie
26
evaluatie letsels van rotatorcuff
1. beeldvorming
- eerste keuze = echografie
- evaluatie voor operatie = artrografie MRI of CT
--> grootte van scheur
2. echo van rotatorcuff
- voordeel door dynamisch beeld = verschillende posities
- pezen bedekt door deltoideus
- moeilijke evaluatie
3. echo van andere structuren
- gewrichtspleet
- bursa subacromiosubdeltoidea
27
artrografie van rotatorcuff letsel
1. beeld
- contrast inspuiten in onderste kapsel recessus
- peesschede van CLB staat in verbinding met kapsel
- recessus axillaris = heel breed door elevatie ROM
- lijn collum anatomicum wordt zichtbaar
- craniale begrenzin door supraspinalis
- donkere driehoeken = labrum
2. pathologie
- scheur van rotatorcuff spieren
- craniale begrenzing valt weg
- lek naar subacromiale ruimte & bursa
--> contast bursa = scheur rotatorcuff
3. grootte & positie van scheur evalueren
- supraspinatus = veel lekkage
- infraspiantus = beperkt
- ondervlakte = intratendineuze scheur = niet volledige ruptuur
--> niet tot bursa = moeilijk op echo
28
PSH
1. peri-artritis scapulo-humeralis
- calcificaties in rotator cuff
- vooral naar insertie
- eerder klinisch beeld
--> correcte naam = calcifierende tendinopathie
2. erosieve insertietendinitis
- door inflammatie
- erosie aan insertie
2. spieren
- vooral in supraspinatus
- onderscheid spier door endo/exorotatie beeld
--> insertie voorste of achterste deel tuberculum majus
29
kliniek PSH
1. beeldvomring
- RX
- CT
- echo = schaalvormige structuur met slagschaduw (hypo-echogeen) door weerkaatsing
4. therapie
- prognose = enkele weken pijn
- needling = herhaald prikken
- gevolg = focaal defect op CT
--> licht grijzer dan zwarte pees
30
echografische kenmerken van tendinitis
1. hoofdkenmerken
- pees verbreed = zwelling
--> referentie andere schouder
- inhomogeen
- onduidelijke aflijning
2. andere kenmerken
- intratendineuze cysten
- intratendineuze spleten
- calcificaties
31
bicepspees
1. anatomie
- in sulcus intertubercularis
- bedekt door subscapularis
2. tenosynovitis
- peesschede
- pees normaal maar hypo-echogeen errond = vocht
3. tendintitis = pees
32
osteologie van elleboog
1. humerus ventraal
- lateraal = capitulum humeri
- lateraal boven capitulum = fossa radialis
- mediaal = trochlea humeri
- centraal boven trochlea = fossa coronoidea gevuld met vet = donker op RX
- epicondylus lateralis & medialis
2. humerus dorsaal
- fossa olecrani
- belangerijk voor extensie = olecranon van ulna
3. ulna
- olecranon
- ventraal proc. coronoideus
- proximaal radio-ulnair gewricht
- net onder gewrichtsopp = zone van translucentie (minder bot) zonder pathologisch te zijn
4. radius
- collum = locus minoris resistentie
--> vaak breuken op dit punt
- meer caudaal = tuberositas bicipitis brachii
33
RX van elleboog
1. RX opnames
- klassieke VA & profiel
- ook 3/4 schuine opnames
- focus voor bepaalde zones
2. artrografie
- flexie & extensie evaluatie
- brede reccessus ventraal & drosaal voor ROM
- retraheren van recessus = firbose = rigiditeit
34
groeischijven elleboog
1. algemeen groeischijven
- samen met linker handpols = leeftijdsbepaling
- meerdere kernen kunnen op zelfde locatie ontwikkelen ≠ fractuur
1. CRITOE = verloop groeischijven
- C1 = capitulum op 1j zichtbaar
- R2 = radius
- I5 = interne mediale condyl
- T7 = trochlea
- O9 = olecranon
- E11 = externe laterale condyl
35
stand afwijkingen van de elleboog
1. oorzaken
- cubitus valgus
- elleboog luxatie
- radius luxatie = pulled elbow
1. cubitus valgus
- te uitgesproken valgus van de elleboog
- radiale deviatie groter dan fysiologische valgus
- hoek van humerus tov. ulna
2. luxatie elleboog
- posterior dislocatie beide voorarm beenderen
- verplaatsing naar radiaal
36
luxatie radius
1. pronation douloureuse = pulled elbow
- vooral bij kinderen
- typische houding = immobilisatie in pronatie met pijn
- subluxatie van radius
- reductie door supinatie & druk op radius kop
2. complicatie
- miskende of slechte therapie
- luxatie of breuk radius
- kan leiden tot vroegtijdige artrose
--> net zoals alle traumatische gebeurtenissen
3. beeldvorming
- overlap van cortex
- vergrootte gewrichtspleet radius & ulna
- kanteling van kop
- normaal radius & ulna evenwijdig met elkaar
- assen van beenderen kruisen
37
hydrops in elleboog
1. algemeen
- aspecifiek kenmerk = meerdere oorzaken
- normaal minimaal = kapsel ligt bijna tegen bot
2. oorzaken
- artrose opstoot
- artritis
- fractuur
- gewrichtsmuis
- bursitis
38
fat pad elleboog
1. fat pad
- ventraal = fossa coronoideus
- dorsaal = fossa olecrani
2. beeld
- normaal = mooi afgelijnd op T1
- fat pad sign = ventraal pad verplaasting bij vochtuitstorting van gewricht
- vetkwab wordt naar boven & naar voor geduwd
- bij nog meer vocht = ook dorsale vetpad van olecranon weggeduwd van gewricht
3. diagnose
- alarmteken van moeilijk zichtbare pathologie
- vooral fracturen
39
fracturen van elleboog
1. radius collum
- heel frequent
- kanteling van kop
- densificatie rond collom op RX
- overlap van cortex
2. radius kop
- belang van 3/4 opnames
- breuk moet parallel met richting liggen anders niet zien
- mogelijke trapvorming = impactie fractuur
3. humerus
- normaal groeischijf capitulum in verlengde van voorzijde diafyse
- door fractuur kan dit dislocatie geven
40
FOOSH
1. FOOSH
- fall
- on
- out-stretched
- hands
1. gevolg
- polsfractuur
- radiuskop fractuur = valguscomponent
41
PAO
1. peri-articulaire ossificatie
- heterotope ossificatie
- verlamming
- brandwonden
- post-traumatisch vb: fracturen
- te hevige mobilisaties = spierscheurtjes
2. ontstaan
- omvorming van bindweefsel tot kraakbeenmatrix
- kraakbeenmatrix wordt bot
3. gewrichten
- overbrugging van gewrichten is mogelijk = beenbrug
- immobiliteit tot gevolg
42
orthopedische pathologie elleboog
1. artrose
- niet frequent
- versneld door traumatische gebeurtenissen
- klassieke kenmerken
- zware artrose CT nodig door te uitgebreide aantasting
2. ziekte van Panner
- AVN capitulum humeri
- verminderde densiteit die mooi afgelijnd is rond capitulum
- gevolg = inzakking van cortex
- bij valgiserende werpsporten vb: basebal
- recidiverende microtraumata
- MRI sneller dan RX
43
olecranon spoor
1. algemeen
- posterior & craniaal van olecranon
- tendostose = in verlengde van triceps pees
2. acutaliteit
- acuut = wazig afgelijnd
- chronisch = scherp afgelijnd
44
andere niet frequente pathologiën
1. bicepsruptuur
- vooral echo evaluatie
- retractie van spierbuik = Popeye arm
2. denervatie
- spieren in kaart brengen op MRI
- T2 = wit beeld door oedeem in vroege fase
- T1 = wit beeld vettige atrofie in late fase
- ook mogelijk door op MRI verloop van zenuw te beoordelen
3. processus supracondylaris
- groter & verder van gewricht dan osteofyt
- normale deviante
