VO 4.1 Macroscopische en microscopische anatomie van het oor Flashcards
(47 cards)
Wat zijn de kenmerken van het uitwendige oor?
Het uitwendige oor bestaat uit de oorschelp (pinna), de uitwendige gehoorgang (canalis acusticus externus) en het trommelvlies (membrana tympani) dat de scheiding vormt tussen de gehoorgang en het middenoor. De uitwendige gehoorgang is ongeveer 2,5 cm lang en kan worden verdeeld in een kraakbenig en een benig deel. De huid van het kraakbenig deel bevat haar, talg- en cerumen-(oorsmeer)klieren, maar de huid van het benig deel, dat in het os temporale ligt, is bekleed met dunne huid die geen haren en klieren bevat.
Welk gewricht grenst anterieur aan de meatus acusticus externus? Heeft dit klinische consequenties?
Kaakgewricht; oorpijn bij artrose aan dit gewricht.
Benoem ter oriëntatie de genummerde structuren in afbeelding 1 en zoek ze op in het schedelpreparaat. Welk van deze structuren kun je bij jezelf palperen?
- Arcus zygomaticus
- Processus mandibularis
- Processus styloideus
- Processus mastoideus
- Meatus acusticus externus
Waarom moet de oorschelp naar achter/boven worden getrokken om het trommelvlies te kunnen inspecteren?
Dan strekt de gehoorgang zich en verbetert het zicht op het trommelvlies.
Zoek het trommelvlies en de middenoorbeentjes op in de opnames van plastic plakken van hoofd (plak4b in Digimic).
Geef in afbeelding 2 van een trommelvlies aan: Wanneer het trommelvlies transparant is, kan je vaak, afhankelijk van de bocht in de gehoorgang, enkele middenoorbeentjes zien liggen. Geef de ligging van de stapes (stijgbeugel) en het lange been van de incus (aambeeld) aan in afbeelding 2 (zie ook afb. 8.114 in Drake, Vogl).
- de pars tensa en pars flaccida (membraan van Shrapnell)
- de annulus tympanicus van het trommelvlies
- de ligging van de malleus met de umbo en de processus brevis
- het gebied van de lichtreflex.
Toont afbeelding 2 het trommelvlies van een rechter- of van een linkeroor? Waaraan kan je dat zien?
Dit is het trommelvlies van het rechteroor. Herkennen aan lichtreflexen ligging hamersteel.
Wat is het verschil in structuur tussen de pars flaccida en de pars tensa? Welke klinische consequenties heeft dit?
Pars tensa: 3 lagen: verhoornend plaveiselepitheel bindweefsellaag (lamina propria) mucosa laag Pars flaccida: Ook 3 lagen maar middelste laag is veel minder stevig. Pars flaccida kan daarom makkelijk naar binnen stulpen/groeien: cholesteatoom
De pars tensa kan ook slap worden. Waardoor komt dit en wat kan hiervan het gevolg zijn?
Door overdruk bij infectie kan trommelvlies uitrekken en atrofiëren. Na de infectie kan slappe stuk eventueel vergroeien met mediale wand van de middenoorholte: atelectase
Waaruit bestaat het middenoor?
Het middenoor bestaat uit een kleine, platte, met lucht gevulde ruimte, de trommelholte (cavum tympani), waarin zich de keten van drie gehoorbeentjes bevindt: de malleus (hamer), incus (aambeeld) en stapes (stijgbeugel), alsmede de twee middenoorspiertjes, de m. tensor tympani en de m. stapedius.
Afbeeldingen 6 t/m 8 laten een aantal invalshoeken zien van een uitgeprepareerd rotsbeen. Je kijkt vanuit het mastoïd naar het epitympanum en het middenoor. Merk op dat deze holtes een continuüm vormen. Afhankelijk van de hoek waaronder je kijkt, zijn sommige structuren wel of niet zichtbaar. Let dus op alle drie de afbeeldingen als je vraag 11 beantwoordt. Geef in deze foto’s de gehoorbeentjes aan (zichtbaar zijn de hamerkop, aambeeld [incus] en, wanneer je goed kijkt, de stijgbeugel [stapes]).
Aftakking van de facialis is de chorda tympani: een smaakvezel.
Oriënteer je verder op de nervus facialis, de halfcirkelvormige kanalen, de ronde nis en de sinus sigmoïdeus. De begrenzingen naar de middelste en achterste schedelgroeve zijn erg dun. Hoe heet de holte die zich boven het middenoor bevindt?
Boven het middenoor bevindt zich het epitympanum (atticusofkoepelholte). Halfcirkelvormige kanalen van het evenwichtsorgaan: superior, posterior en lateraal (het zijn 3 bochten). Als je het ovale venster indrukt dan komt het ronde venster naar je toe. Omdat het vocht ergens naartoe moet dit kun je niet samendrukken. De apex van de cochlea ligt bij het ronde venster.
Wat vormt de mediale wand van het middenoor?
De mediale wand van het middenoor vormt de benige begrenzing tussen de trommelholte en het binnenoor, en bezit twee vensters, het ovale venster (fenestra ovale of vestibularis) dat de scala vestibuli afsluit met de voetplaat van de stapes, en het ronde venster (fenestra rotundum of cochlearis) dat de scala tympani afsluit.
Geef in afbeelding 9 de oriëntatie van de doorsnede links in de tekening van de schedel rechts aan. Geef vervolgens in afbeelding 9 de volgende structuren aan:
- de ovale nis (met de stapes)
- het ronde venster
- het promotorium
- de nervus facialis
- de processus pyramidalis met de pees van de m. stapedius
- het horizontale kanaal van het evenwichtsorgaan
De trommelholte staat in verbinding met andere holtes, die zijn uitgespaard in het mastoïd; gesproken wordt over een gepneumatiseerd mastoïd. Bij de geboorte beperkt de pneumatisatie zich nog tot één holte. In de groei ontstaan verschillende holtes (mastoïdholtes) die onderling verbonden zijn. Hoe heet de bij de geboorte reeds aanwezige holte (deze is groter dan de later ontstane holtes)? Geef deze holte aan in afbeelding 9.
Het antrum. Het epitympanum staat in verbinding met het mastoid, door het antrum. Er vindt gaswisseling plaatst tussen de slijmcellen van het mastoid en het bloed, dit is nodig om de luchtdruk tussen het oor en buiten gelijk te houden.
De belangrijkste afwijking die in dit gebied voorkomt is middenoorontsteking, otitis media. Geef een definitie van otitis media en van mastoïditis.
Otitis media is een ontsteking van het middenoor waarbij ook de mastoïdcellen gevuld kunnen raken met slijm of pus. Het veroorzaakt pijn, koorts en gehoorverlies.
Mastoïditis ontstaat wanneer het infectiemateriaal van otitis media door het bot breekt en onder de huid terechtkomt, wat leidt tot zwelling en een afstaand oor.
De trommelholte is, zoals we zagen, verbonden is met de mastoïdholtes, zodat deze holtes een continuüm vormen. Wat is het verschil tussen otitis media en mastoïditis?
Otitis media is een middenoorontsteking waarbij ook mastoïdcellen kunnen meedoen, maar zonder doorbraak. Mastoïditis treedt pas op als het infectiemateriaal door het bot breekt en zich onder de huid ophoopt, wat een ernstiger klinisch beeld geeft met zwelling en pijn achter het oor.
Welke invloed heeft chronische mastoïditis op de groei van het mastoïd van een kind?
Chronische mastoïditis kan bij kinderen de normale groei en pneumatisatie van het mastoïd remmen. Door aanhoudende ontsteking ontstaat botverdichting, waardoor mastoïdcellen zich niet goed ontwikkelen. Dit kan leiden tot een kleiner, minder goed geventileerd mastoïd en mogelijke complicaties zoals blijvende gehoorproblemen.
Wat is het dak van het middenoor?
Het benige dak van het middenoor (paries tegmentalis of tegmen tympani) is dun en soms gedeeltelijk afwezig.
Wat bevindt zich superior van het tegmen tympani? Wat voor consequenties kunnen deze anatomische verhoudingen hebben bij een middenoorontsteking?
De hersenen; middelste schedel groeve, temporaalkwab. Risico op uitbreiding van otitis media en mastoïditis naar het hersenvlies/de hersenen.
Wat bevindt zich posterior van het mastoïd?
Sinus sigmoideus en de posterieure schedelgroeve.
In de mediale wand van het middenoor loopt de canalis facialis, waarin de n. facialis door het os temporale loopt (zie afbeelding 9).
Beschrijf het verloop van de n. facialis vanaf de inwendige gehoorgang tot aan het foramen stylomastoïdeum?
De nervus facialis (n. VII) komt het os temporale binnen via de meatus acusticus internus en loopt in het canalis facialis. In het geniculum maakt hij een scherpe bocht en geeft de n. petrosus major af. Vervolgens loopt hij achterwaarts langs de promontorium van het middenoor en geeft de n. stapedius af voor de spier van het stijgbeugelbeen. Daarna verloopt hij tussen de gehoorbeentjes en geeft de chorda tympani af, die door de trommelholte loopt. Uiteindelijk verlaat de zenuw de schedel via het foramen stylomastoïdeum en loopt naar de glandula parotis, waar hij zich vertakt in vijf perifere takken.
De bodem van het middenoor wordt begrensd door een groot bloedvat. Hoe heet dit bloedvat? Geef dit vat aan in afbeelding 5 en benoem de venen de langs het mastoïd lopen en waarlangs de veneuze afvoer van de hersenen plaatsvindt
Bulbus v. jugularis interna.
Heeft de ligging van dit bloedvat klinische consequenties (bulbus jugularis interna)?
- Anatomische variatie: bulbus is zichtbaar door trommelvlies
- Uitbreiding chronische otitis media naar vena iugularis
- Uitbreiding tumoren in vena jugularis naar middenoor
