4.5 Meningitis en encefalitis Flashcards
Wat is meningitis?
Virale of bacteriële infectie van de meningen. Bacteriële meningitis is een levensbedreigende ziekte. Synoniem is een hersenvliesontsteking of nekkramp
Wat is (Meningo)-encefalitis?
Virale infectie van het hersenparenchym
Op welke manier kan meningitis ontstaan bij een dragerschap?
- Soms directe doorbraak uit het KNO gebied of na een trauma
- Hematogene verspreiding vanuit de nasopharynx
Wat zijn de mogelijke verwekkers van meningitis?
- S. Pneumonia (43%) (>90 serotypen)
- N. Meningitidis (B) (11%) (13 serotypen)
- H. Influenza type B (8%)
- S. Aureus
- Listeria monocytogenes
- E. Coli
Wat zijn meestal de verwekkers van meningitis bij neonaten?
- Groep B streptokokken
- E. Coli
- Listeria monocytogenes
Vanaf 1 maand is het vooral de S. pneumoniae, N. meningitidis B, C, A, W, Y en H. Influenzae type B en zeer zelden Tuberculose
Wat zijn de symptomen van meningitis (9)?
- Koorts (vaak)
- Hoofdpijn (Fotofobie) (vaak)
- Geïrriteerd/lethargie (78%)
- Nekstijfheid (60-80% en 23% neonaten)
- Convulsies (12-20%)
- Volle fontanel (17%)
- Focale neurologie (16%)
- Somnolent (7%)
- (Semi)comateus (8%)
Welke aanvullende onderzoek wordt er gedaan bij een verdenking op meningitis?
Bloedonderzoek:
- Infectielab -> CRP, procalcitonine
- Bloedkweek
- Bloedbeeld
- Glucose
Beeldvorming:
- Voor lumbaalpunctie bij focale neurologische uitval
- Insulten
- Papiloedeem
- Gedaald bewustzijn
- Of ernstige immunodeficiëntie
- Uitsluiten tumor of oedeem
- Lumbaalpunctie
Waar wordt er op gelet bij een lumbaalpunctie?
- Macroscopie: Helder of troebel
- Microscopisch: Cellen (Polymorfe cellen, mononucleaire cellen)
- Eiwit en glucose (Normaal is 2.2-3.3 mmol/L voor glucose en 0.15-0.4 gr/L bij eiwitten)
- Gramkleuring: Positief -> Meningococcen, Negatief -> Pneumococcen
Liquorkweek is de gouden standaard. Gramkleuring is niet sensitief, wel specifiek
Wat zijn aanwijzingen voor bacteriële meningitis?
- Polynucleaire cellen > 100 x 10^6 (Met name neutrofiele granulocyten, meestal >1000)
- Glucose < 2 mmol/L (Of liquor/bloed ratio glucose <50%)
- Eiwit > 0,5 gr/L
Wat is de therapie bij meningitis?
- Zo spoedig mogelijk empirische antibiotica, Geen vertraging als gevolg van diagnostiek
- Dexamethason voor eerste gift antibiotica (4 dagen) -> Significante afname van gehoorverlies en neurologische restverschijnselen, geen voordelen in low-income countries en geen effect op mortaliteit
Ook bij snelle herkenning/behandeling is de mortaliteit 15%
Welke korte termijn complicaties van meningitis zijn er?
Korte termijn:
- Cerebraal oedeem
- Subdurale effusie
- Subduraal empyeem
- Hersenabces
- Ventriculitis
- Hydrocephalus
- SIADH
Welke lange termijn complicaties van meningitis zijn er?
Lange termijn:
- Achterstand motorische ontwikkeling
- Leerproblemen
- Gedragsproblemen
- Gehoorverlies
- Visus stoornissen
- Epilepsie
Hoe kan meningitis leiden tot slechthorendheid?
Inflammatie van het labyrinth leidt tot ossificatie wat zorgt voor slechthorendheid. Kan snel (enkele weken) verlopen
Gehooronderzoek Tijdens ziekenhuisopname
Wat zijn de kenmerken van een meningo-encefalitis?
- Bijkomende neurologische symptomen
- Vaak viraal (40-50%), soms auto-immuun
- Hogere incidentie bij kinderen (Normaal 12.6 per 100.000)
- Epidemiologie verandert door vaccinatie en verspreiding arbovirussen
- Inflammatoire ziekte van het hersenparenchym
Synoniem is encefalitis of encefalomyelitis
Wat is de pathofysiologie van encefalitis?
- Direct effect micro-organismen (Schade aan aangedane cellen): Necrose gliacellen, schwanse cellen en neurale cellen
- Immunologische effecten (Kruisreactieve antistoffen): Perivasculitis, (tijdelijke) functiestoornis, nutriëntgebrek, polarisatiestoornissem
- Gemengd type
