glomerül hst pato genel özet

Question 1

böbrek biyopsileri IM, IF ve EM ile incelenir
bu parçaların her birinde glomerül bulunmalı

Answer 1

ışık mikroskobi:
HE, PAS, masson trikrom, methenamin gümüş, kongo red

immünofloresan mikroskobi:
IgA, IgG, IgM, hafif zincir (kappa, lambda), kompleman (C3, C1q), fibrinojen

Question 2

glomerüler lezyonlar

Answer 2

diffüz:
tüm glomerüller etkilenir
fokal:
glomerüllerin sadece bazıları etkilenir

global:
bir glomerülün tamamı etkilenir
segmental:
her glomerülün bir kısmı etkilenir

Question 3

hasara karşı glomerüllerde oluşan patolojik cevaplar

Answer 3

hipersellülarite
bazal membran kalınlaşması
hyalinizasyon ve sklerozis

Question 4

hipersellülarite

Answer 4

hücresel proliferasyon: mezengial, endotelyal, podosit
infiltrasyon: nötrofil, monoksit, lenfosit
Crescent: Bowman mesafesini dolduran, prolifere parietal epitel hücreleri
+fibrin, ve +infiltre lökositlerin oluşturduğu hücre birikimi

Question 5

bazal membran kalınlaşması

Answer 5

amorf elektron dense materyal birikimi:
en sık immün kompleksler, bazal membranın endotelyal ya da epitelyal tarafında ya da GBM içinde birikebilir

bazal membrana özgü kalınlaşma: diyabetik glomerüloskleroz

Question 6

hyalinizasyon ve sklerozis

Answer 6

glomerül yumağında hyalin birikimi olur
global veya segmental tutulabilir
-segmental tutulum ilerleyip global tutulum yapabilir

Question 7

glomerüler hasarın patogenezi

Answer 7

etimolojik ajan ya da tetikleyen olay bilinmese de çoğu primer ve sekonder glomerülonefrit formunda immün mekanizmalar yer alır

Question 8

dolaşan immün kompleks

Answer 8

IF:
granüler GBM patern, dolaşımdaki immün kompleks oluşumunu tetikleyen antijen:
-endojen: SLE, IgA nefropatisi
-ekzojen (enfeksiyonu takiben): bakteriyel (streptococci), viral (HBsAg, HCV ag), parazit, spiroketler
dolaşımdaki immün komplekslerin glomerüllerde birikmesi kompleman (ve/veya Fc reseptörü) aracılıklı lökosit aktivasyonunu başlatır ve glomerüler hasara yol açar
IM-> hücresel proliferasyon
EM-> elektron dense depozitler
IF mikroskobi-> immün birikim

böbrekte biriken immün kompleksler poststreptokokal GN olduğu gibi giderek azalır, çoğunlukla infiltre nötrofiller, monosit/makrofajlar tarafından fagosite edilir. Bu durum kısa süreli ve sınırlıdır

SLE ve viral hepatitlerde olduğu gibi antijenin sürekli olarak üretilmesi halinde dolaşımda tekrarlayan immün kompleksler birikerek hasara neden olabilir

Question 9

in situ immün kompleks

Answer 9

intrensek doku galeri ya da dolaşımdan alınıp glomerüle gömülmüş ekstrinsik ag’lere karşı antikor gelişir

Question 10

membranöz nefropati

Answer 10

IF:
granüler GBM patern
podositler tarafından üretilen Fosfolipaz A2 reseptörüne (PLA2R) karşı gelişen antikorlar sebep olur (Anti-PLA2R)

Question 11

glomerülonefrit

Answer 11

IF:
lineer GBM patern
GBM normal komponentlerine karşı gelişen direkt antikorların (Anti-GBM) neden olduğu hastalık
antikorlar tüm GBM boyunca intrensek ag’lere bağlanır
böbrek yanında akciğeri de etkiliyorsa -> Good Pasture Sendromu
-GBM antikoru bazal membran kollajeninin alfa-3 zincirine karşı olur
şiddetli kresentik glomerüler hasar ve hızla ilerleyen GN klinik tablosu karakteristiktir

Question 12

podosit hasarı

Answer 12

hasar sonucu ayak çıkıntılarda birleşme, düzleşme;
slit diyaframların yapısında mutasyon (nefrin, podosin…) oluşabilir
genellikle proteinüri gelişmesiyle sonuçlanır

Question 13

nefron kaybı

Answer 13

çeşitli immünolojik mekanizmalar ile başlayan glomerüler hasar ->
nefron kaybı ->
glomerül filtrasyon hızının düşmesi ->
glomerüloskleroz

Question 14

kompleman yolu aktivasyonu

Answer 14

alternatif kompleman yolun aktivasyonu ->C3 glomerülonefritler
Kompleman ilişkili trombotik mikroanjiopati ve (TMA) ya da atipik hemolitik üremik sendrom

Question 15

primer glomerül hastalıkları

Answer 15

klinik bulgulara dayalı:
öykü, FM (ödem, HT), idrar analizi (nefritik, nefrotik sendrom), böbrek yetmezliği varlığı, seyir

en temel olarak böbrek hastalıklarını nefrotik sendrom ve nefritik sendrom olarak iki gruba ayırırız

Question 16

nefrotik sendrom:
-proteinüri
-ödem
-hipoalbuminemi
-hiperlipidemi
-lipidüri

Answer 16

nefritik sendrom:
-hematüri
-hipertansiyon
-proteinüri
-azotemi (GFR azalır, Cr artar, BUN artar)

Question 17

nefrotik sendrom

Answer 17

başlangıçtaki olay glomerül kapiller duvarının plazma proteinlerine karşı geçirgenliğinin artmasına yol açan bir bozukluktur
en fazla albumin kaçar
proteinüri sonucu plazma onkotik basınç azalır -> doku aralarına sıvı kaçışı -> ödem
-dokuya kaçan sıvı sonucunda plazma volümü de azalır -> aldosteron artar -> ödeme katkı
azalan proteinleri kompanze etmek için çalışan kc nedeniyle -> hiperlipidemi

Question 18

minimal değişiklik hastalığı

Answer 18

patolojik olarak EM ile belirlenebilen podosit ayaksı çıkıntılarında düzleşme (füzyon) ile karakterize bir hastalık
glomerüller ışık mikroskobunda normal görünümde
çocuklarda görülen nefrotik sendromun en sık nedeni

lab bulguları:
-selektif proteinüri (albumin)
-hipoalbuminemi
genellikle spontan remisyon var
remisyon yoksa steroid tedavisine hızla cevap verir
uzun süreli prognoz mükemmel

Question 19

fokal segmental glomerülosklerozis

Answer 19

erişkinde en sık nefrotik sendrom nedeni
proteinüri selektif değil
IF negatif ama diğer mikroskoplarda bulgu var
IM: sklerotik segmentte bazal membran kollapsı + matriks artışı
EM: ayaksı çıkıntılarda kayıp/fokal füzyon + sklerotik segmentte matrix materyalinde artış

spontan remisyon %30, kronik renal yetmezliğe ilerleyiş %50, hızlı seyir %20
sekonder olabilir:
-HIV, eroin kullanımı, IgA nefropatisine sekonder, nefron kaybına adaptasyon, kalıtsal:
-NPHS1 geni -> nefrin (konjenital nefrotik sendrom, Finn tipi)
-OR NPHS2 gen mutasyonu -> podosin (çocuklarda steroid dirençli nefrotik sendrom)
-bazı OD FSGS -> alfa akdinin 4/ adult onset FSGS -> TRPC6

Question 20

membranöz nefropati = membranöz glomerülonefrit

Answer 20

organ spesifik otoimmün bir hastalık
glomerül bazal membranlarında IgG ve kompleman (C3) içeren subepitelyal immün birikimler (granüler GBM) ile karakterize
IM’ta glomerül bazal membranlarında uniform diffüz kalınlaşma (erken evrede normal glomerül olabilir) olurken EM’ta subepitelyal elektron dense birikimler gözlenir

nonselektif proteinüri var
erişkinde sık
etiyoloji: Anti-PLA2R
hastalığın seyri değişkendir
bazı hastalarda son dönem böbrek yetmezliği gelişir
sekonder nedenler ekarte edilmeli

Question 21

membranoproliferatif glomerülonefrit

Answer 21

histolojik olarak GBM ve mesangiumdaki değişiklikler + glomerüler hücrelerin proliferasyonu ile kendini gösterir

hastaların bazılarında sadece hematüri ya da non-nefrotik oranda proteinüri olur ve bazılarında **nefrotik-nefritik sendrom görünümü kombine olabilir
EM’ta subendotelyal elektron dense depozitler var

Question 22

membranoproliferatif glomerülonefrit morfoloji

Answer 22

glomerüller büyük ve hipersellüler ->
-mesengial hücre
-endotel prolif
-lökosit infiltrasyonu
-kresentler
glomerülde prolifere olan hücreler ve artmış glomerül matris lobüler görünüme neden olur

bazal membran->
-kalınlaşma (sıklıkla segmental)
-çift kontür (mesengial matriksin bazal membran içine ilerlemesi sonucu oluşur)
-subendotelyal immün komplekslerin birikimi (C3+IgG) birikimi sonucu yeni bazal membran sentezi (reduplikasyon = tramvay rayı görünümü = Tram-Tracks Görünümü)

Question 23

C3 dominant glomerülopati

Answer 23

genellikle 30 yaş altında görülür ama tüm yaş gruplarında da görülebilir
etiyoloji: alternatif kompleman yolunda edinilmiş/genetik defekt. nefrotik/nefritik sendrom
Lab: plazma C3 ve C4 seviyesine düşme

IM: glomerüller büyük ve hipersellüler, bazal membranlarda kalınlaşma, diffüz endokapiller hipersellülarite, kresent

IF: GBM boyunca C3 birikimleri

EM: mezengial ve subendotelyal, bazen subepitelyal birikimler

Question 24

Dens Depozit Hastalığı = C3 Dominant Glomerülopati Alt Tipi

Answer 24

genellikle çocukta görülür
EM’de çok yoğun dens ozmofilik birikimler
bu hastalıkta C3Nef antikoru tespit edilmiş

IM paternler:
-mezengial proliferasyon
-kresentik GN
-membranoproliferatif değişiklikler

Question 25

akut proliferatif glomerülonefrit (poststreptbkokal, post enfeksiyöz)

Answer 25

immün komplekslerin (A grubu beta hemolitik streptokok) glomerüllerde birikmesi sonucunda glomerüler hücrelerde diffüz proliferasyon, lökosit birikimi ile karakterize bir grup hastalık çocuklarda sık ve iyi prognozlu ama erişkinde kötü

Question 26

akut proliferatif glomerülonefrit klinik

Answer 26

farenjit ya da deri enfeksiyonundan 1-4 hafta sonra bulantı, ateş, oligüri ve hematüri

Question 27

akut proliferatif glomerülonefrit IM IF ve EM

Answer 27

IM: glomerüller büyük ve hipersellüler endotelyal ve mezengial hücre proliferasyonu nötrofil infiltrasyonu endotel hücrelerindeki şişme sonucunda kapiller lümen obliterasyonu (bazal membran kalınlaşması yok) IF: GBM boyunca kaba granüler birikimler (C3 ve IgG-M) EM: **subepitelyal kambur elektron dense birikimler

Question 28

IgA nefropatisi (Berger Hastalığı)

Answer 28

çocuklar ve genç erişkinlerde sık tekrarlayan gros ya da mikroskobik hematürinin en sık nedeni Mezengial IgA birikimi ile karakterize vakaların %25-50'sinde 20 yıllık dönemde kronik renal yetmezliğe yavaş ilerleyiş vardır glomerüller histolojik olarak son derece değişkendir o yüzden IM'de spesifik bir görüntü yoktur proliferatif lezyonlar skarla iyileşir ve FSGS görülebilir **tek tanı kriteri: IF görünümü karakteristik -> mesengial IgA birikimi**

Question 29

herediter nefritler

Answer 29

GBM proteinlerini kodlayan genlerdeki mutasyonlar ile ilişkili primer glomerül hasarına neden olan bir grup familyal renal hastalık

Question 30

Alport sendromu: kollajen tip IV mutasyonu -> defektif GBM sentezi -> hematüri ve kronik böbrek yetmezliği X'e bağlı geçiş vardır -> erkekler tüm bulguları taşırken kızlar taşıyıcı (tipik olarak hematüri var) **ek olarak sağırlık + gözlerde lens dislokasyonu, posterior katarakt ve korneaları distrofi gibi çeşitli görme bozuklukları semptomlar 5-20 yaşlarında başlar erkeklerde %90 sık ve 40 yaşta renal yetmezlik ile sonuçlanır

Answer 30

glomerüller erken evrede IM'de normal ya da minimal değişiktir: -podositlerde hipertrofi -kapiller duvarda rijidite -mesengial alanlarda düzensiz genişleme geç evrede segmental ya da global sklerozis görülür nadiren kresentik GN olabilir Hastalığın karakteristik bulguları EM'ta görülür: **GBM düzensiz kalınlaşma ve incelme gösterir +lamina densada belirgin yarıklanma ve laminasyon (tipik basket sepeti görünümü)

Question 31

ince bazal membran

Answer 31

Benign Familyal hematüri -> genellikle rutin idrar incelemelerinde ortaya çıkar GBM diffüz olarak incedir kollajen tipIV'ün alfa 3 ya da alfa 4 zincirinde defekt vardır

Question 32

Hızlı İlerleyen (kresentik) glomerülonefritler: Bowman mesafesi içinde fibrin, epitel proliferasyonu, makrofaj inf: Kresent akut, şiddetli, hızlı seyirli haftalar içinde renal yetmezlik gelişir glomerül kompresyonu görülür

Answer 32

içinde üç grup hastalık var: Anti GBM antikor ilişkili kresentik glomerülonefrit: -böbreğe sınırlı -Goodpasture sendromu İmmün kompleks ilişkili kresent glomerülonefrit: -idiopatik -postenfeksiyoz GN -lupus nefriti -Henrich Schönlein Purpurası -diğer Pauci-İmmün Kresentik Glomerülonefrit: -ANCA ilişkili -anti GBM antikorlar ya da IF ve EM'ta immün birikim yok -hastaların çoğunda dolaşımda antinötrofil sitplazmik antikor (ANCA) saptanmıştır -sistemik ya da izole

Question 33

Hızlı ilerleyen Kresentik Glomerülonefritler

Answer 33

böbrekler büyük ve soluk kortikal yüzeyde peteşial kanamalar var erken tespit edilirse tedaviyle kresent gerileyebilir: -sellüler aşama (tespit edilirse gerileyebilir) -> fibrosellüler -> fibröz (tedavi yok) tüm formların klinik görümü: hematüri, bazen nefrotik sınıra ulaşan proteinüri, değişen hipertansiyon ve ödem tedaviye rağmen hastalar zamanla kronik diyaliz ya da transplantasyona gerek duyabilir

Question 34

Kronik Glomerülonefrit

Answer 34

böbrek boyutları küçük kesit yüzünde korteks incelmiş ve peripelvik yağ artmış **erken evrede hala zemindeki primer glomerülonefrite ait bulgular izlenebilir: -ilerlemiş formlarda glomerüller global hyalinizasyon göstererek pembe asellüler kitlelere dönüşür (yumak yapısı yok) kronik glomerülonefrit sıklıkla hipertansiyon eşliğinde oluştuğu için belirgin arterioler ve arteriyel skleroz olabilir -> iskeminin eklenmesiyle tübüler atrofi, interstisyel fibrosis ve lenfosit infiltrasyonu görülebilir -> kronik GN -> BY

Question 35

sistemik hastalıklarla birlikte olan glomerüler lezyonlar

Answer 35

SLE ve lupus nefriti diyabetik nefropati (glomerülosklerozis) amiloidozis

Question 36

SLE ve lupus nefriti

Answer 36

SLE: otoimmün, genç kadınlarda sık böbrek en fazla tutulan organlardan biridir hastaların %5'inde ilk klinik semptom böbrekte olur patogenez: glomerüllerde DNA-antiDNA kompleksleri birikir. immünoglobülin ve kompleman, mezengiumda veya bütün bazal membran boyunca, bazen de tüm glomerülde birikebilir klinik: proteinüri, mikroskobik veya makroskobik hematüri, nefrotik sendrom, akut nefritik sendrom ve renal yetmezlik IF: Full house boyanma (IgG, IgM, IgA, C1q, C3) EM: elektron dense depositler mesengial, intramembranöz, subepitelyal ve subendotelyal bölgede gözlenir **Wire-loop: yaygın ve birleşen subendotelial birikimler kapiller duvarda diffüz kalınlaşmaya neden olur

Question 37

diyabetik nefropati (glomerülosklerozis)

Answer 37

Tip 1 ve 2 DM'li hastaların %40'ında ilerlemiş ya da son dönem böbrek hastalığı en sık glomerüller etkilenir: -nonnefrotik proteinüri -> nefritik sendrom -> kronik BY kapiller bazal membranda kalınlaşma + diffüz diabetik glomerülosklerozis + nodüler glomerülosklerozis (Kimmelstiel-Wilson Hastalığı)

Question 38

amiloidozis

Answer 38

böbrek en sık tutulan organlardan en sık AA veya AL tipi amiloidoz görülür nefrotik sendrom sebebi glomerüllerde mesengial alanları genişleten ve kapiller duvarı kalınlaştıran eozinofilik materyal, nodüler görünüm var zamanla glomerülü tamamen oblitere eder damar duvarlarında, interstitial alanlarda birikim var, kongo red ile boyanır