H12 Flashcards
(26 cards)
Vitale amine
woord voor vitamines in 1906
EXAMEN
wat zijn vitamines
organische stoffen die het lichaam niet zelf aanmaken en nodig zijn voor het gezond functioneren ,de groei, herstel van het lichaam
EXAMEN
welke 3 criteria zijn er voor vitamines
1 met de voeding worden adequate hoeveelheden aangevoerd
2 tekort geeft klinische symptomen en ziekten
3 deze kunnen mbh specifieke vitamines opgelost worden of verminderd worden
Wat zijn de vetoplosbare vitamines
K A D E
Kenmerken vetoplosbare vitamines
- meestal tekorten
2 niet uitgescheiden via urine
3 bij premix fouten wel toxische doseringen
4 vit d ook dieren een tekort, minder toxisch dan gedacht
wat zijn wateroplosbare vitamines
B vitamines en C
Vitamine A – Belangrijkste functies bij honden
Algemene functies vitamine A:
- Gezichtsvermogen: Vitamine A speelt een cruciale rol bij het behoud van een gezond gezichtsvermogen bij honden. Het is essentieel voor het functioneren van het netvlies en de aanpassing van de ogen aan verschillende lichtniveaus.
- Celgroei en differentiatie: Vitamine A speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling en het onderhoud van verschillende weefsels, zoals huid, botten, en slijmvliezen (dus ook darmslijmvlies!)
- Immuunsysteem: Vitamine A helpt bij de productie van immuuncellen en de regulatie van ontstekingsreacties.
- Voortplanting: Vitamine A speelt een rol bij de ontwikkeling en functie van de voortplantingsorganen en kan een rol spelen in de vruchtbaarheid.
- Huid- en vachtgezondheid: Vitamine A helpt bij de productie van talg, dat de huid hydrateert en de vacht gezond houdt.
Wat zijn de kenmerken van overdosering bij vitamine A
Symptomen overdosering: afwijkingen aan foetus (oog/hart/skeletafwijkingen)! Eerste 6 weken dracht geen extra vitamine A
Algemene symptomen overdosering:
- Gastro-intestinale symptomen: braken, diarree, gebrek aan eetlust.
- Gewrichtsproblemen: stijfheid, pijn en zwelling van de gewrichten.
- Spierproblemen: spierzwakte, verminderde coördinatie.
- Huid- en haarproblemen: uitdroging en schilfering van de huid, jeuk, haaruitval.
- Botveranderingen: overmatige botgroei, verdikking van botten, misvormingen.
- Leverproblemen: vergrote lever, abnormale leverfunctie.
- Verminderde eetlust en gewichtsverlies.
Absorptie van vitamine A waar?
in de dunne darm, opslag lever.
Voedingsbronnen van vitamine A
lever, eidooier, vette vis, levertraan,
plantaardig met name via bèta-caroteen: mango, koolsoorten, groene groenten, zoete aardappel, wortelen, pompoenzaad.
Kat kan omzetting beta-caroteen naar vitamine A niet maken (hond ook niet goed)
Kenmerken vitamine D
- Wetenschappelijke naam:
Cholecalciferol (D3), Ergocalciferol (D2).
D3 (dierlijk) is tot 10x effectiever dan D2 (plantaardig: bv. paddenstoelen).
Is een pro-hormoon: wordt in lever en vooral nieren omgezet in calcitriol
Essentieel voor de bothuishouding.
Onmisbaar voor een goed werkend immuunsysteem.
Vitamine D is ook belangrijk voor:
-Botgezondheid: Vitamine D is betrokken bij de botvorming, mineralisatie en het behoud van de botdichtheid. Het zorgt ervoor dat calcium en fosfaat goed worden afgezet in de botmatrix, en het voorkomt dat botweefsel wordt afgebroken. Hierdoor speelt vitamine D een belangrijke rol bij het voorkomen van botziekten zoals rachitis (bij jonge honden) en osteoporose (bij oudere honden).
-Immuunsysteem: Vitamine D heeft ook invloed op het immuunsysteem. Het reguleert ontstekingsprocessen en helpt bij het behouden van een gezonde immuunrespons. Vitamine D heeft antivirale en antibacteriële eigenschappen, en een tekort aan vitamine D kan het immuunsysteem verzwakken. Vitamine D is belangrijk voor de werking van de Tregs.
-Spierfunctie: Vitamine D speelt een rol bij de spierfunctie en spierkracht bij honden. Het is betrokken bij de werking van spiervezels en kan spierzwakte helpen voorkomen. (bv. via stimulatie IGF-1 groeifactor, regulatie van genexpressie en uiteraard via regulatie calciumhomeostase calcium is weer belangrijk voor spiercontractie en activatie enzymen die betrokken zijn bij eiwitsynthese).
Symptomen overdosering van vitamine D
- Misselijkheid en braken: Een van de mogelijke symptomen van een overdosering van vitamine D is aanhoudende misselijkheid en braken.
- Verlies van eetlust.
- Vermoeidheid en zwakte
- Meer dorst en frequent urineren
- Verhoogde calciumniveaus: Overmatige hoeveelheden vitamine D kunnen leiden tot verhoogde calciumniveaus in het bloed. Dit kan symptomen veroorzaken zoals botpijn, spierzwakte, verwardheid, hartritmestoornissen en nierverkalking.
Deze symptomen zien we enkel bij langdurige overdosering of bv. bij een fout in de afstemming van de premix.
Vitamine D is veel minder toxisch dan vaak wordt gesteld!
Voedingsbronnen vit. D
levertraan, vette vis, eigeel.
kenmerken Vit. E
1 van de vetoplosbare vitaminen (ADEK) of eigenlijk een groep tocoferolen.
Voedingsbronnen: plantaardige oliën, met name tarwekiem(olie), maar ook zonnebloemolie en olijfolie. Noten en zaden, avocado, groene bladgroenten zoals spinazie, broccoli, boerenkool, snijbiet, maar ook in vette vis
Vitamine E kan vitamine C weer reduceren en omgekeerd.
Wat zijn enkele van de belangrijkste functies van vitamine E:
Antioxidante werking: Vitamine E fungeert als een krachtige antioxidant. Het helpt cellen te beschermen tegen schade veroorzaakt door vrije radicalen
Immuniteit: Vitamine E speelt een cruciale rol bij het behoud van een gezond immuunsysteem. Het helpt bij de productie van antilichamen en stimuleert een goede werking van het immuunsysteem
Huid- en vachtgezondheid: Vitamine E speelt een rol bij het behoud van een gezonde huid en vacht. Vitamine E kan ook helpen bij het verminderen van huidproblemen zoals jeuk en ontstekingen.
Voortplanting: Vitamine E is belangrijk voor de voortplanting. Het speelt een rol bij de goede werking van de voortplantingsorganen en de gezondheid van sperma en eitjes.
Symptomen deficiëntie vit E
neurologische klachten (evenwicht), spierzwakte, verzwakt immuunsysteem, vruchtbaarheidsproblematiek, oxidatieve stress.
Symptomen overdosering vit E
spijsverteringsklachten, verminderde bloedstolling, verminderde opname van vitamine K.
Absorptie vit E waar?
wordt geabsorbeerd in combinatie met vet onder invloed van galzouten. Eenmaal geabsorbeerd in de dunne darm in het lymfatisch stelsel wordt het getransporteerd naar de lever en dan opgeslagen. Tevens opslag in vet, hart, spieren, hersenen, testes, uterus en bloed.
Het wordt vervolgens in het bloed getransporteerd via transporteiwitten (oa Alfa-TTP)
Kenmerken vit. K
- Wetenschappelijke naam: fytomenadion/fylloquinon (K1), Menaquinone (K2)
- Synthetische variant: Menadion (K3)(in humane suppletie/voeding verboden)
- Vitamine K1 komt met name in groene bladgroenten voor
- Vitamine K2 in dierlijke producten zoals beenmerg, lever, eidooier, viseieren
Wat is de andere naam voor vitamine K1?
Fylloquinon
Wat is de belangrijkste functie van vitamine K1?
Bloedstolling – het helpt bij de vorming van stollingsfactoren.
Hoe helpt vit K bij beschadiging van bloedvaten?
Vitamine K1 ondersteunt de vorming van bloedstolsels om bloedingen te stoppen.
Heeft vitamine K1 effect op de botgezondheid?
Nee, vitamine K1 is vooral betrokken bij bloedstolling, niet bij botopbouw.
