HC 3 --> Prenatale onwikkeling, ontwikkeling van de hersenen en sensorische ontwikkeling Flashcards

Question

Synaptogenese en synaptische pruning

Answer 1

Synaptogenese (groei van synapsen) en synaptische pruning (ongedaan maken van onnodige synapsen) - Synaptische pruning helpt de hersenen te ‘specialiseren’ - Ontwikkeling van de hersenen is biologisch bepaald, maar wordt beïnvloed door omgevingsfactoren

Answer 2

- asymmetrie in de specialisatie van de twee hersenhelften - Corpus callosum als connectie

Answer 3

(= ontstaan van diepe plooien in de hersenen) - Groter hersenoppervlak zorgt voor beter cognitief functioneren

Answer 4

- Kindertijd/adolescentie: rijping van de hersenen - Oude leeftijd: hersenatrofie (krimpen, geleidelijke verlies van hersenweefsel) - Coupé et al. (2017): vergelijking van in N=2944 met leeftijd tussen de 9 maanden en 94 jaa: **Grijze stof**: - Bestaat voornamelijk uit ongemyeliniseerde neuronen en andere cellen → ontvangt informatie en reguleert uitgaande informatie - Continue levenslange afname **Witte stof**: - Bestaat voornamelijk uit gemyeliniseerde neuronen → zendt signalen naar andere regio's - omgekeerde u-vorm, maturatie piekt op middelbare leeftijd Bij mannen gaat de achteruitgang over het algemeen iets sneller - Principes “levenslang”, “multidirectioneel” en “gains and lossen” van Baltes van toepassing

Answer 5

- Bestaat voornamelijk uit ongemyeliniseerde neuronen en andere cellen → ontvangt informatie en reguleert uitgaande informatie - Continue levenslange afname

Answer 6

- Bestaat voornamelijk uit gemyeliniseerde neuronen → zendt signalen naar andere regio's - omgekeerde u-vorm, maturatie piekt op middelbare leeftijd

Answer 7

Processen die het voor een organisme mogelijk maken om zichzelf aan te passen als reactie op veranderende omgevingsfactoren Processen die voor plasitciteit kunnen zorgen kunnen komen door: - Ontwikkeling → Het grootst tijdens de vroege ontwikkeling - Leren en het geheugen - Cerebrale veranderingen (bijvoorbeeld hersenschade, neurodegeneratie, ouder worden) --> **Voordeel**: sommige hersengebieden nemen de functie over van de beschadigde hersengebieden (voorbeeld: blinde baby’s ontwikkelen een beter gehoor) --> **Maar**: zware deprivatie of verlies op zeer jonge leeftijd kan gevolgen hebben voor de rest van het leven

Answer 8

- Hersenatrofie: PFC en hippocampus krimpen op oudere leeftijd - Maar, minder atrofie in ouderen die fitter waren - Fit & fysiek actief = grotere hersenvolume dan niet fit en actief --> Grotere volume van de grijze stof in PFC --> Grotere volume van de hippocampus en positief effect op het geheugen Voorbeeld van een gen-omgeving interactie

Answer 9

Reuk & smaak Aanraking & pijn Gehoor Zicht

Answer 10

- Sensatie: het product van de interactie tussen informatie en de sensorische receptoren – de ogen, oren, tong, neus en huid - Perceptie: de interpretatie van sensorische informatie Visuele sensatie zorgt ervoor dat je de blauwe en groene tekens op deze slide kan waarnemen; visuele perceptie zorgt ervoor dat je deze tekens kan herkennen als letters en woorden.

Answer 11

Baby: - Pasbegorenen herkennen en hebben een voorkeur voor de geur van moedermelk → werkt geruststellend Oudere - Afname van reukvermogen is klein, begint al bij de volwassenheid - Vermogen om onaangename geuren te detecteren verandert niet, voor aangename geuren wordt het slechter

Answer 12

Baby: - Pasgeborenen hebben een voorkeur voor zoet en zijn gevoelig voor andere basissmaken - Bij bitter, zuur en zout: stoppen met zuigen en gezicht betrekken - Bij zoet: gretiger zuigen Oudere: - Afname van gevoeligheid van smaak; grotere afname bij mannen → MAAR: grote verschillen tussen personen - Reden afname in smaak: oudere volwassenen produceren minder speeksel → speeksel transporteert chemische moleculen

Answer 13

- Negatieve gevolgen voor kwaliteit van leven and lichamelijk welzijn → geassocieerd met hogere sterfte - Minder plezier in verliezen in eten of het eten van bedorven voedsel door minder smaak en ruik - Maar: --> Smaak- en reukreceptoren worden gedurende het hele leven vervangen en worden beïnvloed door omgevingsfactoren --> Onder optimale omstandigheden ervaren veel oudere volwassenen geen negatieve consequenties

Answer 14

Baby: - Huid op huid contact is belangrijk voor band tussen baby en verzorger (vergroot kans op sucessvolle borstvoeding na de geboorte) - Beïnvloedt hersenontwikkeling (synaptogenese, hormonen) → Misschien omdat baby’s rustiger worden en beter slapen? Oudere: - Verminderde gevoeligheid bij aanraking door bijvoorbeeld verminderde tastzinrecepteoren en veranderde timing in neurale signalen door demyelinisatie - Maar: belang van aanraking wordt groter → aangename aanraking worden nog fijner, misschien omdat deze minder frequent worden op oudere leeftijd

Answer 15

Baby: - Visie op of baby’s pijn voelen is erg veranderd --> Eind 19de en begin 20ste eeuw: uitdrukken van pijn is een reflex van het onderontwikkelde brein van baby’s --> 1990: Onderzoek naar hormonale en metabolische reacties → Pasgeborenen en zelfs foetussen kunnen pijn ervaren! Oudere: - Minder gevoelig voor zwakkere niveaus van pijn, maar geen verschil met volwassenen voor hogere niveaus van pijn - Maar: vaker chronische pijn → goede pijnbestrijding verbetert functioneren en welzijn

Answer 16

Baby: - pasgeborenen (en foetussen) --> herkennen stem van moeder door grote blootstelling, niet stem van vader -1 maand --> aandacht voor spraak gericht aan de baby (begint met leren) - 7 maanden --> geen verschil tussen moedertaal en andere talen, “gains and losses” - 11-12 maanden --> grotere reactie op moedertaal Oudere: - algemeen, verslechtering in gehoor bij ouderen --> Door afname haarcellen in slakkenhuis, gehoorverlies bij hoge frequenties, typerend voor presbyacusis (= ouderdomsslechthorendheid) --> Door afname van ganglioncellen, hogere drempel voor zuivere tonen - 1/3 van de volwassen rond de leeftijd van 60 en ongeveer 80% van 85+ volwassen hebben gehoorverlies (groter bij mannen)

Answer 17

Verlaagde auditieve drempel kan leiden tot (begint vanaf 30 jaar): - Problemen met taalbegrip, het volgen van een gesprek – vooral als meerdere mensen tegelijk praten of als er veel achtergrondgeluid is - Tinnitus [oorsuizen] - Hypergevoeligheid voor luide geluiden

Answer 18

- Dagelijkse activiteiten: geen grote beperkingen (bijv. wassen, aankleden) - Vrijdetijdsbesteding: wel beperkingen (bijv. radio luisteren, interpersoonlijke communicatie, gesprekken met meerdere mensen samen, situaties waar veel achtergrondlawaai is) - Beperkingen in vrijdetijdsbesteding kunnen leiden tot meer depressie en angst

Answer 19

Aanpassing van de omgeving - Sociale omgeving (bijv. duidelijk spreken, ervoor zorgen dat het gezicht goed zichtbaar is) - Ruimtelijke omgeving (bijv. kamers zonder geluidsoverlast, telefoon met optisch belsignaal, beter luidsprekersysteem in grote zalen) Compensatiemiddelen: gehoorapparaat - Consistent gebruik, kennis over hoe te gebruiken - Onrealistische verwachtingen en frustratie - Advies over beperkingen van hoorvermogen/hoortraining

Answer 20

1 maand - ogen knipperen als reactie op nadernde objecten 4 maanden - consistentie in grootte (object heeft dezelfde grootte, zelfs als het zich op verschillende afstanden van de ogen bevindt) 6-7 maanden - reageert angstig naar de diepe kant (tijd van kruipen) - - indicatie van diepteperceptie en leren dat hoogte mogelijk gevaarlijk is - Diepteperceptie al aanwezig bij 2-4 maanden, maar nog geen angst, waarschijnlijk omdat ze nog niet kruipen **Social referencing**: kijkt naar emoties en reacties van anderen in nieuwe situaties

Answer 21

**Vormperceptie** (herkennen van patronen die een object vormen) ontwikkelt met 3 maanden, in maanden hiervoor focus op buitencontouren **Gezichtsperceptie**: Pasgeborenen kunnen gezichten onderscheiden van andere vormen - Vanaf 2/3 maanden: betekenisvolle perceptie van een gezicht --> 2 maanden: voorkeur voor pratende gezichten (beweging en geluid) --> 8 maanden: fear bias = hypersensitiviteit voor angstige gezichtsexpressies --> 9 maanden: minder gevoelig voor verschillen in gezichten van mensen van andere ethnische afkomst Waarom gezichten? - Aangeboren voorkeur versus gezichten voldoen aan eigenschappen van visieontwikkeling (bijv. contour, niet te complex, topzwaar)

Answer 22

Baby = Zicht ontwikkelt als laatste zintuig, maar foetus reageert wel al op fel licht Pasgeborenen - Scherp zicht op ongeveer 30 cm (afstand tot verzorger) - Voorkeur voor hoog contrast en patronen, kunnen nog niet scherp zien (lage visuele accommodatie) 3 maanden - Kleurzicht (bij geboorte zijn de receptoren nog niet volgroeid) 1 jaar - Zelfde zicht als volwassenen Oudere: - algemeen, verslechtering van zicht bij ouderen - Verhoogde intraoculaire druk (minder licht bereikt het netvlies, verminderde scherpte van het gezichtsvermogen - vooral bij gebrekkige verlichting) - Ooglens: verkleuring, zwelling, elasticiteit vermindert (presbyopie (ouderdomsverziendheid; vanaf +-40 jaar)) - Grote kans op visuele problemen

Answer 23

Leeftijdsgerelateerde afname in ... - Dynamische zicht: bewegende objecten ten opzichte van de locatie van de waarnemer - Contrastgevoeligheid: relevant voor de perceptie van vormen en tinten [bijv. bij traplopen] - Gezichtsveld: wordt smaller Oudere volwassenen hebben ... - Langere herstelduur voor verblindende gebeurtenissen: jonge volwassenen: 4 sec., oude: 7 sec. - Langzamere aanpassing aan het donker: switchen van lichte naar donkere contexten - Moeilijkheden in weinig verlichte omgevingen

Answer 24

- Problemen met activiteiten in het dagelijks leven (e.g., persoonlijke hygiëne, aankleden, eten bereiden, winkelen...) - Vrijetijdsactiviteiten en interesses (e.g., lezen, wandelen, reizen), heeft vaak ook invloed op emoties - Levenstevredenheid (e.g., hogere depressiecijfers, negatieve verwachtingen voor de toekomst) - Mobiliteit en onafhankelijkheid (bijv. autorijden)

Answer 25

Aanpassing van de omgeving - Betere verlichting van donkere plekken (bijv. straten, kerk, supermarkten) - Grotere lettergrootte op pakketten, geldautomaten, ... - Contrast vergroten Compensatiemiddelen - Bril, vergrootglas, andere technologie? - Training hoe je optimaal gebruik kunt maken van de tools

HC 3 --> Prenatale onwikkeling, ontwikkeling van de hersenen en sensorische ontwikkeling Flashcards

(49 cards)