HC 7 --> Emotionele ontwikkeling Flashcards
(37 cards)
Emoties
Gevoelstoestand, die wordt veroorzaakt door een gebeurtenis
Omvat meerdere elementen:
- Expressie (extern)
- Fysio-logische arousal (intern)
- Subjectieve evaluatie (intern)
bv: Liam geeft een fout antwoord in de klas. Zijn klasgenoten lachen hem uit.
- emotie: schaamte
- Expressie: sip gezicht
- Fysio-logische arousal: Hoger hartslag, zweten
- Subjectieve evaluatie: Ze denken waarschijnlijk dat ik dom ben
Emotie Regulatie
- “Processen waarmee we beïnvloeden welke emoties we hebben, wanneer we ze hebben en hoe we ze ervaren en uiten”
- Speelt een centrale rol in welzijn
- Wordt complexer over de levensloop
Process Model van Emotie Regulatie
Emotie regulatie kan worden toegepast op verschillende momenten
-
Situatie selectie
–> “Ik ga niet naar het tentamen (vermijden)” -
Situatie modificatie
–> “Ik oefen extra veel voor het tentamen” (probleem oplossen)
–> “Ik neem een knuffel mee ter ondersteuning” (situatie modificatie) -
Aandachtsrichting (attentional deployment)
–> “Ik leid mezelf af door muziek te luisteren” (afleiding zoeken)
–> “Ik denk constant aan het tentamen en hoe bang ik ben” (ruminatie) -
Cognitieve verandering
–> “Ik accepter mijn gevoelens” (accepteren)
–> “Het heeft geen consequenties voor mijn leven als ik faal” (herwaardering) -
Reactiemodulatie
–> “Ik laat mijn angst niet aan andere zien” (onderdrukking)
Process Model van Emotie Regulatie
vermijden
Situatie selectie
“Ik ga niet naar het tentamen”
Process Model van Emotie Regulatie
probleem oplossen
Situatie modificatie
“Ik oefen extra veel voor het tentamen”
Process Model van Emotie Regulatie
situatie modificatie
“Ik neem een knuffel mee ter ondersteuning”
Process Model van Emotie Regulatie
afleiding zoeken
Aandachtsrichting (attentional deployment)
“Ik leid mezelf af door muziek te luisteren”
Process Model van Emotie Regulatie
ruminatie
Aandachtsrichting (attentional deployment)
“Ik denk constant aan het tentamen en hoe bang ik ben”
Process Model van Emotie Regulatie
accepteren
Cognitieve veranderingen
“Ik accepter mijn gevoelens”
herwaardering
Cognitieve veranderingen
“Het heeft geen consequenties voor mijn leven als ik faal”
Process Model van Emotie Regulatie
onderdrukking
Reactiemodulatie
“Ik laat mijn angst niet aan andere zien”
Emotie Regulatie en psychopathologie
Maladaptieve strategiëen
- Ruminatie
- Onderdrukking
- Vermijding
→ Meer psychopathologie
Adaptieve strategieën
- Probleem-oplossend
- Herwaardering
- Acceptatie
→ Minder psychopathologie
- Maar: Soms juist handig om gevoelens te onderdrukken → strategieën zijn niet inherent “goed” of “slecht” (hangt af van de context)
- Huidig onderzoek focust op emotie regulatie flexibiliteit → dynamisch aanpassen van strategieën op de context
De ontwikkeling van emoties bij baby’s
- Emoties zijn waarneembaar in de eerste levensdagen
- Worden complexer met leeftijd (afhankelijk van cognitieve ontwikkeling)
Emoties bij baby’s
Biologische basis, maar ook omgevingsinvloeden:
* Kinderen spiegelen emotionele uitingen van verzorger
* Moeders reageren selectief op de uitdrukkingen van hun baby’s: leren → baby’s worden getraind om vaker blije gezichten te tonen dan chagrijnige of verdrietige
→ Vroege socialisatie van emoties: verschillende vormen in verschillende culturen
Rond 9 maanden: sociale referencing
* Imitatie van de emoties van de ouders; referentiekader voor hoe zich te gedragen in nieuwe situaties
Emotionele communicatie: baby’s en jonge kinderen leren emoties te begrijpen en ze op gepaste wijze te uiten
Emotieregulatie bij baby’s
Baby’s reguleren hun emoties vanaf het begin, maar gebruiken steeds complexere strategieën en reguleren steeds onafhankelijker naarmate ze ouder worden
0 – 12 maanden
* Enkele eenvoudige strategieën (bijv. wegdraaien of zuigen op fopspeen)
* Steun zoeken van verzorgers
18 - 24 maanden
* Proberen controle te krijgen over wat hen van streek maakt (bijv. andere kinderen duwen)
* Kan met frustraties omgaan, vaak door zichzelf af te leiden (afleiding zoeken)
* kunnen hun wenkbrauwen fronsen of hun lippen samenknijpen om hun woede of verdriet te onderdrukken (onderdrukking)
Einde 2e jaar [vermogen tot symbolisch denken en taal]
* Cognitieve regulatie van verdriet (bijv. door het herhalen van troostende woorden) → eerst vooral motorische, nu ook cognitieve strategieën
Leeftijd 3 tot 4 jaar [ontwikkeling van prefrontale cortex]
* Verbeteringen in emotieregulatie
* Betere regulatie negatieve emoties
Emoties in de kinderjaren
Verdere verbetering van emotionele competentie
Verdere verbetering van emotionele competentie:
* Concept van gemengde gevoelens (mixed emotions)
* Mentale tijdreizen (mental time-travel): anticiperen op en
terugroepen van cognitieve en emotionele aspecten van
gebeurtenissen, beter begrip van emoties
* Verbeterd vermogen om negatieve emotionele reacties te
onderdrukken of te verbergen (bijv. niet laten zien dat je
verdrietig bent aan ouders)
Emoties in de kinderjaren
Complexer gebruik van emotieregulatiestrategieën
Complexer gebruik van emotieregulatiestrategieën
* Gebruik van zelfgeïnitieerde strategieën om gevoelens ergens anders op te richten
* Effectievere emotieregulatie door middel van cognitie (bijv. herwaardering)
* Ontwikkeling van een vermogen tot het ervaren van oprechte empathie, echt begrijpen hoe een ander zich voelt
Emotionele competentie belangrijke voorspeller van sociale competentie
emotional display rules
Kinderen leren over regels voor emotioneel gedrag (emotional display rules)
* Kloof (+ bewustzijn) tussen innerlijke emoties en geuite emoties wordt groter
* Vereist begrip van emoties en regels voor emotionele uitingen + vaardigheden voor zelfbeheersing
* Cultuurverschillen in “emotie regels”
–> Individualistische culturen: Voorkeur voor zelfgerichte emoties, aanmoediging tot expressie
–> Collectivistische culturen: Voorkeur voor op anderen gerichte emoties (bijv. empathie)
Meten van state-level van emoties, cognities, gedrag in het dagelijkse leven middels een app
Experience Sampling Methode (ESM):
* Meerdere keren per dag
* Voorbeeld: “Hoe blij voel je je nu?”
Dagboek studie (“daily diary”):
* Alleen één vragenlijst aan het einde van de dag, over de gehele dag
* Voorbeeld: “hoe blij voelde je je vandaag?”
- Voordelen: lage recall bias, hoge ecologische validiteit, short-term dynamieken
- Nadelen: hoge belasting voor proefpersonen, meting reactiviteit
Emoties tijdens de adolescentie
Stereotype van de chagrijnige tiener (“moody teenager”)
* Meer negatieve emoties, minder positieve emoties (intensiteit)
* Meer extreme emoties en emotiefluctuaties (variabiliteit/dynamiek)
Adolescentie – Emotie intensiteit studie
Maciejewski
- Longitudinale studie (13 – 18 jaar)
- 500 jongeren
- Dagboeken 3 weken per jaar voor positieve en negatieve emoties
↓ positieve emoties, sterker afname voor meisjes
↑ negatieve emoties, zelfde ontwikkeling, maar meisjes scoren gemiddeld hoger
Adolescentie – Emotie variabiliteit
- Adolescenten laten meer extreme schommelingen zien dan kinderen en volwassenen
- Van euforie tot diepe ongelukkigheid
Adolescentie – Verklaringen voor veranderingen
- Veel veranderingen in de adolescentie (positief én negatief; bijv. eerste romantische relaties, conflicten met ouders)
-
Ineffectieve emotieregulatie (→ executieve functies nog niet volledig ontwikkeld)
→ Combinatie leidt tot meer negatieve en fluctuerende emoties - Maar: variabiliteit worden minder over de adolescentie → indicatie dat emotie regulatie verbetert
- Adolescenten hebben andere emotieregulatiedoelen dan volwassenen (doel: bijvoorbeeld niet vermijden van
conflict) - Doelen:
–> Verbreden van horizon
–> Kennis verwerven
–> Nieuwe mensen ontmoeten
–> Risico’s nemen - Gedragsmatige ontdekking: Verzamelen van informatie ter voorbereiding op de toekomst
Emoties op volwassen leeftijd
- Ontwikkelingsveranderingen gaan door tijdens de volwassenheid
- Doel: Een levensstijl creëren die emotioneel voldoening geeft, voorspelbaar en beheersbaar is.
- Beslissingen die hierbij een rol spelen: keuze van beroep, levenspartner, woonomgeving, kinderen etc.
- “De adaptieve integratie van emotionele ervaringen in een bevredigend dagelijks leven en succesvolle relaties met anderen”
