HC 8 --> Sociale cognitie en morele ontwikkeling Flashcards

Question

Theory of mind, basis voor:

Answer 1

* Sociale relaties (populariteit, vriendschappen) * Empathie (delen, helpen) * Wederkerige gesprekken * Humor * Vermogen om te liegen → Belangrijke mijlpaal!

Answer 2

Eerste cognitieve vaardigheden voor ToM ontwikkelen al heel vroeg! * **Begrijpen van intenties** * **Joint attention** * **Pretend play** * **Imitatie** * **Emotioneel begrip**

Answer 3

* Hamlin (2007): baby’s van 6 tot 10 maanden hebben een ‘moreel kompas’ → Voorkeur voor ‘helpende’ driehoek ten opzichte van ‘vervelende’ vierkant

Answer 4

* Laat geobserveerd gedrag een diepere betekenis zien of is er slechts sprake van simpel associatief leren? * Simpele associatie: bij bereiken top: springen = leuk → baby verkiest driehoek? * Inderdaad: vierkant + springende cirkel → baby verkiest vierkant * Maar: driehoek met doelgerichte blik (naar top van de heuvel) + niet springen → baby verkiest driehoek Belang en begrip van **kijkrichting** als teken van **intentionaliteit**

Answer 5

= Gedeelde aandacht * Rond 1 jaar: belangrijke ontwikkelingsmijlpaal * Volgen wijzen hand/blik (reageren op/initiëren) * Belangrijk voor gedeelde kennis en ervaringen! * Bij late of afwezige ontwikkeling: mogelijk teken voor ontwikkelingsstoornis: autisme spectrumstoornis

Answer 6

(doen alsof; bijvoorbeeld: kopje thee drinken), eerste eenvoudige voorstellingen tussen 1 en 2 jaar; onderscheid maken tussen schijn (een soort false belief) en werkelijkheid

Answer 7

in eerste jaar → vermogen om een mentale representatie te maken van de acties en doelen van anderen

Answer 8

in tweede jaar → begrijpen dat mensen emoties hebben en dat deze beinvloed kunnen worden

Answer 9

Rond 2 jaar: **Desire psychology** * Begrjipen dat verlangens het gedrag sturen * Uitdrukken wat ze willen en wensen (en begrijpen wat anderen willen) * Broccoli-cracker test Vanaf 3 tot 4 jaar: **Belief-desire psychologie** * Begrijpen dat overtuigingen, waar of niet waar, het gedrag van mensen sturen, net zoals verlangens * False-belief test

Answer 10

Hoofdvraag: * Waar zoekt Sally naar de bal? (belief) Check: * Waar is de bal? (realiteitscheck) * Waar was de bal in het begin? (geheugencontrole) Antwoord op waar zoekt Sally naar de bal? (belief) Veronderstelling: - Kinderen zonder ToM: doos → begrijpen niet dat Sally niet weet dat de bal in doos is - Kinderen met ToM: mandje → begrijpen dat mensen handelen naar hun overtuigingen over de wereld in plaats van naar een objectieve realiteit

Answer 11

1) Je hebt meer nodig dan ToM om te slagen voor false belief test * Taal, executieve functies (inhibitie, werkgeheugen) 2) ToM is meer dan slagen voor een false belief test * ToM wordt verfijnder, beter begrip van complexere psychologische processen * het begrijpen van false beliefs is GEEN "eindpunt“, maar het begin...

Answer 12

* In tegenstelling tot wat Piaget dacht, kunnen kinderen in de preoperationele fase het perspectief van anderen kennen/begrijpen * **Expliciete** ToM: Sally-Anne test (verbale vaardigheden nodig, expliciete vragen) * **Impliciete** ToM-tests: impliciete cues (waar kijk je naar) → Kinderen van 15 maanden vertonen zelfs **impliciete** ToM!

Answer 13

* **5-7 jaar**: begrijpen dat gedrag van mensen niet altijd hun gedachten en gevoelens reflecteert * **Tegen einde basisschool**: complexe second-order belief statements * **Schoolkinderen**: Leren begrijpen van sarcasme * **Midden- en late kindertijd**: begrijpen dat de gedachten van anderen onjuist kunnen zijn, en dat gebeurtenissen op meerdere manieren geinterpreteerd kunnen worden * Sociaal-cognitieve vaardigheden blijven ontwikkelen gedurende de **adolescentie**

Answer 14

* Beter behouden tijdens de volwassenheid dan niet-sociale cognitieve vaardigheden * Op oude leeftijd: sociaal-cognitief vermogen neemt toe → meerdere perspectieven kunnen nemen en compromissen kunnen sluiten --> Sociaal-cognitieve vaardigheden worden dagelijks gebruikt, meer ervaring/expertise --> Oudere volwassenen met actief sociaal leven en betekenisvolle sociale rollen hebben de beste vaardigheden * Maar: achteruitgang op sommige vaardigheden: begrip van sarcasme en volwassen versie van ToM taak --> Vooral als de taak snelle informatieverwerking en hoge mate van executieve functies vereist

Answer 15

* Met iemand meevoelen * Emotionele verbinding * Compassie, emotionele bezorgdheid, emotionele besmetting (emotional contagion)

Answer 16

* Rationeel begrip (vermogen om de mentale toestand van een ander te herkennen en te begrijpen) * Het perspectief van iemand anders innemen * Theory of Mind

Answer 17

* Pasgeboren baby: emotionele besmetting (overnemen van emoties van anderen) * Eerste jaar: Vroege neiging om emotionele uitdrukkingen te imiteren * Basisaspect van affectieve empathie * Geen duidelijk onderscheid tussen de eigen emotionele toestand en die van anderen

Answer 18

Emotionele besmetting ook bij volwassenen --> gapen

Answer 19

* 1 jaar: empathische bezorgdheid (empathic concern) --> Langer kijken naar iemand die pijn heeft --> Bezorgde gezichtsuitdrukking * Onderscheid tussen zelf en ander is cruciaal voor het tonen van empathische bezorgdheid → Ontwikkeling van empathie, vooral tussen 1 en 2 jaar

Answer 20

**Instrumenteel helpen** (12-14 maanden): Doelgericht helpen * Bijvoorbeeld: Een voorwerp oprapen dat buiten het bereik is van de andere persoon Empathisch helpen (18-24 maanden): Prosociale reactie op verdriet of pijn van een ander ▪ Bijvoorbeeld: troosten Meisjes vertonen meer prosociaal gedrag - meer beloond? ▪ Maar: individuele verschillen

Answer 21

* .. Kind moet reflecteren over de emotionele toestand van de ander (vs. instrumenteel helpen) * .. het kind iets moet opgeven om de ander te helpen * .. de ander weinig/subtiele hints geeft van wat nodig is

Answer 22

* Verband tussen cognitieve en sociale ontwikkeling: --> Prosociaal gedrag komt vaker voor in de concrete operationele fase van Piaget (kinderen begrijpen wat nodig is om te helpen) --> Prosociaal gedrag als een product van de ontwikkeling van de ToM * Midden kindertijd: prosociaal gedrag vereist informatieverwerking * Oudere kinderen stemmen hun prosociaal gedrag af op of ze ook effectief hulp kunnen bieden... * ..terwijl pre-operationele kleuters hun knuffeltje of speen kunnen aanbieden om te troosten (egocentrisme!)

Answer 23

Individuele verschillen (redelijk stabiel) Verschillen tussen de geslachten: * Meisjes troosten gepest kind vaker * Jongens staan eerder op tegen een pestkop * Slechts kleine verschillen in deelgedrag Culturele verschillen in bescheidenheid: * Japanse kinderen bescheidener over prosociaal gedrag * Nederlandse kinderen verwachten eerder complimenten

Answer 24

* Agressie = het veroorzaken van (fysieke/emotionele) pijn bij anderen * Agressie is geassocieerd met motorische en cognitieve ontwikkeling

Answer 25

* **Reactieve** (impulsieve) agressie: directe reactie op dreiging/frustratie, niet goed doordacht --> "Jimmy heeft mijn speeltje afgepakt, dus ik ga hem slaan" * **Proactieve** (instrumentele) agressie: met de bedoeling een doel te bereiken --> "Ik zal Tommy slaan zodat ik zijn speelgoed kan pakken"

Answer 26

**Directe agressie**: direct zichtbare agressie * Bijv. recht in het gezicht uitschelden, slaan * Meest voorkomende vorm: **fysieke agressie** * Piekt rond 2,5 jaar, neemt af in de mid-kindertijd **Indirecte agressie**: niet direct zichtbare agressie * Meest voorkomende vorm: **Relationele agressie** → gericht op het schaden van sociale relaties / sociale status * Een kind niet uitnodigen voor een verjaardagsfeestje, roddels verspreiden... * Het gaat om meer verfijnde sociale vaardigheden * Piekt rond (begin van) adolescentie

Answer 27

* Jongens vertonen meer fysieke agressie * Zowel jongens als meisjes vertonen verbale en relationele agressie, weinig verschil --> Openlijke fysieke agressie wordt streng bestraft bij vrouwen, dus wordt relationele agressie hun hoofdmodus --> Tienerjongens even relationeel agressief als tienermeisjes * Impact van relationele agressie groter voor meisjes

Answer 28

Vanaf de vroege adolescentie neemt de criminaliteit toe

Answer 29

* Criminele achtergrond van ouders * Strenge/inconsistente discipline * Mentale gezondheidsproblemen van moeder * Wisselende verzorgers & alleenstaand ouderschap * Lage sociaaleconomische status ... maar niet dat ze geen theory of mind of empathie hebben

Answer 30

* Vroege neurologische afwijkingen * Lage motorische vaardigheden & IQ-score * Lees- en geheugenproblemen ... maar niet dat ze geen theory of mind of empathie hebben

Answer 31

* Hyperactiviteit & problemen met zelfcontrole * Afwijzing door leeftijdsgenoten * Omgang met delinquente leeftijdsgenoten (--> ALLEEN deze risico voor late start groep Moffit) ... maar niet dat ze geen theory of mind of empathie hebben

Answer 32

* Gedragsmoeilijkheden in de vroege kindertijd * Gezinsconflicten * Jonge leeftijd van moeder bij eerste kind ... maar niet dat ze geen theory of mind of empathie hebben

Answer 33

Twee soorten antisociaal gedrag: 1) Vroege start (levenslang aanhoudend): * kleine minderheid van de mannelijke bevolking (ca. 5%), vaak met neuro-cognitieve stoornissen * hoge stabiliteit op lange termijn (recidive) * opgroeien in moeilijke gezinnen en buurten 2) Late start (Adolescentie-beperkt): * meerderheid van de adolescenten vertoont antisociaal gedrag (normatief!), dat na de puberteit verdwijnt * lijken de levensloop-persistente categorie te imiteren Hebben hetzelfde gedrag, verschillende motivaties

Answer 34

Problemen beginnen al vroeg in het leven en worden verergerd door een hoog-risico omgeving

Answer 35

1. Maturatie van de hersenen (**biologische** verklaring) 2. Kloof tussen leeftijd en rijpheid (**sociale** verklaring)

Answer 36

* Verhoging van level van neurotransmitters, vooral dopamine → Meer risico's nemen → Meer zoeken naar beloning * Hersenen groeien nog steeds --> Limbisch systeem: bijna volledig ontwikkeld in de vroege adolescentie --> Prefrontale cortex: rijping pas voltooid op volwassen leeftijd (18-25 jaar)

Answer 37

(gokken) Psychologische taak die het nemen van beslissingen in het echte leven simuleert * De deelnemers krijgen vier sets van kaarten * Elke set bevat kaarten die tot een beloning of een straf zullen leiden (geld winnen of verliezen) * Het doel van het spel is om zoveel mogelijk geld te winnen (A & B) zijn "riskant": Grote beloningen, maar nog grotere verliezen op termijn → netto verlies (C & D) zijn "veilig": Kleinere beloningen, maar ook kleinere verliezen → netto winst - A/B: zal eerder gekozen worden als het impulsieve systeem meer actief is

Answer 38

Activiteit in prefrontale cortex: controlegebied ontwikkelt zich langzaam - kind weinig - tiener meer - volwassene meest Activiteit in amygdala: emotiegebied - kind weinig - tiener meer - volwassene weinig Zelfbeheersing < emoties!

Answer 39

Discrepantie tussen het fysiek en maatschappelijk volwassen zijn Cognitieve en fysieke **rijping** **Opkomende** motivaties/verlangens * Seksueel * Autonomie * Status (leeftijdsgenoten) Sociale **beperkingen** * Financiële afhankelijkheid * Onder toezicht van volwassenen * Gebrek aan (volwassen) status * Maatschappelijke beperkingen door leeftijd

Answer 40

Niet elke adolescent vertoont risicogedrag (wat wel gesuggereerd wordt door een biologisch perspectief) Risicogedrag is niet noodzakelijk een ‘inschattingsfout’; het kan ook functioneel zijn: 1. individuatie (afstand nemen van ouders) 2. experimenteren (leren door te doen) 3. banden met leeftijdsgenoten versterken (bijv. tijdens studie)

Answer 41

denken dat de wereld slecht is door slechte ervaringen in het verleden en dat iedereen alles expres doet

Answer 42

* Competence (academische en verbale vaardigheden) * Confidence (zefverzekerdheid en zelfeffectiviteit) * Character (morele ontwikkeling, regels respecteren) * Connection (relatie met familie, vrienden, school etc) * Caring (empathie, prosociaal gedrag) Dit programma zou kinderen helpen deze eigenschappen te verbeteren en problematisch gedrag te verminderen - om antisociaal gedrag te voorkomen moet je zo vroeg mogelijk ingrijpen

Answer 43

* kinderen zien mensen als "goed" of "slecht", "aardig" of "gemeen" * preschool kinderen geburiken een trek om iemand te beschrijven en gedrag te voorspellen * vanaf 7-8 jaar kunnen kinderen meerdere eigenschappen aan 1 persoon toekennen --> iemand kan slim, aardig, grappig, maar ook bazig zijn * adolescenten beschrijven mensen ook meer op basis van persoonlijkheid, interesses, waarden en gevoelens en kunnen dit beter analyseren --> iemand is bazig omdat de persoon onzeker is

HC 8 --> Sociale cognitie en morele ontwikkeling Flashcards

(67 cards)