ŁABĘDZI ŚPIEW Flashcards
(21 cards)
popularyzacja telewizji
W latach 50. zaczęła mocno spadać publiczność kinowa. Główną przyczyną tego była popularyzacja telewizji. Na przedmieściach, gdzie ludzie się przeprowadzali masowo, nie było kin. Tymczasem centra miast, gdzie kina były, mieszkali ludzie ubodzy. Alternatywami była też muzyka popularna, koncerty (popularność Elvisa Presley’a), ale też mecze futbolu i baseballu. W 1943 26% wydatków rozrywkowych Amerykanów było przeznaczonych na kino. W 1955 tylko 11%. Kina masowo się zamykały. Widownia spadła o 50%, a dochody z filmów o 70%. Hollywood było oligopolem – rządziło 5 wytwórni, które dogadywały się między sobą, ustalały ceny i manipulowały rynkiem. Były one wertykalnie zintegrowane. Wprowadzano ustawy antymonopolowe. Najpierw przeciw Trustowi Edisona, a potem do walki z Wielką Piątką.
Paramount Case
1938 – Paramount Case – sprawa antymonopolowa w USA przeciw wytwórniom. Paramount był głównym oskarżonym, lecz wszystkie duże wytwórnie były w to zamieszane. II Wojna Światowa wstrzymała Paramount Case. Proces wznowiono po wojnie.
Paramount Decree
1948 – Paramount Decree – sąd orzekł, że studia Hollywood praktykują oligopolizm i zakazał go. Rozbito sektory (produkcji i dystrybucji). Kina nie mogły być w posiadaniu wytwórni. Kina stały się osobnymi sieciami. Zakazano blockbookingu, czyli wysyłania przez studia kilku filmów na raz, a więc wciskania kinom filmów klasy B razem z wielkimi hitami kinowymi. Zakazano blindbiddingu, czyli zmuszania do podpisywania umów w ciemno. Nie można było już podpisywać umów na filmy z kinami przed powstaniem filmu. Paramount Decree oddzieliło wytwórnie od kin. Dystrybucja była ważniejsza niż produkcja, więc system hollywoodzki został bardzo osłabiony. Pod koniec lat 60. prawie wszystkie wytwórnie upadły i musiały być wykupione.
upadek RKO
1959 – upadek RKO, jednej z największych wytwórni, jej aktywa zostały wykupione przez MGM Aktorzy zaczęli wyczuwać, że system się sypie i zaczęli to wykorzystywać.
Pozwanie Warner Bros
1943 – Olivia de Havilland pozwała Warner Bros do sądu. Chciała mieć możliwość odrzucania niektórych ról, jednocześnie wypełniając obligacje kontraktowe, co do ilości filmów na rok. Lew Wasserman był agentem, reprezentującym gwiazdy. Współpracował z Bette Davis. Razem założyli spółkę BD Inc., dzięki czemu Davis była samozatrudniona. Nadal współpracowała z Warner Bros, ale była zatrudniona we własnej firmie. Wasserman reprezentował potem Jamesa Stewarta, Alfreda Hitchcocka, Tony’ego Curtisa, Errolla Flynna. Nazywano go papieżem Hollywood. Pracował w MCA (Music Corporation of America), którego został potem prezesem. Ostatecznie MCA zakupiło Universal. Przy pracy nad “Winchesterem ‘73” James Stewart miał dzięki tej współpracy dużą swobodę artystyczną. Miał też procent z zysków z filmu, co okazało się bardzo opłacalne.
Package Unit System
Package Unit System – każdy film to osobny byt i projekt, do którego zatrudnia się osobnych członków ekipy. System ten funkcjonuje do dziś. Sprzęt, lokacje i ludzie byli na wynajęciu. W połowie lat 50. już większość studiów działało na zasadzie Package Unit Deal, wtedy nazywając to Outside Deal. To bardzo osłabiło system Hollywood. Hollywood zatrudniało reżyserów z innych mediów, aby być na bieżąco z trendami (np. Sidney Lumet).
antykomunistyczna psychoza
W USA wybuchła antykomunistyczna psychoza. Wszystkich podejrzewano i oskarżano o bycie komunistami, co w obliczu zimnej wojny było wielką zbrodnią według Amerykanów. Władze tropiły komunistów we wszystkich sferach życia, zwłaszcza wśród literatów i w Hollywood, uważając te środowiska za lewicowe.
druga fala przesłuchań
W 1951 zaczęła się druga fala przesłuchań. Była ona jeszcze bardziej drastyczna. Wielu twórców i aktorów (w tym Elia Kazan) wydawało “współkomunistów”. Nawet 50 lat później pamiętano to Kazanowi, zwłaszcza że robił potem filmy antykomunistyczne (“Na nabrzeżach”). Powstała nowa czarna lista z 353 osobami (w tym Charlie Chaplin), które dostały zakaz pracy w Hollywood, początkowo na zawsze. Aby być na liście wystarczyło tylko podejrzenie. Po premierze “Świateł rampy” Chaplin nigdy nie wrócił do Ameryki, poza wręczeniem honorowego Oscara. Wykluczeni reżyserowie pracowali za granicą, a scenarzyści po prostu nie podpisywali się pod swoimi scenariuszami. Na przykład Trumbo dostał w latach 50. 2 Oscary (za “Rzymskie wakacje” i “The Brave One”), lecz oficjalnie nie pisał nic. Otto Preminger jako pierwszy podpisał film nazwiskiem Trumbo (“Exodus” z 1960). W tym samym roku zrobił to Kirk Douglas w “Spartakusie”. Oznaczało to koniec czarnej listy, lecz nie wszyscy odzyskali swoje prace. W tym czasie nadal działał Kodeks Willa Haysa, nadzorowany przez przedstawicieli wytwórni, więc była to autocenzura. Kodeks Haysa funkcjonował do 1967 roku. Hollywood nadal było ślepe na wiele problemów Ameryki. Unikano tematów problematycznych, takich jak zimna wojna. Zaczęli pojawiać się jednak twórcy, którzy chcieli obejść Kodeks. Jednym z filmów, który był wyzwaniem dla cenzury był “Tramwaj zwany pożądaniem”.
House Un-American Activities Committee (HUAC)
House Un-American Activities Committee (HUAC) – komisja do spraw antyamerykańskich – komisja, poszukująca działaczy socjalistycznych w Hollywood. Pierwsze posiedzenie w 1947. Socjaliści postanowili nie odpowiadać na pytania, zgodnie z pierwszą poprawkę do konstytucji, gwarantującą wolność słowa. Relacje z przesłuchań tej komisji pojawiały się w radiu i w telewizji. Jednym z podejrzanych był Dalton Trumbo, scenarzysta “Rzymskich wakacji”. Podczas procesu uznano, że Trumbo obraża sąd. Trafił za to do więzienia oraz na czarną listę Hollywood. Studia zgodziły się na niezatrudnianie go.
1951 – “Tramwaj zwany pożądaniem” – Elia Kazan
1951 – “Tramwaj zwany pożądaniem” – Elia Kazan – Marlon Brando i Vivien Leigh w rolach głównych Pierwsza duża rola Marlona Brando, który grał tę rolę wcześniej w teatrze. Film spopularyzował metodę Stanisławskiego. Film wprowadził połączenie seksualności z przemocą. Postacie są wielowymiarowe czyli nikt nie jest całkowicie dobry ani zły, jest to przeciwieństwo dotychczasowego moralnie czarno-białego klasycznego kina.
1951 – “Tramwaj zwany pożądaniem” – Elia Kazan - fabuła
1951 – “Tramwaj zwany pożądaniem” – Elia Kazan – Damulka Blanche przyjeżdża do swojej biednej siostry i jej męża. Zderzenie 2 światów Blanche jest rozpieszczona, arogancka i uszczypliwa, Stella jest bardziej prosta, i rozumie zwykły świat fizyczny. Blanche informuje Stelle że sprzedała majątek rodzinny, bo było dużo śmierci i pogrzebów i musiała to z czegoś opłacić jednak ma masę drogocennych rzeczy w walizce mimo iż jest nauczycielką. Mężowi Stelli – Stanleyowi to się nie podoba, uważa że siostra okłamuję Stellę. Blanche flirtuje z mężem siostry jednak on w ogóle na to nie reaguje. Stanley wyznał Blanche że Stella jest w ciąży, jednak temat nie jest kontynuowany gdyż do Stanleya przychodzą goście. W momencie jak grają w pokera, Blanche podrywa jednego z gości i zaczyna z nim tańczyć, pijany Stanley jest zdenerwowany i wyrzuca radio rozbijając szybę w oknie i zaczynając przepychanki ze Stellą a następnie ze wszystkimi kolegami. Od razu się reflektuje i Stella od razu do niego wraca. Blanche zdaje sobie sprawę że ich rzeczywistość zawsze tak wygląda. Mieszkają w 3 przez wiele miesięcy Stanley ma już po dziurki w nosie Blanche. Napięcie rośnie bo Blachne bawi się uczuciami przyjaciela Stanleya, Mitcha i flirtuje z nim cały czas. Skłóca ze sobą przyjaciół. Stanley prowadzi ze znajomymi śledztwo w sprawie Blanche, okazuje się że nie jest święta, miała romans z 17 latkiem w szkole i została z niej wyrzucona, a w hotelach spotykała się na ruchanie. Stanley był już tak zły że na urodziny kupił Blanche bilet powrotny do domu. Blachne traci rozum chodzi po domu w jakieś balowej sukni i koronie i uważa że jest zaręczona mimo że ten przyjaciel Stanleya dał jej kosza. Zasugerowana scena gwałtu. Po Blanche przyszła służba specjalna i zabrali ją do ośrodka. Stella zabrała dziecko i uciekła do sąsiadki.
filmy europejskie
Do USA zaczęto sprowadzać więcej filmów europejskich, które nie musiały przestrzegać Kodeksu Haysa i były bardzo odważne dla Amerykanów. Powstawały kina specjalnie przeznaczone dla filmów zagranicznych. Zaczęli pojawiać się twórcy niezależni, którzy rywalizowali z filmami zagranicznymi, bo też nie musieli przestrzegać Kodeksu Haysa (np. Roger Corman z filmami “Atak potwornych krabów”, “Bagienne kobiety” i “Nastoletni jaskiniowiec”). Otto Preminger był pierwszym reżyserem, który pracował dla dużych studiów, lecz ignorował Kodeks Haysa. Jego filmy “Niebieski księżyc” i “Złotoręki” nie dostały certyfikatu Kodeksu Haysa. Mimo wszystko United Artists dało go do dystrybucji.
1959 – “Pół żartem, pół serio” – Billy Wilder
1959 – “Pół żartem, pół serio” – Billy Wilder – Marilyn Monroe, Tony Curtis i Jack Lemmon w rolach głównych Dystrybuowany bez pieczęci (uznano, że Monroe jest zbyt skąpo ubrana). Legion Przyzwoitości protestował przeciw premierze. Film okazał się wielkim sukcesem jako pierwszy film bez certyfikatu. To przyczyniło się do poluzowania Kodeksu Haysa.
1959 – “Pół żartem, pół serio” – Billy Wilder fabuła
1959 – “Pół żartem, pół serio” – Billy Wilder -Joe i Jerry muzycy przypadkiem są światkami masakry gangsterów i muszą uciekać z miasta. Przebierają się za dziewczyny i są w dziewczyńskim zespole muzycznym, zaczynają się kolegować z tymi dziewczynami. Jedna dziewczyna podoba się im obu i startują do niej. Jak są na miejscu u jakiś starych bogaczy na wybrzeżu to jeden przebiera się za milionera i podrywa ją. Wkrada się na jacht jakiegoś milionera, żeby uwieść dziewczynę podczas gry ten milioner podrywa jego kolegę myśląc, że to dziewczyna. Ten kolega przebrany jest zadowolony z roli i zaręczył się z milionerem XD a tamten 2 całował się marilyn. Ci gangsterzy też są w tym hotelu i znaleźli że ci goście sie przebierają trwa pościg. Zaczął się kongres i ci źli zostali rozstrzelani przez innych złych za niedopilnowanie tych 2 świadków z początku filmu. Ci świadkowie chłopobaby uciekli na łódce z tym starym milionerem co się zaręczył z jednym z nich i marilyn uciekła z nimi a milionerowi nie przeszkadzało, że tamten okazał się chłopem.
pieczęć Haysa
Filmy “Lolita” Kubricka, “Psychoza” Hitchcocka, “Nagle ostatniego lata” Mankiewicza, które wcześniej by nie dostały pieczęci, teraz ją otrzymały. W 1967 zlikwidowano Kodeks Haysa na rzecz systemu wiekowego Kina samochodowe odpowiadały za 40% zysków w przemyśle. Puszczano tam filmy B-klasowe, awangardowe (“Cienie” Johna Cassavetesa) i filmy blacksploitation.
1955 – „Złotoręki” - Otto Preminger
1955 – „Złotoręki” - Otto Preminger – Jeden z pierwszych filmów otwarcie pokazujący problem z uzależnieniem od narkotyków. Nie dostał akceptu a mimo to nagrał film. Jeden z pierwszych przykładów jazzowej muzyki filmowej. Frank Sinatra w roli głównej.
1955 – „Złotoręki” - Otto Preminger fabuła
1955 – „Złotoręki” - Otto Preminger -Franke właśnie wrócił z więzienia 6 msc był mówi na to szpital, wita się ze starymi ziomkami i mówi że będzie grajkiem na perkusji, Frank nie chciał wrócić do szemranej roboty, swojemu pachołowi kazał załatwić garniak a ten go ukradł zamiast kupić, za to poszli obaj siedzieć i ten zły dawny szef go wypuścił ale pod warunkiem że znowu będzie pracował dla niego. Zgodził się. Ma przesłuchanie do zespołu i z racji ze jego niepełnosprawna dziewczyna jest zła że na mieszkaniu jest głosno idze ćwiczyc na dół do swojej dawnej kochanki. Poszedł do tego złego i on chce żeby Franke był jego krupierem i rozdawał karty ale kantował, w zamian za dostanie w żyłe bo jest uzależniony, gra tam u niech x godzin bez przerwy i idzie na ten egzamin z perkusji ale niewyspany i bez narkotyków nie daje rady. 2 z tych złych wbija im na chate i widzi że niepełnosprawna dziewczyna kłamała cały czas, ona w panice zrzuciła złego ze schodów. Frank poszedł szukać molly. U molly został na noc ale dlatego że pomagała mu odstawić narkotyki, było ciężko ale 1 noc wystraczyła . Rano wrócił do swojej zosi na wózku, poinformował ją że musi odejść i jak wychodził ona od niego podbiegła zobaczył że umie jednak chodzić a poza nim ta molly i psiarnia, psiarnia chciała ją zgarnąć ale ona zaczęła uciekać wyskoczyła z balkonu i się zabiła, film kończy się tym że franke i molly odchodzą.
1960 – “Psychoza” – Alfred Hitchcock
1960 – “Psychoza” – Alfred Hitchcock – Film często uważany jako przełom pomiędzy kinem klasycznym a nowoczesnym. Łamie zasady główna bohaterka umiera już w 1 połowie filmu, film był nieprzewidywalny. Ukazanie zła jako wewnętrzny konflikt człowieka a nie zewnętrzne warunki. Wprowadzenie postaci z zaburzeniami psychicznymi. Narodziny horroru psychologicznego. Scena morderstwa była szokująca pod każdym względem.kamera zbliża się do emocji bohaterów, dynamiczny montaż. Film pokazywał przemoc i seks (niewiele ale odważnie jak na lata 60). Anthony Perkins w roli głównej.
1960 – “Psychoza” – Alfred Hitchcock fabuła
1960 – “Psychoza” – Alfred Hitchcock - Zaczynamy od ujęcia kochanków, kobieta śpieszy się do swojej pracy rano. Kobiet a po pracy spakowała się i wyjechała z pieniędzmi klienta.<pracuje w banku?> zasnęła w aucie przy drodze gdzie obudził ją policjant i ma do niej złe przeczucia, kobieta od ręki oddała swoje auto i wymieniła na inne, policjant ją obserwował i uważa za ultra podejrzaną. Odjechała i znalazła motel na uboczu i miły pan właściciel motelu ale w trakcie rozmowy zaczyna się robić creepy kiedy kobieta wspomina o tym żeby właściciel umieścił chorą mamę w psychiatryku. Typ podgląda ją przez dziurę w ścianie ze swojego biura. Kiedy kobieta się kąpie matka tego mężczyzny zabija naszą bohaterkę nożem. Właściciel z zimną krwią jak się dowiedział to załadował jej zwłoki i wszystkie rzeczy łącznie z hajsem i jej autem pojechał z tym wszystkim i utopił auto w bagnie. Pojawia się jej siostra która jej szuka u kochanka w sklepie. Oraz prywatny detektyw, detektyw trafia na ślad dziewczyny w motelu a właściciel bardzo mota się w zeznaniach. Detektyw wraca jeszcze wieczorem do tego motelu. I zawitał do domu gdzie ponownie matka tego typa zabiła go i właściciel musiał znowu utopić zwłoki. Siostra z kochankiem zaczynają działać z miastowym szeryfem, okazało się że ta matka którą widzieliśmy nie żyje od wielu lat. Kochanek z siostra pojechali do tego motelu i wzięli pokój aby przeszukać ten obiekt, podejrzewają że zabrał hajs. Kochanek zagaduje tego właściciela żeby dziewczyna mogła przeszukać mieszkanie. Kobieta znajduje zwłoki tej matki w piwnicy, i ten zjeb chciał ją zabić ale kochanek siostry ją uratował. I wtedy przychodzi policja. Okazało się że matka serio nie żyje i on w domu trzyma zwłoki, sam przebiera się za kobiete i zabija innych jak czuje pociąg seksualny bo obydwie jego osobowości są zazdrosne o tą 2. Na koniec jest w więzieniu a policja wyciąga samochody.
1958 – „Cienie” – John Cassavetes
1958 – „Cienie” – John Cassavetes – reżyser sfinansował film z własnych środków, był to początek amerykańskiego kina niezależnego. Aktorzy nie byli profesjonalistami. Wiele scen ma luźną strukturę dialogów. Nagłaśnianie tematów społecznych i rasowych, temat tożsamości rasowej, miłości międzyrasowej i alienacji w mieście.
1958 – „Cienie” – John Cassavetes fabuła
1958 – „Cienie” – John Cassavetes - Hugh – starszy brat, wokalista, ma trudności z pracą, Lelia – młodsza siostra, jasnoskóra, próbuje znaleźć siebie, Ben – „środkowy” brat, trębacz, prowadzi beztroskie życie. Ben głównie włóczy się bezcelowo po mieście z kolegami. Lelia poznaje Tonyego na przyjęciu i szybko ich znajomość przeradza się w romans, Tony jest elokwentny i biały, ich rozmowy są wartościowe. Hugh czuje obowiązek opieki nad rodzeństwem, jednak pomimo talentu gra głównie w podrzędnych klubach. Lelia ma swój pierwszy raz z Tonym, po fakcie jest wystraszona i jest to dla niej ważny emocjonalnie moment. Tony poznaje braci Lelii i zaczyna rozumieć że jest ona afroamerykanką tylko białą skoro jej bracia są czarni, odrzuca go to i od razu zmywa się z domu pod jakimś pretekstem, wycofuje się z relacji z dziewczyną. Lelia bardzo przeżywa to odrzucenie ale również to że się nabrała że może być z kimś białym. Ben z kolegami wdają się na mieście w bójkę. Hugh jakby pogodził się z losem, nie jest zrezygnowany ale rozumie że to już jego ścieżka. Film dla całej 3 rodzeństwa jest otwarty i niejednoznaczny. W jednej ze scen Tony przychodzi i przeprasza za swoje zachowanie i chce wrócić ale rozmawia o tym z jej bratem i ten wątek nie jest dalej poprowadzony.
