Slowka 18.11.24 lista Flashcards
(409 cards)
1
Q
ahdinko
A
ucisk, przymus
2
Q
aihetodiste
A
poszlaka, dowod poszlakowy. dowód pośredni
3
Q
alempi epäilykynnys
A
niższy próg podejrzeń
4
Q
alistaa päätös Helsingin hallinto-oikeudelle
A
przekazac decyzję do rozpatrzenia do Helsińskiego sądu administracyjnego
5
Q
ammus
A
amunicja
6
Q
anastaa erehdyksen kautta haltuunsa saamiaan varoja
A
przywłaszczyć sobie środki finansowe uzyskane przez pomyłkę
7
Q
antaa päätös varaamatta vastaajalle tilaisuutta tulla kuulluksi
A
wydać decyzję bez udzielenia pozwanemu możliwości bycia wysłuchanym
8
Q
asianajajalle uskotut tehtävät
A
zadania powierzone pełnomocnikowi
9
Q
asianomistajarikos
A
przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego
10
Q
asiantuntija-avusteinen huoltoriitojen sovittelu tuomioistuimessa, follo-sovittelu
A
mediacja sądowa z udziałem eksperta w sprawach dotyczących opieki nad dzieckiem
11
Q
avioehto
A
intercyza
12
Q
avio-oikeus tai avio-oikeuden alainen omaisuus
A
małżeńska wspólnota majątkowa. prawo małżeńskie lub majątek objęty prawem małżeńskim
13
Q
avoero
A
rozstanie w związku partnerskim
14
Q
avohuolto
A
otwarta piecza
Avohuollolla tarkoitetaan lastensuojelussa erilaisia palveluita ja tukitoimia, joiden tarkoitus on edistää ja tukea lapsen myönteistä kehitystä sekä tukea ja vahvistaa vanhempien, huoltajien ja lapsen hoidosta ja kasvatuksesta vastaavien henkilöiden kasvatuskykyä ja -mahdollisuuksia.
15
Q
Avunanto (rikoskumppanuus)
A
pomocnictwo (współudział w przestępstwie)
16
Q
dispositiivinen riita-asia
A
sprawa dyspozytywna, Sprawa cywilna o charakterze dyspozytywnym.
17
Q
edunjättäjä
A
spadkodawca
18
Q
edunvalvoja
A
opiekun prawny
19
Q
ennakkopäätös, ennakkoratkaisu
A
Orzeczenie precedensowe, orzeczenie wstępne
orzeczenie precedensowe odnosi się do wyroku lub decyzji sądowej, która ma znaczenie precedensowe, czyli stanowi wiążącą wykładnię prawa w podobnych sprawach w przyszłośc w ujednolicaniu praktyki sądowej.
orzeczenie wstępne dotyczy sytuacji, gdy organ administracyjny lub sąd wydaje decyzję wstępną lub wiążącą interpretację prawa w konkretnej sprawie przed jej rozstrzygnięciem.
(TSUE, vero)
20
Q
ennakkopäätösperuste
A
podstawa do wydania orzeczenia precedensowego
21
Q
etälamautin
A
paralizator (broń obezwładniająca na odległość)
22
Q
haastemies
A
komornik sądowy, kurier sądowy
Haastemiehen tehtävänä on antaa viranomaisen tai yksityisen pyynnöstä toimialueellaan tiedoksi tuomioistuimen tai muun viranomaisen päätöksiä sekä haasteita, kutsuja, ilmoituksia ja muita asiakirjoja.
23
Q
Haitanteko virkamiehelle
A
Utrudnianie pracy funkcjonariuszowi publicznemu, zakłócanie czynności urzędowych
24
Q
hakemuslainkäyttö
A
postępowanie wnioskowe, zastosowanie prawa w sprawie wniosków
25
hallintolainkäyttöasia
sprawa sądowo-administracyjna lub sprawa w zakresie sądownictwa administracyjnego
26
hamppu
konopie indyjskie
27
hankauma (esim. pahoinpitelyn jäljiltä, iholla)
otarcie skóry
28
hankkia itselleen oikeudetonta taloudellista hyötyä
**uzyskać** dla siebie **nieuzasadnioną** korzyść majątkową, uzyskiwać nienależną korzyść majątkową
29
hauli
naboje śrutowe
30
haulikko
strzelba śrutowa
31
Heitteillepano
Porzucenie
32
henkilönkatsastus
kontrola osobista, zebranie danych biometrycznych i genetycznych
33
henkilöntarkastus
przeszukanie osoby
34
herjaus
zniesławienie
35
hetken mielijohteesta
z pobudek chwilowych, pod wpływem chwili
36
holhousasiat
sprawy opiekuńcze
37
hovioikeuden esteettömän poissaolon varalta asettaman sakon uhalla
pod groźbą grzywny za nieusprawiedliwioną nieobecność w sądzie apelacyjnym
38
hovioikeudenneuvos
radca sądowy w sądzie apelacyjnym
39
hukkaamiskielto
zakaz zbywania przedmiotu lub prawa objętego postepowaniem
40
huomioon ottaen velallisen antaman väärän tai harhaanjohtavan tiedon vähäinen merkitys
uwzględniając niewielkie znaczenie fałszywej lub wprowadzającej w błąd informacji podanej przez dłużnika
41
Huumausaineen käyttörikos
przestępstwo związane z użyciem narkotyków
42
Huumausainerikoksen edistäminen
Promowanie, wspieranie przestępstwa narkotykowego
43
Huumausainerikoksen valmistelu
przygotowanie przestępstwa narkotykowego
44
hyödyntää suullisessa esityksessään tarkoituksenmukaisella tavalla kirjallisessa valmistelussa esitettyä oikeudenkäyntiaineistoa
Wykorzystać w sposób odpowiedni w wystąpieniu ustnym materiały procesowe przedstawione w przygotowaniu pisemnym
45
hätävarjelu
samoobrona konieczna
46
hätävarjelun liioittelu
przekroczenie granic obrony koniecznej
47
häviöarvo (asian)
wartość szkody (rzeczy), wartosc strat
48
Ihmiskauppa
Handel ludźmi
49
ihorikkeymä, ihorikkouma (esim. pahoinpitelyn jäljiltä, iholla)
uszkodzenie skóry (np. po pobiciu)
50
ilkivalta
wandalizm
51
ilma-ase
broń pneumatyczna
52
ilmeisen perusteeton turvapaikkahakemus
oczywiście **bezzasadny** wniosek o azyl
53
ilmoittaa rikos syytteeseen pantavaksi
zawiadomić o popełnieniu przestępstwa celem postawienia zarzutów, zgłosić przestępstwo do wszczęcia postępowania karnego
54
indispositiivinen riita-asia
sprawa cywilna niepodlegająca dysponowaniu przez strony
## Footnote
Indispositiiviset riita-asiat ovat oikeudellisia tapauksia, joissa osapuolet eivät voi sopia asiasta vapaasti, vaan ratkaisu perustuu lakiin, kuten esimerkiksi huoltajuuteen tai lapsen oikeuksiin liittyvät asiat.
55
isyyden kumoamiskanne
**powództwo** o zaprzeczenie ojcostwa
56
itse teossa (esim. jäädä/saada kiinni itse teossa, verekseltään)
na gorącym uczynku (np. zostać złapanym na gorącym uczynku)
57
itsekriminointisuoja
ochrona przed samokryminalizacją, - prawo do odmowy samooskarżenia
58
jatkettu valmisteluistunto
przedłużona rozprawa przygotowawcza
59
jousipatukka
sprężynowa pałka teleskopowa
60
julkisen vallan haltija
Podmiot władzy publicznej
61
Järjestäytyneen rikollisryhmän toimintaan osallistuminen
uczestnictwo w działalności zorganizowanej grupy przestępczej
62
jättää noudattamatta
Nie zastosować się (do nakazu)
63
jättää ottamatta tutkittavaksi
**Nie przyjąć** do rozpatrzenia
64
jättää sillensä, jäädä sillensä (riita-asia, rikosasia)
Pozostawić bez rozpatrzenia /
pozostawić w mocy
## Footnote
Ensimmäinen käännös tarkoittaa, että asia jätetään käsittelemättömäksi tai sen käsittely päätetään keskeyttää. Toinen käännös voisi viitata tilanteeseen, jossa tuomio tai päätös jää voimaan ilman muutoksia, eli se jää sillensä.
65
jäädä ilman laillista estettä saapumatta istuntoon
**nie stawić się** na rozprawę bez uzasadnionej przyczyny
66
jäädä pimentoon (ASIA)
pozostać nieujawnionym (SPRAWA)
67
kaasusumutin
spray gazowy
68
kampata, kampittaa - kampaaminen, kampittaminen
Podkopywanie - działanie polegające na podkopywaniu.
69
kansliatuomio
wyrok zaoczny,
orzeczenie kancelaryjne
70
kantelu
**skarga kasacyjna**, dodatkowa forma odwolania w procedurze urzedowej
71
kat-kasvi (Catha edulis)
khat (Catha edulis)
72
Kavallus
defraudacja, sprzeniewierzenie
73
kiellon/lähestymiskiellon määräämättä jättäminen
zaniechanie nałożenia zakazu/zbliżania się
74
Kiristys
szantaz, wymuszenie
75
kirjallinen menettely
pisemne postępowanie
76
Kiskonnantapainen työsyrjintä
wyzyskowe dyskryminowanie w pracy
77
Kiskonta
lichwa, wyzysk
78
kivääri
karabin
79
koetusaika
okres próbny
80
kohtuullistamisperuste
podstawa do racjonałego zrównoważenia, podstawa do złagodzenia
81
kokapensas
krzew koki
82
kokonaisuutena arvostellen törkeä (rikos)
oceniając ogólnie jako ciężkie (przestępstwo), w całości uznane za poważne (przestępstwo)
83
konepistooli
pistolet maszynowy
84
korvaus, joka alittaa asetuksessa säädetyn määrän (vastaajaa ei ole velvoitettava suorittamaan valtiolle sellaista 1 mom tarkoitettua korvausta, joka…)
odszkodowanie niższe niż określone w rozporządzeniu, odszkodowanie poniżej ustawowego minimum
85
Kotirauhan rikkominen
Naruszenie miru domowego
86
kovakouraisesti, kovakourainen
surowo, surowy, brutalnie, brutalny
87
koventamisperuste
podstawa zaostrzenia kary, okoliczność obciążająca
88
Kulkuneuvon kuljettaminen oikeudetta
Prowadzenie pojazdu bez uprawnień
89
Kulkuneuvon luovuttaminen juopuneelle
Przekazanie pojazdu osobie nietrzeźwej
90
Kunnianloukkaus
zniesławienie
91
Kuolemantuottamus
spowodowanie smierci
92
kuolettaa (esim. **kiinnitys**, asiakirja, velat)
umorzyć, anulować (np. **hipotekę**, dokument, długi)
93
kuolinpesä
masa spadkowa
94
kurinpidollinen seuraamus
kara dyscyplinarna
95
kuuleminen todistelutarkoituksessa
przesłuchanie w celu dowodowym
96
käskyttää - käskytys, käskyttäminen (esim. poliisi)
nakazać - nakazanie, wydawać polecenia - rozkazywanie (np. przez policję)
97
Kätkemisrikos tai Tuottamuksellinen kätkemisrikos
Przestępstwo ukrycia lub nieumyślne przestępstwo ukrycia, paserstwo
98
käyttövarkaus
użytkowanie bez uprawnienia, kradzież użytkowa
99
käännyttämispäätös
decyzja o deportacji
100
laaja riita-asia
szeroki spór sądowy, sprawa cywilna o dużym zakresie
101
laajennettu lähestymiskielto
rozszerzony zakaz zbliżania
102
lahjuksen ottaminen
przyjmowanie łapówek
103
lainhuuto, lainhuudatus
Wpis do księgi wieczystej
104
lainvoima; saada lainvoima; lainvoimainen tuomio
Prawomocność; nabrać prawomocności; prawomocny wyrok, uprawomocnic sie
105
Laiton tuontitavaraan ryhtyminen
Podjęcie nielegalnego importu towarów
106
Laiton uhkaus
Nielegalne groźby
107
Laittoman maahantulon järjestäminen
Organizowanie nielegalnej imigracji
108
Laki oikeudenkäynnistä rikosasioissa
Ustawa o postępowaniu karnym, ustawa o postępowaniu w sprawach karnych
109
lakiosa (perinnössä)
Zachowek, udział w spadku
110
langettaa tuomio
wydać wyrok, orzec wyrok **skazujący**
111
lapseksiottaminen (adoptio)
przysposobienie (adopcja)
112
Lapsen omavaltainen huostaanotto
samowolne odebranie dziecka z pieczy
113
Lapsensurma
Dzieciobójstwo
114
Lapsikaappaus
Porwanie dziecka
## Footnote
Lapsikaappaus on oikeudellinen termi, jolla tarkoitetaan lapsen luvatonta siirtämistä ulkomaille. Lapsikaappaus voi tapahtua myös siten, että lapsi jätetään palauttamatta kotimaahansa luvallisen tai tuomioistuimen määräykseen perustuvan tapaamisen jälkeen.
115
lausuma
oświadczenie
116
lautamies
ławnik
117
lieventävä asianhaara
łagodząca okoliczność
118
Liikennepako tieliikenteessä
Ucieczka z miejsca wypadku drogowego
119
Liikenneturvallisuuden vaarantaminen
Zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
120
linkkuveitsi
scyzoryk
121
linnoittautua (esim. asuntoon)
zabarykadować się (np. w mieszkaniu)
122
lisäomavastuu (oikeusapu)
dodatkowa odpowiedzialność finansowa (za pomoc prawna)
123
luettelo haastehakemuksen yhteydessä tuomioistuimelle toimitetusta aineistosta
wykaz materiałów przedłożonych sądowi wraz z pozwem
124
luoti
pocisk, kula
125
luovuttaa huume eteenpäin toisten käytettäväksi
przekazać narkotyki dalej do użytku przez inną osobę
126
”lusia” (kärsiä vankeusrangaistus)
odsiadywać karę pozbawienia wolności
127
lyödä avokämmenellä
uderzyć otwartą dłonią
128
lyömäase
broń obuchowa
129
maksaa valtion varoista
opłacić z funduszy państwowych
130
mediaanirangaistus (keskimääräinen)
średni wymiar kary
131
menetetyn määräajan palauttaminen
Przywrócenie **uchybionego** terminu
132
Menettämisseuraamus
Sankcja przepadku
133
menettää valtiolle
przepaść na rzecz Skarbu Państwa
134
meskaliinia sisältävät kaktus-kasvit
Kaktusy zawierające meskalinę
## Footnote
Meskalina to naturalny alkaloid psychoaktywny, który występuje w niektórych gatunkach kaktusów, takich jak peyote (Lophophora williamsii), San Pedro (Echinopsis pachanoi) i inne. Meskalina jest znana ze swoich właściwości halucynogennych, wpływając na percepcję, nastrój i świadomość osoby ją spożywającej.
135
monitoimilinkkari (linkkuveitsi)
scyzoryk wielofunkcyjny
136
Moottorikulkuneuvon käyttövarkaus
kradzież użytkowa pojazdu silnikowego
137
mukiloida - mukilointi, mukiloiminen
ciezkie pobicie
## Footnote
hakata jkta t. jtak (eläintä) nyrkein t. jllak kovalla esineellä, rusikoida, peitota, pieksää, pidellä pahoin.
138
muuntohuume
dopalacz
139
muuntorangaistus
kara zastępcza
## Footnote
Sakon muuntorangaistus – maksamaton sakko voidaan muuntaa vankeudeksi. Jos henkilö ei maksa tuomioistuimen määräämää sakkoa, se voidaan muuntaa vankeudeksi.
140
nahistella - nahistelu, nahisteleminen
Kłócić się,
sprzeczać się
141
nirhauma (esim. pahoinpitelyn jäljiltä, iholla)
powierzchowna rana, otarcie
## Footnote
haava jossa vain iho on rikkoutunut
142
Niskoittelu poliisia vastaan
niepodporzadkowanie się poleceniom lub zakazom wydanym przez policjanta
143
nyrkkirauta
kastet
144
Näpistys
Kradzież drobna
145
oheishuolto
dodatkowy opiekun dziecka, oprócz jego głównych opiekunów
146
oikaisumahdollisuus
możliwość sprostowania
147
oikeuden väärinkäyttö
nadużycie prawa
148
oikeudenkäymiskaaren 15 luvun 2 §:ssä säädetyt kelpoisuusehdot täyttävä asiamies
pełnomocnik spełniający warunki kwalifikacyjne określone w § 2 rozdziału 15 kodeksu postępowania cywilnego
149
oikeudenkäymiskaaressa säädetyin uhin
pod groźbą sankcji przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego
150
oikeudenkäymiskaari
kodeks postępowania cywilnego
151
oikeudenkäyntikirjelmä tai muu kirjallinen lausuma (mihin liittyy: asianosainen ei saa istunnossa lukea eikä antaa käräjäoikeudelle…)
Pismo procesowe lub inne pisemne oświadczenie (Strona postępowania nie może odczytać ani przedstawić sądowi żadnych dokumentów w trakcie rozprawy)
152
oikeudenkäyntikuluriski
ryzyko kosztów procesu sądowego
153
oikeudenkäyntikulut laillisine **viivästys**korkoineen
koszty postępowania sądowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
154
oikeudettomasti
bezprawnie
155
oikeudettomasti hävittää tai vahingoittaa toisen omaisuutta
niszczyć lub uszkadzać cudzą własność bezprawnie
156
oikeus olla myötävaikuttamatta rikoksen selvittämiseen
prawo do odmowy współudziału/ przyczyniania się w wyjaśnianiu przestępstwa
157
oikeusapu ilman omavastuuosuutta
pomoc prawna bez udziału własnego
158
oikeusapupäätös
decyzja o pomocy prawnej
159
Oikeushenkilön rangaistusvastuu
odpowiedzialność karna osoby prawnej
160
oikeushyvä
dobro prawnie chronione
161
oikeuskäytännön mukainen
zgodny z **praktyką prawną, orzecznictwem**
162
oikeuskäytäntö
**Orzecznictwo**, praktyka sądowa
163
oikeuslääkeopilliset tutkimukset, oikeuslääkeopillisista tutkimuksista aiheutuneet erityiset korvaukset
badania sądowo-lekarskie, szczególne odszkodowania za badania sądowo-lekarskie
164
oikeuslääketiede
medycyna sądowa
165
oikeusneuvos
radca prawny
166
oikeustoimikelpoinen
zdolny do czynności prawnych
167
oikeusturva
ochrona prawna
168
olla suotavaa asian selvittämisen vuoksi (asianosaisen henkilökohtainen läsnäolo on suotavaa asian selvittämisen vuoksi)
obecność strony jest wskazana dla wyjaśnienia sprawy
169
olosuhdeselvitys (huolto-/huoltajuusriita)
wyjaśnienie okoliczności, raport na temat warunków (spór o opiekę/opiekuńczość)
170
omaisuuden erottelu
wydzielenie majątku
## Footnote
Kun osituksessa puolisoiden omaisuus jaetaan, erottelussa puolisoiden varallisuus erotetaan toisistaan ja puolisot pitävät itsellään oman omaisuutensa
171
omankädenoikeus
samosąd
172
oopiumunikko
mak lekarski
173
ositus
podział majątku
174
osoittaa tekijässä ilmeistä piittaamattomuutta lain kielloista ja käskyistä
Wskazuje na oczywiste lekceważenie zakazów i nakazów prawa przez sprawcę
175
osoittaa todennäköiseksi, että menettely johtuu pätevästä syystä
Wskazuje na prawdopodobieństwo, że postępowanie wynika z uzasadnionej przyczyny
176
ottaa passi toistaiseksi ulosottoviranomaisen haltuun
Zabrać paszport na czas nieokreślony pod nadzór organu egzekucyjnego.
## Footnote
Jest to sytuacja, w której paszport osoby zostaje skonfiskowany przez władze egzekucyjne, zwykle w celu zabezpieczenia spłaty długu lub zapewnienia wykonania orzeczenia sądowego.
177
paatunut (esim. rikollinen)
zatwardziały (np. przestępca), recydywista
178
pakkokeinot
środki przymusu, środki zapobiegawcze
179
Pakottaminen seksuaaliseen tekoon
Przymuszenie do czynności seksualnej
180
paritus
stręczycielstwo
181
patruuna
nabój
182
perheen sisäinen lähestymiskielto
zakaz zbliżania się w ramach rodziny
183
perikunta
spadkobiercy
184
perillisasema
Status spadkobiercy
185
perintökaari
kodeks spadkowy
186
perunkirjoitus
spis inwentarza spadkowego
187
perusmuotoinen lähestymiskielto
zakaz zbliżania się w formie podstawowej
188
perusomavastuu**osuus** (oikeusapu)
Podstawowy **udział własny** (pomoc prawna)
189
perätön lausuma
fałszywe oświadczenie, zeznanie
190
Perätön lausuma tuomioistuimessa
Fałszywe zeznanie przed sądem
191
perätön lausuma viranomaismenettelyssä
Fałszywe zeznanie w postępowaniu urzędowym
192
pesänjakaja
Sędzia-komisarz lub zarządca majątku (w kontekście postępowania spadkowego).
193
pesänselvittäjä
Likwidator spadku
194
pesänselvitys
inwentaryzacja spadkowa
195
Petos
Oszustwo
196
pistin
bagnet, kłujące narzędzie
197
pistooli
pistolet
198
pitää pakkokeinon käyttöä puolustettavana
uznać stosowanie środka przymusu za uzasadnione
199
prekluusio
prekluzja
## Footnote
Oznacza utratę prawa do dokonania określonej czynności prawnej lub dochodzenia roszczenia wskutek upływu przewidzianego przez prawo terminu. Prekluzja różni się od przedawnienia tym, że w przypadku prekluzji upływ terminu skutkuje definitywną utratą prawa, niezależnie od woli stron.
200
promille
promil
201
prosessiedunvalvonta
Reprezentacja procesowa lub nadzór interesów procesowych
202
prosessuaalinen asia
Sprawa procesowa lub **kwestia proceduralna**
203
Psilosybe-sienet
Grzyby **psilocybinowe**, halucynogenne
204
päiväsakko
Grzywna dzienna
205
päätösvaltainen; päätösvaltaisuus
zdolny do podejmowania decyzji; zdolność do podejmowania decyzji, mający prawo do podejmowania decyzji, kompetencje decyzyjne
206
Rahanpesu
Pranie pieniędzy
207
rangaistusasteikosta poikkeaminen
odstępstwo od skali karności
208
rangaistusmääräysmenettely
postępowanie mandatowe, postępowanie w sprawie nakazu karnego
209
rangaistusvaatimusilmoitus
Powiadomienie o żądaniu kary
210
Rattijuopumus
Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości
211
revolveri
rewolwerow
212
riidattomat seikat
bezsporne fakty
213
rikesakkorikkomukset
wykroczenia podlegające karze grzywny lub wykroczenia karane mandatem
214
rikoksella saavutettu hyöty
korzyść uzyskana z przestępstwa
215
rikoksen laatuun tai henkilökohtaisiin ja taloudellisiin oloihin nähden kohtuutonta
niewspółmierna do charakteru przestępstwa lub osobistych i ekonomicznych okoliczności
216
rikoksen selvittämisen/oikeudenkäynnin/rangaistuksen täytäntöönpanon turvaamiseksi (pakkokeinot)
środki przymusu celem zabezpieczenia wykrycia przestępstwa/procesu karnego/**wykonania kary**
217
rikos on (ollut) omiaan aiheuttamaan vaaraa toisen turvallisuudelle
czyn był (jest) zagrażający bezpieczeństwu innej osoby
218
Rikoskumppanuus
Współsprawstwo
219
rikosoikeudellinen seuraamus, tuomita rikosoikeudelliseen seuraamukseen
kara kryminalna lub środek karny; skazać na karę kryminalną lub orzec środek karny
220
rikosoikeudellinen vastuu
odpowiedzialność karna
221
rikosseuraamuslaitos
Służba Więzienna
222
rikostekninen tutkinta
kryminalistyka, Śledztwo kryminalistyczne
223
rinnakkainen puhevalta
współkompetencja, **współistniejące uprawnienie procesowe**
224
ruhje
stłuczenie
225
rynnäkkökivääri
karabin szturmowy
226
räjähdysvaarallinen aine
materiał wybuchowy, substancje stwarzające ryzyko wybuchu
227
rötöstellä - rötöstely - rötöstelijä
przestępczość - działalność przestępcza - przestępca, popełniać przestępstwo
## Footnote
rötös
vars. ark. rikollinen teko, rikos, ilkityö, väärinkäytös.
228
saada lainvoima
nabrać mocy prawnej, uprawomocnić się
229
Sakkovilppi (antaa tuloistaan väärä tieto)
oszustwo związane z karą grzywny (podanie fałszywych informacji o dochodach)
230
salakavala
zdradziecki, podstępny
231
sanaharkka
spór słowny
232
Seksikaupan kohteena olevan henkilön hyväksikäyttö
Wykorzystywanie osób będących przedmiotem handlu seksualnego
233
Seksuaalinen ahdistelu
Seksualne molestowanie
234
seuraamuskannanotto (haastehakemuksessa)
oświadczenie o zamiarze wystąpienia o sankcję (w pozwie), opinia dotycząca sankcji karnych
235
seuraus vastauksen antamatta jättämisestä tai puutteellisesta vastauksesta (haaste riita-asiassa, kirjallisen vastauksen pyytäminen)
Konsekwencje nieudzielenia odpowiedzi lub udzielenia odpowiedzi niepełnej (pozew w sprawie cywilnej, **wniosek** o udzielenie pisemnej odpowiedzi)
236
silminnähden pelokas
wyraźnie przestraszony
237
silmitön (esim. väkivalta, raivo jne.)
bezduszny,brutalny, działanie, które jest skrajnie brutalne, okrutne lub niekontrolowane; „silmitön väkivalta” - przemoc, która jest ekstremalna, bezwzględna i pozbawiona jakiejkolwiek formy opanowania lub umiaru; „silmitön raivo” niepohamowany gniew lub furia
238
Sisäpiirintiedon väärinkäyttö
Nadużycie informacji poufnej
239
sopimusvapaus
swoboda zawierania umów
240
status quo
status quo, stan obecny
241
stiletti
sztylet
242
Sukupuolisiveellisyyden julkinen loukkaaminen
Publiczne naruszenie przyzwoitości seksualnej
243
Sukupuolisiveellisyyttä loukkaavan kuvan levittäminen
rozpowszechnianie obrazu naruszającego obyczajność seksualną, przyzwoitość
244
summaarinen velkomusasia
sprawa o zapłatę długów w trybie uproszczonym
245
suora viittaus oikeudenkäyntiaineistoon
bezpośrednie odwołanie do materiałów procesowych
246
suppea esitutkinta
uproszczone postępowanie przygotowawcze
247
syyksilukeminen
przypisanie winy, uznanie winy
248
syyntakeinen
poczytalny
249
syyteharkinta
rozważenie wniesienia oskarżenia
250
syytteen vaaran välttäminen
uniknięcie ryzyka oskarżenia
251
syyttäjän ajamat asianomistajan yksityisoikeudelliset vaatimukset
**roszczenia cywilne** zgłaszane przez pokrzywdzonego za pośrednictwem prokuratora
252
syyttämättäjättämispäätös, päätös syyttämättä jättämisestä
decyzja o zaniechaniu oskarżenia
253
sähkölamautin
paralizator elektryczny
254
sähköpatukka
pałka elektryczna
255
säilöönotto
zatrzymanie administracyjne, detencyjne
256
säädös
przepis
257
tahdonvaltainen riita-asia
spór cywilny podlegający woli stron
258
taittoveitsi
scyzoryk
259
takaisinsaantikanne
**pozew** o zwrot lub **powództwo** o odzyskanie (np. mienia lub pieniędzy)
260
tapaoikeus
prawo precedensu
261
tarkoituksetonta **koituvaan** hyötyyn nähden
**nieuzasadnione** w świetle osiągniętych korzyści, bezcelowe w porównaniu z uzyskaną wartością
262
tasinko
wyrównanie majątkowe, dopłata wyrównawcza
263
tavata verekseltään
zastać na gorącym uczynku
264
tehdä tarkoitettu teko ilman hyötymistarkoitusta
dokonać zamierzonego czynu bez zamiaru osiągnięcia korzyści
265
tehtävänjakohuolto (lapsen huolto)
opieka podzielona według zadań, podział obowiązków rodzicielskich
266
telekuuntelu
podsłuch telefoniczny
267
teonkuvaus (haastehakemuksessa)
opis czynu (w pozwie)
268
teräase
broń biała, ostre narzędzie
269
tieten tahtoen
świadomie i celowo, z premedytacją
270
tikari
sztylet
271
todistaa (jonkin) todenperäisyys
Uwierzytelnić lub potwierdzić autentyczność (czegoś)
272
Todistajan ilmaisuvelvollisuus
Obowiązek zeznawania świadka
273
todistajanvakuutus
przysięga złożona przez świadka
274
todistelutarkoituksessa
w celach dowodowych
275
todistus omistusoikeuden siirtymisestä
Zaświadczenie o przeniesieniu prawa własnościi
276
Todistusaineiston vääristeleminen
Sfałszowanie materiałów dowodowych
277
todistustaakka
ciężar dowodowy
278
toisen vahingoittamiseen soveltuvaa esinettä tai ainetta taikka ampuma-asetta tai räjähtävää esinettä erehdyttävästi muistuttavaa esine
przedmiot przypominający z wyglądu przedmiot lub substancję nadającą się do wyrządzenia szkody, broń palną lub materiał wybuchowy
279
Toisen vahingoittamiseen soveltuvan esineen tai aineen hallussapito
Posiadanie przedmiotu lub substancji nadającej się do wyrządzenia szkody innej osobie
280
toissijainen suojelu
subsidiarna ochrona, ochrona uzupełniająca
## Footnote
W kontekście prawa międzynarodowego i azylowego odnosi się do sytuacji, gdy osoba, która nie spełnia wszystkich warunków wymaganych do uzyskania statusu uchodźcy, może otrzymać ochronę na innych podstawach, np. z powodu zagrożenia dla życia lub zdrowia w przypadku powrotu do swojego kraju.
281
toistuvaistulosta ulosmitattavan määrän laskeminen
obliczanie kwoty podlegającej zajęciu z powtarzalnego dochodu
282
tosiseikkojen myöntäminen
przyznanie faktów
283
totuudessapysymisvelvollisuus
obowiązek zachowania prawdy
284
totuusvelvollisuus
obowiązek mówienia prawdy
285
tuetut tapaamiset/valvotut tapaamiset (lapsen tapaaminen)
wizytacje wspierane/kontrolowane
286
tuetut vaihdot/valvotut vaihdot (lapsen tapaaminen)
wspierane/dozorowane wymiany, przekazywanie (spotkania z dzieckiem)
287
Tulliselvitysrikos
Przestępstwo przeciwko obowiązkom celno-skarbowym
## Footnote
Jest to przestępstwo związane z naruszeniem przepisów celnych, takie jak próba przemytu, niezgłoszenie towarów do odprawy celnej, unikanie opłat celnych lub wprowadzenie towarów do kraju w sposób niezgodny z przepisami prawa.
288
tunnusmerkistö
znamiona przestępstwa
289
tuntuva sakkorangaistus (suuri)
znaczna, odczuwalna grzywna
290
tuomiolauselma
Wyrok sądowy, orzeczenie sądu, sentencja wyroku
291
tuomiovirhekantelu
skarga na błąd w orzeczeniu sądowym
292
tuomita menettämään
skazać na utratę
293
tuomita menettämään rikoksentekoväline valtiolle
skazać na przepadek narzędzi przestępstwa na rzecz skarbu państwa
294
tuomita menettämään valtiolle rikoksen tuottamana taloudellisena hyötynä
przepadek na rzecz Skarbu Państwa korzyści majątkowej uzyskanej z przestępstwa
295
tuottamuksellinen
nieumyślny lub spowodowany niedbalstwem
296
tuottamuksellinen kätkemisrikos
nieumyślne przestępstwo ukrywania
297
Tuottamuksellinen perätön lausuma
Nieumyślne złożenie fałszywego oświadczenia
298
tuottamuksellinen rikos
nieprzestępstwo nieumyślne
299
Tuottamus
nieumyślność, niedbalstwo lub zaniechanie
300
turvaamistoimi, turvaamistoimenpide
środek zabezpieczający, działanie zabezpieczające
301
turvallisuusselvitys
ocena, badanie bezpieczeństwa
## Footnote
Jest to proces mający na celu ocenę, czy dana osoba, organizacja lub obiekt spełnia określone kryteria bezpieczeństwa, zwłaszcza w kontekście ochrony informacji, infrastruktury lub procedur.
302
tutkintavankeus
areszt śledczy
303
tyrmäysase; tyrmätä
Broń obezwładniająca; obezwładnić
304
Työsyrjintä
Dyskryminacja w miejscu pracy
305
täytäntöönpanokelpoinen päätös/ratkaisu
wykonalna decyzja/rozstrzygnięcie/orzeczenie; podlegające egzekucji
306
täytäntöönpanokielto
zakaz wykonania
307
täytäntöönpanon keskeyttäminen, kieltäminen
wstrzymanie, zakazanie egzekucji, zawieszenie wykonania
308
täytäntöönpanoviranomainen
organ wykonawczy, egzekucyjny
309
Törkeän ryöstön valmistelu
Przygotowanie do ciężkiego rozboju
310
uhkasakko
kara umowna, grzywna nakładana w razie niewykonania ustalonej czynności
311
ulosmittauskelpoinen
egzekwowalny, możliwy do zajęcia w ramach egzekucji
312
ulosottokaari
egzekucyjny kodeks postępowania/ kodeks przepisow egzekucyjnych
313
ulosottopidätys
zatrzymanie egzekucyjne, komornicze
314
ulosottoviranomaisen päätös
decyzja organu egzekucyjnego
315
uskottu mies
pełnomocnik, tymczasowy zarządca, kurator
316
vahingonkorvaus kivusta ja särystä
zadośćuczynienie za ból i cierpienie
317
vahingonkorvaus tilapäisestä/pysyvästä haitasta
odszkodowanie za tymczasową/stałą szkodę
318
vahingonkorvausmenettely
postępowanie odszkodowawcze
319
Vainoaminen
Prześladowanie
320
vaivihkaa (salaa)
potajemnie
321
vakiintuneen käytännön mukainen rangaistus
kara zgodna z **ustaloną** praktyką
322
vakuustakavarikko
zajęcie zabezpieczające
323
valituskirjelmä
skarga odwoławcza
324
valtion varoista maksettavista todistelukustannuksista annetun lain (666/1972) nojalla
na podstawie ustawy o kosztach dowodzenia pokrywanych z funduszy państwowych (666/1972)
325
valvontarangaistus
kara nadzoru
326
Vammantuottamus
spowodowanie obrażeń ciała
327
Vapaudenriisto
Pozbawienie wolności
328
varteenotettava epäilys
uzasadnione podejrzenie
## Footnote
Varteenotettava epäilys oznacza, że istnieją powody, aby podejrzewać, iż ktoś popełnił przestępstwo, ale niekoniecznie oznacza to pełną pewność. Jest to jedno z kryteriów, które mogą być użyte w dochodzeniach, ściganiu przestępstw lub podejmowaniu decyzji o dalszym postępowaniu prawnym.
329
vastuuvapausperuste
przesłanka zwolnienia z odpowiedzialności, **podstawa wyłączenia** odpowiedzialności
330
vedota todisteeseen
powołać się na dowód
331
veitsen terän lappee
bok ostrza noża
332
velallisen antaman väärän tai harhaanjohtavan tiedon vähäinen merkitys
niewielkie znaczenie błędnej lub wprowadzającej w błąd informacji podanej przez dłużnika
333
Velallisen vilpillisyys
**Działanie w złej wierze** dłużnika, oszustwo dłużnika
## Footnote
Odnosi się do sytuacji, w której dłużnik działa w sposób oszukańczy, np. ukrywa swoje aktywa, fałszywie przedstawia swoją sytuację finansową lub podejmuje inne nieuczciwe działania w celu unikania spłaty długu.
334
Velallisrikkomus
naruszenie obowiązków dłużnika
## Footnote
Dłużnik nie wypełnia swoich zobowiązań finansowych lub nie wykonuje obowiązków wynikających z umowy lub wyroku sądowego.
335
velkajärjestely
restrukturyzacja długu; układ spłat długów; układ z wierzycielami
336
Velkojan suosinta
faworyzowanie wierzyciela
## Footnote
Dłużnik lub inna osoba w sposób nieuczciwy traktuje jednego wierzyciela bardziej uprzywilejowanie niż innych.
337
velkomus
roszczenie o spłatę długu
338
velkomustuomio
wyrok w sprawie roszczenia, wyrok o zapłatę długu
339
velvoittaa korvaamaan valtiolle todistelukustannukset
zobowiązać do zwrotu państwu kosztów dowodzenia
340
verekseltään (esim. jäädä kiinni verekseltään)
na gorącym uczynku
341
vereslihalla (haava, sydän/sielu kuv.)
otwarta, gleboka rana
342
Vientitavaran alkuperää koskevan väärän tiedon antaminen
Podanie fałszywych informacji o pochodzeniu towaru eksportowego
343
Viestintärauhan rikkominen
Naruszenie tajemnicy korespondencji
344
viitekorko, jonka määrä on kulloinkin voimassa oleva korkolain mukainen viitekorko lisättynä X prosenttiyksiköllä
**stopa referencyjna**, która jest aktualnie obowiązującą stopą referencyjną według ustawy o odsetkach, powiększoną o X punktów procentowych
345
virallisen syytteen alainen rikos
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego
346
virallisvalvontainen riita-asia
sprawa sporna pod nadzorem urzędowym
347
vireillepano asianosaisen päätösvallassa
wszczęcie postępowania zależne od decyzji strony, wniesienie sprawy leży w gestii strony
348
virka-apu
pomoc urzędowa
349
Virkamiehen väkivaltainen vastustaminen
gwałtowne/silowe/za pomoca przemocy **przeciwstawianie się** funkcjonariuszowi publicznemu
350
voimakeino
środek przymusu
351
voimankäyttöväline
środek przymusu bezpośredniego, narzędzie używane do stosowania siły
352
vuoroviikkoasuminen (huolto-/huoltajuusriita)
naprzemienne zamieszkiwanie (spór o władzę rodzicielską)
353
vuotuinen viitekorko
roczna stopa referencyjna
354
vähimmän haitan periaate
zasada minimalizacji szkód, zasada najmnijszej szkodliwości
355
väijyä
czaić się, zasadzać się lub czyhać
356
väitetty perusteeton työsuhteen purkaminen/irtisanominen
**domniemane** bezpodstawne rozwiązanie umowy o pracę/zwolnienie z pracy
357
väittämistaakka
ciężar dowodu, obowiązek udowodnienia twierdzeń
## Footnote
Strona, która zgłasza jakieś twierdzenie (np. że doszło do przestępstwa lub że dana umowa jest nieważna), musi przedstawić odpowiednie dowody, które potwierdzą prawdziwość tych twierdzeń. W przeciwnym razie, jeśli dowody są niewystarczające, twierdzenie może zostać odrzucone przez sąd.
358
väliaikaismääräys
tymczasowe postanowienie
359
välimiesmenettely
postępowanie arbitrażowe
360
Väärennys
Fałszerstwo
361
Väärennysaineiston hallussapito
Posiadanie fałszywych dokumentów
362
Väärä ilmianto
Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie
363
Väärän todistuksen antaminen viranomaiselle
Składanie fałszywych zeznań przed organem urzędowym
364
yhdistelmäase
broń kombinowana
365
yhteisomistussuhde
współwłasność
## Footnote
Może dotyczyć różnych form współwłasności, takich jak współwłasność nieruchomości, przedsiębiorstw czy innych zasobów, gdzie każda strona ma prawo do części własności, ale również musi działać zgodnie z uzgodnieniami dotyczącymi zarządzania wspólnym dobrem.
366
yksipuolinen tuomio
jednostronny wyrok
## Footnote
Gdy jedna ze stron postępowania nie bierze udziału w sprawie lub nie odpowiada na wezwanie sądu
367
Yksityiselämää loukkaavan tiedon levittäminen
Rozpowszechnianie informacji naruszających prywatność
368
yllytys
podżeganie
369
Yritetty yllytys perättömään lausumaan
Usiłowanie podżegania do złożenia fałszywego oświadczenia
370
hyväksikäyttökielto
zakaz wykorzystywania
371
ilmeinen piittaamattomuus lain kielloista ja käskyistä
ewidentne ignorowanie/lekceważenie zakazów i nakazów prawa
372
ilmeisen perusteeton hakemus
ewidentnie nieuzasadniony wniosek, oczywiście bezzasadny wniosek
373
jättää vangitsemisvaatimus
złożyć wniosek o aresztowanie
374
koevapaus
zwolnienie warunkowe
375
kohtuullistamisperuste
Podstawa do stosowania kryterium racjonalności
376
myötävaikuttaa tapahtumiin
przyczynić się do wydarzeń
377
oikeudeton taloudellinen hyöty
bezprawna korzyść majątkowa
378
omistusoikeuden pidättäminen
zachowanie prawa do własności/ tytulu wlasnosci
379
periä saatavia
dochodzić należności, ściągać długi
380
pidättää itsellään oikeus sopimuksen muuttamiseen
zachować dla siebie prawo do zmiany umowy / wprowadzania zmian w umowie
381
yhdistelmärangaistus
kara łączona
382
virallisen syytteen alainen rikos
przestępstwo ścigane z urzędu
383
asian aineellinen käsittely
merytoryczne rozpatrzenie sprawy
384
asianomistajan oikeudessa antama kertomus on ollut ristiriidassa sen kanssa, mitä hän on esitutkinnassa kertonut.
Zeznania złożone przez poszkodowanego w sądzie są sprzeczne z tym, co opowiedział w czasie postępowania przygotowawczego
385
epäillä todennäköisin syin
podejrzewać z uzasadnionych powodów, podejrzewać na podstawie prawdopodobnych przyczyn
386
lupaviranomaisen harkintavalta
uznaniowość organu wydającego pozwolenia
387
diaarinumero
numer referencyjny sprawy, sygnatura sprawy
388
taltio
zarchiwizowany/zarejestrowany dokument
389
ECLI-tunniste
identyfikator orzeczeń sądowych ECLI (European Case Law Identifier)
390
momentti
ustęp
391
Eriävä mielipide
odrębna opinia, zdanie odrębne
392
ruumiinrakenteeltaan tanakka
o krępej budowie ciała
393
Kantajaa oli kuultu välittömästi tapahtumapaikalla ottaen huomioon poliisilain 1 luvun 4 §:stä ilmenevä **vähimmän haitan periaate** esitutkintalain 6 luvun 3 §:n mukaisesti.
Powoda przesłuchano bezpośrednio na miejscu zdarzenia, **zgodnie z zasadą najmniejszej uciążliwości** wynikającą z § 4 rozdziału 1 ustawy o policji, **w myśl** § 3 rozdziału 6 ustawy o postępowaniu przygotowawczym.
394
A:lle myönnettiin valituslupa oikeudenkäymiskaaren 30 luvun 3 §:n 2 momentin 2 kohdan nojalla rajoitettuna koskemaan kysymystä siitä, onko A syyllistynyt hovioikeuden hänen syykseen lukemaan törkeän pahoinpitelyn yritykseen.
A przyznano prawo do odwołania na podstawie pkt 2 ust. 2 § 3 rozdziału 30 kodeksu postępowania cywilnego, **ograniczone do kwestii**, czy A jest winny przypisanego mu przez sąd apelacyjny usiłowania popełnienia ciężkiego pobicia/napaści.
395
A on vedonnut siihen, että hän on ollut humalassa tekoaikana. Rikoslain 3 luvun 4 §:n 4 momentin mukaan päihtymystä tai muuta tilapäistä tajunnan häiriötä, johon tekijä on saattanut itsensä, ei oteta syyntakeisuusarvioinnissa huomioon, ellei siihen ole erityisen painavia syitä.
A powołał się na to, że podczas popełniania czynu był pijany. Zgodnie z § 4 ust. 4 rozdziału 3 Kodeksu karnego, upojenie alkoholowe lub inne tymczasowe zaburzenie świadomości, w które sprawca wprowadził się sam, nie jest uwzględniane przy ocenie poczytalności, chyba że istnieją **szczególnie istotne powody**.
396
[Rangaistuksen] Lieventämisen oikeuttaa myös se, että itse rikolliseen tekoon syyllistymiseen on ollut motiivina esimerkiksi äkkiarvaamaton houkutus tai voimakas myötätunto. Myös asianomistajan poikkeuksellinen myötävaikutus voi alentaa rikoksen tekijän tuomiota.
Złagodzenie kary może być również uzasadnione tym, że motywem popełnienia samego czynu zabronionego była na przykład nagła pokusa lub silne współczucie. Wyjątkowy wkład pokrzywdzonego w zaistnienie przestępstwa również może obniżyć wymiar kary sprawcy.
397
Rangaistusmääräysmenettelyä voidaan käyttää myös laillisesti vahvistetun uhkasakkokiellon rikkomisen seurauksena.
Postępowanie mandatowe można również zastosować **w wyniku naruszenia** prawnie ustanowionego zakazu pod groźbą grzywny.
398
Jos rikesakkomääräystä ei ole vastustettu, maksamaton rikesakko voidaan periä ulosottoteitse.
Jeśli mandat karny nie został **zakwestionowany**, niezapłacony mandat może zostać wyegzekwowany w drodze postępowania egzekucyjnego.
399
Rangaistus on mitattava niin, että se on oikeudenmukaisessa suhteessa rikoksen vahingollisuuteen ja vaarallisuuteen, teon vaikuttimiin sekä rikoksesta ilmenevään muuhun tekijän syyllisyyteen (rikoslaki 6 luku 4 §).
Kara musi być wymierzona w sposób proporcjonalny do szkodliwości i niebezpieczeństwa przestępstwa, motywów działania oraz winy sprawcy wynikającej z danego czynu (Kodeks karny, rozdział 6, paragraf 4).
400
Poissulkemis**lauseke**
Klauzula wyłączenia, klauzula wyłączająca
401
Henkilökohtainen vastuunalaisuus
Odpowiedzialność osobista
402
Pelkkä epäily tai spekulaatio ei riitä näyttökynnyksen ylittymiseen
Wyłącznie podejrzenie lub spekulacja nie wystarczają do przekroczenia progu dowodowego.
403
Henkilökohtaista vastuuta poissulkemislausekkeessa tarkoitetusta teosta on arvioitava yksittäistapauksellisten tosiseikkojen perusteella ottaen huomioon poissulkemislausekkeen soveltamista koskeva näyttökynnys.
Odpowiedzialność osobista za czyn określony w **klauzuli wyłączenia odpowiedzialności** powinna być oceniana na podstawie faktów konkretnego przypadku, uwzględniając próg dowodowy związany ze stosowaniem klauzuli wyłączenia odpowiedzialności.
404
Aatteellinen
ideologiczny
405
Turvapaikan epääminen poissulkemislausekkeen perusteella
Odmowa przyznania azylu na podstawie klauzuli wyłączenia odpowiedzialności.
406
X määrätään pidettäväksi edelleen vangittuna siihen asti, kunnes rangaistuksen täytäntöönpano alkaa tai muutoksenhakutuomioistuin toisin määrää. Vangittuna pitämistä ei ole pidettävä asian laadun, vastaajien iän tai muiden heidän henkilökohtaisten olosuhteidensa vuoksi kohtuuttomana.
(Zgodnie z decyzją) X zostaje nadal zatrzymany w areszcie aż do rozpoczęcia wykonania kary lub do momentu, gdy sąd odwoławczy zdecyduje inaczej. Przetrzymywanie w areszcie nie jest uważane za **niewspółmierne** z powodu charakteru sprawy, wieku oskarżonych lub innych ich okoliczności osobistych.
407
Maksuvälinepetosten ja petosten erilaisesta tekotavasta huolimatta myös nämä teot muodostavat ajallisen ja toiminnallisen jatkumon, jolla on yhteinen motivaatioperusta eli oikeudettoman taloudellisen hyödyn hankkiminen.
**Pomimo** różnicy w sposobach popełnienia oszustw związanych z **instrumentami płatniczymi** i innych oszustw, te czyny tworzą czasową i operacyjną ciągłość, której wspólną motywacją jest uzyskanie nielegalnej korzyści finansowej.
408
kiinnitys
hipoteka, zabezpieczenie kredytu na nieruchomości
409
Todennäköisyystahallisuus
Zamiar ewentualny
