Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

MEDYCYNA RODZINNA > NADCZYNNOŚĆ TARCYCY > Flashcards

NADCZYNNOŚĆ TARCYCY Flashcards

1
Q

subkliniczna nadczynność tarczycy (co z hormonami i kiedy leczymy)

A

zwykle bezobjawowa, TSH↓(<0,1mlU/l) fT4, fT3 w normie
leczymy gdy:
≥ 65. r.ż.
- współistniejąca CHOROBA SERCOWO-NACZYNIOWA, OSTEOPOROZA lub MENOPAUZA,
- OBJAWY nadczynności tarczycy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

co to tyreotoksykoza

A

nadmiar h. tarczycy wywołujący objawy kliniczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Nadczynność tarczycy - epidemiologia (3)

A

1) KOBIETY chorują 10x częściej od mężczyzn.
2) Główna przyczyna (w krajach o dużej podaży jodu): CHOROBA GRAVESA-BASEDOWA (ChGB).
3) 30–40% przypadków w Polsce stanowi wole guzkowe toksyczne. (wynik niedoboru jodu w latach 80.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nadczynność tarczycy - przyczyny (3)

A

1) Nadmierna produkcja hormonów tarczycy
2) Niekontrolowane uwalnianie hormonów z uszkodzonej tarczycy
3) Zewnątrztarczycowe źródło HT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Nadmierna produkcja hormonów tarczycy:

Pobudzenie receptora dla TSH (TSHR) (4)

A
  • przez przeciwciała – CHOROBA GRAVESA I BASEDOWA,
  • przez mutację – WOLE GUZKOWE TOKSYCZNE, GUZEK AUTONOMICZNY POJEDYNCZY,
  • przez nadmiar TSH – gruczolak przysadki produkujący TSH,
  • przez nadmiar hCG – tyreotoksykoza ciążowa, ciążowa choroba trofoblastyczna.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nadmierna produkcja hormonów tarczycy:

Nadmiar jodu jako substratu (2)

A
  • nadczynność tarczycy indukowana jodem (najczęściej po podaniu jodowych środków kontrastowych),
  • poamiodaronowa nadczynność tarczycy typu I,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Nadmierna produkcja hormonów tarczycy:

Zwiększona masa komórek pęcherzykowych (1)

A
  • przerzuty raka tarczycy.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Nadmierna produkcja hormonów tarczycy:

Niekontrolowane uwalnianie hormonów z uszkodzonej tarczycy (3)

A
  • faza 1 zapalenia tarczycy de Quervaina,
  • ostra faza choroby Hashimoto,
  • poamiodaronowa nadczynność tarczycy typu II.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Nadmierna produkcja hormonów tarczycy:

Zewnątrztarczycowe źródło HT (2)

A
  • PRZEDAWKOWANIE L-T4,

- wole jajnikowe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

objawy ogólne nadczynności tarczycy (4)

A
  • UBYTEK MASY CIAŁA (mimo dobrego apetytu),
  • osłabienie,
  • NIETOLERANCJA CIEPŁA,
  • OBRZĘKI.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

objawy neurologiczne nadczynności tarczycy (8)

A
  • NIEPOKÓJ, DRAŻLIWOŚĆ,
  • POBUDZENIE psychoruchowe (zachowanie hiperkinetyczne),
  • trudności w skupieniu uwagi,
  • bezsenność,😴
  • ZABURZENIA MANIAKALNE,
  • drobnofaliste drżenie rąk,
  • wzmożenie odruchów ścięgnistych,
  • śpiączka (w przełomie tarczycowym).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

objawy oczne w chorobie Gravesa i Basedowa (6)

A 
- RETRAKCJA POWIEK,😶
GRAEFEGO,
KOCHERA,
MÖBIUSA,
STELLWAGA,
POPOWA.
Dalrympla
Jelinka
Rosenbacha
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

retrakcja powiek

A

Wrażenie wpatrywania się.😶

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Objaw GRAEFEGO

A

przy patrzeniu w dół, oko leci w dół szybciej od górnej powieki i odsłania się rąbek twardówki między tęczówką a powieką

MNEMONKA&raquo_space;> Graefe > dół > Garaż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objaw KOCHERA

A

przy patrzeniu w górę, powieka unosi się szybciej od oka i pojawia się biały rąbek twardówki między tęczówką a powieką górną

MNEMONKA&raquo_space;> Kocher > góra > Komin🏭

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Objaw MÖBIUSA

A

osłabienie mięśnia prostego przyśrodkowego gałki ocznej i zdolności konwergencji
zbliżanie palca do nosa pacjenta, osłabione oko odskakuje na bok

MNEMONKA&raquo_space;> Mobius, bo jedno oko na Maroko, drugie na Kaukaz.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Objaw STELLWAGA

A

rzadkie mruganie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Objaw POPOWA

A

skokowe opadanie powieki przy patrzeniu w dół

„uzupełnienie” objawu Graefego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zmiany skórne w nadczynności tarczycy (7)

A
  • WZMOŻONA POTLIWOŚĆ,
  • SKÓRA CIEPŁA, WILGOTNA, nadmiernie gładka (przekrwienie),
  • nadmierna pigmentacja (bardzo rzadko),
  • pokrzywka,
  • WŁOSY CIENKIE, ŁAMLIWE, ŁATWO WYPADAJĄCE,
  • cienkie i łamliwe paznokcie, onycholiza,
  • obrzęk przedgoleniowy (tylko w ChGB).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Zmiany w układzie ruchu w nadczynności tarczycy (4)

A
  • zmniejszenie masy i siły mięśniowej,
  • miopatia tyreotoksyczna obejmująca mięśnie dystalnych części kończyn i mięśnie twarzy,
  • osteoporoza,
  • akropachia tarczycowa (tylko w ChGB).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Zmiany w obrębie szyi w nadczynności tarczycy (3)

A
  • najczęściej tarczyca POWIĘKSZONA (może powodować powiększenie obwodu szyi i uczucie ucisku),
  • powiększona tarczyca + nadczynność → rozpoznaj wole toksyczne,
  • wyczuwalne drżenie + szmer naczyniowy → rozpoznaj wole naczyniowe (specyficzne dla ChGB).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Zmiany w układzie krążenia w nadczynności tarczycy (6)

A
  • KOŁATANIE SERCA,
  • TACHYKARDIA,
  • DUŻA AMPLITUDA CIŚNIENIA TĘTNICZEGO,
  • głośne tony serca,
  • MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW,
  • OBRZĘKI.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zmiany w układzie pokarmowym w nadczynności tarczycy (2)

A
  • BIEGUNKA,

- powiększenie wątroby i żółtaczka wskutek uszkodzenia wątroby.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Zmiany w układzie rozrodczym i gruczołach sutkowych w nadczynności tarczycy (4)

A
  • zmniejszenie libido,
  • rzadkie miesiączki (cykle są na ogół owulacyjne),
  • zaburzenia wzwodu,
  • ginekomastia.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

↑wychwytu I-131
jaka diagnoza
TSH↓ fT4, fT3 ↑

A

Pierwotna nadczynność tarczycy

a) rozlany wychwyt > ChGB
b) punktowy wychwyt > guzek anatomiczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

↓wychwytu I-131
jaka diagnoza
TSH↓ fT4, fT3 ↑

A

1) Podostre zapalenie tarczycy de Quervaina w fazie 1

2) Egzogenna tyreotoksykoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

↑wychwytu I-131
jaka diagnoza
TSH↑ fT4, fT3 ↑

A

wtórna nadczynność tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Diagnostyka nadczynności tarczycy - badania laboratoryjne (3)

A
  • ANEMIA MIKROCYTARNA (1/3 chorych),
  • ZMNIEJSZENIE stężenia CHOLESTEROLU CAŁKOWITEGO, LDL i TG,
  • zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej i stężenia wapnia w surowicy.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

jakie leki w nadczynności tarczycy (5)

A 
Tyreostatyki
β-blokery
I w KI
Węglan litu
GKS
30
Q

Tyreostatyki (działanie, lek+w ciąży, kiedy zaczynają działać)

A

hamowanie syntezy hormonów tarczycy
lek pierwszego rzutu - tiamazol
w I trymestrze - propylotiouracyl
zaczynają działać po 1-3 tyg (bo nie wpływają na wcześniej zsyntezowane hormones)

31
Q

kiedy bezwzględnie przestajemy stosowanie tyreostatyków (4)

A
  • AGRANULOCYTOZA (<500/µl),
  • OSTRE ZAPALENIE WĄTROBY (po propylotiouracylu),
  • żółtaczka cholestatyczna (po tiamazolu),
  • zapalenie naczyń z obecnością ANCA.
32
Q

β-blokery(działanie, jaki lek)

A

uzupełnienie leczenia nadczynności
przyspieszają ustąpienie objawów
PROPRANOLOL (dodatkowo blokuje konwersję T4 do T3)

33
Q

I w KI (LUGOLA PŁYN) działanie, stosowanie

A
  • zmniejsza syntezę i wydzielanie hormonów tarczycy,

- stosowany wyłącznie w przełomie tarczycowym.

34
Q

węglan litu

A
  • hamuje uwalnianie hormonów tarczycy z cząsteczki tyreoglobuliny,
  • wymaga kontroli stężenia w surowicy.
35
Q

GKS w nadczynności

A
  • hamują konwersję T4 do T3.
36
Q

mechanizm leczenia I131

A

-gromadzenie 131I w komórkach pęcherzykowych tarczycy (tyreocyty o obniżonej jodochwytności nie pobierają jodu)
-promieniowanie β emitowane przez izotop powoduje
ZWŁÓKNIENIE i NIEDOKRWIENIE gruczołu.

37
Q

przeciwwskazania leczenia I131 (5)

A

1) CIĄŻA I KARMIENIE PIERSIĄ.
2) Ciąża planowana w ciągu najbliższych 6 miesięcy.
3) Podejrzenie NOWOTWORU ZŁOŚLIWEGO TARCZYCY.
4) ORBITOPATIA TARCZYCOWA w stopniu umiarkowanym do ciężkiego.
5) Niezdolność do przestrzegania niezbędnych środków ostrożności.

38
Q

przygotowanie do leczenia I131

A

EUTYREOZA u pacjenta
JODOCHWYTNOŚĆ tarczycy jest warunkiem przeprowadzenia leczenia, dlatego przed rozpoczęciem terapii należy:
- zaprzestać stosowania środków obniżających jodochwytność (tiamazol na 5-7 dni, propylotiouracyl na miesiąc, leki zawierające jod na 3-6 miesięcy wcześniej),
- ocenić jodochwytność tarczycy (scyntygrafia tarczycy).

39
Q

środki ostrożności I131 (3)

A

1) Wykluczyć ciążę do 48 h przed leczeniem.
2) Nie należy zachodzić w ciążę przez 6 miesięcy po leczeniu.
3) Przez okres 1-2 tyg. chory musi unikać kontaktów z małymi dziećmi i kobietami w ciąży (promieniowanie γ).

40
Q

powikłania wczesne I131 (5)

A
  • zapalenie tarczycy,
  • ZAOSTRZENIE NADCZYNNOŚCI TARCZYCY,
  • NASILENIE OFTALMOPATII,
  • przemijająca niedoczynność tarczycy,
  • przełom tarczycowy.
41
Q

powikłania późne I131 (2)

A
  • NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY
    (występuje po roku u 74-81% leczonych z powodu choroby Gravesa-Basedowa),
  • niedoczynność przytarczyc.
42
Q

mądrości chirurgiczne w nadczynności tarczycy

A

operujemy tylko w okresie eutyreozy
każda operacja grozi przełomem tarczycowym
pilna operacja wymaga podania leków tyreostatycznych i b-blokerów, najlepiej dożylnie

43
Q

ciąża a nadczynność tarczycy

A

1) Kryterium rozpoznania jest zwiększone stężenie fT4.
2) Przeciwciała anty-TSHR przechodzą przez łożysko i mogą wywołać PRZEJŚCIOWĄ nadczynność tarczycy noworodka.
3) W I trymestrze stosujemy PTU, a w II i III - tiamazol.

44
Q

ChGB (etiologia, epidemiologia)

A

1) NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA NADCZYNNOŚCI TARCZYCY.
2) Choroba AUTOIMMUNOLOGICZNA - autoantygen: RECEPTOR TSH (TSHR).
3) Szczyt zachorowań 20.–40. r.ż.

45
Q

objawy ChGB (4)

A
  • TYREOTOKSYKOZA,
  • WOLE,
  • OFTALMOPATIA,
  • DERMOPATIA.
46
Q

czynniki ryzyka ChGB (4)

A

1) Predyspozycja GENETYCZNA.
2) PALENIE TYTONIU.
3) STRES.
4) ESTROGENY.

47
Q

przebieg ChGB

A
  • <20. r.ż. - często przebieg bezobjawowy,
  • 20-50 lat - najczęściej PEŁNOOBJAWOWA HIPERTYREOZA,
  • osoby starsze - przeważają objawy ze strony serca, najczęściej MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW.
48
Q

nawroty i remisje ChGB

A

leczenie farmakologiczne łagodzi objawy i przyspiesza remisję, ale nie zapobiega nawrotowi.

49
Q

swoiste objawy towarzyszące ChGB (4)

A

1) WOLE NACZYNIOWE.
2) WYTRZESZCZ.
3) OBRZĘK PRZEDGOLENIOWY (objaw patognomoniczny).
4) AKROPACHIA TARCZYCOWA. (niebolesny obrzęku palców rąk lub niekiedy stóp z towarzyszącym podokostnowym zgrubieniem kości(NA PIONTECZKE wink))

50
Q

kryteria rozpoznania ChGB (2)

A

1) NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY + ≥ 1 z poniższych:
a) PRZECIWCIAŁA ANTY-TSHR (TRAb),
b) ORBITOPATIA/DERMOPATIA tarczycowa,
c) WOLE NACZYNIOWE w USG,

LUB

2) ORBITOPATIA tarczycowa + PRZECIWCIAŁA ANTY-TSHR (TRAb).

51
Q

czy izolowane zwiększenie stężenia przeciwciał anty-TSHR jest wystarczające do rozpoznania ChGB?????

A

NIE👺

52
Q

Tyreostatyki w ChGB

A
  • stosowane przez ok. 1–2 lata,

- po tym okresie zmniejszenie dawki / odstawienie leku i ocena remisji.

53
Q

I131 w ChGB (3) (kiedy tak, kiedy nie i ile)

A
  • leczenie radykalne z wyboru,
  • przeciwwskazana przy umiarkowanej i ciężkiej orbitopatii,
  • u 75% wystarcza jedno podanie.
54
Q

operacje w ChGB

A
  • w przypadku ciężkiej orbitopatii lub dużego wola.
55
Q

co robimy przed wyborem sposobu leczenia w ChGB?

A

ZASTOSOWAĆ TYREOSTATYKI

W CELU OSIĄGNIĘCIA EUTYREOZY🤠

56
Q

guzek pojedynczy autonomiczny (CO TO) (4)

A

1) GRUCZOLAK / guzek hiperplastyczny.
2) MUTACJA somatyczna receptora TSH / genu kodującego białko G.
3) 5–10% guzków tarczycy.
4) Nie ma związku z niedostateczną podażą jodu
(w przeciwieństwie do wola guzkowego toksycznego).

57
Q

guzek pojedynczy autonomiczny - diagno

A

USG
i
SCYNTYGRAFIA > “guzek gorący” > niskie ryzyko raka dlatego przy średnicy <3cm nie trzeba BAC

58
Q

guzek pojedynczy autonomiczny - leczenie

A

I 131 i

TSH powinno wynosić < 0,1 mlU/l (odstawiamy tyreostatyk)

59
Q

w której fazie zapalenia tarczycy występuje nadczynność?

i jaki ma charakter?

A

w pierwszej fazie

przejściowy

60
Q

Nadczynność tarczycy indukowana jodem

A

-najczęściej u osób z wolem guzkowym / guzkiem autonomicznym pojedynczym
(powoduje przejście w wole guzkowe toksyczne),

  • zalicza się do niej POAMIODARONOWĄ nadczynność tarczycy (AIT) typu I.
61
Q

Poamiodaronowa nadczynność tarczycy (AIT) typu I

A

u osób z WCZEŚNIEJSZĄ CHOROBĄ TARCZYCY

(np. wole guzkowe, guzek autonomiczny pojedynczy) i jest wywołana JODEM w cząsteczce amiodaronu,

62
Q

Poamiodaronowa nadczynność tarczycy (AIT) typu II

A

wynika z ZAPALENIA tarczycy wywołanego przez amiodaron i uwolnienia hormonów tarczycy z uszkodzonych komórek

63
Q

efekt Wolffa-Chaikoffa

A

niedoczynność tarczycy spowodowana amiodaronem (a właściwie jego jodem)

64
Q

przełom tarczycowy co to

A

stan bezpośredniego zagrożenia życia

spowodowany nasileniem objawów nadczynności tarczycy z wtórną niewydolnością wielonarządową

65
Q

czynniki wywołujące przełom tarczycowy (6)

A
  • INFEKCJA,
  • OPERACJA,
  • uraz,
  • poród,
  • leki,
  • nadmierna dawka hormonów tarczycy.
66
Q

objawy przełomu tarczycowego (10)

A

nasilona nadczynność:

  • KOŁATANIE SERCA,
  • nudności, wymioty,
  • BIEGUNKA,
  • NIETOLERANCJA CIEPŁA,
  • POTLIWOŚĆ.

DODATKOWO:

  • ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI, halucynacje,
  • GORĄCZKA >38–40°C,
  • odwodnienie,
  • drżenie mięśniowe,
  • pobudzenie lub wzmożona senność aż do śpiączki.
67
Q

rozpoznanko przełomu

A

obraz kliniczny

kryteria Burcha i Wartofsky’ego (ocena ryzyka i rozpoznanie)

68
Q

kryteria Burcha i Wartofsky’ego (7)

A 
temperatura
objawy z u. nerwowego
zaburzenia przewodu pokarmowego
tachykardia
zastoinowa nwd serca
migotanie przedsionków
choroby współistniejące

> 45 przełom bardzo prawdopodobny
25-45 przełom zagrażający
<25 przełom mało prawdopodobny

69
Q

leczonko przełomu tarczycowego (8)

A

1) leki zmniejszające HT w surowicy
2) zimne okłady i PARACETAMOL
3) Fenobarbital w razie wystąpienia drgawek
4) Antybiotykii.v. (przy najmniejszym podejrzeniu zakażenia).
5) Tlen 2 l/min przez cewnik donosowy.
6) Wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych.
7) Plazmafereza (w razie nieskuteczności leczenia po 24–48 h).
8) Leczenie żywieniowe (w celu zapobiegania nasilonemu katabolizmowi).

70
Q

leki zmniejszające HT w surowicy (w przełomie) (5)

A
  • TIAMAZOL i.v.,
  • JOD,
  • β-BLOKER,
  • HYDROKORTYZON,
  • LIT.
71
Q

jakie leki są przeciwwskazane w przełomie tarczycowym

A

SALICYLANY

MEDYCYNA RODZINNA (45 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions