Choroba zwyrodnieniowa i ZZSK Flashcards
Ch. zwyrodnieniowa: definicja i czym się charakteryzuje
Choroba będąca skutkiem działania czynników biologicznych i mechanicznych.
Charakteryzuje się:
1) bólem stawowym, ograniczeniem ich ruchomości i trzeszczeniami
2) wtórnym zapaleniem jednego lub kilku stawów (rzadko występuje postać uogólniona, dotycząca wielu stawów)
Brak objawów ogólnoustrojowych!!!
Epidemiologia ch. zwyrodnieniowej
To najczęstsza przyczyna dolegliwości ze strony układu ruchu.
zwykle w wieku 40–60 lat, u obu płci
(cięższe postaci u kobiet)
Postaci choroby zwyrodnieniowej ze względu na przyczyny
1) pierwotna (częstsza, przyczyna – nieznana)
2) wtórna (przyczyny – uraz, choroby metaboliczne, endokrynologiczne i inne)
Postaci choroby zwyrodnieniowej ze względu na lokalizację
1) zlokalizowana (np. ograniczoną do kręgosłupa)
2) uogólniona (dotyczącą licznych stawów)
Czyn ryzyka ch zwyrodnieniowej
1) starszy wiek
2) płeć żeńska
3) nadwaga i otyłość
4) mutacja genu COL2A1
5) czynniki mechaniczne (uraz, siedzący tryb życia, osłabienie m. okołostawowych, intensywne bieganie, sport wyczynowy w przeszłości, u kobiet praca wymagająca częstego zginania kolan)
Patogeneza ch zwyrodnieniowej
- destrukcja chrząstki stawowej z obniżeniem jej wysokości
- na początku zwiększenie zawartości wody i obrzęku tk, z czasem coraz ciensza chrząstka
- w warstwie podchrzęstnej: GEODY (torbiele zwyrodnieniowe) i OSTEOFITY (wyrośla kostne)
Obraz kliniczny ch zwyrodnieniowej
1) Szpotawość kolan
2) Guzki Heberdena (stawy międzypaliczkowe dalsze) i Boucharda (bliższe)
3) Asymetryczne zajęcie stawów
Na jakiej podstawie rozpoznanie?
Czy potrzeba RTG? Jakie zmiany w RTG?
na podstawie typowego obrazu klinicznego
Potwierdzenie na podstawie RTG nie jest konieczne!
Typowe zmiany w obrazie RTG:
1) zwężenie szpary stawowej
2) geody i osteofity
3) sklerotyzacja
Leczenie ch zwyrodnieniowej
1) Niefarmakologiczne – redukcja masy ciała, odpowiednia aktywność fizyczna,
kinezyterapia, zaopatrzenie ortopedyczne, odpowiednie obuwie
2) Farmakologiczne – NLPZ, paracetamol, tramadol (ale nie inne opioidy), GKS dostawowo, SNRI, SYSADOA (siarczan chondroityny)
3) Operacyjne – artroskopia, endoprotezoplastyka
Rokowanie ch zwyrodnieniowej
postępuje, ale nie wpływa na długość życia
Na co zwracamy uwagę w profilaktyce ch zwyrodnieniowej?
1) zapobieganie nadwadze i otyłości – już w wieku rozwojowym
2) korekcja nieprawidłowego obciążania powierzchni stawowych
3) utrzymywanie aktywności fizycznej
4) usuwanie przyczyn wtórnej ChZS
ZZSK: definicja
Zesztywniające zap. stawów kręgosłupa
Przewlekły, przeważnie postępujący proces zapalny o nieznanej etiologii,
obejmujący symetrycznie głównie
stawy krzyżowo-biodrowe i drobne stawy kręgosłupa, prowadzący do ich stopniowego zesztywnienia.
Szczyt zachorowań na ZZSK, jaki przebieg?
okres dojrzewania / młodzi dorośli, 2-3x częściej u mężczyzn
okresy zaostrzeń i remisji, przebieg przewlekły i postępujący
Zmiany w układzie ruchu w ZZSK: opisz ból
- u 80% chorych ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, promieniujący do pachwin, pośladków i stawów kolanowych, zwykle tępy, trudny do umiejscowienia, jednostronny lub obustronny, przerywany, po kilku miesiącach stały
- objawy zapalenia stawów skokowych lub kolanowych (u 10–20%), przyczepów ścięgna Achillesa lub rozcięgna podeszwowego, innych stawów
- ból często nasila się w nocy, rano dołącza się uczucie sztywności
- natężenie bólu zmniejsza się po wykonaniu ćwiczeń fizycznych
- ból i ograniczenie ruchomości kręgosłupa narastają stopniowo w miarę
obejmowania przez proces zapalny coraz wyższych odcinków kręgosłupa - utrata prawidłowych krzywizn kręgosłupa i jego usztywnienie
ZZSK: zmiany poza narządem ruchu
Zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej gałki ocznej (u 1/3 chorych)
Zmiany w układzie krążenia (u < 10% chorych)
